Wikipedia

Danh sách người đoạt giải Nobel

bài viết danh sách Wikimedia

Giải Nobel (tiếng Thụy Điển: Nobelpriset, tiếng Na Uy: Nobelprisen) là giải thưởng quốc tế do Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển, Viện Hàn lâm Thụy Điển, Học viện Karolinska và Ủy ban Nobel Na Uy trao hằng năm cho các cá nhân và tổ chức có đóng góp tiêu biểu trong các lĩnh vực hoá học, vật lý, văn học, hoà bình, và sinh lý học hoặc y học.[1] Giải thưởng này được thành lập theo bản di chúc năm 1895 của Alfred Nobel; di chúc cũng ghi rõ giải sẽ do Quỹ Nobel quản lý. Năm 1968, Ngân hàng Trung ương Thụy Điển thành lập thêm Giải thưởng của Ngân hàng Thụy Điển cho khoa học kinh tế để tưởng nhớ Nobel, hay Giải Nobel Kinh tế, để vinh danh những đóng góp tiêu biểu trong lĩnh vực này. Mỗi người đoạt giải sẽ được nhận một huy chương vàng, một bằng chứng nhận cùng một khoản tiền thưởng (mỗi năm, Quỹ Nobel sẽ quyết định số tiền này).[2]

Người đoạt giải Nobel được nhận một huy chương vàng cùng một bằng chứng nhận và 11 triệu krona (tính đến năm 2023, tương đương 1 triệu USD).
Những người đoạt giải Nobel năm 2012 Alvin E. Roth, Brian Kobilka, Robert J. Lefkowitz, David J. Wineland và Serge Haroche tại lễ trao giải

Giải thưởng sửa

Mỗi giải được trao bởi một tổ chức riêng biệt. Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển trao giải Nobel Vật lý, Hoá học và Kinh tế; Học viện Karolinska trao giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học; Viện Hàn lâm Thụy Điển trao giải Nobel Văn học; Ủy ban Nobel Na Uy trao giải Nobel Hoà bình.[3] Mỗi người đoạt giải được nhận một huy chương, một bằng chứng nhận cùng một khoản tiền thưởng (khác nhau tùy theo năm).[2] Năm 1901, những người đoạt giải Nobel đầu tiên được nhận 150.782 krona, tương đương với 8.763.633 krona theo thời giá tháng 12 năm 2022. Năm 2023, người nhận giải được trao phần thưởng tiền mặt trị giá 11 triệu krona.[4][5] Lễ trao giải diễn ra tại Stockholm, Thụy Điển vào ngày 10 tháng 12 hằng năm, để tưởng niệm ngày mất của Nobel.[6]

Trong những năm không trao giải Nobel do có sự kiện ngoài hoặc thiếu đề cử, tiền thưởng của giải sẽ được gửi trả lại về quỹ uỷ quyền cho giải đó.[7] Từ năm 1940 đến 1942, không có giải Nobel nào được trao do Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ.[8]

Những người đoạt giải sửa

Từ năm 1901 đến năm 2023, các giải Nobel cùng với giải Nobel Kinh tế đã được trao 621 lần cho 1000 cá nhân và tổ chức. Vì một số cá nhân và tổ chức đoạt giải Nobel nhiều lần, nên tổng cộng có 965 cá nhân và 27 tổ chức nhận giải.[9] Có sáu người không được chính quyền sở tại cho phép nhận giải Nobel. Chính quyền Adolf Hitler cấm bốn người Đức, Richard Kuhn (Nobel Hoá học 1938), Adolf Butenandt (Nobel Hoá học 1939), Gerhard Domagk (Nobel Sinh lý học hoặc Y học 1939), Carl von Ossietzky (Nobel Hoà bình 1935) nhận giải thưởng Nobel của mình. Chính phủ Trung Quốc không cho Lưu Hiểu Ba đến nhận giải Nobel Hoà bình 2010,[10] và chính quyền Liên Xô gây áp lực buộc Boris Pasternak từ chối giải Nobel Văn học 1958. Lưu Hiểu Ba, Carl von Ossietzky, Aung San Suu Kyi, Ales Bialiatski và Narges Mohammadi đều được trao giải Nobel khi đang chịu án tù hoặc bị giam giữ.[11][12] Có hai người đoạt giải Nobel, Jean-Paul Sartre (Nobel Văn học 1964) và Lê Đức Thọ (Nobel Hoà bình 1973), quyết định từ chối giải thưởng;[11] Sartre khước từ giải Nobel cũng như mọi vinh dự chính thức khác,[13] còn Lê Đức Thọ khước từ giải Nobel do tình hình Việt Nam thời điểm đó.[14]

Có 7 cá nhân và tổ chức đoạt giải Nobel nhiều lần. Ủy ban Chữ thập đỏ Quốc tế được nhận giải Nobel Hoà bình ba lần, nhiều hơn bất kỳ cá nhân hoặc tổ chức nào khác.[11] Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn nhận giải Nobel Hoà bình hai lần, John Bardeen nhận giải Nobel Vật lý hai lần, còn Frederick Sanger và Karl Barry Sharpless nhận giải Nobel Hoá học hai lần. Có hai người đã được trao tặng giải Nobel hai lần ở hai lĩnh vực khác nhau: Marie Curie (Vật lý và Hoá học) và Linus Pauling (Hoá học và Hoà bình). Trong số 965 cá nhân nhận giải, có 64 người là nữ; người phụ nữ đầu tiên được trao giải Nobel là Marie Curie (Nobel Vật lý năm 1903).[15] Với giải Nobel thứ hai về Hoá học năm 1911, bà trở thành người đầu tiên được trao hai giải Nobel.[11]

Danh sách tổng hợp sửa

Năm Giải Nobel Vật lý Giải Nobel Hoá học Giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học Giải Nobel Văn học Giải Nobel Hoà bình Giải Nobel Kinh tế (Giải thưởng Ngân hàng Thụy Điển)[16]
1901 Röntgen, WilhelmWilhelm Röntgen Hoff, Jacobus Henricus van 'tJacobus Henricus van 't Hoff von Behring, Emil AdolfEmil Adolf von Behring Prudhomme, SullySully Prudhomme Dunant, HenryHenry Dunant;
Passy, FrédéricFrédéric Passy 		(chưa được trao)
1902 Lorentz, HendrikHendrik Lorentz;
Zeeman, PieterPieter Zeeman 		Fischer, Hermann EmilHermann Emil Fischer Ross, RonaldRonald Ross Mommsen, TheodorTheodor Mommsen Ducommun, ÉlieÉlie Ducommun;
Gobat, Charles AlbertCharles Albert Gobat 		—
1903 Becquerel, HenriHenri Becquerel;
Curie, PierrePierre Curie;
Curie, MarieMarie Curie 		Arrhenius, SvanteSvante Arrhenius Finsen, Niels RybergNiels Ryberg Finsen Bjørnson, BjørnstjerneBjørnstjerne Bjørnson Cremer, RandalRandal Cremer —
1904 Rayleigh, LordLord Rayleigh Ramsay, WilliamWilliam Ramsay Ivan Pavlov Mistral, FrédéricFrédéric Mistral;
Echegaray, JoséJosé Echegaray 		Viện Luật Quốc tế —
1905 Lenard, PhilippPhilipp Lenard Baeyer, Adolf vonAdolf von Baeyer Koch, RobertRobert Koch Sienkiewicz, HenrykHenryk Sienkiewicz Suttner, Bertha vonBertha von Suttner —
1906 Thomson, J. J.J. J. Thomson Moissan, HenriHenri Moissan Golgi, CamilloCamillo Golgi;
Ramón y Cajal, SantiagoSantiago Ramón y Cajal 		Carducci, GiosuèGiosuè Carducci Roosevelt, TheodoreTheodore Roosevelt —
1907 Michelson, Albert AbrahamAlbert Abraham Michelson Buchner, EduardEduard Buchner Laveran, Charles Louis AlphonseCharles Louis Alphonse Laveran Kipling, RudyardRudyard Kipling Moneta, Ernesto TeodoroErnesto Teodoro Moneta;
Renault, LouisLouis Renault 		—
1908 Lippmann, GabrielGabriel Lippmann Rutherford, ErnestErnest Rutherford Metchnikoff, ÉlieÉlie Metchnikoff;
Ehrlich, PaulPaul Ehrlich 		Eucken, Rudolf ChristophRudolf Christoph Eucken Arnoldson, Klas PontusKlas Pontus Arnoldson;
Bajer, FredrikFredrik Bajer 		—
1909 Braun, Karl FerdinandKarl Ferdinand Braun;
Marconi, GuglielmoGuglielmo Marconi 		Ostwald, WilhelmWilhelm Ostwald Kocher, Emil TheodorEmil Theodor Kocher Lagerlöf, SelmaSelma Lagerlöf Beernaert, Auguste Marie FrançoisAuguste Marie François Beernaert;
d'Estournelles de Constant, Paul-Henri-BenjaminPaul-Henri-Benjamin d'Estournelles de Constant 		—
1910 Waals, Johannes Diderik van derJohannes Diderik van der Waals Wallach, OttoOtto Wallach Kossel, AlbrechtAlbrecht Kossel Heyse, PaulPaul Heyse Phòng Hoà bình Quốc tế —
1911 Wien, WilhelmWilhelm Wien Curie, MarieMarie Curie Gullstrand, AllvarAllvar Gullstrand Maeterlinck, MauriceMaurice Maeterlinck Asser, TobiasTobias Asser;
Fried, Alfred HermannAlfred Hermann Fried 		—
1912 Dalén, GustafGustaf Dalén Grignard, VictorVictor Grignard;
Sabatier, PaulPaul Sabatier 		Carrel, AlexisAlexis Carrel Hauptmann, GerhartGerhart Hauptmann Root, ElihuElihu Root —
1913 Kamerlingh Onnes, HeikeHeike Kamerlingh Onnes Werner, AlfredAlfred Werner Richet, CharlesCharles Richet Tagore, RabindranathRabindranath Tagore La Fontaine, HenriHenri La Fontaine —
1914 von Laue, MaxMax von Laue Richards, Theodore WilliamTheodore William Richards Bárány, RobertRobert Bárány Không có Không có —
1915 Bragg, William HenryWilliam Henry Bragg;
Bragg, William LawrenceWilliam Lawrence Bragg 		Willstätter, RichardRichard Willstätter Không có Rolland, RomainRomain Rolland Không có —
1916 Không có Không có Không có Heidenstam, Verner vonVerner von Heidenstam Không có —
1917 Barkla, Charles GloverCharles Glover Barkla Không có Không có Gjellerup, Karl AdolphKarl Adolph Gjellerup;
Pontoppidan, HenrikHenrik Pontoppidan 		Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế —
1918 Planck, MaxMax Planck Haber, FritzFritz Haber Không có Không có Không có —
1919 Stark, JohannesJohannes Stark Không có Bordet, JulesJules Bordet Spitteler, CarlCarl Spitteler Wilson, WoodrowWoodrow Wilson —
1920 Guillaume, Charles ÉdouardCharles Édouard Guillaume Nernst, WaltherWalther Nernst Krogh, AugustAugust Krogh Hamsun, KnutKnut Hamsun Bourgeois, LéonLéon Bourgeois —
1921 Einstein, AlbertAlbert Einstein Soddy, FrederickFrederick Soddy Không có France, AnatoleAnatole France Branting, HjalmarHjalmar Branting;
Lange, Christian LousChristian Lous Lange 		—
1922 Bohr, NielsNiels Bohr Aston, Francis WilliamFrancis William Aston Hill, ArchibaldArchibald Hill;
Meyerhof, Otto FritzOtto Fritz Meyerhof 		Benavente, JacintoJacinto Benavente Nansen, FridtjofFridtjof Nansen —
1923 Millikan, Robert AndrewsRobert Andrews Millikan Pregl, FritzFritz Pregl Banting, FrederickFrederick Banting;
Macleod, John James RickardJohn James Rickard Macleod 		Yeats, W. B.W. B. Yeats Không có —
1924 Siegbahn, ManneManne Siegbahn Không có Einthoven, WillemWillem Einthoven Reymont, WładysławWładysław Reymont Không có —
1925 Franck, JamesJames Franck;
Hertz, Gustav LudwigGustav Ludwig Hertz 		Zsigmondy, Richard AdolfRichard Adolf Zsigmondy Không có Shaw, George BernardGeorge Bernard Shaw Chamberlain, AustenAusten Chamberlain;
Dawes, Charles G.Charles G. Dawes 		—
1926 Perrin, Jean BaptisteJean Baptiste Perrin Svedberg, TheodorTheodor Svedberg Fibiger, JohannesJohannes Fibiger Deledda, GraziaGrazia Deledda Briand, AristideAristide Briand;
Stresemann, GustavGustav Stresemann 		—
1927 Compton, ArthurArthur Compton;
Wilson, Charles Thomson ReesCharles Thomson Rees Wilson 		Wieland, Heinrich OttoHeinrich Otto Wieland Wagner-Jauregg, JuliusJulius Wagner-Jauregg Bergson, HenriHenri Bergson Buisson, FerdinandFerdinand Buisson;
Quidde, LudwigLudwig Quidde 		—
1928 Richardson, Owen WillansOwen Willans Richardson Windaus, Adolf Otto ReinholdAdolf Otto Reinhold Windaus Nicolle, CharlesCharles Nicolle Undset, SigridSigrid Undset Không có —
1929 Broglie, Louis deLouis de Broglie Harden, ArthurArthur Harden;
von Euler-Chelpin, HansHans von Euler-Chelpin 		Eijkman, ChristiaanChristiaan Eijkman;
Hopkins, Frederick GowlandFrederick Gowland Hopkins 		Mann, ThomasThomas Mann Kellogg, Frank B.Frank B. Kellogg —
1930 Raman, C. V.C. V. Raman Fischer, HansHans Fischer Landsteiner, KarlKarl Landsteiner Lewis, SinclairSinclair Lewis Söderblom, NathanNathan Söderblom —
1931 Không có Bosch, CarlCarl Bosch;
Bergius, FriedrichFriedrich Bergius 		Warburg, Otto HeinrichOtto Heinrich Warburg Karlfeldt, Erik AxelErik Axel Karlfeldt Addams, JaneJane Addams;
Butler, Nicholas MurrayNicholas Murray Butler 		—
1932 Heisenberg, WernerWerner Heisenberg Langmuir, IrvingIrving Langmuir Sherrington, Charles ScottCharles Scott Sherrington;
Adrian, EdgarEdgar Adrian 		Galsworthy, JohnJohn Galsworthy Không có —
1933 Schrödinger, ErwinErwin Schrödinger;
Dirac, PaulPaul Dirac 		Không có Morgan, Thomas HuntThomas Hunt Morgan Bunin, IvanIvan Bunin Angell, NormanNorman Angell —
1934 Không có Urey, HaroldHarold Urey Whipple, GeorgeGeorge Whipple;
Minot, GeorgeGeorge Minot;
Murphy, William P.William P. Murphy 		Pirandello, LuigiLuigi Pirandello Henderson, ArthurArthur Henderson —
1935 Chadwick, JamesJames Chadwick Joliot-Curie, FrédéricFrédéric Joliot-Curie;
Joliot-Curie, IrèneIrène Joliot-Curie 		Spemann, HansHans Spemann Không có von Ossietzky, CarlCarl von Ossietzky —
1936 Hess, Victor FrancisVictor Francis Hess;
Anderson, Carl DavidCarl David Anderson 		Debye, PeterPeter Debye Dale, Henry HallettHenry Hallett Dale;
Loewi, OttoOtto Loewi 		O'Neill, EugeneEugene O'Neill Lamas, Carlos SaavedraCarlos Saavedra Lamas —
1937 Davisson, ClintonClinton Davisson;
Thomson, George PagetGeorge Paget Thomson 		Haworth, NormanNorman Haworth;
Karrer, PaulPaul Karrer 		Szent-Györgyi, AlbertAlbert Szent-Györgyi du Gard, Roger MartinRoger Martin du Gard Cecil of Chelwood, The ViscountThe Viscount Cecil of Chelwood —
1938 Fermi, EnricoEnrico Fermi Kuhn, RichardRichard Kuhn[A] Heymans, CorneilleCorneille Heymans Buck, Pearl S.Pearl S. Buck Phòng quốc tế Nansen cho các người tị nạn —
1939 Lawrence, ErnestErnest Lawrence Butenandt, AdolfAdolf Butenandt;[A]
Ružička, LeopoldLeopold Ružička 		Domagk, GerhardGerhard Domagk[A] Sillanpää, Frans EemilFrans Eemil Sillanpää Không có —
1940 Hủy bỏ do Chiến tranh thế giới thứ hai —
1941 —
1942 —
1943 Stern, OttoOtto Stern Hevesy, George deGeorge de Hevesy Dam, HenrikHenrik Dam;
Doisy, Edward AdelbertEdward Adelbert Doisy 		Không có Không có —
1944 Rabi, Isidor IsaacIsidor Isaac Rabi Hahn, OttoOtto Hahn Erlanger, JosephJoseph Erlanger;
Gasser, Herbert SpencerHerbert Spencer Gasser 		Jensen, Johannes VilhelmJohannes Vilhelm Jensen Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế —
1945 Pauli, WolfgangWolfgang Pauli Virtanen, Artturi IlmariArtturi Ilmari Virtanen Fleming, AlexanderAlexander Fleming;
Chain, Ernst BorisErnst Boris Chain;
Florey, HowardHoward Florey 		Mistral, GabrielaGabriela Mistral Hull, CordellCordell Hull —
1946 Bridgman, Percy WilliamsPercy Williams Bridgman Sumner, James B.James B. Sumner;
Northrop, John HowardJohn Howard Northrop;
Stanley, Wendell MeredithWendell Meredith Stanley 		Muller, Hermann JosephHermann Joseph Muller Hesse, HermannHermann Hesse Balch, Emily GreeneEmily Greene Balch;
Mott, JohnJohn Mott 		—
1947 Appleton, Edward VictorEdward Victor Appleton Robinson, RobertRobert Robinson Cori, Carl FerdinandCarl Ferdinand Cori;
Cori, GertyGerty Cori;
Houssay, BernardoBernardo Houssay 		Gide, AndréAndré Gide Friends Service Council;
American Friends Service Committee 		—
1948 Blackett, PatrickPatrick Blackett Tiselius, ArneArne Tiselius Müller, Paul HermannPaul Hermann Müller Eliot, T. S.T. S. Eliot Không có[B] —
1949 Yukawa, HidekiHideki Yukawa Giauque, WilliamWilliam Giauque Hess, Walter RudolfWalter Rudolf Hess;
Moniz, António EgasAntónio Egas Moniz 		Faulkner, WilliamWilliam Faulkner Boyd Orr, JohnJohn Boyd Orr —
1950 Powell, C. F.C. F. Powell Diels, OttoOtto Diels;
Alder, KurtKurt Alder 		Hench, Philip ShowalterPhilip Showalter Hench;
Kendall, Edward CalvinEdward Calvin Kendall;
Reichstein, TadeusTadeus Reichstein 		Russell, BertrandBertrand Russell Bunche, RalphRalph Bunche —
1951 Cockcroft, JohnJohn Cockcroft;
Walton, ErnestErnest Walton 		McMillan, EdwinEdwin McMillan;
Seaborg, Glenn T.Glenn T. Seaborg 		Theiler, MaxMax Theiler Lagerkvist, PärPär Lagerkvist Jouhaux, LéonLéon Jouhaux —
1952 Bloch, FelixFelix Bloch;
Purcell, Edward MillsEdward Mills Purcell 		Martin, Archer John PorterArcher John Porter Martin;
Synge, Richard Laurence MillingtonRichard Laurence Millington Synge 		Waksman, SelmanSelman Waksman Mauriac, FrançoisFrançois Mauriac Schweitzer, AlbertAlbert Schweitzer —
1953 Zernike, FritsFrits Zernike Staudinger, HermannHermann Staudinger Krebs, Hans AdolfHans Adolf Krebs;
Lipmann, Fritz AlbertFritz Albert Lipmann 		Churchill, WinstonWinston Churchill Marshall, GeorgeGeorge Marshall —
1954 Born, MaxMax Born;
Bothe, WaltherWalther Bothe 		Pauling, LinusLinus Pauling Enders, John FranklinJohn Franklin Enders;
Robbins, Frederick ChapmanFrederick Chapman Robbins;
Weller, Thomas HuckleThomas Huckle Weller 		Hemingway, ErnestErnest Hemingway Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn —
1955 Lamb, WillisWillis Lamb;
Kusch, PolykarpPolykarp Kusch 		du Vigneaud, VincentVincent du Vigneaud Theorell, HugoHugo Theorell Laxness, HalldórHalldór Laxness Không có —
1956 Bardeen, JohnJohn Bardeen;
Brattain, Walter HouserWalter Houser Brattain;
Shockley, WilliamWilliam Shockley 		Hinshelwood, Cyril NormanCyril Norman Hinshelwood;
Semyonov, NikolayNikolay Semyonov 		Cournand, André FrédéricAndré Frédéric Cournand;
Forssmann, WernerWerner Forssmann;
Richards, Dickinson W.Dickinson W. Richards 		Jiménez, Juan RamónJuan Ramón Jiménez Không có —
1957 Yang, Chen NingChen Ning Yang;
Lee, Tsung-DaoTsung-Dao Lee 		Todd, The LordThe Lord Todd Bovet, DanielDaniel Bovet Camus, AlbertAlbert Camus Pearson, Lester B.Lester B. Pearson —
1958 Cherenkov, PavelPavel Cherenkov;
Frank, IlyaIlya Frank;
Tamm, IgorIgor Tamm 		Sanger, FrederickFrederick Sanger Beadle, George WellsGeorge Wells Beadle;
Tatum, Edward LawrieEdward Lawrie Tatum;
Lederberg, JoshuaJoshua Lederberg 		Pasternak, BorisBoris Pasternak[C] Pire, DominiqueDominique Pire —
1959 Segrè, Emilio G.Emilio G. Segrè;
Chamberlain, OwenOwen Chamberlain 		Heyrovský, JaroslavJaroslav Heyrovský Kornberg, ArthurArthur Kornberg;
Ochoa, SeveroSevero Ochoa 		Quasimodo, SalvatoreSalvatore Quasimodo Noel-Baker, PhilipPhilip Noel-Baker —
1960 Glaser, Donald A.Donald A. Glaser Libby, WillardWillard Libby Burnet, Frank MacfarlaneFrank Macfarlane Burnet;
Medawar, PeterPeter Medawar 		Perse, Saint-JohnSaint-John Perse Lutuli, AlbertAlbert Lutuli —
1961 Hofstadter, RobertRobert Hofstadter;
Mössbauer, RudolfRudolf Mössbauer 		Calvin, MelvinMelvin Calvin von Békésy, GeorgGeorg von Békésy Andrić, IvoIvo Andrić Hammarskjöld, DagDag Hammarskjöld —
1962 Landau, LevLev Landau Perutz, MaxMax Perutz;
Kendrew, JohnJohn Kendrew 		Crick, FrancisFrancis Crick;
Watson, James D.James D. Watson;
Wilkins, MauriceMaurice Wilkins 		Steinbeck, JohnJohn Steinbeck Pauling, LinusLinus Pauling —
1963 Wigner, EugeneEugene Wigner;
Goeppert-Mayer, MariaMaria Goeppert-Mayer;
Jensen, J. Hans D.J. Hans D. Jensen 		Ziegler, KarlKarl Ziegler;
Natta, GiulioGiulio Natta 		Eccles, JohnJohn Eccles;
Hodgkin, Alan LloydAlan Lloyd Hodgkin;
Huxley, AndrewAndrew Huxley 		Seferis, GiorgosGiorgos Seferis Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế;
Liên hiệp các Hội Chữ thập đỏ quốc tế 		—
1964 Townes, Charles HardCharles Hard Townes;
Basov, NikolayNikolay Basov;
Prokhorov, AlexanderAlexander Prokhorov 		Hodgkin, DorothyDorothy Hodgkin Bloch, Konrad EmilKonrad Emil Bloch;
Lynen, Feodor Felix KonradFeodor Felix Konrad Lynen 		Sartre, Jean-PaulJean-Paul Sartre[D] King, Jr., Martin LutherMartin Luther King, Jr. —
1965 Tomonaga, Sin-ItiroSin-Itiro Tomonaga;
Schwinger, JulianJulian Schwinger;
Feynman, RichardRichard Feynman 		Woodward, Robert BurnsRobert Burns Woodward Jacob, FrançoisFrançois Jacob;
Lwoff, André MichelAndré Michel Lwoff;
Monod, JacquesJacques Monod 		Sholokhov, MikhailMikhail Sholokhov Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) —
1966 Kastler, AlfredAlfred Kastler Mulliken, Robert S.Robert S. Mulliken Rous, Francis PeytonFrancis Peyton Rous;
Huggins, Charles BrentonCharles Brenton Huggins 		Agnon, Shmuel YosefShmuel Yosef Agnon;
Sachs, NellyNelly Sachs 		Không có —
1967 Bethe, HansHans Bethe Eigen, ManfredManfred Eigen;
Norrish, Ronald George WreyfordRonald George Wreyford Norrish;
Porter, GeorgeGeorge Porter 		Granit, RagnarRagnar Granit;
Hartline, Haldan KefferHaldan Keffer Hartline;
Wald, GeorgeGeorge Wald 		Asturias, Miguel ÁngelMiguel Ángel Asturias Không có —
1968 Alvarez, Luis WalterLuis Walter Alvarez Onsager, LarsLars Onsager Holley, Robert W.Robert W. Holley;
Khorana, Har GobindHar Gobind Khorana;
Nirenberg, Marshall WarrenMarshall Warren Nirenberg 		Kawabata, YasunariYasunari Kawabata Cassin, RenéRené Cassin —
1969 Gell-Mann, MurrayMurray Gell-Mann Barton, DerekDerek Barton;
Hassel, OddOdd Hassel 		Delbrück, MaxMax Delbrück;
Hershey, AlfredAlfred Hershey;
Luria, SalvadorSalvador Luria 		Beckett, SamuelSamuel Beckett Tổ chức Lao động Quốc tế Frisch, RagnarRagnar Frisch;
Tinbergen, JanJan Tinbergen
1970 Alfvén, HannesHannes Alfvén;
Néel, LouisLouis Néel 		Leloir, Luis FedericoLuis Federico Leloir Axelrod, JuliusJulius Axelrod;
von Euler, UlfUlf von Euler;
Katz, BernardBernard Katz 		Solzhenitsyn, AleksandrAleksandr Solzhenitsyn Borlaug, NormanNorman Borlaug Samuelson, PaulPaul Samuelson
1971 Gabor, DennisDennis Gabor Herzberg, GerhardGerhard Herzberg Sutherland, Jr., Earl WilburEarl Wilbur Sutherland, Jr. Neruda, PabloPablo Neruda Brandt, WillyWilly Brandt Kuznets, SimonSimon Kuznets
1972 Bardeen, JohnJohn Bardeen;
Cooper, LeonLeon Cooper;
Schrieffer, John RobertJohn Robert Schrieffer 		Anfinsen, Christian B.Christian B. Anfinsen;
Moore, StanfordStanford Moore;
Stein, William HowardWilliam Howard Stein 		Edelman, GeraldGerald Edelman;
Porter, Rodney RobertRodney Robert Porter 		Böll, HeinrichHeinrich Böll Không có Hicks, JohnJohn Hicks;
Arrow, KennethKenneth Arrow
1973 Esaki, LeoLeo Esaki;
Giaever, IvarIvar Giaever;
Josephson, Brian DavidBrian David Josephson 		Fischer, Ernst OttoErnst Otto Fischer;
Wilkinson, GeoffreyGeoffrey Wilkinson 		von Frisch, KarlKarl von Frisch;
Lorenz, KonradKonrad Lorenz;
Tinbergen, NikolaasNikolaas Tinbergen 		White, PatrickPatrick White Kissinger, HenryHenry Kissinger;
Đức Thọ, LêLê Đức Thọ[E] 		Leontief, WassilyWassily Leontief
1974 Ryle, MartinMartin Ryle;
Hewish, AntonyAntony Hewish 		Flory, PaulPaul Flory Claude, AlbertAlbert Claude;
de Duve, ChristianChristian de Duve;
Palade, George EmilGeorge Emil Palade 		Johnson, EyvindEyvind Johnson;
Martinson, HarryHarry Martinson 		MacBride, SeánSeán MacBride;
Satō, EisakuEisaku Satō 		Myrdal, GunnarGunnar Myrdal;
Hayek, FriedrichFriedrich Hayek
1975 Bohr, AageAage Bohr;
Mottelson, Ben RoyBen Roy Mottelson;
Rainwater, JamesJames Rainwater 		Cornforth, JohnJohn Cornforth;
Prelog, VladimirVladimir Prelog 		Baltimore, DavidDavid Baltimore;
Dulbecco, RenatoRenato Dulbecco;
Temin, Howard MartinHoward Martin Temin 		Montale, EugenioEugenio Montale Sakharov, AndreiAndrei Sakharov Kantorovich, LeonidLeonid Kantorovich;
Koopmans, TjallingTjalling Koopmans
1976 Richter, BurtonBurton Richter;
Ting, Samuel C. C.Samuel C. C. Ting 		Lipscomb, WilliamWilliam Lipscomb Blumberg, Baruch SamuelBaruch Samuel Blumberg;
Gajdusek, Daniel CarletonDaniel Carleton Gajdusek 		Bellow, SaulSaul Bellow Williams, BettyBetty Williams;
Maguire, MaireadMairead Maguire 		Friedman, MiltonMilton Friedman
1977 Anderson, Philip WarrenPhilip Warren Anderson;
Mott, Nevill FrancisNevill Francis Mott;
Van Vleck, John HasbrouckJohn Hasbrouck Van Vleck 		Prigogine, IlyaIlya Prigogine Guillemin, RogerRoger Guillemin;
Schally, AndrewAndrew Schally;
Yalow, Rosalyn SussmanRosalyn Sussman Yalow 		Aleixandre, VicenteVicente Aleixandre Ân xá Quốc tế Ohlin, BertilBertil Ohlin;
Meade, JamesJames Meade
1978 Kapitsa, PyotrPyotr Kapitsa;
Penzias, Arno AllanArno Allan Penzias;
Wilson, Robert WoodrowRobert Woodrow Wilson 		Mitchell, Peter D.Peter D. Mitchell Arber, WernerWerner Arber;
Nathans, DanielDaniel Nathans;
Smith, Hamilton O.Hamilton O. Smith 		Singer, Isaac BashevisIsaac Bashevis Singer Sadat, AnwarAnwar Sadat;
Begin, MenachemMenachem Begin 		Simon, Herbert A.Herbert A. Simon
1979 Glashow, Sheldon LeeSheldon Lee Glashow;
Salam, AbdusAbdus Salam;
Weinberg, StevenSteven Weinberg 		Brown, Herbert C.Herbert C. Brown;
Wittig, GeorgGeorg Wittig 		Cormack, Allan McLeodAllan McLeod Cormack;
Hounsfield, GodfreyGodfrey Hounsfield 		Elytis, OdysseasOdysseas Elytis Teresa, MẹMẹ Teresa Schultz, TheodoreTheodore Schultz;
Lewis, ArthurArthur Lewis
1980 Cronin, JamesJames Cronin;
Fitch, Val LogsdonVal Logsdon Fitch 		Berg, PaulPaul Berg;
Gilbert, WalterWalter Gilbert;
Sanger, FrederickFrederick Sanger 		Benacerraf, BarujBaruj Benacerraf;
Dausset, JeanJean Dausset;
Snell, George DavisGeorge Davis Snell 		Miłosz, CzesławCzesław Miłosz Esquivel, Adolfo PérezAdolfo Pérez Esquivel Klein, LawrenceLawrence Klein
1981 Bloembergen, NicolaasNicolaas Bloembergen;
Schawlow, Arthur LeonardArthur Leonard Schawlow;
Siegbahn, KaiKai Siegbahn 		Fukui, KenichiKenichi Fukui;
Hoffmann, RoaldRoald Hoffmann 		Sperry, Roger WolcottRoger Wolcott Sperry;
Hubel, David H.David H. Hubel;
Wiesel, TorstenTorsten Wiesel 		Canetti, EliasElias Canetti Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn Tobin, JamesJames Tobin
1982 Wilson, Kenneth G.Kenneth G. Wilson Klug, AaronAaron Klug Bergström, SuneSune Bergström;
Samuelsson, Bengt I.Bengt I. Samuelsson;
Vane, JohnJohn Vane 		Márquez, Gabriel GarcíaGabriel García Márquez Myrdal, AlvaAlva Myrdal;
Robles, Alfonso GarcíaAlfonso García Robles 		Stigler, GeorgeGeorge Stigler
1983 Chandrasekhar, SubrahmanyanSubrahmanyan Chandrasekhar;
Fowler, William AlfredWilliam Alfred Fowler 		Taube, HenryHenry Taube McClintock, BarbaraBarbara McClintock Golding, WilliamWilliam Golding Wałęsa, LechLech Wałęsa Debreu, GérardGérard Debreu
1984 Rubbia, CarloCarlo Rubbia;
van der Meer, SimonSimon van der Meer 		Merrifield, Robert BruceRobert Bruce Merrifield Jerne, Niels KajNiels Kaj Jerne;
Köhler, Georges J. F.Georges J. F. Köhler;
Milstein, CésarCésar Milstein 		Seifert, JaroslavJaroslav Seifert Tutu, DesmondDesmond Tutu Stone, RichardRichard Stone
1985 von Klitzing, KlausKlaus von Klitzing Hauptman, Herbert A.Herbert A. Hauptman;
Karle, JeromeJerome Karle 		Brown, Michael StuartMichael Stuart Brown;
Goldstein, Joseph L.Joseph L. Goldstein 		Simon, ClaudeClaude Simon Hiệp hội Y sĩ Quốc tế Phòng ngừa Chiến tranh hạt nhân Modigliani, FrancoFranco Modigliani
1986 Ruska, ErnstErnst Ruska;
Binnig, GerdGerd Binnig;
Rohrer, HeinrichHeinrich Rohrer 		Herschbach, Dudley R.Dudley R. Herschbach;
Lee, Yuan T.Yuan T. Lee;
Polanyi, JohnJohn Polanyi 		Cohen, StanleyStanley Cohen;
Levi-Montalcini, RitaRita Levi-Montalcini 		Soyinka, WoleWole Soyinka Wiesel, ElieElie Wiesel Buchanan, James M.James M. Buchanan
1987 Bednorz, Johannes GeorgJohannes Georg Bednorz;
Müller, Karl AlexanderKarl Alexander Müller 		Cram, Donald J.Donald J. Cram;
Lehn, Jean-MarieJean-Marie Lehn;
Pedersen, Charles J.Charles J. Pedersen 		Tonegawa, SusumuSusumu Tonegawa Brodsky, JosephJoseph Brodsky Arias, ÓscarÓscar Arias Solow, RobertRobert Solow
1988 Lederman, Leon M.Leon M. Lederman;
Schwartz, MelvinMelvin Schwartz;
Steinberger, JackJack Steinberger 		Deisenhofer, JohannJohann Deisenhofer;
Huber, RobertRobert Huber;
Michel, HartmutHartmut Michel 		Black, James W.James W. Black;
Elion, Gertrude B.Gertrude B. Elion;
Hitchings, George H.George H. Hitchings 		Mahfouz, NaguibNaguib Mahfouz Lực lượng Gìn giữ hoà bình Liên Hợp Quốc Allais, MauriceMaurice Allais
1989 Ramsey, Jr., Norman FosterNorman Foster Ramsey, Jr.;
Dehmelt, Hans GeorgHans Georg Dehmelt;
Paul, WolfgangWolfgang Paul 		Altman, SidneySidney Altman;
Cech, ThomasThomas Cech 		Bishop, J. MichaelJ. Michael Bishop;
Varmus, Harold E.Harold E. Varmus 		Cela, Camilo JoséCamilo José Cela Gyatso, TenzinTenzin Gyatso Haavelmo, TrygveTrygve Haavelmo
1990 Friedman, Jerome IsaacJerome Isaac Friedman;
Kendall, Henry WayHenry Way Kendall;
Taylor, Richard E.Richard E. Taylor 		Corey, Elias JamesElias James Corey Murray, JosephJoseph Murray;
Thomas, E. DonnallE. Donnall Thomas 		Paz, OctavioOctavio Paz Gorbachev, MikhailMikhail Gorbachev Markowitz, HarryHarry Markowitz;
Miller, MertonMerton Miller;
Sharpe, William ForsythWilliam Forsyth Sharpe
1991 Gennes, Pierre-Gilles dePierre-Gilles de Gennes Ernst, Richard R.Richard R. Ernst Neher, ErwinErwin Neher;
Sakmann, BertBert Sakmann 		Gordimer, NadineNadine Gordimer Suu Kyi, Aung SanAung San Suu Kyi Coase, RonaldRonald Coase
1992 Charpak, GeorgesGeorges Charpak Marcus, Rudolph A.Rudolph A. Marcus Fischer, Edmond H.Edmond H. Fischer;
Krebs, Edwin G.Edwin G. Krebs 		Walcott, DerekDerek Walcott Menchú, RigobertaRigoberta Menchú Becker, GaryGary Becker
1993 Hulse, Russell AlanRussell Alan Hulse;
Taylor, Jr., Joseph HootonJoseph Hooton Taylor, Jr. 		Mullis, KaryKary Mullis;
Smith, MichaelMichael Smith 		Roberts, Richard J.Richard J. Roberts;
Sharp, Phillip AllenPhillip Allen Sharp 		Morrison, ToniToni Morrison Mandela, NelsonNelson Mandela;
de Klerk, F. W.F. W. de Klerk 		Fogel, RobertRobert Fogel;
North, DouglassDouglass North
1994 Brockhouse, BertramBertram Brockhouse;
Shull, CliffordClifford Shull 		Olah, George AndrewGeorge Andrew Olah Gilman, Alfred G.Alfred G. Gilman;
Rodbell, MartinMartin Rodbell 		Ōe, KenzaburōKenzaburō Ōe Arafat, YasserYasser Arafat;
Peres, ShimonShimon Peres;
Rabin, YitzhakYitzhak Rabin 		Harsanyi, JohnJohn Harsanyi;
Nash, Jr., John ForbesJohn Forbes Nash, Jr.;
Selten, ReinhardReinhard Selten
1995 Perl, Martin LewisMartin Lewis Perl;
Reines, FrederickFrederick Reines 		Crutzen, Paul J.Paul J. Crutzen;
Molina, Mario J.Mario J. Molina;
Rowland, Frank SherwoodFrank Sherwood Rowland 		Lewis, Edward B.Edward B. Lewis;
Nüsslein-Volhard, ChristianeChristiane Nüsslein-Volhard;
Wieschaus, Eric F.Eric F. Wieschaus 		Heaney, SeamusSeamus Heaney Rotblat, JosephJoseph Rotblat;
Hội nghị Pugwash về Khoa học và Thế giới 		Lucas, Jr., RobertRobert Lucas, Jr.
1996 Lee, DavidDavid Lee;
Osheroff, DouglasDouglas Osheroff;
Richardson, Robert ColemanRobert Coleman Richardson 		Curl Jr., Robert F.Robert F. Curl Jr.;
Kroto, HarryHarry Kroto;
Smalley, RichardRichard Smalley 		Doherty, Peter C.Peter C. Doherty;
Zinkernagel, Rolf M.Rolf M. Zinkernagel 		Szymborska, WisławaWisława Szymborska Belo, Carlos Filipe XimenesCarlos Filipe Ximenes Belo;
Ramos-Horta, JoséJosé Ramos-Horta 		Mirrlees, JamesJames Mirrlees;
Vickrey, WilliamWilliam Vickrey
1997 Chu, StevenSteven Chu;
Cohen-Tannoudji, ClaudeClaude Cohen-Tannoudji;
Phillips, William DanielWilliam Daniel Phillips 		Boyer, Paul D.Paul D. Boyer;
Walker, John E.John E. Walker;
Skou, Jens ChristianJens Christian Skou 		Prusiner, Stanley B.Stanley B. Prusiner Fo, DarioDario Fo Tổ chức Quốc tế cấm mìn;
Williams, JodyJody Williams 		Merton, Robert C.Robert C. Merton;
Scholes, MyronMyron Scholes
1998 Laughlin, Robert B.Robert B. Laughlin;
Störmer, Horst LudwigHorst Ludwig Störmer;
Tsui, Daniel C.Daniel C. Tsui 		Kohn, WalterWalter Kohn;
Pople, JohnJohn Pople 		Furchgott, Robert F.Robert F. Furchgott;
Ignarro, LouisLouis Ignarro;
Murad, FeridFerid Murad 		Saramago, JoséJosé Saramago Hume, JohnJohn Hume;
Trimble, DavidDavid Trimble 		Sen, AmartyaAmartya Sen
1999 Hooft, Gerard 'tGerard 't Hooft;
Veltman, Martinus J. G.Martinus J. G. Veltman 		Zewail, AhmedAhmed Zewail Blobel, GünterGünter Blobel Grass, GünterGünter Grass Bác sĩ không biên giới Mundell, RobertRobert Mundell
2000 Alferov, ZhoresZhores Alferov;
Kroemer, HerbertHerbert Kroemer;
Kilby, JackJack Kilby 		Heeger, Alan J.Alan J. Heeger;
MacDiarmid, AlanAlan MacDiarmid;
Shirakawa, HidekiHideki Shirakawa 		Carlsson, ArvidArvid Carlsson;
Greengard, PaulPaul Greengard;
Kandel, EricEric Kandel 		Xingjian, GaoGao Xingjian Dae-jung, KimKim Dae-jung Heckman, JamesJames Heckman;
McFadden, DanielDaniel McFadden
2001 Cornell, Eric AllinEric Allin Cornell;
Ketterle, WolfgangWolfgang Ketterle;
Wieman, CarlCarl Wieman 		Knowles, William StandishWilliam Standish Knowles;
Noyori, RyōjiRyōji Noyori;
Sharpless, Karl BarryKarl Barry Sharpless 		Hartwell, Leland H.Leland H. Hartwell;
Hunt, TimTim Hunt;
Nurse, PaulPaul Nurse 		Naipaul, V. S.V. S. Naipaul Liên Hợp Quốc;
Annan, KofiKofi Annan 		Akerlof, GeorgeGeorge Akerlof;
Spence, MichaelMichael Spence;
Stiglitz, JosephJoseph Stiglitz
2002 Davis, Jr., RaymondRaymond Davis, Jr.;
Koshiba, MasatoshiMasatoshi Koshiba;
Giacconi, RiccardoRiccardo Giacconi 		Fenn, JohnJohn Fenn;
Tanaka, KoichiKoichi Tanaka;
Wüthrich, KurtKurt Wüthrich 		Brenner, SydneySydney Brenner;
Horvitz, H. RobertH. Robert Horvitz;
Sulston, JohnJohn Sulston 		Kertész, ImreImre Kertész Carter, JimmyJimmy Carter Kahneman, DanielDaniel Kahneman;
Smith, Vernon L.Vernon L. Smith
2003 Abrikosov, Alexei AlexeyevichAlexei Alexeyevich Abrikosov;
Ginzburg, VitalyVitaly Ginzburg;
Leggett, Anthony JamesAnthony James Leggett 		Agre, PeterPeter Agre;
MacKinnon, RoderickRoderick MacKinnon 		Lauterbur, PaulPaul Lauterbur;
Mansfield, PeterPeter Mansfield 		Coetzee, J. M.J. M. Coetzee Ebadi, ShirinShirin Ebadi Engle, Robert F.Robert F. Engle;
Granger, CliveClive Granger
2004 Gross, DavidDavid Gross;
Politzer, Hugh DavidHugh David Politzer;
Wilczek, FrankFrank Wilczek 		Ciechanover, AaronAaron Ciechanover;
Hershko, AvramAvram Hershko;
Rose, IrwinIrwin Rose 		Axel, RichardRichard Axel;
Buck, Linda B.Linda B. Buck 		Jelinek, ElfriedeElfriede Jelinek Maathai, WangariWangari Maathai Kydland, Finn E.Finn E. Kydland;
Prescott, Edward C.Edward C. Prescott
2005 Glauber, Roy J.Roy J. Glauber;
Hall, John L.John L. Hall;
Hänsch, Theodor W.Theodor W. Hänsch 		Chauvin, YvesYves Chauvin;
Grubbs, Robert H.Robert H. Grubbs;
Schrock, Richard R.Richard R. Schrock 		Marshall, BarryBarry Marshall;
Warren, RobinRobin Warren 		Pinter, HaroldHarold Pinter Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế;
ElBaradei, MohamedMohamed ElBaradei 		Aumann, RobertRobert Aumann;
Schelling, ThomasThomas Schelling
2006 Mather, John C.John C. Mather;
Smoot, GeorgeGeorge Smoot 		Kornberg, Roger D.Roger D. Kornberg Fire, AndrewAndrew Fire;
Mello, CraigCraig Mello 		Pamuk, OrhanOrhan Pamuk Yunus, MuhammadMuhammad Yunus;
Grameen Bank 		Phelps, EdmundEdmund Phelps
2007 Fert, AlbertAlbert Fert;
Grünberg, PeterPeter Grünberg 		Ertl, GerhardGerhard Ertl Capecchi, MarioMario Capecchi;
Evans, MartinMartin Evans;
Smithies, OliverOliver Smithies 		Lessing, DorisDoris Lessing Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu;
Gore, AlAl Gore 		Hurwicz, LeonidLeonid Hurwicz;
Maskin, EricEric Maskin;
Myerson, RogerRoger Myerson
2008 Nambu, YoichiroYoichiro Nambu;
Kobayashi, MakotoMakoto Kobayashi;
Maskawa, ToshihideToshihide Maskawa 		Shimomura, OsamuOsamu Shimomura;
Chalfie, MartinMartin Chalfie;
Tsien, Roger Y.Roger Y. Tsien 		zur Hausen, HaraldHarald zur Hausen;
Barré-Sinoussi, FrançoiseFrançoise Barré-Sinoussi;
Montagnier, LucLuc Montagnier 		Le Clézio, J. M. G.J. M. G. Le Clézio Ahtisaari, MarttiMartti Ahtisaari Krugman, PaulPaul Krugman
2009 Kao, Charles K.Charles K. Kao;
Boyle, Willard S.Willard S. Boyle;
Smith, George E.George E. Smith 		Ramakrishnan, VenkatramanVenkatraman Ramakrishnan;
Steitz, Thomas A.Thomas A. Steitz;
Yonath, AdaAda Yonath 		Blackburn, ElizabethElizabeth Blackburn;
Greider, Carol W.Carol W. Greider;
Szostak, Jack W.Jack W. Szostak 		Müller, HertaHerta Müller Obama, BarackBarack Obama Ostrom, ElinorElinor Ostrom;
Williamson, Oliver E.Oliver E. Williamson
2010 Geim, AndreAndre Geim;
Novoselov, KonstantinKonstantin Novoselov 		Heck, RichardRichard Heck;
Negishi, Ei-ichiEi-ichi Negishi;
Suzuki, AkiraAkira Suzuki 		Edwards, Robert G.Robert G. Edwards Vargas Llosa, MarioMario Vargas Llosa Ba, Lưu HiểuLưu Hiểu Ba[F] Diamond, Peter A.Peter A. Diamond;
Mortensen, Dale T.Dale T. Mortensen;
Pissarides, Christopher A.Christopher A. Pissarides
2011 Perlmutter, SaulSaul Perlmutter;
Riess, Adam G.Adam G. Riess;
Schmidt, Brian P.Brian P. Schmidt 		Shechtman, DanDan Shechtman Beutler, Bruce A.Bruce A. Beutler;
Hoffmann, Jules A.Jules A. Hoffmann;
Steinman, Ralph M.Ralph M. Steinman 		Tranströmer, TomasTomas Tranströmer Sirleaf, Ellen JohnsonEllen Johnson Sirleaf;
Gbowee, LeymahLeymah Gbowee;
Karman, TawakelTawakel Karman 		Sargent, Thomas J.Thomas J. Sargent;
Sims, Christopher A.Christopher A. Sims
2012 Haroche, SergeSerge Haroche;
J. Wineland, DavidDavid J. Wineland 		Kobilka, Brian K.Brian K. Kobilka;
Lefkowitz, Robert J.Robert J. Lefkowitz 		Gurdon, John B.John B. Gurdon;
Yamanaka, ShinyaShinya Yamanaka 		Ngôn, MạcMạc Ngôn châu Âu, Liên hiệpLiên hiệp châu Âu Roth, Alvin E.Alvin E. Roth;
Shapley, Lloyd S.Lloyd S. Shapley
2013 Englert, FrançoisFrançois Englert;
Higgs, PeterPeter Higgs 		Karplus, MartinMartin Karplus;
Levitt, MichaelMichael Levitt;
Warshel, AriehArieh Warshel 		Rothman, James E.James E. Rothman;
Schekman, RandyRandy Schekman;
Südhof, Thomas C.Thomas C. Südhof 		Munro, AliceAlice Munro Cấm Vũ khí Hóa học, Tổ chứcTổ chức Cấm Vũ khí Hóa học Fama, EugeneEugene Fama;
Hansen, Lars PeterLars Peter Hansen;
Shiller, Robert J.Robert J. Shiller
2014 Akasaki, IsamuIsamu Akasaki;
Amano, HiroshiHiroshi Amano;
Nakamura, ShujiShuji Nakamura 		Betzig, EricEric Betzig;
Hell, StefanStefan Hell;
Moerner, WilliamWilliam Moerner 		O'Keefe, JohnJohn O'Keefe;
Moser, May-BrittMay-Britt Moser;
Moser, EdvardEdvard Moser 		Modiano, PatrickPatrick Modiano Satyarthi, KailashKailash Satyarthi;
Yousafzai, MalalaMalala Yousafzai 		Tirole, JeanJean Tirole
2015 Kajita, TakaakiTakaaki Kajita;
McDonald, Arthur B.Arthur B. McDonald 		L. Modrich, PaulPaul L. Modrich;
Lindahl, TomasTomas Lindahl;
Sancar, AzizAziz Sancar 		Campbell, WilliamWilliam Campbell;
Satoshi, ŌmuraŌmura Satoshi;
U U, ĐồĐồ U U 		Svetlana Alexandrovna Alexievich Bộ tứ Đối thoại Quốc gia Tunisia Angus Deaton
2016 M. Kosterlitz, JohnJohn M. Kosterlitz;
Haldane, DuncanDuncan Haldane;
J. Thouless, DavidDavid J. Thouless 		Stoddart, FraserFraser Stoddart;
Sauvage, Jean-PierreJean-Pierre Sauvage;
Feringa, BenBen Feringa 		Ōsumi Yoshinori Bob Dylan Juan Manuel Santos Hart, OliverOliver Hart;
Holmström, BengtBengt Holmström
2017 Weiss, RainerRainer Weiss; 
Barish, BarryBarry Barish;
Thorne, KipKip Thorne 		Dubochet, JacquesJacques Dubochet;
Frank, JoachimJoachim Frank;
Henderson, RichardRichard Henderson 		C. Hall, JeffreyJeffrey C. Hall;
Rosbash, MichaelMichael Rosbash;
W. Young, MichaelMichael W. Young 		Kazuo Ishiguro Chiến dịch quốc tế nhằm loại bỏ vũ khí hạt nhân Richard Thaler
2018 Ashkin, ArthurArthur Ashkin;
Mourou, GérardGérard Mourou;
Strickland, DonnaDonna Strickland 		H. Arnold, FrancesFrances H. Arnold;
P. Smith, GeorgeGeorge P. Smith;
Winter, GregGreg Winter 		P. Allison, JamesJames P. Allison;
Honjo, TasukuTasuku Honjo 		Tokarczuk, OlgaOlga Tokarczuk[G] Mukwege, DenisDenis Mukwege;
Murad, NadiaNadia Murad 		Nordhaus, WilliamWilliam Nordhaus;
Romer, PaulPaul Romer
2019 Peebles, JamesJames Peebles;
Mayor, MichelMichel Mayor;
Queloz, DidierDidier Queloz 		B. Goodenough, JohnJohn B. Goodenough;
Whittingham, M. StanleyM. Stanley Whittingham;
Yoshino, AkiraAkira Yoshino 		Kaelin Jr., WilliamWilliam Kaelin Jr.;
J. Ratcliffe, PeterPeter J. Ratcliffe;
L. Semenza, GreggGregg L. Semenza 		Peter Handke Abiy Ahmed Banerjee, AbhijitAbhijit Banerjee;
Duflo, EstherEsther Duflo;
Kremer, MichaelMichael Kremer
2020 Penrose, RogerRoger Penrose;
Genzel, ReinhardReinhard Genzel;
Ghez, Andrea M.Andrea M. Ghez 		Charpentier, EmmanuelleEmmanuelle Charpentier;
Doudna, JenniferJennifer Doudna 		Alter, Harvey J.Harvey J. Alter;
Houghton, MichaelMichael Houghton;
Rice, Charles M.Charles M. Rice 		Louise Glück Chương trình Lương thực Thế giới R. Milgrom, PaulPaul R. Milgrom;
B. Wilson, RobertRobert B. Wilson
2021 Manabe, SyukuroSyukuro Manabe;
Hasselmann, KlausKlaus Hasselmann;
Parisi, GiorgioGiorgio Parisi 		List, BenjaminBenjamin List;
MacMillan, DavidDavid MacMillan 		Julius, DavidDavid Julius;
Patapoutian, ArdemArdem Patapoutian 		Abdulrazak Gurnah Ressa, MariaMaria Ressa;
Muratov, DmitryDmitry Muratov 		Card, DavidDavid Card;
Angrist, JoshuaJoshua Angrist;
Imbens, GuidoGuido Imbens
2022 Aspect, AlainAlain Aspect;
Clauser, JohnJohn Clauser;
Zeilinger, AntonAnton Zeilinger 		Bertozzi, Carolyn R.Carolyn R. Bertozzi;
Meldal, Morten P.Morten P. Meldal;
Sharpless, Karl BarryKarl Barry Sharpless 		Svante Pääbo Annie Ernaux Bialiatski, AlesAles Bialiatski;
Memorial;
Trung tâm Tự do Dân sự 		Bernanke, BenBen Bernanke;
Diamond, DouglasDouglas Diamond;
Dybvig, Philip H.Philip H. Dybvig
2023 Agostini, PierrePierre Agostini;
Krausz, FerencFerenc Krausz;
L'Huillier, AnneAnne L'Huillier 		Bawendi, Moungi G.Moungi G. Bawendi;
Brus, Louis E.Louis E. Brus;
Ekimov, Alexei I.Alexei I. Ekimov 		Karikó, KatalinKatalin Karikó;
Weissman, DrewDrew Weissman 		Jon Fosse Narges Mohammadi Claudia Goldin

Ghi chú sửa

  • A Năm 1938 và 1939, chính phủ Đức không cho phép 3 người Đức được đề cử cho các giải Nobel được nhận các giải này. Đó là Richard Kuhn, đoạt giải Nobel Hoá học năm 1938; Adolf Butenandt, đoạt giải Nobel Hoá học năm 1939; và Gerhard Domagk, đoạt giải Nobel Sinh lý và Y khoa năm 1939. Sau đó họ được trao bằng chứng nhận giải Nobel và huy chương, nhưng không có khoản tiền thưởng.[11]
  • B Năm 1948, không trao giải Nobel Hoà bình. Trang web của Quỹ Nobel cho biết giải này lẽ ra được trao cho Mohandas Karamchand Gandhi, tuy nhiên, do vụ ám sát ông hồi đầu năm này, nên không trao giải (cho ai nữa) để vinh danh ông.[17]
  • C Năm 1958, nhà văn người Nga Boris Pasternak, dưới áp lực của chính phủ Liên Xô, bị buộc phải khước từ giải Nobel Văn học.[11]
  • D Năm 1964, Jean-Paul Sartre khước từ giải Nobel Văn học, như đã từng kiên quyết khước từ mọi vinh dự chính thức trong quá khứ.[11]
  • E Năm 1973, Lê Đức Thọ khước từ giải Nobel Hoà bình. Ông cho rằng mình không xứng đáng với giải này mặc dù ông có góp phần vào cuộc thương thuyết Hiệp định Paris (một hiệp định ngừng bắn trong cuộc chiến tranh Việt Nam), nhưng chưa có thỏa thuận về hoà bình.[8][11]
  • F Năm 2010, Lưu Hiểu Ba không thể tới nhận giải Nobel Hoà bình, vì bị chính quyền Trung Quốc xử 11 năm tù giam.[18]
  • G Giải Nobel Văn học 2018 được trao vào năm 2019 sau khi bê bối xảy ra tại Viện Hàn lâm Thụy Điển buộc Viện phải hoãn lễ trao giải.[19]

Tham khảo sửa

Tham khảo chung sửa

  • “All Nobel Prizes in Physics”. Quỹ Nobel. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2021.
  • “All Nobel Prizes in Chemistry”. Quỹ Nobel. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2021.
  • “All Nobel Prizes in Physiology or Medicine”. Quỹ Nobel. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2021.
  • “All Nobel Prizes in Literature”. Quỹ Nobel. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2021.
  • “All Nobel Peace Prizes”. Quỹ Nobel. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2021.
  • “All Prizes in Economic Sciences”. Quỹ Nobel. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2021.

Chú thích sửa

  1. ^ “Alfred Nobel – The Man Behind the Nobel Prize”. Quỹ Nobel. Lưu trữ bản gốc ngày 25 tháng 10 năm 2007. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2021.
  2. ^ a b “The Nobel Prize”. Quỹ Nobel. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 10 năm 2008. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2021.
  3. ^ “The Nobel Prize Awarders”. Quỹ Nobel. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 10 năm 2008. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2021.
  4. ^ “Table of prize amounts” (PDF). Quỹ Nobel. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 16 tháng 5 năm 2023. Truy cập ngày 2 tháng 10 năm 2023.
  5. ^ “The Nobel Prize amounts”. Quỹ Nobel. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 2 tháng 10 năm 2023.
  6. ^ “The Nobel Prize Award Ceremonies”. Quỹ Nobel. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 8 năm 2008. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2021.
  7. ^ “List of All Nobel Laureates 1942”. Quỹ Nobel. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 12 năm 2008. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2021.
  8. ^ a b Lundestad, Geir (ngày 15 tháng 3 năm 2001). “The Nobel Peace Prize 1901-2000”. Quỹ Nobel. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 12 năm 2008. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2021.
  9. ^ “All Nobel Prizes”. Quỹ Nobel. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 6 năm 2021. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2021.
  10. ^ “Norwegian Nobel Committee mourns Liu Xiaobo, statement by Chair Berit Reiss-Andersen”. The Nobel Peace Prize (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 8 tháng 10 năm 2020.
  11. ^ a b c d e f g h “Nobel Prize Facts”. Quỹ Nobel. Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 6 năm 2021. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2021.
  12. ^ “Liu Xiaobo Isn't the First Nobel Laureate Barred From Accepting His Prize”. ngày 21 tháng 12 năm 2010. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 12 năm 2010. Truy cập ngày 8 tháng 10 năm 2020.
  13. ^ “Nobel Prize in Literature 1964” (Thông cáo báo chí). Quỹ Nobel. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 7 năm 2006. Truy cập ngày 11 tháng 2 năm 2009.
  14. ^ Lewis, Flora (ngày 24 tháng 10 năm 1973). “Tho Rejects Nobel Prize, Citing Vietnam Situation”. The New York Times. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 1 năm 2011. Truy cập ngày 30 tháng 6 năm 2013.
  15. ^ “Nobel Prize awarded women”. Quỹ Nobel. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 5 năm 2021. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2021.
  16. ^ “Nomination and selection of Laureates in Economic Sciences”. Quỹ Nobel. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 6 năm 2021. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2021.
  17. ^ Tønnesson, Øyvind (ngày 1 tháng 12 năm 1999). “Mahatma Gandhi, the Missing Laureates”. Quỹ Nobel. Truy cập ngày 3 tháng 1 năm 2010. Later, there have been speculations that the committee members could have had another deceased peace worker than Gandhi in mind when they declared that there was "no suitable living candidate", namely the Swedish UN envoy to Palestine, Count Bernadotte, who was murdered in September 1948. Today, this can be ruled out; Bernadotte had not been nominated in 1948. Thus it seems reasonable to assume that Gandhi would have been invited to Oslo to receive the Nobel Peace Prize had he been alive one more year. [Sau này, đã có những suy đoán rằng các thành viên ủy ban có thể đã nghĩ đến một nhà hoạt động hòa bình quá cố khác ngoài Gandhi khi họ công nhận rằng "không có ứng viên còn sống nào phù hợp", cụ thể là đặc phái viên LHQ của Thụy Điển tại Palestine, Count Bernadotte, người đã bị ám sát vào tháng 9 năm 1948. Ngày hôm nay, khả năng đó đã bị loại trừ; Bernadotte đã không được ứng cử vào năm 1948. Do đó, có lý do để cho rằng Gandhi sẽ được mời đến Oslo để nhận giải Nobel Hòa bình nếu ông còn sống được thêm một năm nữa.]
  18. ^ “The Nobel Peace Prize 2010 - Presentation Speech”. Quỹ Nobel. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 6 năm 2021. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2021.
  19. ^ Henley, Jon (ngày 10 tháng 10 năm 2019). “Two Nobel literature prizes to be awarded after sexual assault scandal”. The Guardian. Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2019.

Liên kết ngoài sửa

  “Danh sách người đoạt giải Nobel” là một danh sách chọn lọc của Wikipedia tiếng Việt.
Mời bạn xem phiên bản đã được bình chọn vào ngày 23 tháng 7 năm 2021 và so sánh sự khác biệt với phiên bản hiện tại.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Danh_sách_người_đoạt_giải_Nobel&oldid=71007885”