Wikipedia

Khói mù Đông Nam Á 2015

Vụ sương khói bao phủ Đông Nam Á năm 2015 là một cuộc khủng hoảng ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến một số nước trong khu vực Đông Nam Á, bao gồm Brunei, Indonesia (đặc biệt là các đảo Sumatra và Kalimantan), Malaysia, Singapore, miền Nam Thái Lan và Việt Nam[6], và có thể là Campuchia và Trung Philippines. Nó bắt đầu vào cuối tháng 6[7] trước khi dần dần trở nên tồi tệ hơn trong tháng 9. Đó là sự xuất hiện mới nhất của các đám mây mù khu vực Đông Nam Á, một vấn đề dài hạn xảy với cường độ khác nhau trong mỗi mùa khô trong khu vực[8]. Hiện tượng này bị gây ra bởi cháy rừng Kết quả từ các hoạt động nương rẫy trái phép, chủ yếu ở đảo Sumatra của Indonesia và Kalimantan, sau đó có thể lây lan nhanh chóng trong mùa khô[9][10][11][12][13][14][15][16][17]. Ngày 4 tháng 9 năm 2015, Hội đồng Quản lý thảm họa Quốc gia Indonesia cho rằng 6 tỉnh của Indonesia đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp hai đến các đám mây, đó là Riau, Jambi, Nam Sumatra, Tây Kalimantan, Trung Kalimantan và Nam Kalimantan[18]. Vào 14 tháng 9, tình trạng khẩn cấp đã được một lần nữa tuyên bố ở Riau, lần này do chính phủ Indonesia tuyên bố[14][19]. Hàng ngàn cư dân của Pekanbaru, thủ phủ của Riau, chạy trốn sang các thành phố lân cận Medan và Padang[20][21]. Vào cuối tháng 9, Chỉ số tiêu chuẩn chất ô nhiễm của Indonesia đạt mức cao kỷ lục 2.300, ghi nhận tại các tỉnh miền Trung Kalimantan[22]. Hơn 28 triệu người ở Indonesia một mình bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng, và hơn 140,000 báo cáo bệnh về đường hô hấp[5][23].

Khói mù Đông Nam Á 2015
Cảnh tượng bị sương khói.
Trên: Thánh đường An-Nur, Pekanbaru, Indonesia
Dưới bên trái: Thánh đường Hồi giáo Palangkaraya, Indonesia
Dưới bên phải: Swissôtel The Stamford, Singapore
Giai đoạn28 tháng 6 năm 2015 – đến nay
Địa điểm Brunei
 Campuchia (suspected)
 Indonesia
 Malaysia
 Philippines (suspected)
 Singapore
 Thái Lan
 Việt Nam
Nguyên nhânCháy rừng ở Indonesia
Hệ quảTình trạng khẩn cấp ở các tỉnh Indonesia Riau, Jambi, South Sumatra, Tây Kalimantan, Trung Kalimantan và Nam Kalimantan
Đóng cửa trường học ở Indonesia, Malaysia và Singapore
2015 FINA Swimming World Cup gián đoạn ở Singapore
Số người tử vongMột số người dân Indonesia đã được báo cáo đã chết, một số bị thiệt mạng trong hai vụ tai nạn đường đến tầm nhìn kém và những người khác đã chết vì bệnh hô hấp gây ra bởi các đám mây.[1][2][3][4]
Số người bị thươngIndonesia: 503,874 (đến ngày 7 tháng 10 năm 2015)[5]

Tình trạng sương khói ở các nước sửa

Indonesia sửa

 
Bầu trời ở Palangkaraya, Trung Kalimantan, Indonesia có màu vàng do vụ sương khói.[24][25]

Tính đến ngày 7 tháng 10 năm 2015, hơn 140.000 người Indonesia đã được báo cáo bị các bệnh đường hô hấp trong các khu vực ảnh bị ảnh hưởng của mây mù[5][26]. Đến ngày 15 tháng 9 năm 2015, khoảng 25.834 người đã bị nhiễm trùng đường hô hấp, 538 người bị viêm phổi, 2246 người bị kích thích da, trong khi 1.656 người có vấn đề kích ứng mắt[26]. Đám mây đã bao phủ toàn bộ hòn đảo Sumatra và các bộ phận của Kalimantan, ảnh hưởng đến hoạt động du lịch, hàng không và hàng hải cũng như nền kinh tế Indonesia[27][28][29].

Thái Lan sửa

Sương khói từ Sumatra đã lan sang phần lớn miền nam Thái Lan như tỉnh Narathiwat, tỉnh Pattani, tỉnh Phuket, tỉnh Satun, tỉnh Songkhla, tỉnh Surat Thani, tỉnh Trang và tỉnh Yala, thậm chí đạt mức nguy hiểm ngày 7 tháng 10[30][31][32][33] Sở Y tế tỉnh Phuket đã ban hành tư vấn sức khỏe cho các cư dân của nó vào tháng 8 năm 2015 và tính đến tháng 10 năm 2015 tỉnh này đã có một số chuyến bay bị chậm trễ ở sân bay Phuket.[34][35] Chỉ số chất lượng không khí tại các tỉnh miền nam Thái Lan đã tăng và Giám đốc Văn phòng Môi trường khu vực Halem Jehmarikan nói rằng mức độ ô nhiễm không khí hiện nay là kết quả của hướng gió và một vùng áp suất thấp, ngăn chặn các đám mây bị thổi bay đi. Một số bệnh viện đã chứng kiến sự gia tăng trong các bệnh nhi với các triệu chứng liên quan đến hệ hô hấp.[36] Halem thêm ô nhiễm tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ so với khói mù trước đó, đã phai mờ trong vòng bốn giờ.[37]

Malaysia sửa

Chỉ số ô nhiễm không khí không lành mạnh đã được ghi nhận ở khoảng 24 khu vực ở bang Sarawak, Selangor và Langkawi ở Kedah là nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi sương khói.[38][39][40][41] Cư dân với bệnh hen suyễn và các vấn đề phổi đã khuyên nên ở trong nhà cho đến khi chất lượng không khí trong khu vực của họ được cải thiện. Ngành hàng không và hàng hải của Malaysia đã được đưa vào trạng báo động cao sau khi tầm nhìn bị sương khói bị giảm sút.[42] Bộ giáo dục tuyên bố rằn tất cả các trường học phải đóng cửa nếu các chỉ số ô nhiễm không khí vượt 200 nhưng cho đến ngày 15 tháng 9, với tình trạng sương khói nghiêm trọng, trường học trong bốn bang Sarawak, Selangor, Negeri Sembilan và Malacca cùng với các vùng lãnh thổ liên bang Kuala Lumpur và Putrajaya được lệnh đóng cửa tạm thời.[40][43][44] Vào ngày 3 tháng 10, các nhà tổ chức quyết định hủy bỏ Standard Chartered KL Marathon 2015 do khói mù ngày càng tệ hơn.[45] Ngày 04 tháng 10, khikhói bụi đạt mức không lành mạnh ở nhiều nơi trên đất nước, chính phủ tuyên bố rằng tất cả các bang trừ Kelantan, Sabah và Sarawak đóng cửa các trường một lần nữa trong hai ngày.[40][46] Sương khói ở Shah Alam, Selangor thậm chí đạt mức chỉ số ô nhiễm không khí nguy hiểm 308.[40][47]

Singapore sửa

Hầu hết các hoạt động ngoài trời tại Singapore kể từ khi bị sương khói bị hoãn lại[48][49]. Người ta quan ngại trong tuần đến Singapore Grand Prix 2015 rằng sự kiện này có thể bị đe dọa bởi mây mù[50][51]. Đám mây mù đã gia tăng đến mức độ "Rất không lành mạnh" trong thang chỉ số tiêu chuẩn chất gây ô nhiềm hồi 8h vào ngày 14 tháng 9 năm 2015, với chỉ số đạt 223[52]. Chỉ số này sau đó tăng lên 249 vào lúc 9h sáng trước khi giảm trở lại với mức "không lành mạnh" phần lớn trong đêm. Giông bão và mưa lớn đã được cải thiện tình hình trong buổi chiều các ngày 15 và 16, trong khi một sự thay đổi theo hướng gió thịnh hành cải thiện tình hình từ thứ 20 đến thứ 22.

Việt Nam sửa

Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh khác ở miền Nam Việt Nam bị sương khói từ ngày 4 tháng 10 năm 2015. Các chuyên gia cho rằng một phần là do cháy rừng ở Indonesia. Theo Cơ quan Khí tượng Thủy văn Trung ương ở phía Nam, nhiều tỉnh và thành phố ở đồng bằng sông Cửu Long như Sóc Trăng, Cà Mau, Kiến Giang, Đồng Tháp, Bến Tre và Cần Thơ đã chịu ảnh hưởng hiện tượng này từ đầu tháng 10.[6]

Chú thích sửa

  1. ^ Banda Haruddin Tanjung (ngày 18 tháng 9 năm 2015). “Gara-Gara Kabut Asap, Biker Tewas Tabrak Mobil Pemadam” (bằng tiếng Indonesia). Okezone. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2015.
  2. ^ “Akibat Kabut Asap, Dua Tewas (Laka Tunggal, Tabrak Tiang Listrik)” (bằng tiếng Indonesia). Balikpapan Pos. ngày 29 tháng 9 năm 2015. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 10 năm 2015. Truy cập ngày 29 tháng 9 năm 2015.
  3. ^ Bangun Santoso (ngày 14 tháng 9 năm 2015). “Tewas Akibat 'Tercekik' Asap” (bằng tiếng Indonesia). Liputan 6. Truy cập ngày 14 tháng 9 năm 2015.
  4. ^ AMS (ngày 4 tháng 10 năm 2015). Ini Daftar Korban Tewas Akibat Kabut Asap (video) (bằng tiếng Indonesia). Metro TV News. Sự kiện xảy ra vào lúc 10:24. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 10 năm 2015. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2015.
  5. ^ a b c “Southeast Asia's hazardous haze”. Al Jazeera. ngày 7 tháng 10 năm 2015. Truy cập ngày 8 tháng 10 năm 2015.
  6. ^ a b “Indonesia forest fires to blame for foggy Ho Chi Minh City: expert”. Tuổi Trẻ. ngày 7 tháng 10 năm 2015. Truy cập ngày 7 tháng 10 năm 2015.
  7. ^ “Haze envelopes parts of Riau province in Indonesia”. The Straits Times. ngày 30 tháng 6 năm 2015. Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2015.
  8. ^ “Why is South-East Asia's annual haze so hard to deal with?”. The Economist. ngày 7 tháng 7 năm 2013.
  9. ^ “South East Asia haze: What is slash-and-burn?”. BBC. ngày 24 tháng 6 năm 2013. Truy cập ngày 25 tháng 9 năm 2015.
  10. ^ “Haze chokes Indonesia, Malaysia and Singapore”. BBC. ngày 15 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 25 tháng 9 năm 2015.
  11. ^ “Image of Asia: Wildfires in Indonesia Spread Haze”. The Straits Times. The Associated Press. ngày 3 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 14 tháng 9 năm 2015.
  12. ^ Endi, Severianus (ngày 10 tháng 9 năm 2015). “West Kalimantan on high smog alert”. The Jakarta Post. Truy cập ngày 16 tháng 9 năm 2015.
  13. ^ “1,500 Soldiers Deployed to Fight Forest Fires in South Kalimantan”. Tempo. ngày 11 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 16 tháng 9 năm 2015.
  14. ^ a b Soeriaatmadja, Wahyudi; Boh, Samantha; Lai, Linette (ngày 15 tháng 9 năm 2015). “Riau declares emergency as haze worsens”. The Straits Times. Truy cập ngày 15 tháng 9 năm 2015.
  15. ^ “Land Fires: Thick Haze in Central Kalimantan Capital”. Jakarta Globe. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 16 tháng 9 năm 2015.
  16. ^ “379 hot spots detected in South Kalimantan”. The Jakarta Post. ngày 15 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 16 tháng 9 năm 2015.
  17. ^ “Police name 126 people as suspects in land fire cases”. Antara. ngày 15 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 16 tháng 9 năm 2015.
  18. ^ Oktama, Carla Isati. “Six Provinces Declare State of Emergency as Haze Worsens”. The Jakarta Globe. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 10 năm 2015. Truy cập ngày 4 tháng 10 năm 2015.
  19. ^ “Indonesia declares emergency as brush-fire smoke chokes region”. Al Jazeera America. ngày 14 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 15 tháng 9 năm 2015.
  20. ^ Wahyudi Soeriaatmadja (ngày 15 tháng 9 năm 2015). “Thousands flee Pekanbaru as haze hits record high”. The Straits Times. Truy cập ngày 15 tháng 9 năm 2015.
  21. ^ “Jakarta declares emergency in Riau over haze”. AsiaOne. ngày 15 tháng 9 năm 2015. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 15 tháng 9 năm 2015.
  22. ^ Soeriaatmadja, Wahyudi. “Thick haze grounds firefighting copters”. The Straits Times. Truy cập ngày 4 tháng 10 năm 2015.
  23. ^ “Indonesia needs better aircraft for water-bombing operations”. The Straits Times. Truy cập ngày 7 tháng 10 năm 2015.
  24. ^ Fathurahman; Edinayanti (ngày 3 tháng 10 năm 2015). “Langit Palangkaraya Berwarna Kuning”. Banjarmasin Post (bằng tiếng Indonesia). Tribun News. Truy cập ngày 8 tháng 10 năm 2015.
  25. ^ Salmah Muslimah (ngày 27 tháng 9 năm 2015). “Bencana Kabut Asap di Palangkaraya, Sudah 2 Bulan Warga Tak Lihat Matahari” (bằng tiếng Indonesia). DetikCom. Truy cập ngày 8 tháng 10 năm 2015.
  26. ^ a b “Over 30,000 people affected by haze in Riau, Indonesia”. Cihan. ngày 18 tháng 9 năm 2015. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 10 năm 2015. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2015.
  27. ^ Hendra Gunawan; Agus Triyono; Noverius Laoli (ngày 14 tháng 9 năm 2015). “Asap bikin ekonomi ikut menguap” (bằng tiếng Indonesia). Kontan.co.id. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 15 tháng 9 năm 2015.
  28. ^ Juwita Trisna Rahayu (ngày 11 tháng 9 năm 2015). “More Indonesia airports affected by haze from land fires”. Antara. Truy cập ngày 15 tháng 9 năm 2015.
  29. ^ Havid Vebri (ngày 4 tháng 9 năm 2015). “BMKG: Asap kebakaran menyelimuti seluruh Sumatera”. Antara (bằng tiếng Indonesia). Kontan.co.id. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 15 tháng 9 năm 2015.
  30. ^ DPA (4 tháng 9 năm 2015). “Haze blocks out Hat Yai, Trang”. Bangkok Post. Truy cập ngày 14 tháng 9 năm 2015.
  31. ^ Saroj Kueprasertkij (ngày 4 tháng 9 năm 2015). “Sumatra forest fire haze returns to blanket Phuket”. The Phuket News. Truy cập ngày 14 tháng 9 năm 2015.
  32. ^ “PM calls for regional haze cooperation”. Bangkok Post. ngày 7 tháng 10 năm 2015. Truy cập ngày 7 tháng 10 năm 2015.
  33. ^ “Smoke haze hazardous in three southern provinces”. Bangkok Post. ngày 6 tháng 10 năm 2015. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2015.
  34. ^ Saroj Kueprasertkij; Tanyaluk Sakoot (ngày 27 tháng 8 năm 2015). “Phuket health advisory issued over forest fire haze”. The Phuket News. Truy cập ngày 14 tháng 9 năm 2015.
  35. ^ Kritsada Mueanhawong (ngày 8 tháng 10 năm 2015). “Haze causes more delays for flights at Phuket Airport”. Phuket Gazette. Truy cập ngày 29 tháng 9 năm 2018.
  36. ^ “Thailand: Southern haze hits this year's worst”. National News Bureau of Thailand. Eco Business. ngày 5 tháng 10 năm 2015. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2015.
  37. ^ “Haze in South rises beyond safety mark”. The Nation. ngày 6 tháng 10 năm 2015. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 10 năm 2015. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2015.
  38. ^ “Haze in Malaysia: Unhealthy air quality in Malacca, Selangor, Kuala Lumpur, Sarawak”. The Straits Times. ngày 14 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 14 tháng 9 năm 2015.
  39. ^ “Selangor worst hit by haze in Malaysia; air quality unhealthy in several areas”. The Straits Times. ngày 12 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 14 tháng 9 năm 2015.
  40. ^ a b c d “Sarawak worst-hit by haze in Malaysia as schools shut”. The Straits Times. ngày 17 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 17 tháng 9 năm 2015.
  41. ^ “Langkawi in Malaysia worst hit by haze as schools remain shut”. The Straits Times. ngày 6 tháng 10 năm 2015. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2015.
  42. ^ “Malaysia's aviation, maritime sectors on high alert”. Business Standard. ngày 13 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 14 tháng 9 năm 2015.
  43. ^ “Haze: Schools must close once API exceeds 200”. The Star. ngày 14 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 14 tháng 9 năm 2015.
  44. ^ “Ministry orders closure of schools in three states, FT”. The Malay Mail. ngày 15 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 15 tháng 9 năm 2015.
  45. ^ “Standard Chartered KL Marathon cancelled due to haze”. New Straits Times Online. ngày 3 tháng 10 năm 2015. Truy cập ngày 4 tháng 10 năm 2015.
  46. ^ “Schools close for 2 days, except in Kelantan, East Malaysia”. The Malaysian Insider. ngày 4 tháng 10 năm 2015. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 10 năm 2015. Truy cập ngày 4 tháng 10 năm 2015.
  47. ^ “Haze worsens nationwide, API in Shah Alam hits 'hazardous' level”. The Malay Mail Online. ngày 4 tháng 10 năm 2015. Truy cập ngày 4 tháng 10 năm 2015.
  48. ^ “Guide to the #haze in infographics”. Truy cập ngày 21 tháng 9 năm 2015.
  49. ^ Calvin Yang; Lee Min Kok (ngày 13 tháng 9 năm 2015). “Outdoor activities affected by haze on Sunday; showers expected on Monday may bring only temporary respite”. The Straits Times. Truy cập ngày 14 tháng 9 năm 2015.
  50. ^ “Haze in Singapore back at unhealthy levels on Saturday”. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 9 tháng 10 năm 2015.
  51. ^ Daniel Johnson (ngày 14 tháng 9 năm 2015). “Singapore Grand Prix could be affected by dangerous smog levels”. The Telegraph. Truy cập ngày 15 tháng 9 năm 2015.
  52. ^ “Daily PSI readings of Singapore”. National Environment Agency (Singapore). Twitter. Truy cập ngày 15 tháng 9 năm 2015.

Liên kết ngoài sửa

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Khói_mù_Đông_Nam_Á_2015&oldid=70698300”