Xứ Thượng Nam Đông Dương

Xứ Thượng Nam Đông Dương, " Ala Čar Dega Krĭng Dhŭng Mnai"[1] (tiếng Pháp: Pays Montagnard du Sud Indochinois, viết tắt là PMSI) là một đơn vị hành chính tự trị của Liên bang Đông Dương tại khu vực Tây Nguyên Đêga ngày nay[2]. Đơn vị hành chính này tồn tại từ 27 tháng 5 năm 1946 đến năm 1950 thì sáp nhập vào Hoàng triều Cương thổ theo Dụ số 6 của Quốc trưởng Bảo Đại[2].

Xứ Thượng Nam Đông Dương
Pays Montagnard du Sud Indochinois
Ala Čar Dega Krĭng Dhŭng Mnai
Tên bản ngữ
  • Xứ Thượng Nam Đông Dương
    Pays Montagnard du Sud Indochinois
    Ala Čar Dega Krĭng Dhŭng Mnai
1946–1950
Hiệu kỳ Xứ Thượng Chau Tai Pays Montagnard
Hiệu kỳ
Tổng quan
Thủ đôĐà Lạt (1946 - 1948)
Ban Mê Thuột (1948 - 1950)
Thành phố lớn nhấtĐà Lạt
Ngôn ngữ chính thứcTiếng Pháp
Lãnh địa tự trịTiếng Pháp
Tôn giáo chính
Tín ngưỡng cổ truyền
Chính trị
Chính phủTự trị
Lịch sử 
• Thành lập
1946
• Giải thể
1950
Kinh tế
Đơn vị tiền tệĐồng
Tiền thân
Kế tục
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa
Hoàng triều Cương thổ

Lịch sử

sửa

Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, chính phủ Pháp phải đương đầu với cao trào độc lập và thống nhất của người Việt ở khắp ba khu vực Trung Kỳ, Nam KỳBắc Kỳ. Cao ủy Đông Dương Georges Thierry d'Argenlieu tìm cách vô hiệu hóa cao trào này bằng cách thông qua việc thành lập Cộng hòa Tự trị Nam Kỳ rồi Xứ Thượng Nam Đông Dương (27 tháng 5 năm 1946).[3] Xứ Thượng "Čar Dega" trực thuộc chính phủ Liên bang Đông Pháp với 5 tỉnh Cao nguyên Trung phần, gồm: Đồng Nai Thượng, Lang Biang, Pleiku, Darlac, Kontum.[4] Thủ phủ của Xứ Thượng sơ khởi đặt tại Đà Lạt, sau đó chuyển tới Ban Mê Thuột.

Sau hiệp ước 8 tháng 3 năm 1949 được ký kết giữa Quốc trưởng Bảo ĐạiTổng thống Pháp Vincent Auriol công nhận Quốc gia Việt Nam thì quy chế tự trị của các sắc tộc thiểu số được gộp lại dưới danh hiệu Hoàng triều Cương thổ và Xứ Thượng Nam Đông Dương chính thức kết thúc[5]. Tuy nhiên văn thư của Auriol vẫn cho rằng khu vực này sẽ có quy chế riêng và chính phủ Pháp vẫn có bổn phận tham nghị nên mỗi khi ban bố luật pháp thì chính phủ Quốc gia Việt Nam phải có sự thỏa thuận của phía Pháp[3].

Xem thêm

sửa

Tham khảo

sửa
  1. ^ Pays Montagnard du Sud Indochinois
  2. ^ a b "Người Thượng trên cao nguyên Việt Nam 1". Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 6 năm 2010. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2011.
  3. ^ a b Lê Đình Chi. Người Thượng Miền Nam Việt Nam. Gardena, CA: Văn Mới, 2006. tr 569-612
  4. ^ Salemink, Oscar. The ethnography of Vietnam's Central Highlanders: A historical contextualization 1850-1900. Honolulu, HI: University of Hawai'i Press, 2003. tr 146-155
  5. ^ Lê Đình Chi. Người Thượng Miền Nam Việt Nam. Gardena, CA: Văn Mới, 2006. tr 401-449