Olympic Ngôn ngữ học Quốc tế
Olympic Ngôn ngữ học Quốc tế (tiếng Nga: Международна олимпиада по лингвистика, tiếng Anh: International Linguistics Olympiad, viết tắt: IOL (tên chính thức, chú ý không phải là ILO)) là một trong những kỳ thi mới nhất trong nhóm 12 kỳ thi Olympic Khoa học Quốc tế. Sự thiết lập khác với những Olympic khoa học khác ở chỗ, chương trình vừa có cả thi cá nhân và thi đồng đội. Đây là kỳ thi về ngôn ngữ học lý thuyết, ngôn ngữ học toán, và ngôn ngữ học ứng dụng được tổ chức hàng năm dành cho học sinh. Kỳ thi bắt đầu từ năm 2003 theo sáng kiến của những nhà ngôn ngữ học người Nga có nhiều năm kinh nghiệm tổ chức các olympic truyền thống về toán học và ngôn ngữ học. (xem. Olympic truyền thống mở rộng Mat-xcơ-va về toán học và ngôn ngữ học).
Nội dung thi sửa
Cũng như những Olympic khoa học khác, các vấn đề (bài tập, bài toán, nhiệm vụ) được dịch và giải quyết hoàn tất trong nhiều ngôn ngữ, và như vậy phải được viết một cách tự do, không bị rào cản của bất kì ngôn ngữ bản địa nào. Trong thực hành, điều này thường rất khó khăn, và những thí sinh sẽ đạt được lợi ích nào đó nếu như họ đã quen thuộc với một hoặc nhiều nhóm ngôn ngữ là các chủ đề của một vài trong số các nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, khả năng hữu ích nhất là phân tích và suy nghĩ diễn dịch, vì tất cả các giải pháp cho các vấn đề phải có sự lý luận và biện minh rõ ràng (như khi giải quyết vấn đề toán (bài toán)).
Thi cá nhân gồm có 5 vấn đề cần phải giải quyết trong 6 giờ đồng hồ. Các vấn đề bao phủ các lĩnh vực chính của ngôn ngữ học lý thuyết, ngôn ngữ học toán, và ngôn ngữ học ứng dụng – ngữ âm học, hình thái học, ngữ nghĩa học, vân vân.
Lịch sử sửa
Từ IOL lần thứ 2, thi đồng đội gồm có một vấn đề cực kỳ khó và có tính chi phí thời gian. Các đội, thường gồm 4 học sinh, có 3-4 giờ để giải quyết vấn đề này.
IOL 5 (2007) được tổ chức ở Sankt-Peterburg, Nga. Năm vấn đề tại kỳ thi cá nhân là trong các tiếng Braille, Movima, Georgian, Ndom, và sự tương ứng giữa tiếng Thổ Nhĩ Kỳ và tiếng Tatar. Vấn đề cho kỳ thi đồng đội là trong tiếng Hawaiian và tập trung vào các thuật ngữ gia hệ. Kết quả Lưu trữ 2010-06-18 tại Wayback Machine ở trang mạng chính thức.
IOL 6 (2008) được tổ chức ở Slantchev Bryag, Bulgaria. Năm vấn đề cá nhân là trong tiếng Micmac, thi ca tiếng Norse cổ (đặc biệt, drottkvætt), các tương ứng giữa tiếng Drehu và Cemuhî, Copainalá Zoque, và Inuktitut. Vấn đề cho kỳ thi đồng đội là về sự tương ứng giữa tiếng Trung Quốc Mandarin và Cantonese dùng hệ thống fanqie.
IOL 7 (2009) được tổ chức ở Wrocław, Ba Lan, từ 26 tháng 7 đến 30 tháng 7. Chủ đề trong 5 vấn đề cá nhân bao trùm: số từ trong các ngôn ngữ Sulka, Maninka và Bamana, trong ngôn ngữ N'Ko và Latin kịch bản, tên Myanma (Burma) truyền thống và mối quan hệ của chúng với ngày sinh, vị trí trọng âm trong Old Indic (Indic cổ) và sự liên hệ giữa ngữ pháp và hình thái trong tiếng Nahuatl cổ điển. Vấn đề thi đồng đội là về tiếng Việt.
Danh sách những người đạt huy chương IOL sửa
| Năm | Địa điểm | Huy chương Vàng | Huy chương Bạc | Huy chương Đồng |
|---|---|---|---|---|
| 2003 | Borovets, Bulgaria 
|
Alexandra Petrova  Boris Turovsky |
Mirjam Plooij  Maria Skhapa |
Polina Oskolskaya Ivan Dobrev |
| 2004 | Mát-xcơ-va, Nga
|
Ivan Dobrev Alexander Piperski |
Maria Mamykina Todor Chervenkov |
Alexandra Zabelina Xenia Kuzmina |
| 2005 | Leiden, Hà Lan
|
Ivan Dobrev |
Eleonora Glazova |
Nikita Medyankin Alexander Piperski |
| 2006 | Tartu, Estonia 
|
Maria Kholodilova Ivaylo Dimitrov |
Yordan Mehandzhiyski Eleonora Glazova |
Yuliya Taran Nikita Medyankin |
| 2007 | Sankt-Peterburg, Nga
|
Adam Hesterberg  Łukasz Cegieła |
Kira Kiranova Mihail Minkov |
Anna Shlomina Yordan Mehandzhiyski |
| 2008 | Slanchev Bryag, Bulgaria
|
Alexander Daskalov Hanzhi Zhu |
Anand Natarajan Maciej Janicki |
Guy Tabachnick Joon Kyu Kang |
| 2009 | Wrocław, Ba Lan 
|
Diana Sofronieva Łukasz Cegieła |
Vitaly Pavlenko Andrey Nikulin |
Deyana Kamburova Szymon Musioł |
| 2010 | Stockholm, Thụy Điển  |
Vadim Tukh Andrey Nikulin |
Martin Camacho Tian-Yi Damien Jiang |
Mirjam Parve Miroslav Manolov |
| 2011 | Pittsburgh, Hoa Kỳ |
Morris Alper Eva-Lotta Käsper |
Wesley Jones Allen Yuan |
Min Kyu Kim  Elena Rykunova |
| 2012 | Ljubljana, Slovenia  |
Anton Sokolov Alexander Wade |
Darryl Wu Allan Sadun |
Pedro Neves Lopes  Erik Andersen |
| 2013 | Manchester, Anh  |
Alexander Wade Anton Sokolov |
Omri Faraggi Yash Sinha |
Nilai Sarda  Vesko Milev |
| 2014 | Bắc Kinh, Trung Quốc  |
Milo Andrea Mazurkiewicz Darryl Wu |
Ada Melentieva  Catherine Wu |
Anindya Sharma Elena Chaparova |
| 2015 | Blagoevgrad, Bulgaria |
James Wedgwood Samuel Ahmed |
Kevin M Li Ying Ming Poh |
Bálint Ugrin  Nilai Sarda |
| 2016 | Mysore, Ấn Độ
|
Jaeyeong Yang James Wedgwood |
Margarita Misirpashayeva Ioana Bouroș |
Tsuyoshi Kobayashi  Elena Shukshina |
Huy chương đồng đội sửa
| Lần thứ | Năm | Địa điểm | Vàng | Bạc | Đồng | Đội chiến thắng phần thi cá nhân |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2003 | Borovets, Bulgaria | Netherlands
|
Russia-StPetersburg
|
Russia-Moscow
|
Netherlands
|
| 2 | 2004 | Moskva, Nga | Russia-StPetersburg
|
Latvia 
|
Bulgaria-1
|
Bulgaria-1
|
| 3 | 2005 | Leiden, Hà Lan | Netherlands
|
Russia-Moscow
|
Russia-StPetersburg
|
Bulgaria-1
|
| 4 | 2006 | Tartu, Estonia | Bulgaria-2
|
Netherlands
|
Poland-1
|
Bulgaria-1
|
| 5 | 2007 | Sankt-Peterburg, Nga | USA-2 Moscow
|
Bulgaria-1 Bulgaria-2
|
không | Estonia
|
| 6 | 2008 | Slantchev Bryag, Bulgaria | USA-2 Bulgaria-East
|
Netherlands USA-1
|
không | USA
|
| 7 | 2009 | Wrocław, Ba Lan | USA-Red
|
Korea-1
|
Russia-Moscow
|
Russia-Moscow
|
| 8 | 2010 | Stockholm, Thụy Điển | Latvia
|
Russia-Moscow
|
Poland-2
|
USA-Blue
|
| 9 | 2011 | Pittsburgh, Hoa Kỳ | USA-Red
|
Russia-StPetersburg
|
Russia-Moscow
|
USA-Red
|
| 10 | 2012 | Ljubljana, Slovenia | USA-Blue
|
Netherlands
|
Poland-2
|
Russia-StPetersburg
|
| 11 | 2013 | Manchester, Anh | USA-Red
|
Russia-StPetersburg
|
Bulgaria-1 Romania 
|
USA-Red
|
| 12 | 2014 | Bắc Kinh, Trung Quốc | USA-Red
|
Russia-StPetersburg
|
Russia-Moscow
|
USA-Red
|
| 13 | 2015 | Blagoevgrad, Bulgaria | UK-West
|
USA-Red
|
Poland-White Netherlands
|
USA-Red
|
| 14 | 2016 | Mysore, Ấn Độ | Sweden
|
Australia-1 
|
UK
|
USA-Red
|
Xem thêm sửa
Tham khảo sửa
Liên kết ngoài sửa
- Borovetz, 2003 – Trang mạng chính thức
- Moscow, 2004 – Trang mạng chính thức
- Leiden, 2005 – Trang mạng chính thức Lưu trữ 2009-03-07 tại Wayback Machine
- Tartu, 2006 – Trang mạng chính thức Lưu trữ 2011-07-20 tại Wayback Machine
- St. Petersburg, 2007 – Trang mạng chính thức Lưu trữ 2017-09-15 tại Wayback Machine
- Slanchev Bryag, 2008 – Trang mạng chính thức Lưu trữ 2009-03-24 tại Wayback Machine
- Wrocław, 2009 – Trang mạng chính thức Lưu trữ 2010-07-22 tại Wayback Machine
- Stockholm, 2010 - Trang mạng chính thức