Sao Khuê hay Khuê Tú (tiếng Hán: 奎宿, bính âm: Kuí Xiù) hoặc Khuê Mộc Lang (奎木狼) là một trong hai mươi tám chòm sao Trung Quốc cổ đại. Nghĩa đen của nó là chân và con vật tượng trưng là chó sói (Khuê Mộc Lang). Nó là chòm sao thứ nhất trong số 7 chòm sao thuộc về Bạch Hổ ở phương Tây, tượng trưng cho Kim của Ngũ hành và mùa thu. Cùng với Sao Khôithần chủ quản văn chương, trí tuệ.

Bản đồ sao Khuê Tú

Số sao sửa

Sao Khuê có 9 mảng sao như sau:

Hán-Việt Tên Trung Ý nghĩa Chòm sao hiện đại Số sao Tên sao
Khuê Chân của Bạch Hổ, đại biểu là kho tàng hay con lợn to. Tiên Nữ/Song Ngư 16 η And, ζ And, 65 Psc, ε And, δ And, π And, ν And, μ And, β And, σ Psc, τ Psc, 91 Psc, υ Psc, τ Psc, χ Psc, ψ1 Psc
Ngoại Bình 外屏 Bức tường chắn nhà xí Song Ngư 7 δ Psc, ε Psc, ζ Psc, μ Psc, ν Psc, ξ Psc, α Psc
Thiên Hỗn 天溷 Chuồng lợn hay nhà xí Kình Ngư 4 21 Cet, φ3 Cet, 18 Cet, φ1 Cet
Thổ Tư Không 土司空 Quan viên phụ trách xây dựng, đất đai. Kình Ngư 1 β Cet
Quân Nam Môn 軍南門 Cổng phía nam của doanh trại quân đội. Tiên Nữ 1 φ And
Các Đạo 閣道 Đường đi lại giữa các gian của lầu cao hoặc lối đi giữa các vườn Tiên Hậu 6 ι Cas, ε Cas, δ Cas, μ Cas, ν Cas, ο Cas
Phụ Lộ 附路/傅路 Đường bên/phụ của Các Đạo hay đường thay thế cho Các Đạo Tiên Hậu 1 ζ Cas
Vương Lương 王良 Người đánh xe ngựa của Triệu Tương Tử nước Tấn thời Xuân Thu. Tiên Hậu 5 β Cas, κ Cas, η Cas, α Cas, λ Cas
Sách Roi ngựa Tiên Hậu 1 γ Cas

Sao bổ sung sửa

Mảng sao +1 +2 +3 +4 +5 +6 +7 +8 +9 +10 +11 +12 +13 +14 +15 +16 +17 +18 +19 +20 +21 +22 +23 Ghi chú
Khuê 28 And 55 Psc 54 Psc 59 Psc 64 Psc 66 Psc ψ3 Psc ψ2 Psc 36 And 67 Psc 68 Psc 1 Tri 82 Psc 78 Psc σ Psc 45 And 47 And 44 And 41 And 39 And M31 32 And υ Psc
Ngoại Bình 72 Psc 75 Psc 88 Psc 80 Psc 77 Psc 73 Psc 70 Psc 62 Psc 60 Psc 26 Cet 29 Cet 33 Cet 35 Cet 89 Psc 112 Psc
Thiên Hỗn 12 Cet 13 Cet 20 Cet 25 Cet φ4 Cet φ2 Cet
Các Đạo π Cas ξ Cas φ Cas χ Cas 44 Cas
Vương Lương 6 Cas 10 Cas 9 Cas 12 Cas υ2 Cas HIP 116687 HIP 116962 HIP 117472 HIP 43 HIP 124 HIP 1354 HIP 1982 HIP 2854 HIP 4151

Văn hóa truyền thống sửa

Khuê Văn theo quan niệm truyền thống của người phương đông lý giải về thiên thể: Khuê là tên một ngôi sao trong chòm 28 sao, là đầu Bạch Hổ phương tây, có 16 ngôi, sắp xếp khúc khuỷu giống hình chữ Văn 文. Trong sách Hiếu kinh có ghi: Khuê chủ văn chương. Về sau người ta coi sao Khuê biến hoá là người đứng đầu của quan văn. Trong văn hóa Đông ÁViệt Nam, sao Khuê là biểu tượng của văn chương, học thuật. Khuê Văn Các được xây dựng tại Quốc Tử Giám, trường Đại học đầu tiên của Việt Nam, mang biểu tượng này. Những bậc bác học lỗi lạc trong lịch sử được ví là sáng như sao Khuê; một trong số đó là Nguyễn Trãi, đã được Lê Thánh Tông cho tạc bia: Ức Trai tâm thượng quang Khuê tảo (tấm lòng ức Trai sáng tựa sao Khuê).

Hoàng Bào đại vương là tên của sao Khuê khi hạ phàm làm yêu tinh trong Tây du ký

Xem thêm sửa

Tham khảo sửa

Liên kết ngoài sửa