Thánh Đa Minh
Thánh Đa Minh O.P., còn gọi là thánh Đôminicô (tiếng Tây Ban Nha: Santo Domingo; 8 tháng 8 năm 1170 - 6 tháng 8 năm 1221), là một linh mục Công giáo người Tây Ban Nha và là người sáng lập ra Dòng Anh Em Giảng Thuyết, thường gọi là Dòng Đa Minh. Ông còn là vị thánh quan thầy của các nhà thiên văn học và tự nhiên học. Theo truyền thống, thánh Đa Minh cùng với dòng Anh Em Giảng Thuyết được cho là có công trong việc rao giảng và phổ biến Kinh Mân Côi. Ông còn có một số tên gọi khác, đó là Đôminicô của Osma, Đôminicô xứ Caleruega và Domingo Félix de Guzmán.
| Thánh Đa Minh, O.P. | |
|---|---|
 Santo Domingo de Guzmán, tranh chân dung do họa sĩ Claudio Coello người Tây Ban Nha vẽ vào năm 1670 | |
| Nhà sáng lập dòng | |
| Sinh | 8 tháng 8, 1170 Calaruega, Burgos, Vương quốc Castile (ngày nay là Castile-Leon, Tây Ban Nha) |
| Mất | 6 tháng 8 năm 1221 (50 tuổi) Bologna, Vương quốc Italia, Đế quốc La Mã Thần Thánh (ngày nay là Emilia-Romagna, Ý) |
| Tôn kính | |
| Tuyên thánh | 13 tháng 7, 1234, Nhà thờ chính tòa Rieti bởi Giáo hoàng Ghêgôriô IX |
| Đền chính | Vương cung Thánh đường San Domenico, Bologna, Italia |
| Lễ kính | 8 tháng 8 4 tháng 8 (trước 1970) |
| Biểu trưng | Tu phục dòng Đa Minh, chó, ngôi sao trên đỉnh đầu, hoa huệ, tu luật dòng Đa Minh, cây gậy, Kinh Mân Côi |
| Quan thầy của | Nhà thiên văn học, khoa học tự nhiên; Tổng giáo phận Phúc Châu; thiên văn học; Cộng hòa Dominica; Santo Domingo Pueblo, bang New Mexico; Valletta, Birgu (Malta), Campana, Calabria, Managua |
Tiểu sử sửa
Đa Minh (Domingo) sinh năm 1170 tại Calaruega, thuộc dòng tộc Guzmán, nên được gọi là Domingo Félix de Guzmán. Guzman là một dòng tộc danh tiếng tại Tây Ban Nha vào thời Trung Cổ. Theo tường thuật của Jordan thành Saxony, người chuyên nghiên cứu tiểu sử của Thánh Đa Minh, thì trước khi Đa Minh ra đời, mẹ ông làm một cuộc hành hương đến Silos, bà mơ thấy mình đẻ ra một con chó ngậm bó đuốc đang cháy sáng và mang lửa đến khắp thế giới[1]. Trong ngày Thanh Tẩy cho ông, bà mẹ đỡ đầu lại trông thấy trên đầu ông có một ngôi sao sáng, chiếu tỏa chung quanh. Hôm ấy là ngày Chúa Nhật nên ông được đặt tên là Domingo (tiếng Tây Ban Nha, Domingo là ngày Chủ Nhật). Có lẽ nguồn này là đáng tin cậy, bởi lẽ Dòng Đa Minh theo tiếng Latinh là Dominicanus, đây là một cách chơi chữ tách từ cụm từ Domini canis, nghĩa là "Con chó của Thiên Chúa".
Học tập và linh mục sửa
Năm 7 tuổi, Đa Minh được gửi đến ở với người cậu là linh mục đang coi xứ gần Caleruega. Năm 14 tuổi, Đa Minh từ giã gia đình và cha mẹ để lên học tại trường Palencia, là trường học nổi tiếng nhất tại Tây Ban Nha lúc bấy giờ. Ngay từ hồi nhỏ, Đa Minh đã biết dung hòa việc học hành với cầu nguyện và các bổn phận tông đồ. Hết trung học, Đa Minh xin đi tu và có lẽ được truyền chức linh mục vào năm 1194. Sau đó, ông làm kinh sĩ tại Nhà thờ chính tòa Osma, chuyên lo đọc kinh thay cho toàn giáo phận. Với lòng đạo đức và nhiệt thành, chỉ 2 năm sau, ông được chỉ định làm bề trên hội kinh sĩ.
Năm 1203 (hoặc 1204), ông tháp tùng giám mục Diego de Acebo của giáo phận Osma làm một nhiệm vụ ngoại giao cho vua Alfonso VIII xứ Castile, để hỏi cưới công chúa Đan Mạch cho thái tử Ferdinand. Phái đoàn đến Đan Mạch băng qua Aragon và miền Nam nước Pháp. Tại đây, Đa Minh và Diego có gặp nhóm Cathars - một giáo phái mà Giáo hội Công giáo Rôma coi dị giáo. Nhóm Cathars đã thụ phong linh mục cho nam giới lẫn phụ nữ, các giáo sĩ không phục tùng giáo hoàng. Bên Đan Mạch chấp thuận hôn ước nhưng ở chuyến đi thứ hai, công chúa Đan Mạch bỗng nhiên qua đời, vì vậy, Diego và Đa Minh trở về qua ngả đường Roma và Cîteaux.
Lập dòng sửa
Năm 1208, Giáo hoàng Innôcentê III đã phát động một cuộc thập tự chinh chống lại các giáo phái dị giáo do bá tước Simon IV dẫn đầu. Đa Minh đi theo đạo quân này để rao giảng cho những người lạc giáo quay về với Công giáo nhưng ông không thành công lắm. Vào năm 1214, bá tước Simon tặng cho Đa Minh một lâu đài ở Casseneuil. Ông cùng với sáu môn đệ đã thành lập một tu hội tận tụy cho việc hoán cải người lạc giáo Albigensian. Trong Công đồng Latêranô IV năm 1215, Đa Minh thất bại trong việc xin giáo quyền phê chuẩn tu hội của ông, nhưng năm sau, Giáo hoàng Hônôriô III đã chuẩn y, và Dòng Anh Em Giảng Thuyết (Ordo Praedicatorum", viết tắt: O.P.) được ra đời, về sau người ta thường gọi là Dòng Đa Minh[2].
Cuối đời sửa
Đa Minh dùng quãng đời còn lại để tổ chức dòng, đi khắp nước Ý, Tây Ban Nha và Pháp để rao giảng và thu hút các thành viên mới, cũng như thiết lập các trung tâm của dòng. Dòng Anh Em Giảng Thuyết đã thành công trong việc hoán cải nhiều người khi họ áp dụng quan niệm là hài hoà giữa đời sống trí thức với nhu cầu của quần chúng. Năm 1220, tại Bologna, Đa Minh triệu tập hội đồng chung của dòng. Năm sau, trong chuyến rao giảng ở Hungary, ông lâm bệnh và buộc phải trở về Bologna và qua đời tại đó vào ngày 6 tháng 8 năm 1221.
Chú thích sửa
- ^ Thánh Đa Minh, nhà giảng thuyết
- ^ “Thánh Đa Minh, trang mạng Tin Mừng”. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 9 năm 2012. Truy cập ngày 11 tháng 8 năm 2012.