Thống nhất nước Ý (tiếng Ý: il Risorgimento) là phong trào chính trị và xã hội kết hợp các nước khác nhau trong bán đảo Ý thành nước quân chủ Ý duy nhất trong thế kỷ 19. Mặc dù còn thiếu sự đồng thuận thời gian chính xác cho sự bắt đầu và kết thúc của thời kỳ này, nhiều học giả đồng ý rằng quá trình bắt đầu vào năm 1815 với Đại hội Viên, chấm dứt sự cai trị của Napoleon, và kết thúc vào khoảng năm 1871 sau cuộc chiến tranh Pháp-Phổ, khi Roma trở thành thủ đô của Ý.[1][2]

Thống nhất nước Ý
Risorgimento
Quá trình thống nhất Ý (Tiếng Tây Ban Nha)
Địa điểmÝ
Nhân tố liên quanXã hội Ý, Vương quốc Sardegna, Chính phủ lâm thời của Milan, Cộng hòa San Marco, Vương quốc Sicily, Cộng hòa La Mã, Carboneria, Đế quốc Pháp, Áo đỏ, Quân đoàn Hungary, Quân đội miền nam, United Provinces of Central Italy, Vương quốc Ý
Hệ quả

Một số các lãnh thổ chưa được "giải phóng" (Città irredente) như TrentinoTrieste tuy nhiên, đã không nhập vào Vương quốc của Ý cho đến sau Thế chiến thứ I với Hòa ước Saint-Germain-en-Laye (1919).

Bối cảnh sửa

Khi triều đại của Napoleon bắt đầu thất bại, các vị vua các quốc gia khác do ông dựng lên đã cố gắng để giữ ngai vàng của họ bằng cách khơi dậy cho dân chúng những tình cảm chủ nghĩa dân tộc, thiết lập giai đoạn cho các cuộc cách mạng tới. Trong số các vị vua đó có phó vương của Ý, Eugène de Beauharnais, người đã cố gắng để có được sự phê chuẩn của Áo cho sự kế nhiệm của ông ở Vương quốc Ý, và Joachim Murat, người đã kêu gọi những người yêu nước Ý giúp đỡ thống nhất của Ý dưới sự cai trị của ông. Sau thất bại của Napoleon, Đại hội Viên (1815) đã được triệu tập để vẽ lại lục địa châu Âu. Ở Ý, Đại hội khôi phục nước Ý thời kỳ trước Napoleon của các chính phủ độc lập hoặc trực tiếp cai trị.

Tham khảo sửa

  1. ^ Collier, Martin (2003). Italian unification, 1820–71. Heinemann Advanced History . Oxford: Heinemann. tr. 2. ISBN 0-435-32754-2. The Risorgimento is the name given to the process that ended with the political unification of Italy in 1871
  2. ^ Riall, Lucy (1994). The Italian Risorgimento: state, society, and national unification . London: Routledge. tr. 1. ISBN 0-203-41234-6. The functional importance of the Risorgimento to both Italian politics and Italian historiography has made this short period (1815–60) one of the most contested and controversial in modern Italian history