Thousand-yard stare (tạm dịch "Ánh nhìn chằm chằm ngàn thước Anh", còn gọi là sốc vỏ đạn) là một cụm từ thường được sử dụng để mô tả ánh mắt trống rỗng, không tập trung của cựu chiến binh do sang chấn tâm lý. Đôi khi cụm từ được sử dụng một cách tổng quát để mô tả trạng thái "phân ly" của nạn nhân do các chấn thương tâm lý khác không chỉ do chiến tranh.

Bức tranh của họa sĩ Thomas Lea mang tên The Two-Thousand Yard Stare
Theodore James Miller - thủy quân lục chiến Hoa Kỳ thể hiện nét mặt kiệt sức, "Cái nhìn chằm chằm ngàn thước Anh" sau hai ngày chiến đấu liên tục trong Trận Eniwetok, tháng 2 năm 1944.

Thousand-yard stare có thể giống như hiện tượng mà các nhà nghiên cứu y học gọi là phản ứng stress cấp.[1]

Nguồn gốc sửa

Cụm từ này được phổ biến rộng rãi sau khi tạp chí Life xuất bản bức tranh Marines Call It That 2,000 Yard Stare của họa sĩ kiêm phóng viên thời Thế chiến II, ông Tom Lea.[2] Bức chân dung năm 1944 của một Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ vô danh trong Trận Peleliu, hiện được Trung tâm Lịch sử Quân sự Quân đội Hoa KỳFort Lesley J. McNair, Washington, DC lưu trữ.[3]

Khi kể lại lần đến Việt Nam năm 1965, Hạ sĩ Joe Houle lúc bấy giờ (giám đốc Bảo tàng Thủy quân lục chiến Carolinas năm 2002) cho biết ông không còn nhìn thấy bất cứ cảm xúc nào toát lên từ ánh mắt của những người lính mới của mình: "Ánh mắt họ trông như thể mất hồn". Ông giải thích: "Sau khi người bạn đầu tiên qua đời, tôi cảm thấy tốt nhất là nên sống tách biệt".[4]

Xem thêm sửa

Tham khảo sửa

  1. ^ Mills, M. Anthony; Mills, Mark P. (2014). “The Invention of the War Machine”. The New Atlantis (42): 3–23. ISSN 1543-1215.
  2. ^ Life magazine, 6/11/1945, p. 65. link
  3. ^ Jones, James, and Tom Lea (illustration), (1975). - "Two-Thousand-Yard Stare" Lưu trữ 2006-11-09 tại Wayback Machine. - WW II. - (c/o Military History Network). - Grosset and Dunlap. - pp.113,116. - ISBN 0-448-11896-3
  4. ^ Stone, Sgt. Arthur L. (2 tháng 5 năm 2002). “Retired Sgt. Maj. Joe Houle recounts Vietnam tour”. Marine Corps News. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 7 tháng 7 năm 2015.