Wikipedia

Vấn đề tâm-vật

Nghiên cứu 1 quan hệ giữa tâm trí-vật chất

Vấn đề tâm vật (mind-body problem) là một vấn đề triết học trong lĩnh vực siêu hình học và triết học tinh thần[2]. Vấn đề nảy sinh do các hiện tượng tinh thần (hay tâm thức) được cho là khác biệt, một cách định tính hay căn bản, với vật thể vật chất (physical body) mà nó dường như phụ thuộc vào, tức cơ thể người (body). Có một vài lý thuyết chính về lời giải cho vấn đề này. Nhị nguyên luận là thuyết cho rằng tâm và vật là hai thực thể khác nhau[2], và nhất nguyên luận cho rằng chúng về bản chất chỉ là một thực thể. Những người theo phái nhất nguyên duy vật (hay chủ nghĩa duy vật lý giữ quan điểm cho rằng chúng đều là vật chất, trong khi những nhà nhất nguyên duy tâm cho rằng chúng đều là tinh thần. Nhất nguyên luận trung tính lại khẳng định cả hai đều có thể quy giản về một thực thể thứ ba, trung tính.

Minh họa của René Descartes về nhị nguyên tâm vật. Descartes tin rằng những dữ liệu đầu vào đưa vào bởi các cơ quan cảm giác tới tuyến tùng (epiphysis) trong bộ não và từ đó tới tinh thần phi vật chất.[1]
Những cách tiếp cận khác nhau giải quyết vấn đề tâm-vật.

Vấn đề này được xác định bởi René Descartes theo hình thức nó được thế giới phương Tây hiện đại biết đến, mặc dù thực sự đã được đề cập bởi những triết gia trước Aristote,[3] hoặc trong triết học Ba Tư[4] và trong các truyền thống châu Á từ rất lâu trước đó.

Ghi chú và chú thích sửa

  1. ^ Descartes, R. (1641) Meditations on First Philosophy, trong The Philosophical Writings of René Descartes, dịch sang tiếng Anh bởi J. Cottingham, R. Stoothoff và D. Murdoch, Cambridge: Cambridge University Press, 1984, vol. 2, pp. 1-62.
  2. ^ a b Crane, Tim and Patterson, Sarah (2001) History of the Mind-Body Problem, ch. Introduction pp.1-2
  3. ^ Robert M. Young (1996). “The mind–body problem”. Trong RC Olby, GN Cantor, JR Christie, MJS Hodges (biên tập). Companion to the History of Modern Science (ấn bản 1990). Taylor and Francis. tr. 702–11. ISBN 0415145783.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách biên tập viên (liên kết)
  4. ^ edited by Henrik Lagerlund. (ngày 30 tháng 9 năm 2007), Forming the Mind: Essays on the Internal Senses and the Mind/Body Problem from Avicenna to the Medical Enlightenment, Springer Science+Business Media, ISBN 978-1-4020-6083-0Quản lý CS1: văn bản dư: danh sách tác giả (liên kết)

Thư mục sửa

Liên kết ngoài sửa

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Vấn_đề_tâm-vật&oldid=70432207”