Wikipedia

Đảo chính Thổ Nhĩ Kỳ 2016

Vào ngày 15-16 tháng 7 năm 2016, một nhóm trong Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành đảo chính nhằm lật đổ chính phủ đương nhiệm của Tổng thống Erdogan đã không thành công. Ít nhất 264 người đã bị giết chết trong số đó 173 thường dân, 67 nhân viên an ninh chính phủ, 24 người đảo chính và hơn 1.390 người bị thương [38]. (19.7) Tại thủ đô Ankara tòa nhà Quốc hội và Dinh tổng thống đã bị ném bom trong khi cầu Bosphorus ở Istanbul bị lực lượng đảo chính phong tỏa.[39]

Đảo chính Thổ Nhĩ Kỳ 2016
Một phần của Turkish government–Gülen movement conflict (alleged)
Đảo chính Thổ Nhĩ Kỳ 2016 trên bản đồ Thổ Nhĩ Kỳ
Ankara
Ankara
Istanbul
Istanbul
Marmaris
Marmaris
Malatya
Malatya
Kars
Kars
Đảo chính Thổ Nhĩ Kỳ 2016 (Thổ Nhĩ Kỳ)
Thời gian15–ngày 16 tháng 7 năm 2016
Địa điểm
Kết quả

Đảo chính thất bại[3]

  • Lực lượng đảo chính bắt các tướng lĩnh cầm đầu làm con tin, kiểm soát lại quân đội
  • Nhà Quốc hội và Phủ Tổng thống bị trúng bom[4][5]
  • Các trận chiến giữa quân trung thành và những người lính đảo chính Ankara và Istanbul trên đường phố [1]
  • Kế hoạch ám sát Tổng thống thất bại[6][7]
  • Không quân Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra khu vực cấm bay trên Ankara với máy bay quân sự trái phép được cho là giả mạo
  • Ba tháng tình trạng khẩn cấp được Tổng thống Erdoğan công bố, có hiệu lực vào ngày 21 tháng 7 [8] repeatedly[9] và kết thúc vào ngày 19 tháng 7 năm 2018.[10]
Tham chiến

Hội đồng Hòa bình Tổ quốc Thổ Nhĩ Kỳ

  • Một phần quân đội
    • Một phần Sư đoàn 1[11]
    • Một phần Sư đoàn 2[12]
      • Vệ binh Tổng thống
    • Một phần Sư đoàn 3
  • Một phần Không quân[11]
  • Một phần Hải quân

Hỗ trợ bị cáo buộc:

Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ và các tổ chức trung thành

  • Quân đội[11]
  • Cảnh sát quốc gia
    • Cục Cảnh sát Đặc nhiệm
  • Cơ quan tình báo Thổ Nhĩ Kỳ
  • Người ủng hộ địa phương
Chỉ huy và lãnh đạo
  • Fethullah Gülen (Controversial Turkish government claim)[20]
  • Adil Öksüz[21]
  • Gen. Akın Öztürk (POW)[22]
    SMC Member
  • Gen. Adem Huduti (POW)
    Commander of the Second Army
  • Lt. Gen. Metin İyidil (POW)
  • Brig. Gen. Semih Terzi †
    Deputy Commander of the Special Forces
  • Brig. Gen. Bekir Ercan Van (POW)
    Commander of Incirlik Air Base
  • Brig. Gen. Gökhan Şahin Sönmezateş (POW)
  • Col. Tanju Poshor (POW)
  • Col. İrfan KızılaslanBản mẫu:DOW[23]
    		•
  • Recep Tayyip Erdoğan
    President of Turkey
  • Binali Yıldırım
    Prime Minister of Turkey
  • Mehmet Celalettin Lekesiz
    General Director of Security
  • Hakan Fidan
    Head of Turkey's National Intelligence Organization
  • Gen. Hulusi Akar
    Chief of the General Staff
  • Gen. Ümit Dündar
    Commander of the First Army
  • Maj.-Gen. Zekai Aksakallı
    Commander of the Special Forces
  • Adm. Bülent Bostanoğlu
    Commander of the Turkish Naval Forces
  • Maj. Serkan Barış Dedebağı
    • Lực lượng
  • 8,651 soldiers
  • 1,676 NCOs
    Non-commissioned officers
  • 1,214 military academy students
  • 74 tanks
  • 246 armored vehicles
  • 35 planes (24 fighter jets)
  • 37 helicopters
  • 3 warships[24][25]
    		•
  • 97% of Turkish Armed Forces ranking officers[26]
  • 66% of Military's top leadership
    • Thương vong và tổn thất
    24–104 putschists killed,[27]
    1 UH-60 helicopter shot down (alleged)[28]
    22 die in prison[23]    		 67 pro-government forces killed (62 police officers and 5 loyal soldiers)[29]

    179 civilians killed[29]
    270–350 killed[29][30] and 2,185 wounded overall[31]
    After the end of the coup:
    15,846 detained[30] (10,012 soldiers, 1,481 judiciary members),[32][33] of which 8,133 were arrested[33]
    48,222 government officials and workers suspended[34][35][36]

    3 news agencies, 16 TV stations, 23 radio stations, 45 newspapers, 15 magazines and 29 publishers were ordered to shut down[37]

    Tổng thống Erdogan đang nghỉ hè đã về Istanbul chỉ đạo vụ việc. Còn thủ tướng Yildirim kêu gọi tất cả những người tham gia đảo chính đầu hàng, cảnh báo mọi hành động tấn công sẽ bị đáp trả.[40]

    Chính quyền tại chức đã tuyên bố nhanh chóng là cuộc đảo chính đã thất bại và bắt đầu truy nã những người dính líu tới. Theo bộ trưởng bộ Tư pháp Bekir Bozdag cho đến nay khoảng 6.000 người đã bị bắt giữ [41] và 2.745 thẩm phán đã bị sa thải.[42][43]

    Bối cảnh sửa

    Quân đội có vai trò và ảnh hưởng rất lớn ở Thổ Nhĩ Kỳ. Hiến pháp của Thổ Nhĩ Kỳ cũng quy định quân đội nước này có thể can thiệp vào nội tình đất nước khi cần để giải quyết khủng hoảng. Điều đó có thể đã khiến quân đội xem mình như là người giám hộ nhà nước thế tục do Mustafa Kemal Ataturk thành lập.[44] Các cuộc đảo chính quân sự không phải là hiếm ở Thổ Nhĩ Kỳ và đã xảy ra trong các năm 1960, 1971, 1980 và gần đây nhất là vào năm 1997, qua đó chính phủ theo khuynh hướng Hồi giáo đầu tiên đã bị hạ bệ.

    Trong những năm trước đây, vị trí của quân đội đã bị suy yếu, đặc biệt từ khi Erdogan. Trong giai đoạn làm thủ tướng của mình, Erdogan đã truy tố, kết án nhiều sĩ quan quân đội, khiến cho nhiều lãnh đạo quân chủng phải từ chức. Trong vụ án Ergenekon năm 2013, chính phủ đã đưa 275 người, bao gồm nhà báo, sĩ quan quân đội, luật sư, nhà báo và học giả ra tòa và kết tội âm mưu đảo chính. Vụ việc đó cũng khiến rất nhiều sĩ quan quân đội bị điều chuyển, gây xáo trộn nội bộ và tạo điều kiện cho chính quyền dân sự kiểm soát chặt chẽ hơn.[45]

    Diễn biến sửa

    15 tháng 7 sửa

    • 21:48 Súng nổ ở Ankara: Tại thủ đô Ankara vào tối thứ sáu 15.7 người ta có thể nghe được những tiếng súng nổ. Reuters tường thuật, trực thăng và phản lực cơ chiến đấu bay trên thành phố. Truyền hình địa phương loan báo, 2 cây cầu ở Istanbul bắc qua Bosporus đã bị chặn không cho lưu thông.[46]
    • 22:07 Thủ tướng Thổ Binali Yildirim nói với đài truyền hình NTV là đang có đảo chính
    • 22:28 Quân đội Thổ tuyên bố là đã lên nắm quyền.
    • 22:43 Xe tăng chạy trước cổng phi trường Istanbul. Nhiều cầu bắc qua Bosporus bị đóng cửa.
    • 22:43 Tại tổng tham mưu quân đội ở Ankara theo tường thuật đài CNN Türk một số người bị bắt giữ làm con tin. Có tiếng súng nổ gần cơ quan Trung ương cảnh sát.
    • 22:44 Tất cả các chuyến bay tại phi trường Atatürk đã bị hủy bỏ theo lời một nhân chứng.
    • 22:52 Theo đài Anadolu trong số những con tin có Chỉ huy trưởng Quân đội.
    • 23:26 Tổng thống Erdogan vẫn nắm quyền, theo giới thân cận chính phủ, mặc dù có nỗ lực đảo chính.
    • 23:43 Quân đội đảo chính tuyên bố trên truyền hình thiết quân luật và giới nghiêm ngay từ bây giờ cho tới khi có lệnh mới.
    • 23:48 Erdogan kêu gọi dân chúng biểu tình qua đài CNN-Türk.
    • 23:52 Theo Reuters, Trực thăng chiến đấu khai hỏa tại Ankara. Nhân chứng tường thuật về một vụ nổ.

    16 tháng 7 sửa

    • 00:07 Đài truyền hình công cộng TRT đã bị quân đội chiếm giữ.
    • 00:08 Phóng viên AFP cho biết có một tiếng nổ lớn tại Ankara.
    • 00:13 Theo Reuters xe tăng khai hỏa gần quốc hội Thổ.
    • 00:19 Theo hãng DHA, những người biểu tình kéo vào phi trường, quân đội đã rút ra khỏi nơi đây
    • 00:27 Người phản đối đảo chính kéo xuống đường ở Istanbul.
    • 00:30 Theo đài CNN, tại thủ đô có đấu súng giữa quân đội và cảnh sát. Quân đội đã bắn vào trạm cảnh sát.
    • 00:36 Theo đài Anadolu, trực thăng chiến đấu bắn vào trụ sở trung ương mật thám ở Ankara.
    • 00:41 Nhiều người tập trung tại Taksim-Platz để biểu dương tình đoàn kết với phe đảo chính tại Istanbul.
    • 01:02 Quân đội Thổ bắn vào đám đông ở Istanbul.
    • 01:05 chiến đấu cơ bắn rơi một trực thăng của phe đảo chính tại Ankara, theo AFP.
    • 01:09 CNN Türk loan báo 17 cảnh sát đã chết ở Ankara trong cuộc thả bom của phe đảo chính.
    • 01:11 Tại Istanbul cũng có tiếng súng và tiếng nổ, có lẽ cả súng lớn cũng được sử dụng. Trực thăng lượn quanh thành phố.
    • 01:17 thông tấn xã Anadolu loan báo, 4 binh lính, trong đó có một sĩ quan, định xâm nhập vào đài truyền hình công cộng TRT ở Istanbul bị cảnh sát bắn chết.
    • 01:42 Tòa nhà quốc hội Thổ ở Ankara bị thả bom, theo AFP.
    • 01:47 tất cả bốn đảng trong quốc hội phản đối cuộc đảo chính
    • 01:51 Nổ lớn ở Istanbul, chưa biết là do đâu, theo dpa.
    • 02:04 Thủ tướng Yildirim cho biết, tình hình phần lớn đã ổn định, theo ông đây là cuộc nổi loạn của phong trào Gülen.
    • 02:06 Đài truyền hình công cộng TRT phát sóng trở lại.
    • 02:08 Theo văn phòng tổng thống Erdogan vẫn ở Thổ tại một nơi an toàn chứ không đi ra nước ngoài.
    • 02:40 Đài truyền hình CNN Türk bị kiểm soát bởi quân đội, nhưng vẫn tiếp tục phát sóng.
    • 02:51 Một nhóm binh lính khoảng 30 người đầu hàng giao vũ khí cho cảnh sát tại công trường Taksim ở Istanbul.
    • 03:28 Erdogan phát biểu lần đầu tiên trước công chúng khi ồng tới phi trường Atatürk ở Istanbul.
    • 03:50 Erdogan cho đây chỉ là một thiểu số trong quân đội, chính phủ đã mở chiến dịch thanh lọc hoàn toàn quân đội và sẽ tiếp tục chiến dịch này.
    • 04:02 Erdogan nói với đài Fox TV, đây là một cuộc nổi loạn chống lại sự đoàn kết và thống nhất đất nước, những người tham dự sẽ bị trừng phạt.
    • 04:14 Thủ tướng Yildirim cho biết, theo CNN Türk, binh lính nổi dậ tiếp tục bắn phá ở Istanbul và Ankara từ trên không. Trong cuộc đảo chính hiện thời 130 người đã bị bắt giữ.
    • 04:27 Theo chính quyền ở Ankara 42 bị giết chết, đa số là thường dân. 13 binh lính đã bị bắt giữ, trong khi cố gắng xâm vào dinh tổng thống.
    • 05:38 Theo đài NTV, một phản lực cơ chiến đấu đã ném một quả bom gần dinh tổng thống
    • 05:57 Theo CNN Türk nhà cầm quyền đã bắn hạ một trực thăng.
    • 06:05 Ở Istanbul nhiều binh lính đảo chính đã đầu hàng cảnh sát tại cầu Bosporus, mà nối châu Âu với châu Á. Phi trường được mở cửa trở lại.
    • 06:15 Theo nhà cầm quyền ít nhất là 60 người đã chết. 336 người đang bị giam giữ.
    • 06:28 Theo Erdogan hãng hàng không Thổ Nhĩ Kỳ đã cho bay trở lại.
    • 06:48 Bộ Tư pháp cho biết đã cho bắt giữ trên 750 người trong quân đội.
    • 06:52 Những người đảo chính tuyên bố trong một lá thư điện tử, là họ sẽ tiếp tục chiến đấu. Họ kêu gọi quần chúng, hãy ở trong nhà. Thơ được gởi từ văn phòng báo chí của bộ tổng tham mưu quân đội.
    • 07:16 Theo chính quyền, quân đội chính quyền đã kiểm soát được cơ quan Trung ương Quân đội, chỉ còn một nhóm nhỏ vẫn chống cự. Phe đảo chính còn một vài trực thăng, nhưng không còn phản lực nào cả. 5 vị tướng đã bị mất chức. Các cuộc tấn công vào tòa nhà quốc hội và dinh tổng thống đã ngưng hẳn.
    • 07:29 Đối thủ Erdogan, nhà truyền đạo Hồi giáo Gülen lên án vụ đảo chính, và bác bỏ cáo buộc của Erdogan.
    • 07:42 Lực lượng An ninh Thổ đã giải thoát được chỉ huy trưởng quân đội Hulusi Akar befreit, theo CNN-Türk.
    • 08:13 Theo chính quyền, 16 người đảo chính ở Ankara bị giết chết tại cơ quan trung ương cảnh sát. Gần 250 người đảo chính bị bắt.
    • 08:42 Tòa nhà quốc hội bị thả bom thiệt hại nặng.
    • 08:48 Đại diện chính phủ cho biết, hiện thời con số người trong quân đội bị bắt là 1563. 5 vị tướng và 29 đại tá đã bị mất chức.
    • 08:57 Cơ quan mật thám đã bị tấn công vào bên đêm từ trực thăng ở trên không. 3 người bị thương.
    • 09:06 Ít nhất có 90 người chết, trên 1100 người bị thương.
    • 10:08 Những người đảo chính vẫn còn chiến đấu tại khu Trung ương của Quân đội. Theo chính quyền, đây là tiền đồn cuối cùng của họ.
    • 10:17 Theo chỉ huy trưởng tạm thời của quân đội, tổng cộng 194 người chết, trong đó 47 thường dân và 104 người đảo chính.
    • 11:20 Thủ tướng Yildirim cho biết cuộc đảo chính đã thất bại và các lãnh đạo quân đội đã kiểm soát tình hình. Ông tuyên bố sẽ trừng phạt nặng những kẻ đảo chính, gọi họ là kẻ phản quốc, tệ hơn là đảng PKK. Yildirim nói, nhân dân Thổ đã chống lại cuộc đảo chính và đã cho thế giới thấy, sự quan trọng của dân chủ nước Thổ.
    • 11:51 Cũng theo Yildirim con số người chết hiện lên đến 265 người, trong đó 161 thuộc lực lượng An ninh trung thành hay thường dân, 104

    người đảo chính, và 1440 người bị thương.

    • 13:37 Theo Yildirim hiện thời 2839 người đảo chính bị bắt và chính quyền đã hoàn toàn kiểm soát tình hình.
    • 13:49 Theo quân đội Hy Lạp, quân đảo chính đã đánh cướp một tàu chiến tại cảng Gölcük và bắt thuyền trưởng làm con tin.
    • 14:03 Một trực thăng chiến đấu đã bay sang Hy Lạp, 8 người lính đã làm đơn xin tỵ nạn.
    • 14:10 Theo đài Thổ NTV lấy tin từ hội đồng tối cao thẩm phán và công tố viên, mà kiểm soát tòa án, trên 2700 thẩm phán bị cho ngưng làm việc.

    17 tháng 7 sửa

    • 12:01 Theo bộ trưởng bộ Tư pháp Bekir Bozdag cho đến nay khoảng 6.000 người đã bị bắt giữ.[41]
    • 13:36 Báo địa phương cho biết 140 thẩm phán và công tố viên đang bị truy nã. Họ bị buộc tội là thành viên của một tổ chức khủng bố và tham dự vào cuộc đảo chính.
    • 22:00 Tổng thống Recep Tayyip Erdoğan cân nhắc sử dụng lại án phạt tử hình.

    Phản ứng chính phủ Erdogan sửa

    19.7 sửa

    • Ngày 19.7 chính phủ Erdogan đã ra lệnh cách chức 1577 khoa trưởng tại tất cả các trường đại học trong nước. Ngoài ra hội đồng đại học Thổ đã cấm tất cả các nhà khoa học và giảng sư, giáo sư đại học tạm thời không được ra nước ngoài. Ai hiện ở nước ngoài phải trở về, ngoại trừ trường hợp rất cần thiết. Các viện trưởng phải điều tra và báo cáo trễ lắm là vào ngày 5 tháng 8 xem có nhân viện nào có liên hệ tới phong trào Gülen. Từ cuộc đảo chính tới nay chính phủ đã bắt giữ hoặc sa thải khoảng 50.000 binh lính, cảnh sát, thẩm phán và giáo viên. Chỉ trong ngành giáo dục 15 ngàn người mất việc làm, chính phủ cho biết đây là chiến dịch chống lại những người ủng hộ phong trào Gülen. Tổng cộng là 29 ngàn công chức, trong đó có 100 mật vụ theo tin chính thức, theo hãng thông tấn DHA 257 người trong cơ quan Thủ tướng, và theo CNN Türk 492 người của cơ quan Tôn giáo bị sa thải.[38][47]
    • Số người bị bắt giữ cho tới ngày 19.7 là 8660. Trong số đó có 6319 binh lính, 210 cảnh sát, 1481 thẩm phán và công tố viên cũng như 650 thường dân khác.[38]

    20.7 sửa

    Erdogan ban hành tình trạng khẩn cấp trong vòng 3 tháng. Theo ông ta tình trạng này cần thiết, để loại bỏ các phần tử mà có dính líu tới vụ đảo chính. Vụ đảo chính có thể chưa chấm dứt hẳn, có thể có những âm mưu kế tiếp.[48]

    Các cáo buộc chống lại Fethullah Gülen sửa

     
    Fethullah Gülen, người sáng lập phong trào Gülen.

    Fethullah Gülen, người mà Tổng thống Erdogan đã tố cáo như là một trong những chủ mưu chính, kịch liệt lên án cuộc đảo chính và từ chối có bất kỳ vai trò nào trong đó. "Tôi lên án, với những từ ngữ mạnh nhất, cuộc đảo chính quân sự ở Thổ Nhĩ Kỳ," ông nói trong một tuyên bố gửi qua email được tường thuật bởi The New York Times. "Chính phủ nên được thắng thông qua một quá trình bầu cử tự do và công bằng, không bằng ép buộc. Tôi cầu Chúa cho Thổ Nhĩ Kỳ, cho công dân Thổ Nhĩ Kỳ và cho tất cả những người hiện đang ở Thổ Nhĩ Kỳ rằng tình trạng này sẽ được giải quyết một cách hòa bình và nhanh chóng. Là một người phải chịu đựng nhiều cuộc đảo chính của quân đội trong năm thập kỷ qua, tôi đặc biệt cảm thấy bị xúc phạm đã bị buộc tội có bất kỳ liên kết với một nỗ lực như vậy. Tôi dứt khoát phủ nhận những cáo buộc như vậy." [49]

    Tổng thống Erdoğan yêu cầu Hoa Kỳ cho dẫn độ Gülen: "Tôi kêu gọi các bạn lần nữa, sau khi đã có một nỗ lực đảo chính. Hãy cho dẫn độ ông này ở Pennsylvania sang Thổ Nhĩ Kỳ. Nếu chúng ta là đối tác chiến lược hoặc đối tác mẫu mực, hãy làm những gì cần thiết" [50] Thủ tướng Yildirim đã đe dọa chiến tranh chống lại bất kỳ nước nào sẽ hỗ trợ Gülen.[51]

    Về cáo buộc của AKP chống lại giáo sĩ lưu vong Fethullah Gülen, người sống ở Pennsylvania, Ngoại trưởng Kerry yêu cầu chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ "hãy trình bày với chúng tôi với bất kỳ bằng chứng hợp pháp mà qua được một cuộc xem xét kỹ lưỡng", trước khi họ chấp nhận một yêu cầu cho dẫn độ.[52]

    Ngày 19.7, Thổ Nhĩ Kỳ đã gởi cho Hoa Kỳ 4 tài liệu làm bằng chứng để Hoa Kỳ cho dẫn độ Gülen.[53]

    Nhận định của chuyên gia sửa

    • Theo chuyên gia Mỹ về Trung Đông, Michael Rubin, Erdoğan phải tự chịu trách nhiệm cho cuộc đảo chính. Theo đuổi một chương trình nghị sự Hồi giáo mà càng ngày càng quá khích, Erdoğan đã bỏ mọi kỳ vọng làm nhà lãnh đạo cho tất cả người Thổ. Sau khi "quạt lửa" lên các cuộc phản đối công viên Gezi 2013, ông ta đã biến vùng mà đa số người Kurd cư trú ở Đông Nam Thổ thành một khu vực chiến tranh làm nhớ lại những ngày đen tối nhất của thập niên 1980. Vấn đề lớn nhất, theo như Rubin, là chính sách chính trị của Erdoğan, mà biến học thuyết ban đầu "không có vấn đề với các nước lân cận" tới một tình trạng mà quốc gia này có vấn đề với hầu hết các nước láng giềng và làm một số các nước đồng minh và bạn bè trở nên xa lánh.[54]
    • Nhà phân tích Yossi Melman nói điều đầu tiên mà những người đảo chính cần phải làm là bắt giữ nhà lãnh đạo Thổ. Một sự kiện đáng cười là Erdoğan đã dùng mạng xã hội để kêu gọi những người ủng hộ ông hãy xuống đường, đóng một vai trò quan trọng trong việc thách thức một cuộc đảo chính mà ban đầu có vẻ như hành động theo sách vở. Mặc dù Hoa Kỳ và hầu hết các thành viên NATO lên án cuộc đảo chính, lên tiếng ủng hộ cho Erdoğan và chính phủ được bầu ra, các lo ngại quốc tế về sự ổn định của nước Trung Đông then chốt này càng ngày càng gia tăng. Trong khi Melman trông đợi là Erdoğan sẽ gia tăng nỗ lực hơn nữa để củng cố gọng kìm của mình đối với phe đối lập, ông ta thấy nước này rơi vào một thời kỳ không chắc chắn và không yên bình.[55]
    • Nhà báo chuyên về Trung Đông của Anh Robert Fisk cảnh cáo rằng "Erdogan đã nhận ra quá trễ cái giá của vai trò mà ông đã lựa chọn cho nước mình. Bày tỏ hối tiếc với Putin và vá víu quan hệ với Netanyahu là một chuyện; nhưng khi không còn thể tin tưởng vào quân đội, sẽ có nhiều vấn đề để tập trung vào." Mặc dù cuộc đảo chính này thất bại, Fisk trông đợi là một cuộc đảo chính khác sẽ xảy ra trong vài tháng hoặc vài năm nữa.[56]

    Chú thích sửa

    1. ^ a b “Marmaris'te Erdoğan'ın oteli vuruldu” [Erdoğan's hotel was hit in Marmaris]. Milliyet. ngày 16 tháng 7 năm 2016. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2016.
    2. ^ “Darbeci Generaller Gözaltında”. Al Jazeera. ngày 16 tháng 7 năm 2016. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2016.
    3. ^ Cunningham, Erin; Sly, Liz; Karatas, Zeynep (ngày 16 tháng 7 năm 2016). “Turkey rounds up thousands of suspected participants in coup attempt”. The Washington Post. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2016.
    4. ^ FOX HABER [@FOXhaber] (ngày 15 tháng 7 năm 2016). “Ankara'da TBMM yine ateş altında.. TMMM'ne yine hava saldırısı oldu. Gelişmeler canlı yayınla FOX Haber'de” (Tweet) – qua Twitter.
    5. ^ Ömer Çelik [@omerrcelik] (ngày 15 tháng 7 năm 2016). “Bugün YÜCE MECLİS'e saldıranlar hainlere ders verme günüdür.” (Tweet) – qua Twitter.
    6. ^ “Erdogan said to have been target of assassination attempt during failed coup”. Times of Israel.
    7. ^ “Turkish soldiers accused of trying to kill Erdogan go on trial”. Reuters.
    8. ^ “Turkey coup sparks state of emergency”. BBC News. ngày 21 tháng 7 năm 2016.
    9. ^ First in October 2016 and by three months in each occasion
    10. ^ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên ended
    11. ^ a b c “The Latest: Parliament speaker says lawmakers safe”. Associated Press. ngày 15 tháng 7 năm 2016. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 4 năm 2017. Truy cập ngày 15 tháng 7 năm 2016.
    12. ^ “Turkey detains Second Army commander after coup attempt: Anadolu”. ngày 16 tháng 7 năm 2016. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2016.
    13. ^ “Is Fethullah Gülen Behind Turkey's Coup?”. ngày 25 tháng 7 năm 2016. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 7 năm 2016. Truy cập ngày 1 tháng 12 năm 2018.
    14. ^ News, B. B. C. “Turkey coup: What is Gülen movement and what does it want?”.
    15. ^ “Abu Dhabi links with Israel exposed in leaked emails”. Truy cập ngày 13 tháng 6 năm 2017.
    16. ^ “UAE allegedly funneled $3B to topple Erdoğan, Turkish government”. Truy cập ngày 13 tháng 6 năm 2017.
    17. ^ “UAE ambassador's hacked emails 'show' alleged role in Turkey coup”. Truy cập ngày 13 tháng 6 năm 2017.
    18. ^ “In Egypt, Many Leaders Quietly Cheered Turkish Coup Plotters”. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2016.
    19. ^ Telci, Ismail Numan. “Middle Eastern supporters of Turkey's failed coup”. AL Jazeera. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2017.
    20. ^ “Most Turks believe a secretive Muslim sect was behind the failed coup”. The Economist. ngày 28 tháng 7 năm 2016. Truy cập ngày 30 tháng 7 năm 2016.
    21. ^ “Theology assistant prof may be number one man of July 15 coup attempt: Columnist”. Hürriyet Daily News. ngày 4 tháng 8 năm 2016. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2016.
    22. ^ “İşte darbe girişiminin perde arkası”. Hürriyet. ngày 16 tháng 7 năm 2016. Truy cập ngày 18 tháng 7 năm 2016.
    23. ^ a b Arab, The New. “Turkish colonel arrested following coup found dead in cell”. Truy cập ngày 27 tháng 1 năm 2017.
    24. ^ “1.5 pct of military involved in failed coup: Gen. Staff”.
    25. ^ “TAF RELEASES STATEMENT ON COUP ATTEMPT – Office of the Prime Minister – Directorate General of Press and Information”. Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 7 năm 2016. Truy cập ngày 1 tháng 12 năm 2018.
    26. ^ CNN, Nic Robertson. “What does arresting 9,000 officers do to Turkey's military readiness?”. Truy cập ngày 1 tháng 11 năm 2016.
    27. ^ “The Latest: Turkish Journalists Condemn Raids Against Media”. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 11 năm 2016.
    28. ^ Axe, David (ngày 19 tháng 7 năm 2016). “How Fighter Jets Almost Killed a President”.
    29. ^ a b c “Turkey shuts 1,000 schools, arrests wanted cleric's nephew”.
    30. ^ a b “Erdogan back in Ankara as thousands hit by Turkey purge”.
    31. ^ “President Erdogan: Another coup attempt in Turkey is possible”. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 8 năm 2016. Truy cập ngày 1 tháng 12 năm 2018.
    32. ^ “KUNA: 240 Turkey's regime supporters killed in failed coup attempt  – Security  – 19/07/2016”.
    33. ^ a b “LOCAL – Military says 8,651 soldiers participated in Turkey's coup attempt”.
    34. ^ “208 people killed by coup attempters: Turkey's PM”.
    35. ^ “MEB'te 15 bin kişi açığa alındı, 21 bin öğretmenin lisansı iptal” (bằng tiếng Thổ Nhĩ Kỳ). NTV. Truy cập ngày 19 tháng 7 năm 2016.
    36. ^ “CRIME – Turkey says 103 generals, admirals detained after Turkey's failed coup attempt”.
    37. ^ “Turkey shakes up military, closes media after coup bid”.
    38. ^ a b c Gescheiterter Putsch: Türkisches Bildungsministerium suspendiert 15.000 Beamte, spiegel, 19.7.2016
    39. ^ “Shootout with mass casualties reported in central Ankara, over 150 injured in Istanbul”. rt.com. Russia Today. Truy cập ngày 15 tháng 7 năm 2016.
    40. ^ “Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đảo chính”. VnExpress. ngày 15 tháng 7 năm 2016. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2016.
    41. ^ a b “Justizminister Bozdag: Bisher 6000 Festgenommene”. n-tv. ngày 17 tháng 7 năm 2016. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2016.
    42. ^ “Turkey: Mass arrests after coup bid quashed, says PM – BBC News”. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2016.
    43. ^ “Turkey's top judicial board HSYK orders detention of 2,745 Gülen-linked judges over coup attempt”. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2016.
    44. ^ “Hai nguyên nhân thúc đẩy quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đảo chính”. VnExpress. ngày 16 tháng 7 năm 2016.
    45. ^ Military Attempts Coup in Turkey, Prime Minister Says, New York Times (15 Juli 2016).
    46. ^ Kommissarisch neuer Militärchef ernannt, n-tv, 16.7.2016
    47. ^ Nach Putschversuch: Türkei verhängt Ausreiseverbot für Wissenschaftler, spiegel, 20.7.2016
    48. ^ Erdoğan verhängt Ausnahmezustand, sueddeutsche, 21.7.2016
    49. ^ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên Hürriyet Gülen
    50. ^ "Who is Fethullah Gulen, the man blamed for coup attempt in Turkey?". CNN. ngày 16 tháng 7 năm 2016.
    51. ^ "Turkey accuses US of harboring coup mastermind". Politico. ngày 16 tháng 7 năm 2016.
    52. ^ Bradley Klapper (ngày 16 tháng 7 năm 2016). “US would consider extradition request for exiled cleric”. AP. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 9 năm 2016. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2016.
    53. ^ Streit über Auslieferung: Türkei schickt USA vermeintliche Beweise gegen Prediger Gülen, spiegel, 19.7.2016
    54. ^ Michael Rubin (ngày 15 tháng 7 năm 2016). “Erdogan Has Nobody to Blame for the Coup But Himself”. Foreign Policy. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2016.
    55. ^ Yossi Melman (ngày 16 tháng 7 năm 2016). “Analysis: Why the Turkey coup failed and what's likely to come next”. Jerusalem Post. |ngày truy cập= cần |url= (trợ giúp)
    56. ^ Robert Fisk (ngày 16 tháng 7 năm 2016). “Turkey's coup may have failed – but history shows that it won't be long before another one succeeds”. The Independent. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2016.

    Liên kết ngoài sửa

    Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Đảo_chính_Thổ_Nhĩ_Kỳ_2016&oldid=70595596”