Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Jerusalem”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{1000 bài cơ bản}}{{Infobox Israel munisettlement
|name=JerusalemsJerusalem
|native_name=<div style="line-height:1.5em">{{lang|he|יְרוּשָׁלַיִם}} (Yerushalayim)<br>{{lang|ar|القُدس}} (al-Quds)
|image=Emblem_of_Jerusalem.svg
|settlement_type=City
|imgsize=80
|image_skyline=Jerusalem infobox image.JPG
|caption=[[Coat of arms of Jerusalem|Phù hiệu]]
|imagesize=250px
|image2=Flag of Jerusalem.svg▼
|image_caption='''Từ góc trái phía trên''': Đường chân trời Jerusalem nhìn từ [[Givat ha'Arba]], [[Mamilla]], Cổ Thành và Mái Vòm Đá, một khu chợ trời ở Cổ Thành, [[Knesset]], Tây Thành, [[Tháp David]] và tường Cổ Thành
|imgsize2=145
|caption2image_flag=[[Flag of Jerusalem|Cờ]].svg{{!}}border
|image3image_shield=Jerusalem infobox image-coat-of-arms.JPGsvg
|shield_size=60px
|imgsize3=245
▲|image2shield_alt=FlagEmblem of Jerusalem.svg
|caption3=
|shield_link=Emblem of Jerusalem
|arname=commonly القـُدْس (''Al-Quds'');<br /> officially in Israel أورشليم القدس<br />(''Urshalim-Al-Quds'')
|nickname=''Ir ha-Kodesh'' (Thành phố Thánh), ''Bayt al-Maqdis'' (Nhà củanh)
|hebname=יְרוּשָׁלַיִם (''Yerushalayim'')
|image_map=Jerusalem WBIL.jpg
|meaning=Hebrew: [[#Etymology|(see below)]],<br />Arabic: "The Holy"
|map_caption=
|type=city
|coordinates_region=IL
|stdHeb=Yerushalayim
|subdivision_type1=[[Autonomous communities ofca Israel|Regionng]]
|district=jerusalem
|latd=31|latm=47|lats=|latNS=N
|population=933,113<ref name="mfa-40th">{{Chú thích web|url=http://www.mfa.gov.il/MFA/Jerusalem+Capital+of+Israel/40th+Anniversary+of+the+Reunification+of+Jerusalem.htm |publisher=Israel Ministry of Foreign Affairs |title=40th Anniversary of the Reunification of Jerusalem |date=[[2007-05-16]] |accessdate=2007-05-19}}</ref>
|longd=35|longm=13|longs=|longEW=E
|popyear=2012
|coordinates_display=inline,title
|area=126,000
|subdivision_type1=[[Districts of cnIsrael|Districtn]]
|areakm=126
|subdivision_name1=[[Jerusalem District|Jerusalem]]
|mayor=[[Nir Barkat]]▼
|leader_title=Mayor
|website=[http://www.jerusalem.muni.il/jer_main/defaultnew.asp?lng=1 www.jerusalem.muni.il]{{ref label|muni-site|i|}}▼
▲|mayorleader_name=[[Nir Barkat]]
|unit_pref=dunam
|area_total_dunam=125156
|area_metro_km2=652
|elevation_m=754
|population_total=801,000
|population_metro=1,029,300
|population_as_of=2012
|population_density_km2=6400
|population_demonym=Jerusalemite
|timezone1=[[Israel Standard Time|IST]]
|utc_offset1=+2
|timezone1_DST=[[Israel Summer Time|IDT]]
|region=[[Île-de-Israel (region)|Île-de-Israel]]
|utc_offset1_DST=+3
|area_code=overseas dialing +972-2; local dialing 02
▲|website=[http://www.jerusalem.muni.il/jer_main/defaultnew.asp?lng=12 www.jerusalem.muni.il]{{ref label|muni-site|iiv|}}
|footnotes=
}}
 
Hàng 38 ⟶ 56:
}}
 
'''Jerusalem''' ({{coor dm|31|46|N|35|14|E|}}; [[tiếng Hebrew|tiếng Do Thái]]: ירושׁלים '''Yerushalayim'''; [[tiếng Ả Rập]]: {{Audio|ArAlquds.ogg|'''القُدس'''}} '''al-Quds''', [[tiếng Hy Lạp]] '''Ιεροσόλυμα''', [[phiên âm Hán-Việt]]: '''Gia Liêm'''), là một [[thành phố]] cổ [[Trung Đông]] nằm trên lưu vực sông giữa [[Địa Trung Hải]] và [[Biển Chết]] tại độ cao 650-840 [[mét]]. Thành phố nằmở phía đông của [[Tel Aviv]], phía nam của [[Ramallah]], phía tây của [[Jericho]] và phía bắc của [[Bethlehem]]. Jerusalem là thánh địa chung của ba tôn giáo Tổ phụ [[Abraham]]: [[do Thái giáo|đạo Do Thái]], [[kitô giáo|đạo Cơ-đốc]] và [[hồi giáo|đạo Hồi]].
 
Thành lập từ khoảng thiên niên kỷ thứ 4 trước [[Công nguyên]]<ref name="aice">{{cite web|url=http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Peace/jerutime.html|title=Timeline for the History of Jerusalem|work=Jewish Virtual Library|accessdate=16 April 2007|publisher=American-Israeli Cooperative Enterprise}}</ref>, thành phố đã hai lần bị hủy diệt và trải qua nhiều lần bị vây hãm và tấn công trong suốt lịch sử<ref name="Moment">{{cite web|url=http://www.momentmag.com/Exclusive/2008/2008-03/200803-Jerusalem.html|publisher=Moment Magazine|title=Do We Divide the Holiest Holy City?|accessdate=5 March 2008|archiveurl=http://web.archive.org/web/20080603214950/http://www.momentmag.com/Exclusive/2008/2008-03/200803-Jerusalem.html|archivedate=3 June 2008}}</ref>. Hiện nay, nó vẫn nằm ở tâm điểm cuộc tranh chấp giữa [[Israel]] và [[Chính quyền Quốc gia Palestine]]. Trong [[Chiến tranh Sáu ngày]] (1967), Israel đã chiếm hoàn toàn lãnh thổ Jerusalem và tuyên bố thành phố là thủ đô của mình. Điều này không được cộng đồng quốc tế thừa nhận rộng rãi và không có đại sứ quán ngoài nào đóng ở Jerusalem<ref>{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-11709617|title=Israel plans 1,300 East Jerusalem Jewish settler homes|work=BBC News|date=9 November 2010|quote=East Jerusalem is regarded as occupied Palestinian territory by the international community, but Israel says it is part of its territory.}}</ref><ref>{{Cite book|title=The Question of Palestine & the United Nations|publisher=United Nations Department of Public Information|chapter=The status of Jerusalem|chapter-url=http://www.un.org/Depts/dpi/palestine/ch12.pdf|quote=East Jerusalem has been considered, by both the General Assembly and the Security Council, as part of the occupied Palestinian territory.}}</ref>. Hiện có khoảng 20 vạn người Palestine sống ở phần [[Đông Jerusalem]] với một triển vọng thiết lập miền này thành thủ đô tương lại của một Nhà nước Palestineđộc lập<ref name="umd">{{cite web|url=http://www.publicpolicy.umd.edu/IPPP/Fall97Report/negotiating_jerusalem.htm|last=Segal|first=Jerome M.|publisher=The University of Maryland School of Public Policy|title=Negotiating Jerusalem|accessdate=25 February 2007|date=Fall 1997|archiveurl=http://web.archive.org/web/20060514191731/http://www.publicpolicy.umd.edu/IPPP/Fall97Report/negotiating_jerusalem.htm|archivedate=14 May 2006}}</ref><ref>{{Cite journal|author=Møller, Bjørn|title=A Cooperative Structure for Israeli-Palestinian Relations|version=Working Paper No. 1|publisher=Centre for European Policy Studies|month=November|year=2002|url=http://shop.ceps.be/downfree.php?item_id=171|format=PDF|accessdate=16 April 2007|archiveurl=http://web.archive.org/web/20040106192631/http://shop.ceps.be/downfree.php?item_id=171|archivedate=6 January 2004}}</ref><ref name="Jpost_EJ_P">{{cite web|last=Press|first=Associated|url=http://fr.jpost.com/servlet/Satellite?cid=1202246355071&pagename=JPost/JPArticle/ShowFull|title=Palestinians grow by a million in decade|publisher=Fr.jpost.com|date=9 February 2008|accessdate=17 October 2011}}</ref>.
 
Jerusalem là thánh địa quan trọng nhất đối với người [[Do Thái]] bởi vì theo [[Kinh thánh Hebrew|Kinh Thánh Do Thái]], chính nơi đây vua [[David]] của Israel đã xây dựng thủ đô của vương quốc Israel thống nhất và vua [[Solomon]] xây Đền Thờ Đầu tiên<ref>[http://www.adl.org/israel/advocacy/glossary/jerusalem.asp Basic Facts you should know: Jerusalem], [[Anti-Defamation League]], 2007. Retrieved 28 March 2007.</ref>. Trong khi đó theo [[Tân Ước]] chính tại Jerusalem [[Jesus]] đã bị đóng đinh câu rút; và trong truyền thống Hồi giáo dòng [[Sunni]] đây là thành phố quan trọng thứ ba (sau [[Mecca]] và [[Medina]]) bởi theo [[Qur'an]] đây là điểm dừng chân trong Hành trình Đêm kỳ bí của ông<ref>{{Quran-usc-range|17|1|end=3}}</ref><ref>{{Cite book|last=Buchanan|first=Allen|authorlink=Allen Buchanan|year=2004|title=States, Nations, and Borders: The Ethics of Making Boundaries|publisher=Cambridge University Press|isbn=0-521-52575-6|url=http://books.google.com/?id=bntCSupRlO4C&pg=PA192&dq=Al-Masjid+Al-Aqsa|accessdate=9 June 2008}}</ref>. Do đó, thành phố trở thành một thánh địa chung của cả ba tôn giáo nói trên, lưu giữ nhiều di tích tôn giáo và là điểm hành hương hàng năm. Khu vực Cổ Thành đã được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới vào năm 1981<ref>{{Quran-usc-range|17|1|end=3}}</ref><ref>{{Cite book|last=Buchanan|first=Allen|authorlink=Allen Buchanan|year=2004|title=States, Nations, and Borders: The Ethics of Making Boundaries|publisher=Cambridge University Press|isbn=0-521-52575-6|url=http://books.google.com/?id=bntCSupRlO4C&pg=PA192&dq=Al-Masjid+Al-Aqsa|accessdate=9 June 2008}}</ref>.
 
== Lịch sử ==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Jerusalem”