Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Helen Suzman”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Phê bình: chính tả, replaced: khinh xuất → khinh suất using AWB
clean up using AWB
Dòng 21:
 
==Tiểu sử==
Helen Suzman có tên khai sinh là '''Helen Gavronsky''', sinh năm 1917 trong một gia đình người [[Do Thái]] nhập cư.<ref>{{chú thích báo| url=http://www.guardian.co.uk/world/2009/jan/01/southafrica-race | work=The Guardian | location=London | title=Anti-apartheid campaigner Helen Suzman dies at 91 | first=Mark | last=Tran | date=ngày 1 tháng 1 năm 2009-01-01 | accessdate=ngày 4 tháng 5 năm 2010-05-04}}</ref><ref name=BBCObituary>{{chú thích báo|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/1694056.stm|title=Obituary: Helen Suzman|publisher=BBC|accessdate=ngày 1 tháng 1 năm 2009-01-01 | date=ngày 1 tháng 1 năm 2009-01-01}}</ref> Bà học ngành [[kinh tế]] và [[khoa học Thống kê|thống kê]] tại [[Đại học Witwatersrand]].
Năm 19 tuổi, bà kết hôn với tiến sĩ Moses Suzman (chết năm 1994), người lớn hơn bà nhiều tuổi. Bà sinh 2 người con gái, sau đó trở lại trường đại học làm giảng viên năm 1944.
Dòng 27:
Bà bỏ nghề dạy học để hoạt động chính trị. Năm 1953 bà được bầu vào [[Quốc hội Nam Phi]] với tư cách ứng cử viên của [[Đảng Thống nhất (Nam Phi)|Đảng Thống nhất]]. Bà chuyển sang [[Đảng Cấp tiến (Nam Phi)|Đảng Cấp tiến]] năm 1959, đại diện khu vực bầu cử [[Houghton Estate, Gauteng|Houghton]] làm nghị sĩ duy nhất của đảng ở Quốc hội Nam Phi, đồng thời cũng là nghị sĩ duy nhất thẳng thắn chống đối chủ nghĩa [[apartheid]], từ năm 1961 tới 1974.<ref>In No Uncertain Terms, Memoirs Helen Suzman Jonathan Ball Publishers</ref>
 
Bà thường bị cảnh sát quấy nhiễu và điện thoại của bà cũng bị họ nghe trộm. Bà có một kỹ thuật đặc biệt để chống nghe trộm điện thoại bằng cách đặt một cái còi thổi ở miệng ống điện thoại.<ref name=NYTimesObituary>{{chú thích báo|url=http://www.nytimes.com/2009/01/02/world/africa/02suzman.html?pagewanted=1&ref=africa|title=Helen Suzman, Relentless Challenger of Apartheid System, Is Dead at 91 |publisher=New York Times|accessdate=01-ngày 1 tháng 10- năm 2009 | first1=John F. | last1=Burns | first2=Alan | last2=Cowell | date=ngày 2 tháng 1 năm 2009-01-02}}</ref>
 
Suzman nổi tiếng về việc công khai chỉ trích mạnh mẽ chính sách [[apartheid]] của "Đảng Dân tộc" vào lúc mà nó không đại diện cho các người Nam Phi da trắng, và thấy rằng mình còn là người ngoài cuộc vì bà là một phụ nữ [[Do Thái]] nói tiếng Anh trong một quốc hội thống trị bởi các người [[Afrikaner]]<ref>người Nam Phi da trắng, xuất xứ từ người châu Âu như Hà Lan, Pháp, Đức vv...</ref> theo giáo phái [[Calvin]]. Bà đã một lần bị một bộ trưởng buộc tội là hỏi các câu tại quốc hội gây xấu hổ cho Nam Phi, nhưng bà đáp lại: "Không phải là câu hỏi của tôi gây xấu hổ cho Nam Phi, nhưng chính là câu trả lời của ông".<ref>[http://www.hsf.org.za/shelen2.asp The Helen Suzman Foundation]</ref>
 
Sau đó, khi số người da trắng trong quốc hội đối lập với chủ nghĩa phân biệt chủng tộc tăng lên, thì Đảng Cấp tiến sáp nhập với "Đảng Cải cách" của [[Harry Schwarz]] và trở thành [[Đảng Cấp tiến Cải cách]], sau đó lại được đổi tên thành [[Đảng Cấp tiến Liên bang]], và Suzman đã có các đồng nghiệp tự do nổi tiếng như [[Colin Eglin]] gia nhập quốc hội. Bà đã làm nghị sĩ tổng cộng 36 năm.<ref>{{chú thích tạp chí | last = | first = | coauthors = | title =Obituary: Helen Suzman | journal =The Economist | volume =390 | issue =8613 | page =73 | publisher =The Economist Newspaper Ltd | location =London, United Kingdom | date =2009-01-ngày 10 tháng 1 năm 2009 | url = | doi = | accessdate = }}</ref>
 
Bà đã tới thăm [[Nelson Mandela]] nhiều lần khi ông ở nhà tù, và đã có mặt khi ông ký [[Hiến pháp]] mới của Nam Phi năm 1996.<ref name="CôteSaint-Luc ">{{chú thích web|url=http://www.cotesaintluc.org/en/HumanRightsWalkway2007|title=Côte Saint-Luc adds name to Human Rights Walkway|accessdate=ngày 1 tháng 1 năm 2009-01-01}}</ref>
 
==Giải thưởng và Vinh dự==
*[[Giải Nhân quyền của Liên Hiệp Quốc]] năm 1978
*[[Huy chương Wallenberg]] năm 1992
*Bà được đề cử cho [[Giải Nobel Hòa bình]] 2 lần<ref name="Kings">{{chú thích web|url=http://www.kcl.ac.uk/news/news_details.php?news_id=732&year=2008|title=King’s confers first Honorary Degree|publisher=kcl.ac.uk|accessdate=ngày 1 tháng 1 năm 2009-01-01}}</ref>
*[[Giải vì Tự do]] năm 2002, và được các tổ chức nhân quyền và tôn giáo khắp thế giới trao nhiều giải thưởng khác nhau
*Bà đã được trao 27 bằng [[tiến sĩ danh dự]] của các trường đại học trên khắp thế giới <ref>[http://www.cortland.edu/cgis/suzman/politics.html Political career]</ref><ref>[http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/biography/Suzman.html Helen Suzman]</ref>.
Dòng 45:
 
==Từ trần==
Suzman qua đời trong ngày đầu năm [[2009]], thọ 91 tuổi.<ref name="BBCsuzmandies">{{chú thích báo|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/7807070.stm|title=Anti-apartheid icon Suzman dies|publisher=BBC|accessdate=ngày 1 tháng 1 năm 2009-01-01 | date=ngày 2 tháng 1 năm 2009-01-02}}</ref> [[Achmat Dangor]], giám đốc điều hành [[Quỹ Nelson Mandela]] nói rằng Suzman là một "nhà đại ái quốc và người đấu tranh không sợ hãi chống chế độ apartheid ".<ref>{{chú thích báo| url=http://www.cbsnews.com/stories/2009/01/01/world/main4695097.shtml?tag=main_home_storiesBySection | work=CBS News | title=S. African Activist Helen Suzman Dies | date=ngày 1 tháng 1 năm 2009-01-01}}</ref>
 
==Phê bình==
Dòng 62:
*[http://www.guardian.co.uk/world/2009/jan/01/southafrica-race Mark Tran, ''Anti-apartheid campaigner Helen Suzman dies at 91'', The Guardian, Thursday ngày 1 tháng 1 năm 2009]
*[http://www.guardian.co.uk/world/2009/jan/01/helen-suzman Stanley Uys, ''Helen Suzman: Campaigner who single-handedly carried the anti-racism banner in South Africa's apartheid parliament'', The Guardian, Thursday, ngày 1 tháng 1 năm 2009]
*[http://web.archive.org/web/20090103031835/http://voanews.com/english/ngày 1 tháng 1 năm 2009-01-01-voa21.cfm Anti-Apartheid Activist Helen Suzman Dies at 91 By Scott Bobb] [[VOA|Voice of America]]
*[http://www.nytimes.com/2009/01/02/world/africa/02suzman.html?_r=1&hp Helen Suzman, Anti-Apartheid Leader, Dies at 91, The New York Times, Jan.ngày 1 tháng 1 năm 2009]
*[http://www.mg.co.za/article/ngày 1 tháng 3 năm 2009-03-01-helen-suzman-the-woman-who-changed-a-nation Helen Suzman: The woman who changed a nation] ''M&G''
 
{{Persondata <!-- Metadata: see [[Wikipedia:Persondata]]. -->