Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Liên Xô”

{{bài cùng tên}}

{{Infobox Liên Xô}}

 

Liên Xô được thành lập từ cuộc [[Cách mạng tháng 10]] năm 1917, khi Đảng [[Bolshevik]] lãnh đạo bởi [[Vladimir Ilyich Lenin]] lật đổ [[Chính phủ lâm thời Nga]], chính phủ đã thay thế [[quân chủ chuyên chế|chế độ chuyên chế]] của [[Sa hoàng]] [[Nikolai II]] trong [[Chiến tranh thế giới thứ nhất]]. Năm 1922, sau cuộc [[Nội chiến Nga|nội chiến]] kết thúc bằng chiến thắng của [[Đảng Bolshevik]], Liên Xô được thành lập, thống nhất những quốc gia cộng hòa bao gồm [[Nga Xô viết|Nga]], [[Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Ngoại Kavkaz|Ngoại Kavkaz]], [[Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Ukraina|Ukraina]] và [[Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Byelorussia|Belarus]]. [[Lenin]] qua đời vào năm 1924 đã dẫn tới một cuộc tranh chấp quyền lãnh đạo, cuối cùng [[Iosif Vissarionovich Stalin]] lên nắm quyền trong giữa những năm thập niên 1920. Stalin đã chính thức hóa hệ tư tưởng của [[Đảng Cộng sản Liên Xô]] là [[chủ nghĩa Marx–Lenin]] và thay thế nền [[kinh tế thị trường]] bằng nền [[kinh tế kế hoạch]], từ đó mở ra một thời kỳ [[công nghiệp hóa]] nhảy vọt và [[tập trung hóa]]. Trong suốt thời kỳ này, tăng trưởng kinh tế nhanh chóng tạo nên những tiến bộ ấn tượng về mức sống, y tế và giáo dục, đặc biệt trong những khu vực đô thị; Liên Xô đã vươn lên trở thành [[cường quốc]] đứng thứ 2 thế giới. Bên cạnh những tiến bộ này, một số thất bại đã xảy ra. Nạn hạn hán, thiên tai liên tục ập đến trong khu vực, chính sách tập trung nông nghiệp, tất cả đã dẫn tới một [[Nạn đói ở Liên xô 1932–1933 |nạn đói lớn trong năm 1932-1933]], khiến hàng triệu người chết. Những hoài nghi chính trị sôi sục, đặc biệt sau sự nổi lên của [[chủ nghĩa phát xít]] tại nước [[Đức Quốc xã]] năm 1933 và nguy cơ [[chiến tranh thế giới]], đã tạo ra [[Đại thanh trừng|cuộc thanh lọc lớn]], hàng trăm nghìn người bị buộc tội [[gián điệp]] hoặc chống chính phủ đã bị [[bắt giữ]] và [[xử bắn]].<ref name="Thurston">{{chú thích sách |last= Thurston|first=Robert W.|date=1998 |title=Life and Terror in Stalin's Russia, 1934–1941|publisher=[[Yale University Press]]|page=139 |isbn=978-0-300-07442-0|author-link=Robert W. Thurston}}</ref>