Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tùng Lâm (kịch sĩ)”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động Sửa đổi di động nâng cao |
Không có tóm lược sửa đổi Thẻ: Thêm tập tin Thêm liên kết dưới Liên kết ngoài hoặc Tham khảo Sửa ngày tháng năm |
||
Dòng 1:
| bgcolour = silver
▲{{Thông tin nghệ sĩ
| image = Tứ quái Sài Gòn.jpg
|
| caption = Trong [[phim]] ''[[Tứ quái Sài Gòn]]'' năm 1974.
| birthname = '''Lâm Ngươn Phẩm''' (林元品)
| birthdate = [[01 tháng 03]] năm 1934
| location = Thành [[Sài Gòn]], tỉnh [[Gia Định]], [[Hình:Flag of French Cochinchina.png|23px]] [[Nam Kỳ]], [[Hình:Flag of Colonial Annam.svg|23px]] [[Liên bang Đông Dương]]
| deathdate =
| deathplace =
| othername =
| yearsactive =
|
|
| homepage = [https://www.imdb.com/name/nm5028176 IMDb]
}}
'''Tùng Lâm''' (sinh năm 1934 tại [[Sài Gòn]]) là một danh hề [[Việt Nam]].
[[Nghệ sĩ]] '''Tùng Lâm'''
▲== Tiểu sử ==
▲'''Tùng Lâm''' tên thật là '''Lâm Nguơn Phẩm''', sinh ngày 1 tháng 3 năm 1934 tại [[Sài Gòn]], [[Liên bang Đông Dương]], với tên thật là '''Lâm Nguơn Phẩm'''. Ông là con út trong gia đình 10 anh chị em, ngụ tại đường [[Trần Văn Thạch]], cạnh [[chợ Tân Định]], đối diện rạp Modern. Cha ông là một [[trạng sư]] có tiếng ở đô thành.
;;'''Thập niên 1940-50'''
Thuở nhỏ, vì gia cảnh khốn khó, ông thường theo bạn bè ngao du đàn hát kiếm kế sinh nhai, có lúc phiêu bạt sang tận [[
[[Thập niên 1950]], bộ ba [[Lam Phương]] - [[Vân Hùng]] - Tùng Lâm thường hát chung với nhau trong các buổi phát thanh tại [[Sài Gòn]]. Ban tam ca này trình diễn rất ăn ý các nhạc phẩm ''[[Khúc ca ngày mùa]]'', ''[[Nhạc rừng khuya]]'', ''[[Ô mê ly]]'', ''[[Đoàn lữ nhạc]]'', ''[[Ngựa phi đường xa]]'', ''[[Khúc nhạc dưới trăng]]'', ''[[Thiên Thai]]''... Tuy nhiên, cả ba cũng cảm thấy rằng, nếu cứ mãi diễn với nhau với cùng phong cách thì sự nghiệp không tiến xa được. Ít lâu sau, [[Lam Phương]] chuyển hẳn sang sáng tác [[ca khúc]], [[Vân Hùng]] làm [[kịch sĩ]], còn Tùng Lâm do không chuyên được lĩnh vực nào nên thường tới các phòng trà và vũ trường tạm diễn những [[ca khúc]] "tếu" như: ''[[Cô Tây đen]]'' ([[Vũ Chấn]]), ''[[Rượu đế với khô mực]]'' ([[Lê Bình]]), ''[[Chỉa bài]]'' ([[Văn Trung]])... Vào năm 1958, tại đại nhạc hội "Minh tinh - Quái kiệt" tổ chức trong khuôn viên [[Dinh Độc Lập|dinh Norodom]], biển quảng cáo trương tên ông với biệt hiệu '''Tiểu quái kiệt Tùng Lâm''' (小怪傑松林), tự bấy ông mới định hình được phong cách diễn xuất.
Thi thoảng, Tùng Lâm cũng được các hãng Mĩ Phương, Mĩ Vân, Lido... mời lồng [[tiếng Việt]] cho [[phim]] [[Hồng Kông]], [[Đài Loan]], [[Nhật Bản]], [[Ấn Độ]] nhập cảng [[Việt Nam]]. Ông dù không được đào tạo chuyên môn nhưng đã học cách diễn xuất của các tài tử ngoại quốc, rồi qua cách lồng tiếng, ông học ở họ cách thể hiện tâm lý và dựa vào tình huống để phát sinh tiếng cười. Cùng [[Châu Kỳ]] và [[Duy Ngọc]], ông được xếp vào ''tam đại bầu sô'' khi rất mát tay trong các chương trình tạp kĩ, thường gây cháy vé tại các rạp lớn Quốc Thanh, Olympia, Thanh Bình. Vào năm 1959, báo giới loan tin, trong một đại nhạc hội lộ thiên do Tùng Lâm và [[Trang Thanh Lan|Lệ Liễu]] làm trùm trò, khán giả kéo đến coi khiến [[cầu Thị Nghè]] sập. Nhưng nhìn chung, đây là giai đoạn tương đối vất vả trong sự nghiệp ông.
Hàng 39 ⟶ 28:
Năm 1960, [[nghệ sĩ]] Tùng Lâm lập ''Ban tạp lục Tùng Lâm'' biểu diễn mọi loại hình [[nghệ thuật]] được công chúng ưa chuộng, đồng thời tiến hành đào tạo [[ca sĩ]] chuyên hát tại các phòng trà và đại nhạc hội. Từ bàn tay ông, hàng loạt [[nghệ sĩ]] thành danh như [[Trang Thanh Lan]], [[Trang Mỹ Dung]], [[Trang Kim Phụng]], [[Trang Kim Yến]], [[Giang Tử]], [[Duy Phương]], [[Phương Hoài Tâm]], [[Phượng Mai]], [[Kim Tuyến]], [[Trần Quang Bình]], [[Tùng Sơn]], [[Thanh Hùng]], [[Thế Linh]]. Ông tự hào chưa có danh hài nào thu lợi nhuận nhiều bằng ông với rất nhiều đầu lương: Quảng cáo, biểu diễn, sáng tác kịch bản, đóng phim, dạy học, viết báo, diễn kịch, hát cải lương, ca nhạc, dẫn chương trình, hoạt náo viên và làm bầu sô.
Tùng Lâm mướn rạp Quốc Thanh để mở đại nhạc hội Cù
{{cquote|''Kính thưa cùng tàn thể quý dzị ! Tui - chú Sáu Mĩ Thuận, xin kính chúc cùng tàn thể quý dzị một năm dzui dzé, trọn năm được mạnh khóe, dáng người thêm đẹp đé, hưởng một năm mát mé, đời tươi tré và thân phe phé. Dzà sau đây tui xin giới thiệu cùng tàn thể quý dzị một ca sỉ trẻ tuổi gốc người Chung Goa, có biệt hiệu là Xìn Xúc Xích, trình bày bản nhạc Xập Xám Chướng của Tùng Lâm. Và đây ca sỉ Xìn Xúc Xích. [...]''|||Trích tiết mục ''[[Xập xám chướng]]''}}
Giữa [[thập niên 1960]], khi chính sách [[văn nghệ]] [[Việt Nam Cộng hòa]] được tự do hơn, [[nghệ sĩ]] Tùng Lâm bắt đầu đi đóng màn ảnh [[đại vĩ tuyến]], thâu dĩa tấu hài và thi thoảng xuất hiện trên [[Đài Truyền hình Việt Nam (Việt Nam Cộng hòa)|đài số 9]]. Ở lĩnh vực [[điện ảnh]], nhà chế tác thường cố ý cài Tùng Lâm vào những vai hoạt ngôn, dù xuất hiện rất ngắn những lần nào cũng phải gây được tiếng cười ròn. Còn trên [[truyền hình]], ông đấu thầu chương trình ''[[Tiếu vương hội]]'' làm đổi hẳn nhận thức của công chúng yêu [[văn nghệ]] [[Việt Nam]] về lối dựng kịch mục. Chương trình thường khai thác các tệ nạn xã hội hoặc truyện vặt gia đình lồng yếu tố khôi hài để làm tăng thị hiếu khán giả, đặc biệt trong bối cảnh [[chiến tranh]] lan rộng.
Hàng 45 ⟶ 34:
Cuối giai đoạn này, khi trào lưu [[twist]] và [[a-go-go]] lụi tàn, Tùng Lâm cùng [[Túy Phượng]] và [[Tùng Giang]] lập ''Tam ca Muôn Phương'', thường xuyên hoạt động trong gánh Dân Nam. Ban chọn lối ăn vận [[Nam Mỹ]], trình diễn các ca khúc [[Latin]] sôi động: [[Tùng Lâm]] đánh [[guitar]], [[Tùng Giang]] chơi [[congo]], còn [[Túy Phượng]] lắc [[tamburan]].
Sự nghiệp Tùng Lâm đạt đỉnh thịnh ở [[thập niên 1970]], khi ông cùng [[Hoàng Mai (kịch sĩ)|Hoàng Mai]], [[Khả Năng]], [[Phi Thoàn]], [[Thanh Hoài (kịch sĩ)|Thanh Hoài]], [[Thanh Việt]], [[Văn Chung (kịch sĩ)|Văn Chung]] (có báo thay [[Hoàng Mai (kịch sĩ)|Hoàng Mai]], [[Văn Chung (kịch sĩ)|Văn Chung]] bằng [[La Thoại Tân]], [[Xuân Phát]]) được [[báo chí]] mệnh danh là ''Thất hài đế''<ref>[http://music.quehuong.org/viewtintuc.php?ID=2458 Người sót lại của tứ quái Sài Gòn]</ref>, mà Tùng Lâm thường được xếp vị trí ưu ái nhất. Ông được đặt biệt danh '''Hề Lùn''' vì chỉ cao 1m54, nặng 49 cân, để phân biệt với các bạn diễn. Khi diễn chung, Tùng Lâm thường được sánh đôi với [[Khả Năng]] (Hề Mập) hoặc [[Thanh Việt]] (Hề Râu) để chọc cười bằng ngoại hình.
Trong thời kì [[phim]] màn ảnh [[đại vĩ tuyến]] lấn át mọi loại hình [[văn nghệ]] khác, tên tuổi Tùng Lâm đặc biệt được mến chuộng. Chỉ riêng với ''[[Tứ quái Sài Gòn]]'', ông được mệnh danh là [[minh tinh]] [[quốc tế]] khi nhận được sự quan tâm của báo giới và khán giả khắp [[Á châu]], [[Úc]], [[Pháp]] và [[Bắc Mỹ]]. Hoạt cảnh ''[[Lã Bố hí Điêu Thuyền]]'' và ''Trận bóng tròn'' trong bộ [[phim]] này mà ông có nhiều đất diễn về sau được [[điện ảnh Hồng Kông]] và [[Đài Loan]] triệt để khai thác làm phong cách tấu hài đậm chất [[Á Đông]]. Theo ''[[Sina]]'', trong quá trình dựng kịch bản ''[[Đội bóng Thiếu Lâm|Thiếu Lâm túc cầu]]'', tổng đạo diễn [[Châu Tinh Trì]] đã nghiên cứu và áp dụng phương pháp gây cười trong [[thể thao]] của ''[[Tứ quái Sài Gòn]]'', mà danh hề Tùng Lâm là tiêu biểu.
Hàng 52 ⟶ 41:
Sau sự kiện [[30 tháng 04]] năm 1975, sự nghiệp Tùng Lâm chùng xuống ít lâu, ông đành chuyên tâm vào việc đào tạo [[nghệ sĩ]] mới. Vào năm 1983, ông được cử làm phó Đoàn ca múa nhạc Hậu Giang. Suốt [[thập niên 1980]] do bận công tác quản lý nên ông diễn ít dần và cũng không còn tung tẩy như trước nữa. Tới năm 1992, ông nghỉ hưu.
Tuy nhiên, trong thời kì [[thị trường]] băng từ phát triển rầm rộ, [[nghệ sĩ]] Tùng Lâm lại được các trung tâm băng nhạc đua nhau mời thâu hình các kịch phẩm vui. Ông quyết định tự soạn kịch bản và thực hiện loạt băng hài về nhân vật '''Hai Nhái''' (bắt chước vai Tư Ếch trước 1975) cũng do ông thủ diễn : ''Hai Nhái khoái thịt ngựa'', ''Hai Nhái khoái vợ bé'', ''Hai Nhái khoái rượu đế'', ''Hai Nhái khoái số đề'', ''Hai Nhái khoái kén rể'', ''Hai Nhái khoái bắt cướp''...
Từ năm 2005, do trải qua 4 lần [[đột quỵ]]<ref>[https://thanhnien.vn/van-hoa/quai-kiet-tung-lam-sau-nhung-lan-tu-than-go-cua-354592.html Quái kiệt Tùng Lâm sau những lần tử thần gõ cửa]</ref>, [[nghệ sĩ]] Tùng Lâm đành giã từ nghiệp diễn, chỉ thi thoảng xuất hiện trong các [[chương trình]] phỏng vấn của báo giới<ref>[https://nld.com.vn/van-nghe/quai-kiet-tung-lam-dung-tach-roi-toi-khoi-san-dien-20180726071252361.htm Quái kiệt Tùng Lâm: Đừng tách tôi khỏi sàn diễn]</ref>. Ông chọn quy ẩn trong một hẻm sâu đường [[Nguyễn Văn Đậu]], quận [[Bình Thạnh]], [[Sài Gòn]].
{{cquote|''Tối qua, nằm mơ thấy Phi Thoàn, Khả Năng, Thanh Hoài về rủ tôi đi diễn. Ba người bạn thân hỏi, sao mày ham vui, ở hoài trên đó, hổng xuống dưới này cho có bạn có bè? Tôi giật mình, mồ hôi ướt đẫm, phải chăng đến lúc phải ra đi.''<br>''Nguyện vọng của tôi trước khi nhắm mắt là muốn được một lần diễn cho những người Việt xa xứ, bởi vì chuyến lưu diễn kể trên do tình trạng sức khỏe nên tôi chưa thể thỏa mãn được lòng mến mộ của bà con bên ấy. Nhưng nếu chết thì tôi muốn được chết ở quê hương Việt Nam, bởi vì trong thời gian ở Mỹ tôi có đến viếng mộ nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ, thấy ông ấy nằm đó cô đơn quá, lạc lõng quá. Tôi cũng đã đến thăm người bạn diễn thân thiết năm xưa: Danh hài La Thoại Tân ở viện dưỡng lão. Khi trở về Việt Nam, đọc báo biết tin La Thoại Tân qua đời. Tội quá! (khóc...). Tứ quái Sài Gòn : Khả Năng, Thanh Việt, La Thoại Tân chết hết rồi... Chị Túy Hoa, Phi Thoàn cũng
Ông tạ thế hồi 5 giờ ngày [[15 tháng 10]] năm 2023 vì tuổi cao sức yếu và nhất là đã phải trải qua 4 lần đột quị chỉ trong vòng 20 năm.<ref>[https://tuoitre.vn/nghe-si-hai-tung-lam-qua-doi-20231015091155312.htm Danh hề Tùng Lâm qua đời]</ref>
==Sự nghiệp==
Ở mùa 1 chương trình ''[[Ký ức vui vẻ]]'' (2018-9), nghệ sĩ [[Thanh Bạch]] bộc bạch rằng, phong cách tấu hài trong ông dựa trên nền tảng những băng [[cassette]] thâu tiết mục của các nghệ sĩ gạo cội [[Việt Nam Cộng hòa|miền Nam]] mà ông hay coi thuở nhỏ, đặc biệt là [[thất hài đế]].
Hàng 73 ⟶ 60:
* ''Đám cưới tréo ngoe'' (1991)
;;'''Thoại kịch'''
* ''Tàn cơn ác mộng'' ... ''Thằng cùi''
* ''Mua chút tình thương'' ... ''?''
* ''Cây đàn bỏ quên'' ... ''?''
* ''[[Tiếu vương hội]]'' ([[Đài Truyền hình Việt Nam (Việt Nam Cộng hòa)|Đài truyền hình Việt Nam]])
* ''[[Danh sách các chương trình Paris By Night thập niên 2000|PBN 82]]: Tiếu vương hội ngộ'' ([[Trung tâm Thúy Nga]])
;;'''Điện ảnh'''
* ''[[Như hạt mưa sa]]'' (1970) ... ''?''
* ''[[Nắng chiều]]'' (1971) ... ''Anh lính tếu''
* ''[[Con ma nhà họ Hứa]]'' (1972) ... ''?''
* ''[[Tứ quái Sài Gòn]]'' (1972) ... ''Hề Lùn''
* ''[[Năm hiệp sĩ bất đắc dĩ]]'' (1972) ... ''?''
* ''[[Trường tôi]]'' (1973) ... ''Giám thị''
* ''[[Năm vua hề về làng]]''<ref>[http://namrom64.blogspot.com/2014/03/hinh-xua-5-vua-he-sai-gon-bi-hoa-hau-ao.html Năm vua hề bị hoa hậu áo tắm làm khổ]</ref> (1974) ... ''?''
* ''[[Tuổi dại]]'' (1974) ... ''Vũ''
* ''[[Quái nữ Việt quyền đạo]]'' (1974) ... ''?''
* ''[[Bốn phù thủy sợ ma]]'' (1974) ... ''?''
* ''[[Chân trời nơi ấy]]'' (1995) ... ''Lão tá điền''
* ''[[Bẫy tình]]'' (1996) ... ''Lão Nhị''
* ''[[Đừng nói xa nhau]]'' (1997) ... ''Tư Cao''
;;'''Băng đĩa'''
* ''[[Xập xám chướng]]'' (Sóng Nhạc) ... ''Xìn Xúc Xích''
* ''Ái tình lẫm cẫm''
* ''[[Đắc Kỷ ho gà]]''
Hàng 101 ⟶ 88:
* ''Cái khổ của người đa thê''
* ''Chàng ngốc học làm khôn''
* ''Hai Nhái khoái...'' (Làng Văn) ... ''Hai Nhái''
* ''Danh hài hội ngộ''
{{div col end}}
{{cquote|''Bố Tùng Lâm là đại thụ của làng hài mà chúng tôi tôn kính. Các nghệ sĩ nổi danh cùng thời với bố đã lần lượt ra đi như: Phi Thoàn, Xuân Phát, Khả Năng, La Thoại Tân, Hề Minh, Thanh Việt, Thanh Hoài... Mơ ước của bố là nỗi niềm chung của người nghệ sĩ, sống chết gì cũng muốn mình được ở trong ngôi nhà sân khấu.''|||[[Nghệ sĩ]] [[Hồng Tơ]]}}
==Tham khảo==
*[[Thất hài đế]]
{{tham khảo|30em}}▼
==Liên kết==
===Tài liệu===
*
===Tư liệu===
*
*
*
{{Thất hài đế}}
[[Thể loại:Sinh năm 1934]]
[[Thể loại:Mất năm 2023]]
[[Thể loại:Người Biên Hòa]]
[[Thể loại:Người Sài Gòn]]
[[Thể loại:Người Hoa (Việt Nam)]]
[[Thể loại:Thất hài đế]]
▲[[Thể loại:Người họ Đinh tại Việt Nam]]
[[Thể loại:Nam diễn viên sân khấu Việt Nam]]
[[Thể loại:Nam diễn viên Việt Nam thế kỷ 20]]
| |||