Bão Vamei (2001)

Cơn bão bất thường hình thành gần xích đạo

Bão nhiệt đới Vamei (còn được gọi là bão Vamei) là một xoáy thuận nhiệt đới trong khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương hình thành gần xích đạo hơn bất kỳ xoáy thuận nhiệt đới nào khác được ghi nhận. Cơn bão cuối cùng của mùa bão Thái Bình Dương 2001 , Vamei phát triển vào ngày 26 tháng 12 ở 1,4 ° N trên Biển Đông . Nó mạnh lên nhanh chóng và đổ bộ dọc theo cực đông nam Bán đảo Malaysia . Vamei nhanh chóng suy yếu thành một vùng thấp còn sót lại so với Sumatra vào ngày 28 tháng 12, và những tàn tích cuối cùng được tổ chức lại ở Bắc Ấn Độ Dương. Sau đó, cơn bão lại gặp phải sức gió mạnh và tan vào ngày 1 tháng 1 năm 2002.

Bão Vamei
Bão nhiệt đới (Thang JMA)
Bão cuồng phong cấp 1 (SSHWS/NWS)
Bão Vamei trên Ấn Độ Dương
Hình thành26/12/2001
Tan1/1/2002
Sức gió mạnh nhấtDuy trì liên tục trong 10 phút:
85 km/h (50 mph)
Duy trì liên tục trong 1 phút:
120 km/h (75 mph)
Áp suất thấp nhất976 mbar (hPa); 28.82 inHg
Số người chết5
Thiệt hại$3.6 triệu (USD 2001)
Vùng ảnh hưởngSingapore, Malaysia, Indonesia
Một phần của Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 2001
Mùa bão Bắc Ấn Độ Dương 2001

Mặc dù Vamei được phân loại chính thức là một cơn bão nhiệt đới , cường độ của nó vẫn còn nhiều tranh cãi; một số cơ quan phân loại nó là bão cuồng phong , dựa trên sức gió duy trì 120 km / h (75 dặm / giờ) , gió giật lên tới 195 km/h đo được ở tàu Hải quân Hoa Kỳ và sự xuất hiện của một con mắt . Cơn bão đã mang lũ lụt và lở đất đến phía đông Bán đảo Malaysia, gây thiệt hại 3,6 triệu USD (2001  USD , 5,26 triệu USD 2021 USD) và 5 người chết.

Cấp bão sửa

Cấp bão (Việt Nam): Bão nhiệt đới

Cấp bão (Nhật Bản): Bão nhiệt đới

Cấp bão (Hoa Kỳ - Mỹ): Bão cuồng phong cấp 1

Cấp bão Malaysia: Bão cuồng phong

Lịch sử khí tượng sửa

 
Biểu đồ thể hiện đường đi và cường độ của bão theo thang Saffir-Simpson
Chú thích biểu đồ
     Áp thấp nhiệt đới (≤38 mph, ≤62 km/h)
     Bão nhiệt đới (39–73 mph, 63–118 km/h)
     Cấp 1 (74–95 mph, 119–153 km/h)
     Cấp 2 (96–110 mph, 154–177 km/h)
     Cấp 3 (111–129 mph, 178–208 km/h)
     Cấp 4 (130–156 mph, 209–251 km/h)
     Cấp 5 (≥157 mph, ≥252 km/h)
     Không rõ
Kiểu bão
  Xoáy thuận ngoài nhiệt đới / Vùng áp thấp / Nhiễu động nhiệt đới / Áp thấp gió mùa

Ngày 26/12/2001, Áp thấp nhiệt đới mang số hiệu 32W hình thành tại địa điểm cách Singapore khoảng 370 km về phía Đông. Đây là hệ thống nhiễu động rất bất thường bởi phát triển trên một khu vực có vĩ độ rất thấp ngay sát phía Bắc xích đạo. Vị trí ban đầu có vĩ độ 1,5°B, đồng nghĩa chỉ cách xích đạo 157 km.

Ngày 27/12/2001, áp thấp nhiệt đới mạnh thành bão nhiệt đới, tên quốc tế Vamei, không lâu sau đã đổ bộ vào Malaysia. Đến ngày 29/12/2001, bão Vamei tiến vào Ấn Độ Dương với cấp độ áp thấp nhiệt đới và tan vào ngày 1/1/2002.

Thông thường, các cơn bão được gây ra có liên quan đến hiệu ứng Coriolis. Singapore gần xích đạo, luồng không khí không thể xoay tròn nên hầu như khu vực xung quanh vĩ tuyến 0 độ vốn không thể hình thành bão nhưng điều dị thường đã xảy ra. Vamei trở thành cơn bão có vị trí hình thành thấp nhất được ghi nhận trong lịch sử khí tượng về bão khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương.

Chuẩn bị và tác động sửa

Nhà chức trách Singapore nhận thức rõ mối nguy hiểm từ cơn bão Vamei, hiện tượng thiên tai chưa từng ghi nhận ở quốc đảo này, đã nhanh chóng ứng phó kịp thời, giảm thiểu thấp nhất thiệt hại. Bão Vamei chủ yếu phá hủy cây cối và khiến nhiều chuyến bay hoạt động tại Sân bay Changi bị ảnh hưởng.

Hậu quả và cứu trợ sửa

Thời điểm đó, cơn bão dị thường Vamei đã khiến ít nhất 5 người thiệt mạng, thiệt hại về kinh tế khoảng 13,7 triệu đô la. Chính phủ Malaysia cũng đã nhanh chóng cứu trợ về tài chính, thuốc men, lương thực… giúp nhiều gia đình sớm ổn định cuộc sống.

Tên bão bị khai tử sửa

Vào năm 2004, sau gần 3 năm cơn bão Vamei hoành hành, tên gọi “Vamei” đã bị khai tử, đồng nghĩa nó trở thành cơn bão bị xóa tên và thay thế bằng Peipah bởi vị trí và quỹ đạo "độc nhất vô nhị" của nó.

Tham khảo sửa