Kazimierz Funk [1] (tiếng Ba Lan: [kaˈʑimjɛʂ ˈfuŋk]; Ngày 23 tháng 2 năm 1884 - 19 tháng 11 năm 1967 [2]), thường được Anh hóa tên là Casimir Funk, là một nhà hóa sinh người Ba Lan,[3] thường được ghi nhận là một trong những người đầu tiên hình thành (năm 1912) khái niệm về vitamin,[4] ông gọi chúng là "amin quan trọng" (vital amins) hay "vitamines".

Kazimierz Funk
SinhKazimierz Funk
(1884-02-23)23 tháng 2, 1884
Warsaw, Congress Poland
Mất19 tháng 11, 1967(1967-11-19) (83 tuổi)
Albany, New York, Hoa Kỳ
Quốc tịchBa Lan
Tư cách công dânBa Lan
Hoa Kỳ
Trường lớpĐại hoc Bern, Thụy Sĩ
Nổi tiếng vìNghiên cứu về dinh dưỡng, hình thành khái niệm về vitamin
Sự nghiệp khoa học
NgànhBiochemist
Nơi công tácPasteur Institute
Lister Institute
Funk Foundation for Medical Research

Thành tựu sửa

Sau khi đọc một bài báo của người Hà Lan Christiaan Eijkman chỉ ra rằng những người ăn gạo lức ít bị tổn thương do chứng beri-beri so với những người chỉ ăn gạo được xay nhuyễn hoàn toàn, Funk đã cố gắng cô lập chất chịu trách nhiệm cho sự khác biệt này và ông đã thành công. Vì chất đó chứa một nhóm amin, ông gọi nó là "vitamine". Sau này nó được gọi là vitamin B3 (niacin), mặc dù ông nghĩ rằng đó sẽ là thiamine (vitamin B1) và mô tả nó là "yếu tố chống lại bệnh beri-beri". Năm 1911, ông đã xuất bản bài báo đầu tiên bằng tiếng Anh, về dihydroxyphenylalanine. Funk chắc chắn rằng có nhiều hơn một chất như Vitamin B1, và trong bài báo năm 1912 của mình cho Tạp chí Y học Nhà nước, ông đã đề xuất sự tồn tại của ít nhất bốn loại vitamin: một loại ngăn ngừa beriberi (loại antiberiberi); một loại ngăn ngừa bệnh scorbut (antiscorbutic); một loại ngăn ngừa bệnh nấm da (antipellagric); và một trong những phòng chống còi xương (antirachitic). Từ đó, Funk xuất bản một cuốn sách, The Vitamines, vào năm 1912, và cuối năm đó đã nhận được học bổng Beit để tiếp tục nghiên cứu về lĩnh vực này.[5]

Funk đề xuất giả thuyết rằng các bệnh khác, chẳng hạn như còi xương, Pellagra, bệnh celiacbệnh còi cũng có thể được chữa khỏi bằng vitamin.[6]

Funk là người nghiên cứu ban đầu về vấn đề của bệnh nấm. Ông cho rằng một sự thay đổi trong phương pháp nghiền ngô là nguyên nhân gây ra sự bùng phát của vi khuẩn,[7] nhưng không ai chú ý đến bài viết của ông về chủ đề này.[8]

Chữ "e" ở cuối "vitamine" sau đó đã bị loại bỏ, khi các nghiên cứu nhận ra rằng vitamin không cần thiết phải là amin chứa nitơ.

Ông cũng nêu ra sự tồn tại của các chất dinh dưỡng thiết yếu khác, được biết đến như vitamin B1, B2, C và D.

Năm 1936, ông đã xác định cấu trúc phân tử của thiamine, mặc dù ông không phải là người đầu tiên phân tách cô lập chất này.

Funk cũng đã tiến hành nghiên cứu về hormone, bệnh tiểu đường, loét dạ dày và sinh hóa ung thư.

Sau khi trở về Hoa Kỳ, năm 1940, ông trở thành chủ tịch của Quỹ nghiên cứu y tế Funk. Ông đã dành những năm cuối đời để nghiên cứu các nguyên nhân gây ra bệnh ung thư.

Tham khảo sửa

  1. ^ Iłowiecki, Maciej (1981). Dzieje nauki polskiej (History of Polish Science). Warszawa: Wydawnictwo Interpress. tr. 177. ISBN 978-83-223-1876-8.
  2. ^ (tiếng Anh) Griminger P Casimir Funk A Biographical Sketch (1884–1967). Journal of Nutrition 1972 Sep;102(9):1105–13. PMID 4560436. Available from: http://jn.nutrition.org/content/102/9/1105.full.pdf
  3. ^ George Rosen, A History of Public Health, JHU Press (2015), p. 240
  4. ^ Just The Facts-Inventions & Discoveries, School Specialty Publishing, 2005
  5. ^ Funk, Casimir (1914). Die Vitamine, ihre Bedeutung für die Physiologie und Pathologie: mit besonderer Berücksichtigung der Avitaminosen: (Beriberi, Skorbut, Pellagra, Rachitis); Anhang: Die Wachstumsubstanz und das Krebsproblem. Wiesbaden: J. F. Bergmann. Truy cập ngày 23 tháng 10 năm 2018 – qua Internet Archive.. See also Funk, Casimir (1922). The Vitamines. Dubin, Harry E. from the Second German Edition biên dịch. Baltimore: Williams & Wilkins. Truy cập ngày 26 tháng 10 năm 2018 – qua Internet Archive.
  6. ^ Funk, Casimir (1912). “The etiology of the deficiency diseases. Beri-beri, polyneuritis in birds, epidemic dropsy, scurvy, experimental scurvy in animals, infantile scurvy, ship beri-beri, pellagra”. Journal of State Medicine. 20: 341–68.
  7. ^ Funk, C (1913). “Studies on pellagra. The influence of the milling of maize on the chemical composition and nutritive value of the meal”. J Physiol. 47 (4–5): 389–392. doi:10.1113/jphysiol.1913.sp001631. PMC 1420484. PMID 16993244.
  8. ^ Alfred, JAY Bollet (1992). “Politics and Pellagra: The Epidemic of Pellagra in the U.S. in the Early Twentieth Century” (PDF). The Yale Journal of Biology and Medicine. 65 (3): 211–221. PMC 2589605. PMID 1285449.