Delta Persei
Delta Persei (viết tắt là Delta Per, δ Persei hay δ Per) là một hệ sao đôi trong chòm sao Anh Tiên nằm ở phía bắc. Nó có độ lớn cấp sao biểu kiến là 3,01,[2] điều đó đã khiến cho nó dễ dàng nhìn thấy bằng mắt thường. Các phép đo thị sai cho biết nó có khoảng cách khoảng 520 năm ánh sáng (160 parsec) so với Trái Đất.[1]
  | |
| Dữ liệu quan sát Kỷ nguyên J2000 Xuân phân J2000 | |
|---|---|
| Chòm sao | Anh Tiên |
| Xích kinh | 03h 42m 55.50426s[1] |
| Xích vĩ | +47° 47′ 15.1746″[1] |
| Cấp sao biểu kiến (V) | 3.01[2] |
| Các đặc trưng | |
| Kiểu quang phổ | B5 III[3] |
| Chỉ mục màu U-B | –0.51[2] |
| Chỉ mục màu B-V | –0.12[2] |
| Trắc lượng học thiên thể | |
| Vận tốc xuyên tâm (Rv) | +4[4] km/s |
| Chuyển động riêng (μ) | RA: +25.58[1] mas/năm Dec.: −43.06[1] mas/năm |
| Thị sai (π) | 6.32 ± 0.47[1] mas |
| Khoảng cách | 520 ± 40 ly (160 ± 10 pc) |
| Chi tiết | |
| Khối lượng | 7.0 ± 0.3[5] M☉ |
| Bán kính | 10.5[6] R☉ |
| Độ sáng | 2,860[7] L☉ |
| Hấp dẫn bề mặt (log g) | 3.5[6] cgs |
| Nhiệt độ | 14,890[3] K |
| Tốc độ tự quay (v sin i) | 190[8] km/s |
| Tuổi | 50.1 ± 6.8[5] Myr |
| Tên gọi khác | |
| Cơ sở dữ liệu tham chiếu | |
| SIMBAD | dữ liệu |
Quang phổ của ngôi sao này phù hợp với phân loại sao của B5 III,[3] điều này cho thấy nó là một ngôi sao khổng lồ đã tiến hóa khỏi dãy chính sau khi cạn kiệt hydrogen ở lõi của nó. Nó có khối lượng gấp khoảng 7 lần Mặt Trời và có tuổi ước tính là 6,8 triệu năm.[5] Nhiệt độ hiệu dụng của vỏ ngoài là 14.890 K,[3] với năng lượng được phát ra ở nhiệt độ này tạo cho nó có màu trắng xanh, đây là đặc điểm của một ngôi sao loại B.[10] Nó đang quay một cách nhanh với vận tốc quay ước tính là 190 km s−1, điều này mang lại giới hạn thấp hơn cho vận tốc phương vị thực dọc theo đường xích đạo của ngôi sao.[8]
Đây có thể là một hệ sao đôi và có thể là một hệ thống ba sao. Nó có một đồng quang học với độ lớn biểu kiến +6,17 ở khoảng cách góc 0,330 cung giây và góc định vị là 221°,[11] nhưng không chắc đây là một sao đôi quang học hay một sao đồng hành có lực hấp dẫn. Ngôi sao cũng được phân loại là một hệ nhị phân quang phổ (văn bản gốc: spectroscopic binary), cho thấy rằng nó có một quỹ đạo đồng hành chưa được phân giải riêng biệt bằng kính thiên văn. Cuối cùng, ngôi sao này có thể là một thành viên của cụm mở Melotte 20, nó có thể sẽ trở thành ngôi sao sáng thứ hai sau Mirfak.[12]
Quan sát bằng IRAS cho thấy một "đặc điểm giống như một chiếc nhẫn mở rộng" có thể là một sóng hình cánh cung do áp suất bức xạ từ ngôi sao tạo ra, chứ không phải là bong bóng do gió sao tạo ra. Đặc tính này có kích thước góc là 15×25 arcmin phút và nhiệt độ cao nhất là 38 K.[13] Nó có vận tốc đặc biệt ước tính hơn 30 km s−1, khiến nó trở thành một ngôi sao chạy trốn (runaway star).[14]
Tên và từ nguyên sửa
- Ngôi sao này, cùng với ψ Per, σ Per, α Per, γ Per và η Per, đã được gọi là Segment of Perseus (Phân đoạn của Anh Tiên).[15]
- Trong tiếng Trung, 天船 (Tiān Chuán), có nghĩa là Celestial Boat (Thuyền Thiên), đề cập đến một tiểu hành tinh bao gồm δ Persei, η Persei, α Persei, γ Persei, ψ Persei, 48 Persei, μ Persei và HD 27084. Do đó, tên tiếng Trung của bản thân δ Persei là 天船五 (Tiān Chuán wu, tiếng Anh: the Fifth Star of Celestial Boat, tạm dịch là: Ngôi sao thứ năm của Thuyền Thiên.)[16]
Tham khảo sửa
- ^ a b c d e f van Leeuwen, F. (tháng 11 năm 2007). “Validation of the new Hipparcos reduction”. Astronomy and Astrophysics. 474 (2): 653–664. arXiv:0708.1752. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357. S2CID 18759600.
- ^ a b c d Johnson, H. L.; và đồng nghiệp (1966), “UBVRIJKL photometry of the bright stars”, Communications of the Lunar and Planetary Laboratory, 4 (99): 99, Bibcode:1966CoLPL...4...99J
- ^ a b c d Zorec, J.; và đồng nghiệp (tháng 7 năm 2009), “Fundamental parameters of B supergiants from the BCD system. I. Calibration of the (λ_1, D) parameters into Teff”, Astronomy and Astrophysics, 501 (1): 297–320, arXiv:0903.5134, Bibcode:2009A&A...501..297Z, doi:10.1051/0004-6361/200811147, S2CID 14969137
- ^ Evans, D. S. (June 20–24, 1966), “The Revision of the General Catalogue of Radial Velocities”, trong Batten, Alan Henry; Heard, John Frederick (biên tập), Determination of Radial Velocities and their Applications, Proceedings from IAU Symposium no. 30, 30, University of Toronto: International Astronomical Union, tr. 57, Bibcode:1967IAUS...30...57E
- ^ a b c Tetzlaff, N.; Neuhäuser, R.; Hohle, M. M. (tháng 1 năm 2011), “A catalogue of young runaway Hipparcos stars within 3 kpc from the Sun”, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 410 (1): 190–200, arXiv:1007.4883, Bibcode:2011MNRAS.410..190T, doi:10.1111/j.1365-2966.2010.17434.x, S2CID 118629873
- ^ a b Underhill, A. B.; và đồng nghiệp (tháng 11 năm 1979), “Effective temperatures, angular diameters, distances and linear radii for 160 O and B stars”, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 189 (3): 601–605, Bibcode:1979MNRAS.189..601U, doi:10.1093/mnras/189.3.601
- ^ Anderson, E.; Francis, Ch. (2012), “XHIP: An extended hipparcos compilation”, Astronomy Letters, 38 (5): 331, arXiv:1108.4971, Bibcode:2012AstL...38..331A, doi:10.1134/S1063773712050015, S2CID 119257644.
- ^ a b Abt, Helmut A.; Levato, Hugo; Grosso, Monica (tháng 7 năm 2002), “Rotational Velocities of B Stars”, The Astrophysical Journal, 573 (1): 359–365, Bibcode:2002ApJ...573..359A, doi:10.1086/340590
- ^ “V* del Per -- Variable Star”, SIMBAD, Centre de Données astronomiques de Strasbourg, truy cập ngày 6 tháng 1 năm 2012
- ^ “The Colour of Stars”, Australia Telescope, Outreach and Education, Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation, ngày 21 tháng 12 năm 2004, Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 3 năm 2012, truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2012
- ^ Fabricius, C.; Makarov, V. V. (tháng 4 năm 2000), “Two-colour photometry for 9473 components of close Hipparcos double and multiple stars”, Astronomy and Astrophysics, 356: 141–145, Bibcode:2000A&A...356..141F
- ^ Eggleton, P. P.; Tokovinin, A. A. (tháng 9 năm 2008), “A catalogue of multiplicity among bright stellar systems”, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 389 (2): 869–879, arXiv:0806.2878, Bibcode:2008MNRAS.389..869E, doi:10.1111/j.1365-2966.2008.13596.x, S2CID 14878976
- ^ van Buren, Dave; McCray, Richard (tháng 6 năm 1988), “Bow shocks and bubbles are seen around hot stars by IRAS”, Astrophysical Journal Letters, 329: L93–L96, Bibcode:1988ApJ...329L..93V, doi:10.1086/185184
- ^ van Buren, Dave; Noriega-Crespo, Alberto; Dgani, Ruth (tháng 12 năm 1995), “An IRAS/ISSA Survey of Bow Shocks Around Runaway Stars”, Astronomical Journal, 110: 2914, Bibcode:1995AJ....110.2914V, doi:10.1086/117739
- ^ Allen, R. H. (1963). Star Names: Their Lore and Meaning . New York: Dover Publications Inc. tr. 331. ISBN 0-486-21079-0. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2012.
- ^ (tiếng Trung Quốc) AEEA (Activities of Exhibition and Education in Astronomy) 天文教育資訊網 2006 年 7 月 11 日