Grand Canyon của Greenland
"Grand Canyon của Greenland" (tiếng Anh: Greenland's Grand Canyon) là tên hiệu của một hẻm núi có độ dài kỷ lục được khám phá dưới lớp băng phủ Greenland, theo lời tuyên bố tháng 8 năm 2013.[1] Nó được đặt tên theo Hẻm núi lớn ở Hoa Kỳ.
Chương trình Operation IceBridge của NASA sử dụng máy ra đa để phát hiện một hẻm núi khổng lồ[1] chạy ở dưới mặt băng từ điểm cao nhất ở trung tâm của Greenland về phía bắc tới vịnh hẹp của sông băng Petermann trên Bắc Băng Dương.[2] Hẻm núi có lẽ ảnh hưởng đến các dòng nước chảy ở dưới lớp băng phủ từ phía trong đến bờ. Theo nhà địa lý Jonathan Bamber của Đại học Bristol, "Các tường hình V và đáy phẳng gợi ý rằng nước đã cào thung lũng ngầm này, chứ không phải băng đá."[1]
Hẻm núi dài hơn 750 kilômét (466 mi), sâu đến 800 mét (2.600 ft), và rộng đến 10 kilômét (6 mi). Nó là hẻm núi dài nhất được khám phá trên Trái Đất cho đến nay.[3] Tuy nhiên, hẻm núi sông Gandaki tại Nepal hiện là hẻm núi sâu nhất.
Hẻm núi hình thành trước lớp băng phủ và đã ảnh hưởng đến các dòng nước chảy ở dưới lớp băng phủ ở Greenland trong các chu kỳ sông băng trước đây.[3][4][5]
Hẻm núi có tuổi ước lượng ít nhất 4 triệu năm nhưng có thể cổ xưa hàng triệu năm hơn. Sự khám phá được các nhà khoa học tại Đại học Bristol, Đại học Calgary, và Đại học Urbino công bố trên tạp chí Science ngày 30 tháng 8 năm 2013 (bài được đề xuất ngày 29 tháng 4 năm 2013).[6][7][8]
Tham khảo sửa
- ^ a b c Oskin, Becky (ngày 29 tháng 8 năm 2013). “'Grand Canyon of Greenland' discovered under ice sheet”. NBC News (bằng tiếng Anh). NBC.
- ^ Trùng Dương (ngày 31 tháng 8 năm 2013). “Phát hiện hẻm núi dài nhất thế giới”. Tuổi Trẻ.
- ^ a b Oskin, Becky (ngày 30 tháng 8 năm 2013). “Grand Canyon of Greenland Discovered under Ice”. Discovery News (bằng tiếng Anh). Discovery Channel. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 5 năm 2016. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2013.
- ^ “Greenland's Mega Canyon (narrated video)” (bằng tiếng Anh). NASA. ngày 29 tháng 8 năm 2013. Truy cập ngày 30 tháng 8 năm 2013.
- ^ Gray, Richard (ngày 30 tháng 8 năm 2013). “Canyon longer than Grand Canyon found buried under Greenland ice sheet”. The Daily Telegraph (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 30 tháng 8 năm 2013.
- ^ Smith, Matt. “Beneath Greenland's ice, a grand canyon”. CNN (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 30 tháng 8 năm 2013.
- ^ Walsh, Bryan (ngày 30 tháng 8 năm 2013). “Scientists Discover a Mega-Canyon Beneath the Melting Ice Sheets of Greenland”. Time (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 30 tháng 8 năm 2013.
- ^ doi:10.1126/science.1239794
Hoàn thành chú thích này