Wikipedia

Mac OS cổ điển

Hệ điều hành cũ của Apple

Hệ điều hành Mac cổ điển hay Mac OS cổ điển là một thuật ngữ thông tục được sử dụng để mô tả một loạt các hệ điều hành được Macintosh phát triển cho dòng máy tính cá nhân của Apple Inc. từ năm 1984 đến năm 2001. Hệ điều hành Macintosh được cho là đã phổ biến khái niệm giao diện người dùng đồ họa.[4] Nó được bao gồm trong mọi máy tính Macintosh được bán ra trong thời đại mà nó được phát triển và nhiều bản cập nhật cho phần mềm hệ thống được thực hiện cùng với việc giới thiệu các hệ thống Macintosh mới.

Mac OS cổ điển
Nhà phát triểnApple Computer, Inc.
Họ hệ điều hànhMacintosh
Tình trạng
hoạt động		Cổ điển, không còn được hỗ trợ
Kiểu mã nguồnClosed source
Phát hành
lần đầu		24 tháng 1 năm 1984; 40 năm trước (1984-01-24)[1][2]
Phiên bản
mới nhất		9.2.2 / 5 tháng 12 năm 2001; 22 năm trước (2001-12-05)[3]
Đối tượng
tiếp thị		Personal computing
Nền tảng
Loại nhânMonolithic for 68k, nanokernel for PowerPC
Giao diện
mặc định		Graphical
Giấy phépCommercial software, proprietary software
Sản phẩm saumacOS (previously named
"Mac OS X" and "OS X")
Trạng thái hỗ trợ
Đã ngừng hỗ trợ từ ngày 1 tháng 2 năm 2002

Apple đã phát hành phiên bản Macintosh đầu tiên vào ngày 24 tháng 1 năm 1984. Phiên bản đầu tiên của phần mềm hệ thống, không có tên chính thức, một phần dựa trên hệ điều hành Lisa, trước đây được Apple phát hành cho máy tính Lisa vào năm 1983. Là một phần của thỏa thuận cho phép Xerox mua cổ phần của Apple với mức giá hợp lý, nó cũng sử dụng các khái niệm từ máy tính Xerox PARC Alto, mà cựu CEO Steve Jobs của Apple và các thành viên nhóm Macintosh khác đã duyệt trước. Hệ điều hành này bao gồm ROM Hộp công cụ Macintosh và "Thư mục Hệ thống", một tập hợp các tập tin được tải từ đĩa. Tên Hệ thống Phần mềm Macintosh được đưa vào sử dụng vào năm 1987 với Hệ thống 5. Apple đổi tên hệ thống thành Mac OS vào năm 1996, bắt đầu chính thức với phiên bản 7.6, một phần do chương trình nhân bản Macintosh của nó.[5] Chương trình đó kết thúc sau khi phát hành Mac OS 8 vào năm 1997.[6] Phiên bản chính cuối cùng của hệ thống là Mac OS 9 vào năm 1999.[7]

Các phiên bản đầu tiên của Phần mềm Hệ thống chạy một ứng dụng cùng một lúc. Với sự ra đời của System 5, một phần mở rộng đa tác vụ được gọi là MultiFinder đã được bổ sung, sau này được tích hợp vào System 7 như là một phần của hệ điều hành cùng với hỗ trợ cho bộ nhớ ảo. Tuy nhiên, vào giữa những năm 1990, các hệ điều hành hiện đại như Windows NT, OS/2 và NeXTSTEP đều mang lại khả năng đa nhiệm chủ động, bộ nhớ được bảo vệ, điều khiển truy cập, khả năng cho phép đa người dùng trên một máy tính để bàn. Khả năng quản lý bộ nhớ giới hạn của Macintosh và nguy cơ xung đột giữa các phần mở rộng cung cấp các chức năng bổ sung như kết nối mạng hoặc hỗ trợ cho một thiết bị cụ thể,[8] dẫn đến những lời chỉ trích đáng kể về hệ điều hành và là một yếu tố làm giảm thị phần của Apple vào thời điểm đó.

Sau hai nỗ lực bất thành xây dựng phần mềm hệ thống Macintosh với tên gọi là Taligent và Copland, và một nỗ lực phát triển kéo dài bốn năm do Steve Jobs khởi xướng khi quay lại Apple năm 1997, Apple đã thay thế Mac OS bằng một hệ điều hành mới vào năm 2001 có tên Mac OS X. Nó giữ lại hầu hết các yếu tố thiết kế giao diện người dùng của Mac OS cổ điển, và có một số trùng lặp các khung chương trình ứng dụng để giữ tương thích, nhưng hai hệ điều hành này có nguồn gốc và kiến trúc hoàn toàn khác nhau.

Các bản cập nhật cuối cùng cho Mac OS 9 được phát hành năm 2001 cung cấp khả năng tương tác với Mac OS X. Cái tên "cổ điển" có nghĩa là toàn bộ Mac OS cũ là một tham chiếu đến Môi trường cổ điển, một lớp phần mềm tương thích giúp dễ dàng cho việc chuyển đổi sang Mac OS X.[9]

Khái niệm ban đầu sửa

Dự án Macintosh bắt đầu vào cuối năm 1978 với Jef Raskin, người đã hình dung ra một chiếc máy tính giá rẻ, dễ sử dụng cho người tiêu dùng trung bình. Vào tháng 9 năm 1979, Raskin bắt đầu tìm kiếm một kỹ sư có thể cùng phối hợp thiết kế một nguyên mẫu. Bill Atkinson, một thành viên của nhóm Apple Lisa, đã giới thiệu Raskin cho Burrell Smith, một kỹ thuật viên dịch vụ đã được Apple thuê vào đầu năm đó.

Khái niệm ban đầu của Apple cho Macintosh cố tình tìm cách giảm thiểu nhận thức khái niệm của người dùng về hệ điều hành. Nhiều nhiệm vụ cơ bản đã yêu cầu nhiều kiến thức hệ điều hành hơn trên các hệ thống khác sau đó có thể được thực hiện bằng thao tác chuột và điều khiển đồ họa trên Macintosh. Điều này sẽ phân biệt nó với những hệ điều hành cùng thời như MS-DOS, vốn sử dụng giao diện dòng lệnh bao gồm các lệnh văn bản ngắn gọn.

Vào tháng 1 năm 1981, Steve Jobs đã hoàn toàn tiếp quản dự án Macintosh. Jobs và một số kỹ sư của Apple đã đến thăm Xerox PARC vào tháng 12 năm 1979, ba tháng sau khi các dự án Lisa và Macintosh đã bắt đầu. Sau khi nghe về công nghệ GUI tiên phong đang được phát triển tại Xerox PARC từ các nhân viên cũ của Xerox như Raskin, Jobs đã thương lượng một chuyến thăm nhằm quan sát máy tính Xerox Alto và các công cụ phát triển Smalltalk để đổi lấy các lựa chọn cổ phiếu của Apple.[10] Các hệ điều hành Lisa và Macintosh cuối cùng sử dụng các khái niệm từ Xerox Alto, nhưng nhiều yếu tố của giao diện người dùng đồ họa được Apple tạo ra bao gồm thanh trình đơn, trình đơn kéo xuống, các khái niệm kéo và thả và thao tác trực tiếp.[11]

Không như IBM PC, vốn dùng 8kB của ROM để tự kiểm tra khi nguồn bật (POST) và dành chỗ cho hệ thống vào ra (BIOS), ROM cho máy Mac lớn hơn nhiều (64 kB) và chứa mã hệ điều hành chính. Phần lớn Mac ROM gốc được mã hóa bởi Andy Hertzfeld, một thành viên của nhóm Macintosh ban đầu. Ông đã có thể bảo tồn không gian ROM quý giá bằng cách viết các thủ tục trong ngôn ngữ máy được tối ưu hóa với "hack", hoặc thủ thuật lập trình thông minh.[12] Ngoài ROM, anh ta còn mã hóa hạt nhân, Hộp công cụ Macintosh và một số phụ kiện máy tính để bàn (DA). Các biểu tượng của hệ điều hành, đại diện cho các thư mục và phần mềm ứng dụng, được thiết kế bởi Susan Kare, người sau này đã thiết kế các biểu tượng cho Microsoft Windows 3.0. Bruce Horn và Steve Capps đã viết Macintosh Finder, cũng như một số tiện ích hệ thống Macintosh.

Apple đã rất tích cực trong việc quảng cáo máy mới của họ. Sau khi nó được tạo ra, công ty đã mua tất cả 39 trang không gian quảng cáo trong ấn bản tháng mười một / tháng 12 năm 1984 của tạp chí Newsweek. Apple đã thành công trong việc tiếp thị cho Macintosh đến nỗi nó nhanh chóng vượt qua Lisa, sản phẩm tiền nhiệm phức tạp hơn. Apple đã nhanh chóng phát triển một sản phẩm có tên MacWorks, cho phép Lisa mô phỏng phần mềm hệ thống Macintosh thông qua Hệ thống 3, vào thời điểm đó nó đã bị ngừng hoạt động như Macintosh XL được đổi tên. Nhiều cải tiến trong hệ điều hành của Lisa sẽ không xuất hiện trong hệ điều hành Macintosh cho đến System 7 hoặc mới hơn.

Kiến trúc sửa

Tính tương thích sửa

Các phiên bản đầu của Mac OS chỉ tương thích với các máy Macintosh dành cho gia đình của Motorola 68000. Khi Apple giới thiệu máy tính với phần cứng PowerPC, hệ điều hành đã được chuyển sang hỗ trợ kiến trúc này. Mac OS 8.1 là phiên bản cuối cùng có thể chạy trên bộ vi xử lý "68K" (68040).

Trong các hệ thống trước các hệ thống dựa trên PowerPC G3, các phần quan trọng của hệ thống được lưu trữ trong ROM vật lý trên bo mạch chủ. Mục đích ban đầu của việc này là tránh sử dụng hết dung lượng lưu trữ giới hạn của đĩa mềm trên hệ thống hỗ trợ, vì các máy Mac đầu tiên không có ổ đĩa cứng (chỉ có một mô hình của Mac thực sự có thể khởi động bằng cách chỉ sử dụng ROM, đó là máy Mac Classic 1991). Kiến trúc này cũng cho phép giao diện hệ điều hành hoàn toàn đồ họa ở mức thấp nhất mà không cần console điều khiển văn bản hoặc chế độ dòng lệnh: lỗi thời gian khởi động, chẳng hạn như không tìm thấy ổ đĩa hoạt động, được thông báo đến người dùng bằng hình ảnh, với một biểu tượng hoặc phông chữ bitmap Chicago đặc biệt và một tiếng còi hú báo động hoặc một loạt các tiếng bíp. Điều này trái ngược với các máy tính cài MS-DOS và CP/M cùng thời, vốn hiển thị các thông báo như vậy với một phông chữ trên nền đen và yêu cầu sử dụng bàn phím thay vì chuột để nhập dữ liệu. Để cung cấp các đặc tính đẹp mắt như vậy ở mức thấp, các phiên bản Mac OS ban đầu  phụ thuộc vào phần mềm hệ thống lõi trong ROM trên bo mạch chủ, điều này cũng đảm bảo rằng chỉ có máy tính Apple hoặc bản sao được cấp phép (với ROM được bảo vệ bản quyền từ Apple) mới có thể chạy Mac OS.

Các máy tính nhái Mac sửa

Một số nhà sản xuất máy tính trong những năm qua đã tạo ra các bản sao Macintosh có khả năng chạy Mac OS. Từ năm 1995 đến năm 1997, Apple đã cấp phép Macintosh ROM cho một số công ty, đáng chú ý là Power Computing, UMAX và Motorola. Những máy này thường chạy các phiên bản Mac OS cổ điển khác nhau. Steve Jobs đã kết thúc chương trình cấp phép bản sao này sau khi trở lại Apple vào năm 1997.

Hỗ trợ kỹ thuật cho các bản sao Macintosh lần đầu tiên được áp dụng trong System 7.5.1, phiên bản đầu tiên bao gồm logo "Mac OS" (một biến thể trên biểu tượng khởi động Happy Mac gốc) và Mac OS 7.6 là phiên bản đầu tiên được đặt tên là "Mac OS" thay vì "Hệ thống". Những thay đổi này đã được thực hiện để hủy mối liên kết giữa hệ điều hành với các mẫu máy Macintosh của Apple.[13]

Chú thích sửa

  1. ^ Linzmayer, Owen W. (2004). Apple Confidential 2.0. No Starch Press.
  2. ^ “The Macintosh Product Introduction Plan”. Stanford University Libraries & Academic Information Resources. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 7 năm 2010.
  3. ^ “Mac OS 9.2.2 Document and Software”. Apple Inc. ngày 5 tháng 12 năm 2001. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 4 năm 2006. Truy cập ngày 25 tháng 9 năm 2016.
  4. ^ “Command line tips”.
  5. ^ “Macintosh: System Software Version History”. Apple Inc. ngày 7 tháng 8 năm 2001. Truy cập ngày 25 tháng 9 năm 2016.
  6. ^ “Why Apple Pulled the Plug”.
  7. ^ “ngày 23 tháng 10 năm 1999: Mac OS 9 Released”. AppleMatters.com. Truy cập ngày 28 tháng 11 năm 2009.
  8. ^ folklore.org: The Original Macintosh: Mea Culpa
  9. ^ “A Brief History of the Classic Mac OS – Low End Mac”.
  10. ^ Mike Tuck. “The Real History of the GUI”. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 4 năm 2009. Truy cập ngày 16 tháng 5 năm 2018.
  11. ^ Bruce Horn. “On Xerox, Apple and Progress”.
  12. ^ “Folklore.org: We're Not Hackers!”. www.folklore.org. Truy cập ngày 26 tháng 9 năm 2016.
  13. ^ “System 7.5 and Mac OS 7.6: The Beginning and End of an Era”. Mac OS 7.6 deserves some special mention. The most obvious difference is the name change; this was for the Mac clone manufacturers, who weren’t making Macintoshes but "Mac OS Computers".

Liên kết ngoài sửa

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Mac_OS_cổ_điển&oldid=71256282”