Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Phúc Kiến”

| AdministrationType = [[Tỉnhtỉnh (Trung Quốc)|tỉnh]]

Khu vực Phúc Kiến từng tồn tại vương quốc [[Mân Việt]]. Từ "Mân Việt" là kết hợp giữa từ "Mân" (閩/闽; {{zh|poj=bân}}), có thể là tên một dân tộc và có liên hệ với từ để chỉ các dân tộc man di trong [[tiếng Trung Quốc|tiếng Hán]] là "man" (蠻/蛮; {{zh|p=mán|poj=bân}}), và "[[Bách Việt|Việt]]" là lấy theo tên [[Việt (nước)|nước Việt]] thời [[Xuân Thu]] tồn tại ở khu vực tỉnh Chiết Giang ngày nay. Điều này là bởi vương tộc nước Việt đã bỏ chạy đến Phúc Kiến sau khi vương quốc của họ bị [[Sở (nước)|nước Sở]] tiêu diệt và sáp nhập vào năm 306 TCN. Mân cũng là tên của dòng sông chính trong khu vực Phúc Kiến, [[sông Mân (Phúc Kiến)|Mân Giang]], song tên gọi người Mân có từ trước.

Nước Mân Việt tồn tại cho đến khi bị [[nhà Tần|triều Tần]] bãi bỏ. Tuy nhiên, với việc nhà Tần sớm sụp đổ, nội chiến đã nổ ra giữa [[Hạng Vũ]] và [[Hán Cao Tổ|Lưu Bang]], sử gọi là [[Chiến tranh Hán-Sở|Hán Sở tranh hùng]]; khi đó [[Vô Chư]] (无诸) đã quyết định xuất quân phụ giúp Lưu Bang. Sau đó, Lưu Bang giành chiến thắng và lập ra [[nhà Hán|triều Hán]]; để thưởng công, năm 202 TCN, Hán Cao Tổ phục hồi địa vị cho Mân Việt là một vương quốc chư hầu, phong Vô Chư là Mân Việt vương. Vô Chư được triều Hán cho phép xây thành phòng thủ ở [[Phúc Châu]] cũng như một số địa điểm khác tại [[Khu thắng cảnh Vũ Di Sơn|Vũ Di Sơn]], chúng đã được khai quật trong những năm gần đây. Vương quốc của Vô Chư đã mở rộng phạm vi ra ngoài ranh giới của Phúc Kiến đến các vùng đất mà nay là phía đông [[Quảng Đông]], phía đông [[Giang Tây]], và phía nam [[Chiết Giang]].

Sau khi triều Hán dần sụp đổ vào cuối thế kỷ 2, mở đường cho thời [[Tam Quốc]]. [[Tôn Quyền]], người sáng lập ra nước [[Đông Ngô]], đã phải mất gần 20 năm mới có thể khuất phục được người [[Sơn Việt]], một nhánh Bách Việt sống ở vùng đồi núi. Làn sóng nhập cư đầu tiên của giới quý tộc người Hán đến khu vực Phúc Kiến ngày nay diễn ra vào đầu thế kỷ 4 khi [[nhà Tấn|triều Tây Tấn]] sụp đổ và miền Bắc Trung Quốc bị các [[người Hồ|các dân tộc Hồ]] xâu xé. Những người nhập cư này chủ yếu đến từ tám dòng họ ở miền trung Trung Quốc: [[Lâm (họ)|Lâm]], [[Hoàng (họ)|Hoàng]], [[Trần (họ)|Trần]], [[Trịnh (họ)|Trịnh]], [[Chiêm (họ)|Chiêm]] (詹), [[Khâu (họ)|Khâu]], [[Hà (họ)|Hà]] và [[Hồ (họ)|Hồ]]. Bốn họ đầu tiên vẫn là những họ chính của người dân Phúc Kiến hiện nay.

Thời Minh mạt và [[Nhà Thanh|Thanh sơ]] đã xảy ra làn sóng lớn người tị nạn đến Phúc Kiến và 20 năm cấm buôn bán trên biển dưới thời [[Khang HyHi|Hoàng đế Khang Hy]], một biện pháp nhằm chống lại những người vẫn [[vương quốc Đông Ninh|trung thành với nhà Minh]] tại Đài Loan dưới quyền lãnh đạo của [[Trịnh Thành Công]]. Tuy nhiên, những người tị nạn này đã không ở lại Phúc Kiến mà sau đó lại di cư đến các khu vực thịnh vượng ở [[Quảng Đông]]. Năm 1689, triều đình nhà Thanh sau khi thu phục được Đài Loan đã chính thức hợp nhất hòn đảo này vào Phúc Kiến. Sau đó, người Hán bắt đầu di cư với số lượng lớn ra Đài Loan, và phần lớn cư dân Đài Loan hiện nay có nguồn gốc từ những người nhập cư đến từ miền Nam Phúc Kiến. Sau khi Đài Loan trở thành một tỉnh riêng vào năm 1885 và rồi bị nhượng cho Nhật Bản vào năm 1895, Phúc Kiến vẫn duy trì nguyên trạng cho đến nay. Phúc Kiến chịu ảnh hưởng đáng kể của Nhật Bản sau khi ký kết [[Hiệp ước Shimonoseki]] năm 1895 cho đến [[Chiến tranh Trung-Nhật]] trong [[Chiến tranh thế giới thứ hai]].

Mân Tây thời cổ dùng để chỉ các châu quận ở cực tây của Phúc Kiến là [[Đinh châu]] (汀州), ngoại trừ khu thành Long Nham và bên ngoài Chương Bình, là nơi cư trú của [[người She|người Xa]], và là một trong tứ châu Khách Gia. Mân Tây là quê hương của nhiều người Khách Gia tại Đài Loan, Đông Nam Á và Tứ Xuyên. Hiện nay, Mân Tây dùng để chỉ [[Long Nham]]. [[Thổ lâu Phúc Kiến]] là một [[Di sản thế giới|di sản văn hóa thế giới]].

! [[Chữ Hán|Hán tự]]<br>[[Bính âm Hán ngữ|Bính âm]]

9 đơn vị hành chính cấp địa khu này được chia thành 85 đơn vị hành chính cấp huyện, gồm 26 [[thịkhu hạt(Trung khuQuốc)|quận]], 14 thị xã (''[[huyện cấp thị]]''), và 45 [[huyện (Trung Quốc)|huyện]]. Các đơn vị hành chính cấp huyện này lại được nhỏ thành 1107 đơn vị hành chính cấp [[hương (Trung Quốc)|hương]], gồm 605 thị trấn (''[[trấn (Trung Quốc)|trấn]]''), 328 [[hương (Trung Quốc)|hương]], 18 [[các khu vực tự trị tại Trung Quốc|hương dân tộc]], và 156 ''[[nhai đạo biện sự xứ|nhai đạo]]''.

Huyện [[Kim Môn]] về mặt danh nghĩa là do thành phố [[Tuyền Châu]] quản lý, nhưng thực tế lại do [[Trung Hoa Dân Quốc]] trên đảo [[Đài Loan]] quản lý. Huyện [[Liên Giang]], thuộc thành phố Phúc Châu của CHND Trung Hoa, trên danh nghĩa quản lý [[Quần đảo Mã Tổ]], nhưng thực tế Mã Tổ lại do [[Trung Hoa Dân Quốc]] quản lý, với tên gọi là huyện Liên Giang. Nhóm đảo [[Ô Khâu, Kim Môn|Ô Khâu]] trên danh nghĩa thuộc quyền quản lý của khu [[Tú Tự]] thuộc thành phố [[Phủ Điền]] của CHND Trung Hoa song trên thực tế do huyện Kim Môn của Trung Hoa Dân Quốc quản lý.

[[Người Hán]] chiếm 98% cư dân Phúc Kiến, tuy nhiên cư dân người Hán tại Phúc Kiến lại có tính đa nguyên cao về ngôn ngữ và văn hóa. [[người Mân]] (người nói tiếng Mân) là nhóm Hán lớn nhất tại Phúc Kiến, tiếp theo là [[người Khách Gia]], [[người Triều Châu]]. Người Khách Gia sinh sống ở phần tây nam của Phúc Kiến. Người Huệ An, một nhánh người Hán có văn hóa và các tập tục khác biệt, sinh sống tại bờ biển đông nam Phúc Kiến gần trấn [[Sùng Vũ, Huệ An|Sùng Vũ]] (崇武镇) tại huyện [[Huệ An]]. [[Người She|người Xa]] sinh sống chủ yếu ở vùng núi phía bắc Phúc Kiến, chiếm 60% tổng số người Xa tại Trung Quốc, họ là dân tộc thiểu số lớn nhất tại Phúc Kiến.

Năm 2009, tỉnh Phúc Kiến có tổng cộng 11 [[các khu vực tự trị tại Trung Quốc|hương dân tộc]], trong đó có 18 hương dân tộc Xa và 1 hương dân tộc Hồi, có 562 thôn dân tộc.<ref>{{chú thích web|author=吴新榕|title=2009年福建民族乡村经济社会发展情况分析|url=http://www.stats-fj.gov.cn/fxwz/tjfx/0201009020028.htm|publisher=福建省统计局|accessdate=2010-08-13}}</ref>

Phúc Kiến là quê hương của nhiều [[Hoa kiều]] hải ngoại, đặc biệt là ở [[Đông Nam Á]]. Hậu duệ của những người di cư từ Phúc Kiến chiếm đa số trong cộng đồng người Hán tại Đài Loan và [[Singapore]]. Tại [[Hồng Kông]], theo ước tính có khoảng 1,2 triệu người Phúc Kiến, riêng người gốc Tuyền Châu là 700.000 người. Người gốc Phúc Kiến cũng chiếm một tỉ lệ đáng kể trong cộng đồng người Hán tại [[Malaysia]], [[Indonesia]], [[Brunei]] và [[Philippines]]. Từ năm 1970 trở đi, [[Phúc Thanh]] và [[Trường Lạc, Phúc Châu]] có nhiều người di cư đến [[Hoa Kỳ]], [[Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland|Anh Quốc]], [[Nhật Bản]] và [[Nam Mỹ]].

Trước năm 1978, do nằm đối diện với Đài Loan, Phúc Kiến được xem là sẽ trở thành tiền tuyến trong một cuộc chiến tranh tiềm tàng giữa hai bờ eo biển. Vì thế, tỉnh không được chính phủ Trung ương Trung Quốc đầu tư nhiều và kinh tế chậm phát triển hơn so với phần còn lại của đất nước. Từ sau cải cách mở cửa năm 1978, Phúc Kiến đã nhận được nguồn đầu tư đáng kể của Hoa kiều gốc Phúc Kiến tại hải ngoại, từ Đài Loan và đầu tư ngoại quốc. Ngày nay, mặc dù là một trong các tỉnh giàu có của Trung Quốc, song GDP bình quân đầu người của Phúc Kiến vẫn đứng thấp nhất trong số các đơn vị hành chính ven biển phía đông của Trung Quốc.<ref name="chinadaily.com.cn">{{chú thích web|url=http://www.chinadaily.com.cn/bizchina/2008-12/19/content_7323066.htm |title=Fujian GDP expected to hit 1 trillion yuan |work=China Daily |date=December 19, 2008 |accessdate=May 7, 2012}}</ref> Theo các số liệu sơ bộ, tổng GDP của Phúc Kiến năm 2010 đạt 1,4 nghìn tỉ NDT, tăng 13,8% so với năm trước, GDP bình quân đầu người đạt 39.432 NDT, tăng 13% so với năm trước, trong đó tỉ lệ ba khu vực [[Khu vực một của nền kinh tế|một]], [[Khu vực hai của nền kinh tế|hai]] và [[Khudịch vực ba của nền kinh tếvụ|ba]] của nền kinh tế lần lượt là 9,5%-51,3%-39,2%.<ref>[http://www.stats-fj.gov.cn/tjts/tjgb/0201102230012.htm 2010年福建省国民经济和社会发展统计公报]</ref>

|{{flagicon|Nam Phi}} [[KwaZulu-Natal]] ([[Cộng hòa Nam Phi|Nam Phi]])