Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Robert E. Lee”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Robot: Sửa đổi hướng |
|||
Dòng 9:
|caption = ''Robert E. Lee, Đại tướng Lục quân Liên minh miền Nam.''<br />Ảnh do Julian Vannerson chụp năm 1863
|nickname = "Marble Man"
|allegiance = [[Hoa Kỳ]]<br />[[Liên minh miền Nam Hoa Kỳ|Liên minh miền Nam]]
|serviceyears = 1829–1861 (Hoa Kỳ)<br />1861–1865 (miền Nam)
|rank = [[Đại tá]] (Hoa Kỳ)<br />[[Đại tướng]] (miền Nam)
|commands = Giám đốc [[Học viện Quân sự West Point Hoa Kỳ|Học viện Quân sự West Point]]<br />[[Binh đoàn Bắc Virginia]]
|battles = [[Chiến tranh Hoa Kỳ-México|Chiến tranh Hoa Kỳ-Mexico]]<br />[[Cuộc đột kích Harpers Ferry của John Brown|Cuộc đột kích Harpers Ferry]]<br />[[Nội chiến Hoa Kỳ]]
|awards =
|laterwork = Hiệu trưởng [[Đại học Washington và Lee]]
}}
'''Robert Edward Lee''' ([[19 tháng 1]] năm [[1807]] – [[12 tháng 10]] năm [[1870]]) là sĩ quan [[quân đội Hoa Kỳ]], nổi tiếng vì ông nhận chức [[Đại tướng]] thống lãnh quân đội [[Liên minh miền Nam Hoa Kỳ|Liên minh miền Nam]] trong cuộc [[Nội chiến Hoa Kỳ]] ([[1861]]-[[1865]]).
Cha ông là [[Thống đốc Virginia]] [[Thiếu tướng]] Henry Lee III (biệt hiệu ''khinh kỵ Harry'') ([[1756]]–[[1818]]). Gia đình dòng dõi Sir [[Thomas More]] và vua Scotland [[Robert II (Scotland)|Robert II]] <ref>[http://www.civilwarhome.com/leeancestors.htm Civilwarhome.com]</ref>. Là sinh viên xuất sắc của [[Học viện Quân sự West Point Hoa Kỳ|Trường Võ bị West Point]], Lee cầm quân suốt 32 năm, tham gia [[chiến tranh Hoa Kỳ-México|chiến tranh Hoa Kỳ - Mexico]].
Đầu năm [[1861]], Lee phản đối [[Virginia]] ly khai chính phủ, nhưng đồng thời từ khước lời mời của [[tổng thống Hoa Kỳ]] [[Abraham Lincoln]] thống lãnh quân đội [[Liên bang miền Bắc Hoa Kỳ|Liên bang miền Bắc]]. Sau đó, Lee quyết định theo ủng hộ quân nhà, ban đầu chỉ làm cố vấn quân sự cho tổng thống miền Nam [[Jefferson Davis]]. [[Tháng sáu|Tháng 6]] năm [[1862]], Lee nhận chỉ huy các đội quân Liên minh miền Nam tại [[Mặt trận miền Đông (Nội chiến Hoa Kỳ)|Mặt trận miền Đông]] và kết hợp các đơn vị thành ''[[Binh đoàn Bắc Virginia]]''.
Trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, tướng Lee thắng lớn tại [[trận Bull Run thứ hai|trận Bull Run thứ nhì]], [[trận Fredericksburg]] và [[trận Chancellorsville]]. Nhưng hai lần ông đem quân tấn công miền Bắc đều thất bại. Trong [[trận Antietam]] năm [[1862]] ông suýt bị thua và phải từ từ rút về. Năm sau, [[1863]], ông kéo quân đến đánh [[trận Gettysburg]] ở [[Pennsylvania]] và bị thảm bại. May cho ông là tướng miền Bắc [[George Meade]] không biết lợi dụng cơ hội đánh đuổi, nên Lee lại thoát được, chạy về Virginia.
[[Mùa xuân]] năm [[1864]], tướng miền Bắc [[Ulysses Simpson Grant|Ulysses S. Grant]] kéo quân đánh miền Nam và dần dần tỉa mòn lực lượng của tướng Lee. Trong hai chiến trận [[Chiến dịch Overland|Overland]] và [[
Tướng Robert E. Lee được quân sử Hoa Kỳ ca ngợi là vị tướng dụng binh tài tình và táo bạo, tuy quân số của ông kém đối phương rất nhiều, ông vẫn có khả năng đánh thắng hoặc cầm cự lâu dài. Nhưng nhiều người cũng chê ông là hiếu thắng để thất bại trong hai lần Bắc chinh.
Dòng 42:
{{Wikisource-en|Lee at Fredericksburg}}
*{{Cite document|first=John W.|last=Blassingame|title=Slave Testimony: Two Centuries of Letters, Speeches, Interviews, and Autobiographies|publisher=[[Louisiana State University Press]]|date=July 1977|isbn=0807102733|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
*{{chú thích sách|first=Thomas Lawrence|last=Connelly|title=The Marble Man: Robert E. Lee and His Image in American society|location=[[Thành phố New York|New York]]|publisher=[[Alfred A. Knopf]]|year=1977|isbn=0-394-47179-2|ref=harv|postscript=<!--None-->}}.
*{{chú thích sách|first1=William C.|last1=Davis|last2=|first2= C.|last3=|first3=|title=The Commanders of the Civil War|publisher=Salamander Books Ltd|location=London|year=1999|isbn=1-84065-105-9|ref=davis|postscript=<!--None-->}}.
*{{chú thích sách|first1=William C.|last1=Davis|last2=Pohanka|first2=Brian C.|last3=Troiani|first3=Don|title=Civil War Journal, The Leaders|publisher=Rutledge Hill Press|year=1997|isbn=0-517-22193-4|ref=harv|postscript=<!--None-->}}.
Dòng 51:
*{{chú thích sách|first1=Nathaniel C., Jr.|last1=Hughes|last2=Liddell|first2=St. John R.|title=Liddell's Record|publisher=[[Louisiana State University Press]]|year=1997|isbn=978-0-8071-2218-1|ref=harv|postscript=<!--None-->}}.
*{{chú thích sách|first=Edmund Jennings|last=Lee|title=Lee of Virginia 1642–1892|publisher=Genealogical Publishing Company|year=1983|isbn=0-8063-0604-1|ref=harv|postscript=<!--None-->}}.
*{{Cite document|accessdate=2008-05-20|first=Robert Edward|last=Lee|url=http://www.gutenberg.org/etext/2323|year=2000|title=Recollections and Letters of General Robert E. Lee|publisher=[[Dự án Gutenberg|Project Gutenberg]]|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
*{{chú thích sách|first=Alan T.|last=Nolan|title=Lee Considered: General Robert E. Lee and Civil War History|publisher=[[University of North Carolina Press]]|year=1991|isbn=0-8078-4587-6|ref=harv|postscript=<!--None-->}}.
*{{chú thích sách|first=Emory M.|last=Thomas|title=Robert E. Lee|publisher=[[W.W. Norton & Co.]]|year=1995|isbn=9780393316315|ref=harv|postscript=<!--None-->}}.
| |||