Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nhà dài Ê Đê”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n bỏ tiêu bản cần hợp nhất |
nKhông có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 5:
==Đặc điểm==
Nhà dài truyền thống thường được xây dựng bằng vật liệu [[gỗ]], [[tre]], [[nứa]] lợp mái tranh. Nhà có kết cấu cột kèo bằng gỗ tốt có sức chịu đựng dãi dầu cùng năm tháng. Các đà ngang, đòn dông luôn luôn bám nguyên tắc được đẽo hoàn toàn bằng tay, từ những cây gỗ nguyên vẹn dài có thể tới trên chục mét; đếm chúng, ta có thể biết nhà đã có thêm bao nhiêu lần được nối dài. Những lần nối dài thường là khi trong nhà có một thành viên nữ xây dựng gia thất vì người Ê Đê theo chế độ mẫu hệ, người con trai khi lấy vợ sẽ đến ở nhà vợ và không có quyền hành gì.
Nhà được thưng vách và lót sàn bằng các phên nứa đập nát; mái lợp [[cỏ tranh]] đánh rất dày, trên 20cm, thường chỉ làm một lần và sử dụng vĩnh viễn không phải lợp lại. Đỉnh mái cách sàn nhà chừng 4-5 m. Gầm sàn cao khoảng hơn 1m trước đây luôn được dùng làm nơi nuôi nhốt [[trâu]], [[bò]], [[lợn]], [[gà]] nên rất mất vệ sinh, sau này đã bỏ dần tuy nhiên có một số nơi vẫn theo phong tục cũ này. Khi làm nhà mới, người Ê Đê rất kiêng không bao giờ dùng lại gỗ nhà cũ mà thường đốt bỏ, tuy nhiên ngày nay phong tục này chỉ còn tồn tại ở các vùng sâu gần rừng nơi còn dễ kiếm gỗ làm nhà.
[[Image:E De long house bench.png|nhỏ|phải|300px|Mái nhà bằng cỏ tranh, vách bằng tre nứa, ghé dài bằng gỗ]]Người Ê Đê có tập quán là khi đi ngủ thì đầu quay về hướng Đông và chân quay về hướng Tây. Do đó nhà dài theo hướng Bắc Nam. Chỗ ngủ được ngăn đơn giản bằng những thành tre làm nhiều ngăn. Ngăn đầu tiên là ngăn của vợ chồng chủ nhà, tiếp theo là ngăn người con gái chưa lấy chồng, sau đó đến các ngăn của vợ chống những người con gái đã lấy chồng, cuối cùng là ngăn dành cho khách.
Mỗi đầu nhà có một [[sân]] sàn. Sân sàn ở phía cửa chính được gọi là sân khách. Muốn vào nhà phải qua sân sàn. Nhà càng khá giả thì sân khách càng rộng, khang trang.
Luôn được đẽo bằng tay và thường được trang trí bằng hình hai nhũ hoa trông rất phồn thực và hình trăng khuyết. ▼
Trên [[cột]], [[kèo]] thường đẽo gọt, trang trí bằng hình ảnh các con vật như [[ba ba]], [[kì đà]]...▼
▲
▲
==Tình trạng hiện tại==
Hàng 33 ⟶ 28:
Ở [[Khu Du lịch]] [[thác Bảy nhánh]] ở [[Bản Đôn]] [[Đắk lắk]] còn có một ngôi nhà dài trên 100m được phục dựng rất quy mô và tôn trọng các nét truyền thống, đang được xem là nhà dài nhất Đắk Lắk và cả nước hiện nay.
==Tham khảo==
Nguyễn Bá Đang, Nguyễn Vũ Phương, Tạ Hoàng Văn (2007), "Rural Folk Dwelling Houses in Việt Nam," ''Vietnamese Studies'', pp. 5-34, No.2 (164).
{{Commons|Long house (E De)}}
|