|
'''Thanh Lãng''' (23 tháng 12 năm 1924 - 17 tháng12tháng 12 năm 1978) là một [[linh mục]], nhà giáo dục, nhà nghiên cứu [[văn học Việt Nam]].
==Tiểu sử==
'''Thanh Lãng''' tên thật là '''Đinh xuân Nguyên''', sinh tại Tam Tổng, Nga Sơn, [[Thanh Hóa]]. Thưở nhỏ ông học ở trường làng, đến năm 12 tuổi thi vào Tiểu chủng viện Ba Làng. Năm 1945, ông thi đậu Tú tài, đi giúp xứ đạo và học tiếp 2 năm nữa. Đến 1947, học triết trong 2 năm tại Đại chủng viện Xuân Bích ([[Hà Nội]]). Năm 1949, được cử sang học tại Trường truyền giáo Rôma và được thụ phong Linh mục (20 tháng 12 năm 1953).
Sao đó, Thanh Lãng theo học văn chương và đậu tiến sĩ tại Đại học Fribourg, [[Thụy Sĩ]]. Năm 1957 về nước, ông được bổ nhiệm làm Giáo sư tại Tiểu chủng viện Tân Thanh ([[Bảo Lộc]], [[Lâm Đồng]]), đồng thời giảng dạy tại [[Đại học Văn khoa Huế ]], [[Đại học Văn khoa Sài Gòn ]] từ năm 1957 đến 1975. ▼
▲Sao đó, Thanh Lãng theo học văn chương và đậu tiến sĩ tại Đại học Fribourg, [[Thụy Sĩ]]. Năm 1957 về nước, ông được bổ nhiệm làm Giáo sư tại Tiểu chủng viện Tân Thanh ([[Bảo Lộc]], [[Lâm Đồng]]), đồng thời giảng dạy tại Đại học Văn khoa Huế, Đại học Văn khoa Sài Gòn từ năm 1957 đến 1975.
Từ tháng 5 năm 1975, Thanh Lãng chuyển sang lãnh vực ngôn ngữ tại Viện Khoa học xã hội TP. HCM.
Thanh Lãng qua đời tại TP.[[Thành HCM,phố Hồ Chí Minh]] sau một thời gian ngắn lâm bệnh.
==Tác phẩm==
[[Hình:Tập sách Bảng lược đồ.jpg|nhỏ|phải|250px| Bảng lược đồ Văn học Việt Nam của GS. Thanh Lãng]]
Năm 1958- 1975, là thời kỳ Thanh Lãng chuyên tâm nhất trong lãnh vực văn chương. Ông là chủ biên của các tạp chí, như: ''Việt tiến, Trách nhiệm, Nghiên cứu văn học, Tin sách…vàsách''... và viết bài cho nhiều báo khác. Đa phần, bài viết của ông xoay quanh các vấn đề: lịch sử phát triển chữ quốc ngữ, văn chương quốc ngữ, giáo trình văn chương, một số bài viết về các tác giả: [[Nguyễn Du]], [[Nhất Linh]], [[Phạm Quỳnh]], [[Nguyễn Văn Vĩnh]]...
Đa phần, bài viết của ông xoay quanh các vấn đề: lịch sử phát triển chữ quốc ngữ, văn chương quốc ngữ, giáo trình văn chương, một số bài viết về các tác giả: [[Nguyễn Du]], [[Nhất Linh]], [[Phạm Quỳnh]], [[Nguyễn Văn Vĩnh]]…
Để bài viết của mình thêm có chất lượng, Thanh Lãng học thêm tiếng [[Bồ Đào Nha]], [[chữ Nôm]]. ▼
▲Để bài viết của mình thêm có chất lượng, Thanh Lãng học thêm tiếng [[ tiếng Bồ Đào Nha]], [[chữ Nôm]].
:*Khởi thảo văn học sử Việt Nam: Văn chương bình dân( Hà Nội, 1853; Sài Gòn, 1954)
:*Biểu nhất lãm văn học cận đại Việt Nam( Sài Gòn, 1957)
:*ĐóngKhởi góp của Pháp trongthảo văn học sử Việt Nam: Văn chương bình dân (Hà LuậnNội, án1853; TiếnSài sĩGòn, 19611954)
:*Biểu nhất lãm văn học cận đại Việt Nam (Sài Gòn, 1957)
*Đóng góp của Pháp trong văn học Việt Nam (Luận án Tiến sĩ, 1961)
*Bảng lược đồ văn học Việt Nam ( 2 tập, Sài Gòn, 1967) <ref>Bảng lược đồ văn học Việt Nam, 2 quyển với khoảng 1800 trang in, NXB Trình Bày ấn hành năm 1997, là một trong số những tác phẩm đồ sộ và dày công của Thanh Lãng</ref>
:*Văn học Việt Nam: Đối kháng Trung Hoa ( Sài Gòn, 1969)
:*Văn học Việt Nam: Thế hệ dấn thân yêu đời (Sài Gòn, 1969)
:*Phê bình văn học thế hệ 1932 (2 quyển, Sài Gòn, 1972)
:*Thử suy nghĩ về về văn hóa dân tộc (Sài Gòn, 1967)
:*Tự điển Việt-La-Bồ ( dịch chung với Hoàng Xuân Việt và Linh mục Đỗ Quang Chính, 1991)
:*13 năm tranh luận văn học ( 3 tập, 1995)
:Và nhiều tác phẩm chưa in khác…khác.
==Đánh giá==
''Tự điển văn học'' (bộ mới) nhận xét<ref> Tự điển Văn học, bộ mới, NXB Thế Giới, 2004, tr.1633-1634</ref>:
: ''"Do được tiếp cận với văn hóa phương Tây, nên lối nghiên cứu của Thanh Lãng nổi rõ chất lý trí, tỉnh táo và thực tế… ''▼: ''"Di sản của ông để lại cho thấy, Thanh Lãng tâm huyết với việc dựng lại con đường phát triển của văn chương… Nhưng vì nhiều lý do, dự định viết một bộ lịch sử văn học Việt Nam như mong muốn của ông không bao giờ trở thành hiện thực. Nhưng qua những công trình mang tính chất phác thảo, qua những sưu tập công phu, đồ sộ mà ông để lại…người nghiên cứu sau ông đã thực sự có được những viên đá lát nền vững chãi để đi tiêp…''<ref> Tự điển Văn học, bộ mới, NXB Thế Giới, 2004, tr.1633-1634</ref>tiếp…"▼
Gs '''Đỗ Lai Thúy ''', trong một bài viết, đã nêu lên điểm nổi bật trong số những cống hiến của Thanh Lãng <ref>[http://www.vanhoanghethuat.org.vn/2007.12/dolaithuy.htm]</ref>: ▼'''Tự điển văn học''' ( bộ mới) nhận xét:
: ''"Các nước Đông Á thường không coi trọng tư liệu… Việc sưu tầm tư liệu, đặc biệt là tư liệu báo chí, của Thanh Lãng xuất phát từ việc thương học trò. Đến sinh viên đại học cũng học chay. Chỉ học nguyên lý mà không đọc tác phẩm, chỉ học luận điểm mà không đọc, hoặc không có để đọc, các luận chứng. Bởi thế, dạy - học trở nên áp đặt, độc thoại... ▼: ''"Và cũng nhờ tư liệu mà Thanh Lãng có cái nhìn mới với một vài giai đoạn văn học. Trước hết là "'văn học Thiên chúa giáo "'. Trước đây chúng ta thường nghĩ văn học Việt Nam có văn học Nho giáo (điều quá hiển nhiên), văn học Phật giáo (một số người còn nghi ngờ!), nhưng văn học Thiên chúa giáo thì nhất quyết không có. Nhưng Thanh Lãng đã làm thay đổi suy nghĩ của chúng ta... [http://www.vanhoanghethuat.org.vn/2007.12/dolaithuy.htm]"▼
▲:''Do được tiếp cận với văn hóa phương Tây, nên lối nghiên cứu của Thanh Lãng nổi rõ chất lý trí, tỉnh táo và thực tế…''
▲:''Di sản của ông để lại cho thấy, Thanh Lãng tâm huyết với việc dựng lại con đường phát triển của văn chương… Nhưng vì nhiều lý do, dự định viết một bộ lịch sử văn học Việt Nam như mong muốn của ông không bao giờ trở thành hiện thực. Nhưng qua những công trình mang tính chất phác thảo, qua những sưu tập công phu, đồ sộ mà ông để lại…người nghiên cứu sau ông đã thực sự có được những viên đá lát nền vững chãi để đi tiêp…''<ref> Tự điển Văn học, bộ mới, NXB Thế Giới, 2004, tr.1633-1634</ref>
▲Gs '''Đỗ Lai Thúy''' trong một bài viết, đã nêu lên điểm nổi bật trong số những cống hiến của Thanh Lãng:
▲:''Các nước Đông Á thường không coi trọng tư liệu… Việc sưu tầm tư liệu, đặc biệt là tư liệu báo chí, của Thanh Lãng xuất phát từ việc thương học trò. Đến sinh viên đại học cũng học chay. Chỉ học nguyên lý mà không đọc tác phẩm, chỉ học luận điểm mà không đọc, hoặc không có để đọc, các luận chứng. Bởi thế, dạy - học trở nên áp đặt, độc thoại...
▲:''Và cũng nhờ tư liệu mà Thanh Lãng có cái nhìn mới với một vài giai đoạn văn học. Trước hết là "văn học Thiên chúa giáo". Trước đây chúng ta thường nghĩ văn học Việt Nam có văn học Nho giáo (điều quá hiển nhiên), văn học Phật giáo (một số người còn nghi ngờ!), nhưng văn học Thiên chúa giáo thì nhất quyết không có. Nhưng Thanh Lãng đã làm thay đổi suy nghĩ của chúng ta... [http://www.vanhoanghethuat.org.vn/2007.12/dolaithuy.htm]
==Liên kết ngoài==
:*[http://www.vanhoanghethuat.org.vn/2007.12/dolaithuy.htm Bài viết của của Đỗ Lai Thúy về Thanh Lãng] trên web Văn hóa Nghệ thuật
[[Thể loại:Nhà giáo Việt Nam]]
[[Thể loại:Người Thanh Hóa]]
[[Thể loại:Nhà văn Việt Nam]]
[[Thể loại:Linh mục Công giáo Rôma]]
{{Thời gian sống|sinh=1924|mất=1978}}
| 