Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Cao Hoan”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Robot: Sửa đổi hướng |
|||
Dòng 2:
==Thân thế==
Theo [[Bắc Tề thư]], tổ tịch Cao Hoan ở huyện Điệu, quận Bột Hải (nay thuộc [[Cảnh (huyện)|huyện Cảnh]], [[Hà Bắc (Trung Quốc)|Hà Bắc]], [[Trung Quốc]]): ''"Tổ 6 đời tên Ẩn, từng làm Thái thú Huyền Thố đời [[Nhà Tấn|Tấn]]. Ẩn sinh Khánh, Khánh sinh Thái, Thái sinh Hồ, 3 đời làm quan cho nhà [[Tiên Ti|Mộ Dung]]"''<ref name="bactethu">[[Bắc Tề thư]], ''Thần Vũ đế, quyển Thượng''.</ref>. Tổ phụ là Cao Mật bị lưu đày đến trấn [[Hoài Sóc]], từ đó định cư tại đây. Hoài Sóc là một trong sáu binh trấn nhà Bắc Ngụy thành lập để phòng bị người [[Nhu Nhiên]] ở phía bắc, hợp xưng là [[Lục Trấn|Lục trấn]]. Gia tộc Cao Hoan đến đời của ông đã bị [[Tiên Ti]] hóa. Bản thân Cao Hoan cũng có tên Tiên Ti là '''Heliuhun''' (''賀六渾''，Hạ Lục Hồn)
Cha Hoan là Cao Thụ, mẹ Hàn thị. Mẹ mất sớm, Hoan phải ở với người chị và anh rể là Úy Cảnh. Nhà nghèo, Hoan đi làm thuê ở Bình Thành, Đại Quận, được con gái gia đình giàu có trong thành là Lâu Chiêu Quân phải lòng, nhất quyết lấy, dù gia đình ngăn cản. Nhờ tiền vợ, Hoan mua được ngựa, chuyển nghề sang chạy dịch trạm chuyển văn thư giữa Bình Thành và Lạc Dương.
Dòng 9:
==Khởi nghiệp dưới trướng Nhĩ Chu Vinh==
Năm 528, [[Ngụy Hiếu Minh đế]] bị Hồ Thái hậu đầu độc, mất. Hoan đề xuất với Nhĩ Chu Vinh thảo phạt trừ thân tín của Hồ thái hậu là Trịnh Nghiễm, Từ Hột, làm thành phương châm bá nghiệp<ref name="bactethu"/>. Nhĩ Chu Vinh nghe theo, cùng Nguyên Thiên Mục khởi quân tiến về [[Lạc Dương]], tôn Trường Lạc vương Nguyên Tử Du lên ngôi, tức [[Bắc Ngụy Hiếu Trang Đế|Ngụy Hiếu Trang Đế]].
Hồ Thái hậu phái quân chống cự. Họ đều hàng Nhĩ Chu Vinh. Hồ Thái Hậu sợ, bèn chấp nhận Hiếu Trang đế là vua Bắc Ngụy, mong Nhĩ Chu Vinh rút quân. Song Vinh chưa vừa lòng, bắt hết triều thần và hoàng thân đến tạ tội ở Hà Âm, rồi nhân đấy tàn sát mấy ngàn người - trong số đó gồm cả chú bác, anh em ruột của Hiếu Trang đế.
Dòng 18:
==Xung đột với họ Nhĩ Chu==
Năm 530, Hiếu Trang đế phục kích giết Nhĩ Chu Vinh và Nguyên Thiên Mục ở Lạc Dương. Em họ Vinh là [[Nhĩ Chu Trọng Viễn]], [[Nhĩ Chu Độ Luật]], cháu Vinh là [[Nhĩ Chu Triệu]], [[Nhĩ Chu Thế Long]] kéo đến Lạc Dương báo thù. Nhĩ Chu Triệu làm chủ [[Thái Nguyên,
Hiếu Trang đế một mặt xuống chiếu Cần vương, triệu binh mã các lộ về cứu giá, một mặt tìm cách chống lại quân gia tộc Nhĩ Chu. Lúc bấy giờ mùa hạ, Hiếu Trang đế cho người đốt Hà Kiều (cầu bắt ngang sông Hoàng Hà), cho rằng kỵ binh của Nhĩ Chu Triệu không thể sang sông. Không ngờ Triệu kiếm được nơi nước thấp, vượt sông, tập kích Lạc Dương, bắt sống Hiếu Trang đế, giải về [[Thái Nguyên, Sơn Tây|Tấn Dương]]. Cao Hoan gửi thư khuyên Triệu không nên giết vua, song Triệu không nghe, giết Hiếu Trang đế, lập [[Nguyên Diệp]] lên ngôi.
Dòng 24:
Lấy cớ Cần vương của Hiếu Trang đế, [[Hột Đậu Lăng Bột Phán]] từ phía bắc đánh Thái Nguyên. Nhĩ Chu Triệu không đối phó nổi, nhân đó, Hoan thuyết phục Triệu giao cho Hoan thống lĩnh hàng quân của Cát Vinh khi trước giúp mình chống Bột Phán. Bột Phán cuối cùng bị giết. Với quân mã trong tay, Hoan dẫn quân vượt núi Thái Hàng kéo sang phía đông lên [[Hà Bắc (Trung Quốc)|Hà Bắc]], tách mình khỏi vòng ảnh hưởng của họ Nhĩ Chu.<ref name="bacsu">[[Bắc sử]], Quyển 6: Tề bản kỷ Thượng đệ lục.</ref>
Lúc ấy, nội bộ họ Nhĩ Chu có nhiều bất hòa. Cao Hoan bấy giờ sinh lòng muốn thảo phạt họ Nhĩ Chu. Hoan thu phục anh em [[Cao Cán (Nam Bắc triều)|Cao Cán]], [[Cao Ngao Tào|Cao Ngang]], bấy giờ đang làm tướng cướp ở [[Sơn Đông]], sau cát cứ khu vực Tín Đô rất có thanh thế, nhằm phát triển thế lực quân phiệt. Để tăng thêm vây cánh, Nhĩ Chu Triệu không nghe theo lời [[Mộ Dung Thiệu Tông]], kết nghĩa huynh đệ với Cao Hoan. Hoan cũng vờ vịt nhận lời, nhằm làm Triệu lơ là phòng bị.<ref name="bactethu"/>
Nhĩ Chu Độ Luật cùng với Nhĩ Chu Thế Long, [[Nhĩ Chu Ngạn Bá]], Nhĩ Chu Trọng Viễn, ở Lạc Dương cùng hợp nhau phế ngôi Nguyên Diệp, lập Quảng Lăng vương Nguyên Cung, tức [[Ngụy Tiết Mẫn đế]], hoặc Tiền Phế đế. Để lấy lòng Cao Hoan, Độ Luật phong Hoan làm Bột Hải vương, nhưng Hoan cự tuyệt.
Dòng 35:
==Xung đột Lạc Dương - Tấn Dương==
Cao Hoan kéo quân đến Lạc Dương. Vì Nguyên Lãng không phải dòng đích, ông bèn phế cả Tiền lẫn Hậu Phế đế, lập Bình Dương vương Nguyên Tu, tức [[Bắc Ngụy Hiếu Vũ
Việc Cao Hoan chuyên quyền, tự do phế lập làm Hiếu Vũ đế rất bất mãn, nên nghe theo mưu Hộc Tư Xuân, Hạ Bạt Thắng, ngầm liên kết với em Thắng là Hạ Bạt Nhạc, khi ấy thống lĩnh vùng Quan Trung, để đối phó với Hoan. Bấy giờ, Hoan trở về căn cứ của mình ở Tấn Dương, để Cao Cán làm tai mắt cho mình ở Lạc Dương. Song Cán không đủ sức kiềm chế được Hiếu Vũ đế, bèn mật tấu về cho Hoan biết, bị Hiếu Vũ đế giết chết.
Dòng 45:
Hoan bèn dẫn quân tiến về Lạc Dương. Hiếu Vũ Đế cho gọi Hạ Bạt Thắng, khi ấy là Đô đốc quân sự các châu giữa lưu vực sông Hoàng Hà và sông Hoài, và Vũ Văn Thái đến cứu viện. Quân cứu viện chưa tới, Hiếu Vũ đế theo lời Vương Tư Chánh bỏ Lạc Dương chạy đến [[Trường An]] nương nhờ Vũ Văn Thái. Hoan bèn chiếm lấy Lạc Dương cùng các châu quận vùng Sơn Đông, Hoài Bắc, rồi sai người đánh Hạ Bạt Thắng ở Kinh Châu. Hạ Bạt Thắng bại trận, theo hàng nước Lương. Tất cả lãnh thổ từ Đồng Quan trở về phía Đông và từ sông Hoài trở lên phía Bắc đều thuộc quyền Cao Hoan.
Cao Hoan nhiều lần gửi thư xin đón Hiếu Vũ đế về Lạc Dương, đều bị cự tuyệt, bèn lập Nguyên Thiện Kiến lên ngôi, tức [[Đông Ngụy Hiếu Tĩnh
==Xung đột Đông-Tây Ngụy==
| |||