Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Khios”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Addbot (thảo luận | đóng góp)
n Bot: Di chuyển 52 liên kết ngôn ngữ đến Wikidata tại d:q160483 Addbot
TuHan-Bot (thảo luận | đóng góp)
n Robot: Sửa đổi hướng
Dòng 25:
}}
 
'''Chios''' ({{lang-el|Χίος}}, {{IPA-el|ˈçios|đọc}}; có thể chuyển tự thành ''Khíos'' và ''Híos'') là hòn đảo lớn thứ 5 của Hy Lạp, đảo nằm tại [[biển Aegea]], cách bờ biển [[Tiểu Á]] 7 km (5 mi). Hòn đảo tách biệt với [[Thổ Nhĩ Kỳ]] qua [[eo biển Chios]]. Hòn đảo được chú ý vì có cộng đồng thương thuyền lớn mạnh, đặc sản kẹo gôm [[Mastic]] và những ngôi làng từ thời Trung Cổ. Trên đảo có một Tu viện từ thế kỷ 11 mang tên “[[Nea Moni của Chios|Nea Moni]]”, là một [[Di sản thế giới|Di sản Thế giới]] của UNESCO.
 
Về mặt hành chính, hòn đảo tạo thành một khu tự quản riêng biệt thuộc Đơn vị thuộc vùng [[Chios (đơn vị thuộc vùng)|Chios]], một khu vực của [[Phân cấp hành chính Hy Lạp|vùng]] [[Bắc Aegea]]. Đô thị chính và thủ phủ của khu tự quản là thị trấn [[Chios (thị trấn)|Chios]].<ref name=Kallikratis>[http://www.kedke.gr/uploads2010/FEKB129211082010_kallikratis.pdf Kallikratis law] Greece Ministry of Interior {{el icon}}</ref> Các cư dân địa phương gọi thị trấn Chios là "Chora" ("Χώρα" nghĩa là đất hay đất nước, nhưng thường dùng để đề cập đến thủ phủ hay một điểm định cư tại điểm cao nhất trên một hòn đảo Hy Lạp).
Dòng 38:
[[Tập tin:Pyrgi house1.JPG|nhỏ|Ngôi nhà với bề ngoài [[sgraffito]] tại làng Pyrgi]]
[[Tập tin:VessaChios.jpg|nhỏ|Toàn cảnh làng Vessa]]
Ở trung tâm của vùng bờ biển phía đông là các trung tâm dân cư chính, thị trấn Chios và các khu vực Vrontados và Kambos. Thị trấn Chios, với 32.400 cư dân, được xây dựng quanh cảng chính của hòn đảo và lâu đài thời Trung Cổ. Lâu đài hiện nay, với chu vi 1400 m, được xây dựng chủ yếu vào thời kỳ cai trị của [[Cộng hòa Venezia]] và [[Đế quốc Ottoman|Đế chế Ottoman]]; mặc dù đã tìm thấy dấu tích các khu định cư có niên đại từ năm 2000 TCN. Thị trấn đã bị hư hại căn bản trong trận động đất vào năm 1881 và chỉ còn giữ lại được một phần các đặc điểm ban đầu. Phía bắc thị trấn Chios là vùng ngoại ô lớn [[Vrontados]] (dân số 4.500), đây được tuyên bố là nơi sinh của [[Hómēros|Homer]].
 
Thẳng về phía nam của thị trấn Chios là sân bay của hòn đảo và khu vực Kambos (Κάμπος, "đồng bằng"), một vùng đồng bằng màu mỡ đáng chú ý với các biệt thự đá và vườn cây ăn quả có tường bao bọc. Ở rìa phía nam của đồng bằng Kambos là thị trấn Thymiana (Θυμιανά). Thymiana được biết đến vì là nguồn duy nhất của các sa thạch hai tông màu be-vang đỏ được sử dụng tại các biệt thự địa phương và nhiều nơi trong thị trấn. Trong vùng nội địa có một số ngôi làng nằm trên vùng đồi núi trung tâm, cực đỉnh là ngôi làng Ayios Georgios Sykoussis được xây dựng trên đỉnh núi phân chia đông và tây. Dọc theo bờ biển Karfas (Καρφάς), một bãi biển cát lớn, cùng với ngôi làng Ayia Ermioni (Άγια Ερμιόνη) gần đó, nay là một trung tâm du lịch chính với nhiều khách sạn lớn nhỏ.
Dòng 58:
{{double image|phải|Saint Mark (Nea Moni).jpg|140|Meister der Nea-Moni-Kirche in Chios 002.jpg|130|[[Mosaics]] của [[Nea Moni của Chios]]}}
 
Hướng thẳng đến trung tâm của đảo, giữa làng Avgonyma ở phía tây và làng Karyes ở phía đông, có một tu viện từ thế kỷ 11 là [[Nea Moni của Chios|Nea Moni]], một [[Di sản thế giới|Di sản Thế giới]] của UNESCO. Tu viện được xây dựng một cách phung phí bằng tiền của Hoàng đế [[Đế quốc Đông La Mã|Đông La Mã]] [[Constantinus IX]], sau khi ba thầy tu, sống trong các hang động gần đó, đã thỉnh cầu ông khi ông đang lưu vong tại hòn đảo [[Mytilene]]. Tu viện đã gắn bó với một cộng đồng thịnh vượng cho đến [[thảm sát Chios|vụ thảm sát năm 1822]]. Nó tiếp tục bị hư hại trong vụ động đất vào năm 1881.<ref>[http://www.nat-hazards-earth-syst-sci.net/5/717/2005/nhess-5-717-2005.pdf 1881 Earthquake]</ref> Năm 1952, do thiết hụt các thầy tu, Nea Moni được chuyển đổi thành một nhà tu kín.
 
Xa hơn về phía nam là khu vực Kambochoria. Tại đây có các ngôi làng từ thời Trung Cổ (Halkios, Vavili, Vassileoniko, Ververato, Dafnonas, và Zifias) với tổng số cư dân là 3.000 người và có một nền kinh tế nông nghiệp. Tại đây, người ta trồng bốn giống hoa tulip hoang dã.