Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Thực vật hai lá mầm thật sự”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Addbot (thảo luận | đóng góp)
n Bot: Di chuyển 34 liên kết ngôn ngữ đến Wikidata tại d:q165468 Addbot
TuHan-Bot (thảo luận | đóng góp)
n Robot: Sửa đổi hướng
Dòng 7:
| subdivision_ranks = Các nhánh
| subdivision =
*[[Bộ Mao lương|Ranunculales]]
*[[Bộ Thanh phong|Sabiales]]
*[[Bộ Quắn hoa|Proteales]]
*[[Bộ Côn lan|Trochodendrales]]
*[[Bộ Hoàng dương|Buxales]]
*[[Bộ Dương nhị tiên|Gunnerales]]
*Phần lõi:
**[[Berberidopsidales]]
**[[Bộ Sổ|Dilleniales]]
**[[Bộ Cẩm chướng|Caryophyllales]]
**[[Bộ Đàn hương|Santalales]]
**[[Bộ Tai hùm|Saxifragales]]
**[[Họ Nho|Vitales]]
**[[Nhánh hoa Hồng|Rosids]] khoảng 16 bộ
**[[Nhánh Cúc|Asterids]] khoảng 10 bộ
}}
[[Tập tin:Kornblume.jpeg|nhỏ|phải]]
'''Thực vật hai lá mầm thật sự''' ('''''Eudicots''''' hay '''''Eudicotyledons''''' hoặc '''''Eudicotyledoneae''''') là thuật ngữ do Doyle & Hotton đưa ra năm 1991 để chỉ một nhóm trong [[thực vật có hoa]] mà có thời được các tác giả trước đây gọi là ba lỗ chân lông ("tricolpates") hay "thực vật hai lá mầm không phải nhóm Mộc lan" ("non-Magnoliid dicots"). Thuật ngữ này, như tên gọi của nó cho thấy, là nhóm thực vật hai lá mầm thực thụ do nó chứa phần lớn các loài thực vật trước đây được coi là [[thực vật hai lá mầm]] và có các đặc trưng điển hình của thực vật hai lá mầm. Thuật ngữ này đã được chấp nhận trong nhiều tài liệu về thực vật để chỉ một trong hai nhánh [[đơn ngành]] của thực vật hạt kín với [[thực vật một lá mầm]] (''monocots'') là nhánh kia. Các thực vật hai lá mầm còn lại đôi khi được gọi là [[thực vật hạt kín cơ sở|thực vật hai lá mầm cổ]] (''paleodicots'') nhưng thuật ngữ này nói chung không được sử dụng rộng rãi do nó không phải là một nhóm đơn ngành.
 
Tên gọi ba đường xoi hay ba lỗ dọc (''tricolpates'') là tên gọi dựa trên cấu trúc [[phấn hoa]] của chúng. Nhóm này có phấn hoa với 3 đường xoi hay 3 lỗ dọc (colpus), hay các dạng bắt nguồn từ chúng. Các phấn hoa này có 3 hay nhiều hơn các lỗ xếp nếp nhăn thành 1 đường xoi dọc. Ngược lại, phần lớn các [[thực vật có hạt]] khác (bao gồm [[thực vật hạt trần]], [[thực vật một lá mầm]] và thực vật hai lá mầm cổ) sinh ra các phấn hoa 1 rãnh ngang hay 1 lỗ ngang (sulcus), với một lỗ xếp trong rãnh được định hướng khác hẳn (ngang đối lại với dọc). Tên gọi "tricolpates" được một số nhà thực vật học ưa thích do nó tránh không bị nhầm lẫn với thuật ngữ dicots (thực vật hai lá mầm), là một nhóm không đơn ngành (Judd & Olmstead 2004).
 
Tên gọi ''eudicots'' được sử dụng trong [[hệ thống APG]] năm 1998 cũng như trong [[hệ thống APG II]] năm 2003, để phân loại [[thực vật có hoa|thực vật hạt kín]]. Nó được dùng cho một nhánh đơn tố, tức một nhóm [[đơn ngành]], bao gồm phần lớn các [[thực vật hai lá mầm]] trước đây.
 
== Phân chia ==
Dòng 35:
* '''eudicots''': Thực vật hai lá mầm thật sự
*: '''[[core eudicots]]''': Thực vật hai lá mầm thật sự phần lõi
*:: '''[[nhánh hoa Hồng|rosids]]''': Nhánh hoa Hồng
*::: '''[[nhánh hoa Hồng|eurosids I]]''': Nhóm hoa Hồng thật sự I
*::: '''[[nhánh hoa Hồng|eurosids II]]''': Nhóm hoa Hồng thật sự II
*:: '''[[nhánh Cúc|asterids]]''' : Nhánh Cúc
*::: '''[[nhánh Cúc|euasterids I]]''': Nhóm Cúc thật sự I
*::: '''[[nhánh Cúc|euasterids II]]''': Nhóm Cúc thật sự II
 
Chi tiết hơn, trong phạm vi mỗi nhánh đơn ngành này lại có một số bộ và một vài họ không đặt vào bộ nào (các chi không đặt vào đâu không được đề cập tới):
Dòng 49:
*:: Họ [[họ Thanh phong|Sabiaceae]]. Trang [http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APweb/orders/Sabiales.html#Sabiales web của APG II] đặt họ này trong bộ [[bộ Thanh phong|Sabiales]].
*:: Bộ [[Bộ Quắn hoa|Proteales]]
*:: Họ [[Họ Côn lan|Trochodendraceae]] [+ họ [[Họ Thủy thanh|Tetracentraceae]]]. Trang [http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APweb/orders/trochodendralesweb.html#Trochodendrales web của APG II] đặt họ Trochodendraceae trong bộ [[Bộ Côn lan|Trochodendrales]] nhưng không tách riêng chi Tetracentron ra thành họ riêng.
*:: Họ [[Họ Hoàng dương|Buxaceae]] [+ Họ [[Họ Song giáp|Didymelaceae]]]. Trang [http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APweb/orders/buxalesweb.htm#Buxales web của APG II] đặt các họ này trong bộ [[Bộ Hoàng dương|Buxales]] cùng họ [[Haptanthaceae]]?.
*: '''Nhánh (thực vật hai lá mầm thật sự) phần lõi''' (''core eudicots''):
*::: Bộ [[Bộ Dương nhị tiên|Gunnerales]].
*::: Họ [[Aextoxicaceae]]. Trang [http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APweb/orders/berberidopsidalesweb.html#Berberidopsidales web của APG II] đặt họ này cùng họ Berberidopsidaceae vào bộ [[Berberidopsidales]].
*::: Họ [[Berberidopsidaceae]]
Dòng 60:
*::: Bộ [[Bộ Tai hùm|Saxifragales]]
*:: '''Nhánh [[Nhánh hoa Hồng|rosids]]'''
*:::: Họ [[Họ Nho|Vitaceae]]. Trang [http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APweb/orders/vitalesweb.html#Vitales web của APG II] đặt họ này trong [[họ Nho|bộ Nho]] (''Vitales'') nhưng không thuộc về nhánh rosids.
*:::: Họ [[Picramniales|Picramniaceae]]
*:::: Họ [[Aphloiaceae]]. Trang [http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APweb/orders/crossosomatalesweb.htm#Crossosomatales web của APG II] đặt họ này trong bộ Crossosomatales.
*:::: Họ [[Geissolomataceae]]. Trang web của APG II đặt họ này trong bộ Crossosomatales.
*:::: Họ [[Ixerbaceae]]. Trang web của APG II đặt họ này trong bộ Crossosomatales.
*:::: Họ [[Strassburgeriaceae]]. Trang web của APG II đặt họ này trong bộ Crossosomatales.
*:::: Bộ [[Bộ Toại thể mộc|Crossosomatales]]
*:::: Bộ [[Bộ Mỏ hạc|Geraniales]]
*:::: Bộ [[Bộ Đào kim nương|Myrtales]]
*::: '''''Nhánh [[nhánh hoa Hồng|eurosids I]]'''''
*::::: Họ [[Họ Bá vương|Zygophyllaceae]] [+ Họ [[Krameriaceae]]]
*::::: Họ [[Huaceae]]
*::::: Bộ [[Bộ Dây gối|Celastrales]]
Dòng 78:
*::::: Bộ [[Bộ Hoa hồng|Rosales]]
*::::: Bộ [[Bộ Bầu bí|Cucurbitales]]
*::::: Bộ [[Bộ Dẻ gaiCử|Fagales]]
*::: '''''Nhánh [[nhánh hoa Hồng|eurosids II]]'''''
*::::: Họ [[Họ Trương hôi|Tapisciaceae]]
*::::: Bộ [[Bộ Cải|Brassicales]]
*::::: Bộ [[Bộ Cẩm quỳ|Malvales]]
Dòng 87:
*:::: Bộ [[Bộ Sơn thù du|Cornales]]
*:::: Bộ [[Bộ Thạch nam|Ericales]]
*::: '''''Nhánh [[nhánh Cúc|euasterids I]]'''''
*::::: Họ [[Họ Mồ hôi|Boraginaceae]]
*::::: Họ [[Họ Thụ đào|Icacinaceae]]
*::::: Họ [[OncothecaceaeOncotheca]]ceae
*::::: Họ [[VahliaceaeVahlia]]ceae''
*::::: Bộ [[Bộ Giảo mộc|Garryales]]
*::::: Bộ [[Bộ Cà|Solanales]]
*::::: Bộ [[Bộ Long đởm|Gentianales]]
*::::: Bộ [[Bộ Hoa môi|Lamiales]]
*::: '''''Nhánh [[nhánh Cúc|euasterids II]]'''''
*::::: Họ [[Bruniaceae]]
*::::: Họ [[Columelliaceae]] [+ Họ [[DesfontainiaceaeDesfontainia]]ceae]
*::::: Họ [[Eremosyne|Eremosynaceae]]
*::::: Họ [[Họ Gạc nai|Escalloniaceae]]
*::::: Họ [[Paracryphiaceae]]
*::::: Họ [[Chi Đa hương|Polyosmaceae]]
*::::: Họ [[Sphenostemonacae]]
*::::: Họ [[Tribeles|Tribelaceae]]
*::::: Bộ [[Bộ Nhựa ruồi|Aquifoliales]]
*::::: Bộ [[Bộ Hoa tán|Apiales]]
Dòng 119:
|1=[[Amborellales]]
|2={{clade
|1=[[Bộ Súng|Nymphaeales]]
|2={{clade
|1=[[Austrobaileyales]]
Dòng 126:
|1={{clade
|1={{clade
|1=[[Họ Hoa sói|Chloranthales]]
|2=[[Phân lớp Mộc lan|Magnoliids]]
}}
|2={{clade
|1=[[Thực vật một lá mầm|Monocots]]
|2={{clade
|1=[[Họ Rong đuôi chó|Ceratophyllales]]
|2=Eudicots
}}