Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tiêu Hà”

'''Tiêu Hà''' (蕭何) (?-193 TCN) vốn là người huyện Bái (ở vùng [[Giang Tô]] ngày nay), là [[Tể tướng|Thừa tướng]] [[nhà Hán]]. Tiêu Hà cùng với [[Trương Lương]], [[Hàn Tín]] là "[[tam kiệt nhà Hán]]" (''Phi Tam kiệt tất vô Hán thất'' nghĩa là ''không có tam kiệt trợ giúp thì không có triều Hán''). Ông có đóng góp nhiều cho thành công của Lưu Bang trong thời [[Chiến tranh Hán-Sở|Hán Sở tranh hùng]]. Ông cũng là người có công giúp Hàn Tín đến với Lưu Bang nhưng đồng thời cũng có phần nào trách nhiệm trong cái chết của Hàn Tín, việc này đã trở thành một ngạn ngữ của [[Trung Quốc]] (成也蕭何，敗也蕭何, "thành dã Tiêu Hà, bại dã Tiêu Hà").

Vào năm 209 [[Công Nguyên|TCN]], [[nghĩa quân]] [[nông dân]] khắp nơi nô nức kéo về đất Túc, một nơi gần [[bái|huyện Bái]]. Nhiều dân các quận huyện đã nghe lời hiệu triệu của Trương Sở Vương [[Trần Thắng]] tổ chức nghĩa quân, giết hết các bọn quan tham ô lại. Quan huyện Bái kinh sợ đã không biết nên ứng phó thế nào đã cho người đi tìm viên Chủ lại Tiêu Hà và Giám ngục là [[Tào Tham]] đến để bàn bạc.

Trước đây Tiêu Hà đã từng làm lính ở huyện Tứ Thuỷ, làm Tòng sự, có nhiều mưu lược và đã được Huyện lệnh rất tin tưởng. Huyện lệnh bàn với Tiêu Hà và Tào Tham hưởng ứng lời kêu gọi của Trương Sở Vương, tham gia chuyện lớn "tạo phản", chống lại sự áp bức tàn khốc của [[nhà Tần|vương triều Tần]]. Tiêu Hà đã khuyên ông triệu tập những nhân sĩ người đất Bái từng chống lại triều Tần và sau này dùng lực lượng này kêu gọi nhân dân đi theo thì hơn. Sau khi bàn bạc, Huyện lệnh đã quyết định cử [[Phàn Khoái]] đi mời những người đã theo [[Hán Cao Tổ|Lưu Bang]]. Nhưng sau này huyện lệnh đất Bái đã thanh lòng đổi dạ, cho quân lính giữ chặt cửa thành, cho người bắt giam Tiêu Hà và Tào Tham, định giết chết cả hai người nhưng may sao Tiêu Hà và Tào Tham được mật báo nên đã chạy trốn, tìm đến đồn trại của quân Lưu Bang và bàn chuyện phá thành.

Không lâu sau, [[Trần Thắng]], [[Ngô Quảng]] đã bị giết chết. Khi này, [[Hạng Lương]], [[Hạng Vũ]] và Lưu Bang là tướng lĩnh của [[Sở Hoài vương|Sở Hoài Vương]]. Sau khi Hạng Lương chết, Hạng Vũ đã dẫn quân chủ lực của [[sở (nước)|nước Sở]] lên [[hướng Bắc|phía Bắc]] cứu [[triệu (nước)|nước Triệu]] và chiến đấu với quân chủ lực của nước Tần do [[Chương Hàm]] cầm đầu ở [[Trung Nguyên (Trung Quốc)|Trung Nguyên]]. Còn Lưu Bang dẫn quân đi đánh ở [[hướng Tây|phía Tây]], vượt qua [[Nam Dương (Trung Quốc)|Nam Dương]] và [[Vũ Quang (định hướng)|Vũ Quang]]. [[Tháng mười|Tháng 10]] năm 206 TCN, đại quân của Lưu Bang đã tiến vào thành [[Hàm Dương]], vua [[Tần Tử Anh]] đem xe ngựa, ấn tín Hoàng đế dâng cho Bái Công, Bái Công tuyên bố vương triều Tần diệt vong. Với chiến thắng khi đó, Tiêu Hà khuyên Bái Công không nên thỏa mãn, hưởng thụ những gì đạt được mà cần thu phục lòng dân hơn nữa.

Về sau, Lưu Bang nghe lời khuyên của Tiêu Hà, đến [[Hán Trung]] xưng vương và phong cho Tiêu Hà làm Hán Thừa tướng. Hán Tín vốn là một người đầu quân cho Hạng Vũ, nhưng Hạng Vũ đã không có mắt nhìn người anh hùng, chỉ cho Hàn Tín giữ chức Lang trung. Hàn Tín bèn bỏ Sở đầu Hán. Tuy nhiên, Hàn Tín đã từng phạm pháp nên bị xử chém. [[Hạ Hầu Anh]] là quan giám trảm bấy giờ đã cứu Hàn Tín thoát trảm. Nhưng Lưu Bang bấy giờ vẫn chưa biết rõ về Hàn Tín nên chỉ cho ông giữ chức Đô uý. Hàn Tín nhiều lần đến gặp gỡ Tiêu Hà và cùng ông chuyện trò, hiểu rõ nhau. Tiêu Hà đã khuyên Lưu bang trọng dụng Hàn Tín. Ông đã 3 lần tiến cử Hàn Tín nhưng Hán vương không dùng. Hàn Tín hết sức thất vọng và bỏ ra đi, Tiêu Hà kinh hoàng vội vã đuổi theo Hàn Tín. Khi Hán vương hỏi lý do vội vã đuổi theo Hàn Tín của Tiêu Hà, ông nói "''các chư tướng mà tìm thì rất dễ nhưng nhân tài giống như Hàn Tín thì có một không hai. Nếu như đại vương yên tâm xưng vương ở Hán Trung lâu dài thì bất tất dùng Hàn Tín. Còn muốn tranh thiên hạ, ngoài Hàn Tín ra không có ai đảm nhiệm được"''. Và ông còn nói thêm "''Nếu làm tướng lĩnh thì Hàn Tín cũng không ở lại đây"''. Hán vương đã đồng ý cho Hàn Tín làm Đại tướng, Thống soái các tướng lĩnh và cho mời Hàn Tín về để bàn bạc công việc. Hàn Tín đã bày cho Hán vương sách lược bình thiên hạ : "''Dưỡng sức tại Ba Thục, ổn định tại Hán Trung sau đó tung lực lượng về Hán Trung hướng về [[hướng Đông|phía Đông]] đoạt thiên hạ"''.

Hán vương đã theo sách lược cụ thể của Hàn Tín mà bố trí Tiêu Hà trấn thủ Ba Thục, làm yên lòng dân buôn bán, thu thuế cũng cấp lương thực cho quân đội. Nhân lúc Hạng Vũ chỉ cho hướng về phía Đông để thu phục [[tề (nước)|nước Tề]] không chú ý đến [[hướng Tây]], Hán vương đã cho quân đánh [[tần (nước)|nước Tần]] và nhanh chóng bình định Quan Trung. Năm thứ hai đời nhà Hán, quân Hán tiến về Đông thu đất của [[ngụy (nước)|nước Ngụy]], sau đó đến lượt vua [[hàn (nước)|nước Hàn]] đầu hàng và tiếp theo là [[tề (nước)|nước Tề]], [[triệu (nước)|nước Triệu]] theo Hán đánh Sở. Tiêu Hà khi đó đã là thừa tướng đã ra cụ thể chính sách pháp luật, xây dựng xã tắc, sửa chữa đền đài, cung điện bị hỏng, đặt quận huyện... làm cho nhà Hán có quy mô chặt chẽ của một nhà nước thời chiến. Ông cũng không quên việc bổ sung lực lượng và lương thực chi viện cho chiến tranh. Hán vương nhiều lần bị Hạng Vũ đánh, bị vây hãm, hao binh tổn tướng may có Tiêu Hà ở hậu phương bổ sung lực lượng kịp thời. Tháng 5 năm 205 TCN, quân Hán đại bại ở [[Từ Châu|Bành Thành]], Tiêu Hà đã kịp thời huy động quân lính ở Quan Trung ra tiền tuyến. Quân Hán được tiếp sức, đánh bật lại quân Sở và khiến Hạng Vũ không thể tiến sâu thêm về phía tây (đất Hán kiểm soát).

:''Xem thêm thông tin tại bài [[Chiến tranh Hán-Sở|Hán Sở tranh hùng]].''

Năm 11 đời Hán (năm 196 TCN), Trần Hy làm phản ở đất Triệu, Lưu Bang phải đi dẹp, [[Lã hậu|Lã Hậu]] và Tiêu Hà ở lại kinh thành. Lã Hậu sợ Hàn Tín nội ứng cho giặc ở kinh đô nên muốn trừ khử Hàn Tín. Vừa lúc đó có một bức thư của người em một người đã bị Hàn Tín kết tội đang cho giam trong ngục chờ ngày xử chết, bức thư vu cho Hàn Tín tội mưu phản. Lã Hậu đã lợi dụng Tiêu Hà là người Hàn Tín rất tin tưởng, để bảo Hàn Tín đến cung chúc thọ Lã Hậu. Vừa đến nơi thì Hàn Tín bị võ sĩ mai phục áp dẫn đến cung Trường Lạc chịu hành hình: xẻo mũi, chặt đầu, chặt tứ chi, róc thịt, quăng xương và thịt ra cho [[chó]] ăn để dân xem, với tội mưu phản... Lưu Bang nghe nói Hàn Tín chết ''vừa mừng vừa thương'', đem ấn tín Tướng quốc của Hàn Tín giao cho Tiêu Hà.

Hàn Tín đã chết, lòng đố kỵ của hoàng đế tập trung vào Tiêu Hà. Ông được Lưu Bang cho đội bảo vệ theo hầu từng bước, mỗi khi hoàng đế phải thân chinh đi dẹp giặc ở biên ải. Có người đã nói với Tiêu Hà rằng ông nên tỏ ra tham lam để làm hại đến thanh danh liêm khiết của mình thì vua mới yên lòng, mới không lo việc chiếm thành, mua chuộc tình cảm nhân dân của Tiêu Hà. Nhưng ông rất tiết kiệm thanh liêm, luôn giữ phẩm chất trong sạch. Có lần Tiêu Hà đã đề đạt nguyện vọng của dân lên Lưu Bang về việc dùng đất hoang trong vườn thượng uyển để khai khẩn, trồng lúa. Lưu Bang nghe nói vậy rất tức giận, cho rằng ông ăn hối lộ của dân cho nên mới nghĩ đến việc phá vườn thượng uyển. Hoàng đế cho lệnh bắt giam ông. Sau này do [[Vương Vệ Uý]] can gián nên Hoàng đế đã nhận ra sai lầm của mình và Tiêu Hà mới được thả ra. Khi Tiêu Hà đến ra mắt Lưu Bang để tạ tội, Lưu Bang lạnh mặt nói với Tiêu Hà :"''Tướng quốc hãy về nhà nghỉ ngơi. Tướng quốc vì dân mà thỉnh cầu, ta không cho phép, thì ta như [[vua Kiệt]] [[đời Hạ]], [[vua Trụ]] [[nhà Thương|đời Thương]] là vua ác, còn ngươi là [[Tể tướng]] hiền. Việc ta bắt nhà ngươi đã chỉ ra rằng ta đã phạm sai lầm"''.

#Cho xây dựng tông [[miếu]], xã tắc, [[cung điện]], đặt lại [[quận]] [[huyện]], xây dựng [[luật pháp|pháp luật]], thể chế...