Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Trịnh Lệ công”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Bot: Di chuyển 3 liên kết ngôn ngữ đến Wikidata tại d:q1129292 Addbot |
n Robot: Sửa đổi hướng |
||
Dòng 7:
| cỡ hình =
| ghi chú hình =
| chức vị = Vua [[trịnh (nước)|nước Trịnh]]
| tại vị = Lần 1: [[700 TCN]]-[[697 TCN]] <br /> Lần 2: [[679 TCN]]-[[673 TCN]]<timeline>
ImageSize = width:200 height:50
Dòng 33:
| thông tin con cái =
| con cái = [[Trịnh Văn công]]
| hoàng tộc = [[trịnh (nước)|nước Trịnh]]
| kiểu hoàng tộc = chư hầu
| tên đầy đủ = Cơ Đột
Dòng 48:
}}
'''Trịnh Lệ công''' ([[chữ Hán]]: 鄭厲公, ?-[[673 TCN]], trị vì: [[700 TCN]]-[[697 TCN]] và [[679 TCN]]-[[673 TCN]]<ref name="Sử ký, Trịnh thế gia">Sử ký, Trịnh thế gia</ref><ref>Phương Thi Danh, sách đã dẫn</ref>), tên thật là '''Cơ Đột''' (姬突), là vị vua thứ 5 của [[trịnh (nước)|nước Trịnh]]-[[chư hầu nhà Chu]] trong [[lịch sử Trung Quốc]].
==Công tử nước Trịnh==
Cơ Đột là con trai thứ hai của [[Trịnh Trang công]], vị vua thứ 3 của [[trịnh (nước)|nước Trịnh]] và là em của [[Trịnh Chiêu công]], vị vua thứ 4 của [[trịnh (nước)|nước Trịnh]]<ref name="Sử ký, Trịnh thế gia">Sử ký, Trịnh thế gia</ref>. Mẹ ông là Ung thị người [[tống (nước)|nước Tống]].
Năm [[714 TCN]], quân tộc Nhung vào đánh nước Trịnh. [[Trịnh Trang công]] đánh lui được quân Nhung nhưng vẫn lo lắng. Công tử Đột bèn khuyên cha bày quân mai phục quyết tâm đánh Nhung một trận nữa. Trang công đại phá quân Nhung lần thứ 2, giữ yên bờ cõi nước Trịnh.
Dòng 57:
==Làm vua lần thứ nhất==
===Nhờ họ ngoại giành ngôi===
Năm [[701 TCN]], vua cha [[Trịnh Trang công]] qua đời, anh ông là thế tử Cơ Hốt lên làm vua, tức [[Trịnh Chiêu công]]. Cơ Đột sang làm con tin ở [[tống (nước)|nước Tống]]. Họ ngoại của ông là họ Ung có thế lực ở [[tống (nước)|nước Tống]] nên [[Tống Trang công]] ủng hộ Cơ Đột, muốn lập lên ngôi vua.
Năm [[700 TCN]], đại phu [[Tế Trọng]] (祭足) đi sứ [[tống (nước)|nước Tống]]. Tống Trang công bèn uy hiếp Tế Trọng lập Cơ Đột đoạt ngôi, nếu không sẽ giết chết<ref name="Sử ký, Trịnh thế gia">Sử ký, Trịnh thế gia</ref><ref>Sử kí, Tống Vi tử thế gia</ref>. Tế Trọng nghe theo, mật ước với [[tống (nước)|nước Tống]], rồi trở về nước ép [[Trịnh Chiêu công]] nhường ngôi. Trịnh Chiêu công không làm gì được phải chạy trốn sang [[vệ (nước)|nước Vệ]]. Tháng 6 năm đó, Cơ Đột được đón về nước lập làm vua, tức Trịnh Lệ công<ref name="Sử ký, Trịnh thế gia">Sử ký, Trịnh thế gia</ref>.
Để ràng buộc Sái Trọng, họ Ung bên ngoại Lệ công lại thông gia với Sái Trọng, cho Ung Củ lấy con gái Sái Trọng.
===Quan hệ với chư hầu===
Vì Tống Trang công nhiều lần đòi Trịnh Lệ công hối lộ tiền để trả công giúp lên ngôi, hai nước trở thành thù hằn. Năm [[700 TCN]], Trịnh liên minh với [[kỷ (nước)|nước Kỷ]] và [[lỗ (nước)|nước Lỗ]], còn Tống liên minh với các nước [[Khương Tề|Tề]], [[Yên (nước)|Yên]], [[Vệ (nước)|Vệ]]; hai bên giao tranh ở nước Kỷ. Kết quả liên quân Trịnh-Lỗ-Kỷ đánh bại liên quân Tống-Tề-Yên-Vệ<ref>Xuân Thu tam truyện, tập 1, tr 177</ref>.
Sang năm [[699 TCN]], Tống Trang công lại kêu gọi các nước Tề, Sái, Vệ, Trần đi đánh Trịnh để báo thù. Liên quân tiến vào Đại Quỳ, chiếm ấp Ngư Thủ.
Dòng 95:
Năm [[678 TCN]], [[Sở Văn vương]] thấy Trịnh Lệ công về nước mà không đến triều kiến mình bèn đem quân đánh [[Trịnh (nước)|Trịnh]]. Quân Sở tiến đến đất Lịch, Trịnh Lệ công phải giảng hoà với quân [[Sở (nước)|Sở]].
Năm [[673 TCN]], Trịnh Lệ công cùng Quắc công liên minh giúp Huệ vương, mang quân đánh Lạc ấp, giết chết Tử Đồi cướp ngôi và đưa Huệ vương lên ngôi. Trịnh Lệ công muốn được Huệ vương ban chén ngọc nhưng Huệ vương không nghe theo, do đó [[trịnh (nước)|nước Trịnh]] giận [[thiên tử]] [[nhà Chu]]<ref>Sử kí, Chu bản kỉ</ref>.
Mùa thu năm [[673 TCN]], Trịnh Lệ công qua đời. Ông ở ngôi lần đầu được 4 năm, lưu vong 17 năm, ở ngôi lần thứ hau 7 năm, tổng cộng làm vua hai lần 11 năm. Con ông là Cơ Tiệp lên nối ngôi, tức [[Trịnh Văn công]].
Dòng 104:
*[[Trịnh Tử Vỉ]]
*[[Trịnh Tử Anh]]
*[[Tế Trọng|Sái Trọng]]
*[[Trịnh Văn công]]
*[[Tề Hoàn công]]
| |||