Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Albrecht von Roon”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nKhông có tóm lược sửa đổi
Cheers!-bot (thảo luận | đóng góp)
n clean up, replaced: |thumb| → |nhỏ| (2), |left| → |trái|, [[Image: → [[Hình: (2) using AWB
Dòng 18:
| đảng =
|}}
'''Albrecht Theodor Emil Graf von Roon''' ([[30 tháng 4]] năm [[1803]]&nbsp;– [[23 tháng 2]] năm [[1879]]) là một chính khách và [[người lính|quân nhân]] [[Phổ (quốc gia)|Phổ]],<ref name="rogerparkinsontrang139"> Roger Parkinson, ''The Encyclopedia of Modern War'', các trang 139-140.</ref>, đã trở thành [[Thống chế Đức|Thống chế]] của [[quân đội Phổ]].<ref name="johnjeegantrang254">John Keegan, ''Who's Who in Military History: From 1453 to the Present Day'', trang 254</ref> Với tư cách là [[Bộ trưởng]] Bộ Chiến tranh [[Vương quốc Phổ|Phổ]] từ năm [[1859]] cho đến năm [[1873]], Roon, cùng với [[Thủ tướng]] [[Otto von Bismarck]] và Tổng tham mưu trưởng [[Helmuth Karl Bernhard von Moltke|Helmuth von Moltke Lớn]], là một nhân vật chủ chốt trong [[Chính phủ]] Phổ trong [[thập kỷ]] [[1860]] &ndash; một giai đoạn quan trọng trong [[lịch sử]] Phổ, khi mà hàng loạt cuộc [[chiến tranh]] thắng lợi với [[Đan Mạch]], [[Đế quốc Áo|Áo]] và [[Pháp]] đã dẫn đến sự [[thống nhất nước Đức]] dưới quyền lãnh đạo Phổ.
 
Roon đã được [[Hoàng tử]] [[Wilhelm I của Đức|Wilhelm]] (sau là [[Kaiser|Đức hoàng]] Wilhelm I) bổ nhiệm làm Bộ trưởng Chiến tranh thay cho [[Edouard von Bonin]] &ndash; người có khuynh hướng [[chủ nghĩa tự do|tự do]] hơn ông. Được nhìn nhận là một "người bảo thủ sáng suốt", ông nhận thấy vai trò trung tâm của lực lượng [[quân đội Phổ]] và những giá trị của nó trong việc khơi dậy tinh thần dân tộc của người Phổ,<ref name="rogerparkinsontrang139"/><ref name="johnjeegantrang254"/><ref name="stephenbadseytrang19">Stephen Badsey, ''The Franco-Prussian War 1870-1871'', trang 19</ref><ref name="rogerparkinsontrang139"/><ref name="johnjeegantrang254"/> và đã tiến hành hàng loạt [[cải cách]].<ref>George O. Kent, ''Bismarck and His Times'', trang 36</ref> Công cuộc canh tân của ông được đề ra trong bối cảnh quân đội Phổ đã trải qua một quá trình suy yếu kể từ khi [[những cuộc chiến tranh của Napoléon]] chấm dứt và các đội quân của công dân ''[[Landwehr]]'' không còn đáng tin cậy nữa. Trong đó, ông hợp nhất lực lượng dân binh ''Landwehr'' với [[quân đội]] chính quy của Phổ,<ref name="johnjeegantrang254"/> và cải cách này đã hỗ trợ cho Bismarck đánh bại các đối thủ theo chủ nghĩa tự do của ông này.<ref name="stephenbadseytrang19"/> Việc thống nhất dân binh với quân chính quy cũng khiến cho quân đội Phổ trở thành lực lượng quân đội đầu tiên trên [[thế giới]] có thể tổng động viên nhanh chóng các lực lượng trừ bị được huấn luyện bài bản, có kỷ luật và khả năng chiến đấu cao, và họ đã thực hiện điều này với thành công lớn trong [[Chiến tranh Áo-Phổ]] năm [[1866]] và [[Chiến tranh Pháp-Phổ]] năm [[1870]]. <ref name="johnjeegantrang254"/>
 
Các thành tựu về mặt hành chính của Roon đã bổ trợ cho các thành quả về chiến dịch và tham mưu của Moltke Lớn.<ref name="johnjeegantrang254"/> Từ ngày [[1 tháng 1]] cho đến ngày [[9 tháng 11]] năm [[1873]], ông cũng là Thủ tướng Chính phủ Phổ. <ref name="rogerparkinsontrang139"/>
 
== Học vấn ==
Dòng 30:
 
== Các tác phẩm ==
Cũng trong năm 1826, ông được bổ nhiệm làm giảng viên trường thiếu sinh quân tại [[thủ đô|kinh thành]] [[Berlin]], nơi ông đặc biệt chú trọng đến bộ môn [[địa lý]] [[quân sự]]. Ông là một học trò của nhà vật lý nổi tiếng [[Carl Ritter]] dạy ở trường Quân sự Berlin.<ref>{{Cite NIE|Roon, Albrecht Theodor Emil|year=1905}}</ref><ref>{{Cite EB1911|Ritter, Karl}}</ref> Roon nhanh chóng trở nên nổi tiếng như một bậc thầy về địa lý và khoa học quân sự.<ref name="williamhdavenportadams">William H. Davenport Adams, ''The Franco-Prussian War: Its Causes, Incidents and Consequences : with the Topography and History of the Rhine Valley by W. H. Davenport Adams'', Tập 1, trang 122</ref> Năm [[1832]], Roon xuất bản tác phẩm được nhiều người biết đến ''Các nguyên lý của Địa lý Tự nhiên, Quốc gia và Chính trị'', dài 3 tập (''Grundlage der Erd-, Völker- und Staaten-Kunde''), với 4 vạn ấn bản đã được bán chỉ trong vòng vài năm. Tiếp theo sau công trình này, năm [[1834]] ông viết ''Các yếu tố của Địa lý'' (''Anfangsgrunde der Erdkunde''), năm [[1837]] ông viết ''Địa lý Quân sự châu Âu'' (''Militärische Landerbeschreibung von Europa''), và năm [[1839]] ông viết cuốn ''Bán đảo Tây-Bồ'' (''Die Iberische Halbinsel'')<ref name="roontudienbachkhoa">{{Cite EB1911|wstitle=Roon, Albrecht Theodor Emil, Count von}}</ref>. Tác phẩm ''Bán đảo Tây-Bồ'' của ông chủ yếu đề cập đến các cuộc [[nội chiến]] tại [[Tây Ban Nha]]. <ref name="williamhdavenportadams"/>
 
[[ImageHình:Albrecht Graf von Roon-Harro Magnussen.jpg|thumbnhỏ|lefttrái|upright|Tượng Albrecht Graf von Roon tại Tiergarten, Berlin]]
 
== Sự nghiệp quân sự ban đầu ==
Bên cạnh các tác phẩm của mình, Roon vẫn theo đuổi mạnh mẽ sự nghiệp chuyên môn của ông<ref name="williamhdavenportadams"/>. Vào năm [[1832]], ông tái nhập trung đoàn của mình, và sau đó tham gia trong [[quân đoàn]] quan sát viên dưới quyền tướng [[Karl Freiherr von Muffling|tướng von Müffling]] ở [[Krefeld]], và trong thời gian này ông lần đầu tiên phát hiện ra tình trạng yếu kém của lực lượng quân đội Phổ.<ref name="roontudienbachkhoa"/> Quân đoàn của ông đã tận mắt chứng kiến [[cuộc vây hãm Antwerp (1832)|cuộc vây hãm Antwerp]] của quân đội [[Bourbon phục hoàng|Pháp]] tại [[Bỉ]] từ [[tháng 11]] cho đến [[tháng 12]] năm 1832.<ref>George Bruce Malleson, ''The refounding of the German empire, 1848-1871'', trang 59</ref> Vào năm [[1833]], ông được bổ nhiệm vào Cục Khảo sát tại Berlin, và vào năm [[1835]] ông gia nhập [[Bộ Tổng tham mưu Đức|Bộ Tổng tham mưu Phổ]], sau đó đến năm [[1836]] ông được phong hàm [[Đại úy]] và trở thành một giảng viên đồng thời là thẩm tra viên tại học viện quân sự ở Berlin. Vào năm [[1842]], sau khai trải qua một căn bệnh kéo dài hai năm do làm việc quá sức, ông được phong làm [[Thiếu tá]] và phục vụ ban tham mưu của [[Quân đoàn]] VII. Khi làm việc trong ban tham mưu của Quân đoàn VII, ông một lần nữa bị ấn tượng với sự kém hiệu quả về mặt tổ chức của quân đội Phổ, và trở nên bận rộn với việc vạch ra các kế hoạch canh tân quân lực.<ref name="roontudienbachkhoa"/> Hai năm sau, với tư cách là thầy dạy của [[Friedrich Karl của Phổ (1828-1885)|Hoàng thân Friedrich Karl của Phổ]], ông đã hộ thống Hoàng thân tại trường [[Đại học Bonn]] và trong các chuyến công du của Friedrich Karl đến [[Thụy Sĩ]], [[Ý]], [[Pháp]] và [[Bỉ]].<ref>Charles Knight, ''Biography: Or, Third Division of "The English Encyclopedia"'', trang 1051</ref> Vào năm [[1848]], ông được bổ nhiệm làm tham mưu trưởng của Quân đoàn VIII tại [[Koblenz]]. Trong các biến động vào năm đó, ông phục vụ dưới quyền chỉ huy của [[Wilhelm I của Đức|Hoàng tử Wilhelm]], sau này là Quốc vương Phổ và [[Hoàng đế Đức]], trong việc dập tắt cuộc nổi dây tại [[Baden]], và đã thể hiện lòng dũng cảm và sự năng động của mình. Ông được trao tặng Huân chương Đại bàng Đỏ hàng ba vì những đóng góp của ông trong chiến đấu. <ref name="roontudienbachkhoa"/>
 
Vào thời gian này, trong khi tham gia trong bộ tham mưu của Wilhelm, ông đã đệ trình lên Hoàng thân các ý định canh tân quân đội của mình. Đến năm [[1850]], bộ máy tổ chức khiếm khuyết và sự thiếu hiệu quả của quân đội Phổ đã được phát hiện, và điều này dẫn đến [[Hiệp ước Olmütz]] &ndash; một sự sỉ nhục đối với Phổ. Cùng năm đó, Roon được phong làm [[Thượng tá]] và đến năm [[1851]] ông trở thành [[Đại tá]]. Giờ đây, được sự tín nhiệm hoàn toàn của Hoàng thân Wilhelm, ông bắt đầu hoạt động tích cực với tư cách là một nhà tổ chức quân đội. <ref name="roontudienbachkhoa"/>
 
== Các cải cách quân sự của Roon ==
Được thăng hàm [[Thiếu tướng]] vào năm [[1859]] và [[Trung tướng]] vào năm [[1859]], Roon đã giữ một vài chức vụ chỉ huy kể từ năm [[1850]] và được triển khai trong các sứ mệnh quan trọng. Hoàng thân Wilhelm trở thành Nhiếp chính vương vào năm [[1858]], và đến năm [[1859]] ông cử Roon làm thành viên của một hội đồng với nhiệm vụ báo cáo về việc tái cơ cấu quân đội. Trong cuộc [[Chiến tranh giành độc lập Ý lần thứ hai|Chiến tranh Áo-Pháp-Sardinia]], ông được lệnh tổng động viên một [[sư đoàn]].<ref name="roontudienbachkhoa"/> Đến cuối năm 1859, mặc dù ông là một trung tướng trẻ tuổi nhất trong quân đội (56 tuổi),<ref name="michaelembretrang35"/> ông kế nhiệm [[Edouard von Bonin]] làm [[Bộ Chiến tranh Phổ|Bộ trưởng Bộ Chiến tranh]]. Hai năm sau, vào năm [[1861]], Bộ [[Hải quân]] cũng được giao cho ông đứng đầu. <ref name="roontudienbachkhoa"/>
 
"Người bảo thủ sáng suốt"<ref>Hannah Pakula, ''An Uncommon Woman: The Empress Frederick, Daughter of Queen Victoria, Wife of the Crown Prince of Prussia, Mother of Kaiser Wilhelm Von Roon'', trang 165</ref> có niềm tin sốt sắng vào sự chuyên môn, và các cuộc cải cách để đổi mới quân đội.<ref name="michaelembretrang35">Michael Embree, ''Bismarck's First War: The Campaign of Schleswig & Jutland 1864'', trang 35</ref> Được sự ủng hộ của tướng [[Edwin von Manteuffel]] và Tổng tham mưu trưởng mới của quân đội Phổ là [[Helmuth Karl Bernhard von Moltke|Helmuth von Graf Moltke]], Roon đã soạn thảo các kế hoạch để điều chỉnh hệ thống quân sự do [[Gerhard von Scharnhorst|Scharnhorst]] thiết lập cho phù hợp với bối cảnh hiện thời của nước Phổ.<ref name="roontudienbachkhoa"/> Một phần của các cuộc canh tân của ông là chế độ ''cưỡng bách tòng quân'' trên toàn quốc : theo đó, việc phục vụ dưới các lá quân kỳ bắt buộc phải kéo dài 3 năm, khởi đầu ở độ tuổi 20.<ref name="rogerparkinsontrang139"/> Tiếp theo đó, những [[người lính]] được tuyển mộ sẽ phục vụ lực lượng trừ bị trong vòng 4 năm<ref name="michaelembretrang35"/>, chứ không phải là 2 năm như trước đây nữa.<ref name="rogerparkinsontrang139"/> Và, sau khi mãn hạn trong lực lượng trừ bị, họ sẽ gia nhập lực lượng dân quân, hay nói cách khác là ''[[Landwehr]]''.<ref name="michaelembretrang35"/> Nhờ cải tổ của Roon, các [[trung đoàn]] mới của quân đội Phổ đã được thành lập.<ref name="roontudienbachkhoa"/> Tong năm [[1862]] quân số của lực lượng chính quy Phổ đã được mở rộng gấp đôi<ref name="geoffreywawro7677">Geoffrey Wawro, ''Warfare and Society in Europe, 1792- 1914'', trang 76</ref>. Ngoài ra, mặc dù vai trò trong cuộc Chiến tranh Giải phóng năm 1813 của dân quân vẫn còn được ca ngợi trong một huyền thoại mang tính [[dân tộc chủ nghĩa]], Roon tin rằng ''Landwehr'' là một đội ngũ yếu kém về quân sự lẫn chính trị : hạn chế về tính thực tiễn và thiếu sự tinh nhuệ. Vì thế, ông đã cắt giảm vai trò của lực lượng này :<ref name="roontudienbachkhoa"/> việc phục vụ trong đội ngũ dân quân bị giảm từ 7 năm xuống 5 năm, dưới sự giám sát chặt chẽ trong quân đội chính quy, qua đó biến dân quân theo một lực lượng trừ bị hạng hai trên chiến tuyến.<ref name="rogerparkinsontrang139"/> Việc giám sát đối với ''Landwehr'' được thực hiện bởi những người điều khiển các khu vực [[quân đoàn]]<ref> Michael Howard, ''The Franco-Prussian War: The German Invasion of France, 1870-1871'', trang 22</ref>, mà cuộc canh tân của Roon đã phân chia nước Phổ làm 8 khu vực. <ref name="rogerparkinsontrang139"/>
 
Những đề xuất tái cấu trúc quân đội của Roon đã vấp phải sự phản kháng mãnh liệt từ [[Quốc hội Phổ]] (''Preußischer Landtag''), đứng đầu là [[Đảng Tiến bộ Đức|Đảng Tiến bộ]] của những người theo chủ nghĩa tự do, do [[quốc hội]] chủ trương đặt ngân sách quân sự dưới sự kiểm soát của nghị viện.<ref name="roontudienbachkhoa"/> Những người theo chủ nghĩa tự do coi vấn đề quân đội là một minh chứng cho chế độ [[quân chủ chuyên chế|chuyên chế]] của Hoàng gia Phổ. Trong khi Roon cho rằng quân đội Phổ cần phải có thêm nhiều lính để bảo vệ quyền lợi của vương quốc chống lại [[Áo]] và Pháp, những người theo chủ nghĩa tự do cho rằng mục tiêu thực sự của Roon là "quân phiệt hóa" [[xã hội]] Phổ. Họ cho rằng, nếu cần thiết mở mang quân số, lực lượng dân binh ''Landwehr'' hoàn toàn có thể đáp ứng nhu cầu của quân đội bằng nguồn lực dồi dào của họ. Tuy nhiên, về vai trò của ''Landwehr'', Roon đã phản bác : trong thời đại này, chiến tranh đã trở nên phức tạp và đòi hỏi những binh sĩ nhà nghề, chứ không phải là dân binh.<ref name="geoffreywawro7677"/> Sau những năm tháng xung đột [[chính trị]], với sự hỗ trợ tận tình của Thủ tướng [[Otto von Bismarck]] và Moltke, Roon cuối cùng đã giành được [[chiến thắng]]. <ref name="roontudienbachkhoa"/>
 
[[ImageHình:BismarckRoonMoltke.jpg|thumbnhỏ|Roon (giữa), cùng với [[Otto von Bismarck|Bismarck]] (trái) và [[Helmuth Karl Bernhard von Moltke|Moltke]] (phải). Ba nhà lãnh đạo của Phổ trong thập niên [[1860]].]]
 
== Anh hùng dân tộc ==
Sau chiến thắng của [[người Đức]] trong cuộc [[Chiến tranh Schleswig lần thứ hai]] với [[Đan Mạch]] năm [[1864]], Roon từ là người bị căm ghét nhất tại Phổ đã trở thành một người được ưa chuộng tại đất nước này.
 
Khi cuộc [[Chiến tranh Áo-Phổ]] bùng nổ ([[1866]]), Roon được thăng cấp ''[[Thượng tướng Bộ binh]]''. Ông đã tham gia trong [[thắng lợi quyết định]] tại [[trận Königgrätz|Königgrätz]], dưới quyền tổng chỉ huy của [[Helmuth Karl Bernhard von Moltke|Moltke]]. Ông được nhận [[Huân chương Đại bàng Đen]] tại [[Mikulov|Nikolsburg]] trên con đường tại [[Viên]]<ref name="roontudienbachkhoa"/>. Đại thắng ở Königgrätz đã cho thấy thành công của các cuộc cải cách của Roon.<ref name="rogerparkinsontrang139"/> Cơ chế quân đội của ông đã được toàn bộ [[Liên bang Bắc Đức]] áp dụng sau năm 1866. Trong các năm về sau, cơ chế quân đội của ông cũng được toàn bộ các nước ở [[lục địa châu Âu]] học theo. <ref name="roontudienbachkhoa"/>
 
Trong [[Chiến tranh Pháp-Phổ]] năm [[1870]] &ndash; [[1871]], Roon đã tháp tùng [[vua]] [[Wilhelm I của Đức|Wilhelm I]] (sau là [[Hoàng đế Đức]]) đi chinh chiến.<ref name="roontudienbachkhoa"/> Nhờ có cuộc canh tân của Roon, người Phổ đã tổng động viên được hàng triệu binh lính khi cuộc [[chiến tranh]] này nổ ra.<ref name="johnjeegantrang254"/> Cuộc chiến là một thắng lợi vang dội đối với Phổ và Roon đã có đóng góp đáng kể đến thành công này. Vào ngày [[19 tháng 1]] năm [[1871]], ông được phong làm [[Bá tước]] (''[[Graf]]''), ngay sau Moltke. Vào [[tháng 1]] năm [[1873]], ông kế nhiệm Bismarck làm Thủ tướng Phổ, trong khi Bismarck vẫn tiếp tục là Thủ tướng của [[Đế quốc Đức]]. Tuy nhiên, sức khỏe yếu đã khiến cho ông phải trao lại ghế Thủ tướng cho Bismarck. Roon đã được phong hàm [[Nguyên soái|Thống chế]] vào ngày [[1 tháng 1]] năm [[1873]].
Dòng 73:
== Liên kết ngoài ==
*{{Cite Americana|year=1920|Roon, Albrecht Theodor Emil von}}
 
 
 
{{s-start}}
Hàng 84 ⟶ 82:
 
{{Authority control|VIAF=34447787}}
 
{{Link GA|ja}}
 
{{Persondata <!-- Metadata: see [[Wikipedia:Persondata]]. -->
| NAME =Roon, Albrecht Von
Hàng 94 ⟶ 95:
}}
{{DEFAULTSORT:Roon, Albrecht Von}}
[[CategoryThể loại:Sinh 1803]]
[[CategoryThể loại:Mất 1879]]
[[CategoryThể loại:Người hạt Koszalin]]
[[CategoryThể loại:Thống chế Đế quốc Đức]]
[[CategoryThể loại:Thống chế Phổ]]
[[CategoryThể loại:Thủ tướng Phổ]]
[[CategoryThể loại:Bá tước Đức]]
[[CategoryThể loại:Nhân vật trong Chiến tranh Áo-Phổ]]
[[CategoryThể loại:Quân nhân Đức trong Chiến tranh Pháp-Phổ]]
[[CategoryThể loại:Người tỉnh Pomerania]]
 
{{Link GA|ja}}