Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tây Sahara”

'''Tây Sahara''' ([[tiếng Ả Rập]]: الصحراء الغربية) đọc là ''as-Ṣaḥrā' al-Gharbīyah'' là một vùng lãnh thổ tại Bắc Phi, ven Đại Tây Dương và giáp với [[Maroc|Ma Rốc]], [[Algérie|Angeri]] và [[Mauritanie|Mauritani]]. Diện tích 226 nghìn km². Dân số 382,617 người (2007). Dân tộc: Arập và [[Berber]]. Tôn giáo: đạo Hồi. Đất đai phần lớn là sa mạc (thuộc [[sa mạc Sahara|hoang mạc Sahara]]), dân cư thưa thớt. Thành phố lớn nhất là [[El Aaiún]], chiếm một nửa dân số trong toàn vùng.

Tây Sahara nằm trong Danh sách những lãnh thổ không tự chủ của Liên Hiệp Quốc từ những năm 1960 khi nó còn là thuộc địa của Tây Ban Nha. Hiện tại đây là vùng đất tranh chấp giữa [[Maroc|Vương quốc Ma Rốc]], vốn kiểm soát phần lớn Tây Sahara và tuyên bố chủ quyền trên toàn lãnh thổ này; và [[Mặt trận Politsario]], hiện thời kiểm soát 20% lãnh thổ, đòi dành độc lập dưới tên nhà nước [[Cộng hòa Dân chủ Ả Rập Xarauy|Cộng hoà Dân chủ Ả Rập Xarauy]]. Ma Rốc gọi vùng đất này là '''Các tỉnh phía Nam''' hay '''Sahara thuộc Ma Rốc'''.

Lịch sử vùng Tây Sahara ít được biết cho đến khi có những mối quan hệ buôn bán giữa vùng này với [[châu Âu]] vào [[thế kỷ 4|thế kỉ 4]] [[Công Nguyên|TCN]]. Trong thời cổ đại, [[người Berber]] đến sinh sống sau đó là [[người Ả Rập]]. Các nhà hàng hải [[Bồ Đào Nha]] đến [[Cape Bojador]] (bờ biển phía Bắc Tây Sahara hiện nay) năm 1434.

Tuy nhiên, ngay trước cái chết của độc tài [[người Tây Ban Nha]] [[Francisco Franco]] vào mùa đông năm 1975, Tây Ban Nha phải đương đầu với một chiến dịch đòi lãnh thổ mạnh mẽ của Maroc, và sự mở rộng ít hơn của [[Mauritanie|Mauritania]], nổi lên tột cùng trong Diễu hành Xanh. Tây Ban Nha khi đó đã rút quân đội và người định cư của mình ra khỏi lãnh thổ, sau khi đàm phán vào năm 1975, một thỏa thuận tay ba với Maroc và Mauritania, từ đó cả hai nước sẽ cùng điều hành khu vực này. Mauritania sau đó rút lại lời tuyên bố sau khi đánh nhau thất bại với Polisario. Maroc liên hệ đến cuộc chiến với Mặt trận Polisario do [[Algérie]] chống lưng, mặc dù một lệnh ngừng bắn đã được đưa ra vào năm 1991, và lãnh thổ vẫn nằm trong sự tranh chấp.

[[Liên Hiệp Quốc]] xem Tây Sahara thuộc Tây Ban Nha cũ là một lãnh thổ phi thực dân, với Tây Ban Nha là quyền lực điều hành hình thức. Những nỗ lực hòa bình của Liên Hiệp Quốc đã nhắm tới tổ chức một cuộc trưng cầu ý dân về sự dộc lập trong dân cư Sahrawi, nhưng điều này vẫn chưa diễn ra. Liên minh [[châu Phi]] và trong lịch sử đã có ít nhất 41 chính phủ nhìn nhận lãnh thổ có chủ quyền, mặc dù bị chiếm đóng, là quốc gia dưới tên [[Cộng hòa Dân chủ Ả Rập Xarauy|Cộng hòa Dân chủ Ả Rập Sahrawi]] (SADR), với một chính phủ lưu vong do [[Mặt trận Polisario]] hỗ trợ.

Tây Sahara là vùng lãnh thổ phía Tây của [[Bắc Phi]], Bắc giáp [[Maroc|Morocco]], Đông giáp [[Algérie]], Đông Nam giáp [[Mauritanie|Mauritania]], Tây giáp [[Đại Tây Dương]].

Địa hình đồng bằng với [[hoang mạc|sa mạc]] cát và sa mạc đá, có một số núi thấp ở phía đông bắc và phía nam. Khí hậu nhiệt đới khô hạn. Hải lưu lạnh ngoài khơi gây ra sương mù dày ở ven biển. Sông chính: Xaghia en Hamra (Saguia - el - Hamra). Hầu như không có đất canh tác (trừ vài [[ốc đảo]]), không có [[rừng]], [[đồng cỏ]] 19%, các đất khác 81%. Khoáng sản chính: [[photphat]] và [[sắt]].

Tây Sahara là vùng đất nghèo [[tài nguyên]] và thiếu các nguồn [[nước]]. [[Kinh tế]] chăn nuôi du mục và đánh cá ven biển. Khoảng 50% lao động làm nông nghiệp. [[Công nghiệp]] : khai khoáng (photphat), tiểu công nghiệp và thủ công nghiệp. GDP đầu người khoảng một vài trăm USD. Sản phẩm [[nông nghiệp]] chính : [[chà là]] và [[rau]] tại các ốc đảo. Chăn nuôi [[lạc đà]], [[dê]], [[cừu nhà|cừu]]. Đánh [[cá]] và làm [[muối]] ven biển [[Đại Tây Dương]]. Năng lượng: điện 79 triệu kW.h. Giao thông: đường bộ 6,1 nghìn km (22% rải nhựa). Xuất nhập khẩu do Marôc kiểm soát. Xuất khẩu photphat (62% tổng giá trị xuất khẩu), gia súc. Nhập khẩu: lương thực, hàng tiêu dùng, xăng dầu. Đơn vị tiền tệ: dùng tiền Marôc (đia ham) trong giao dịch ngoại thương. Tỉ giá hối đoái: 1 USD = 8,1 đia ham.

Dân số 383 nghìn (2007). Dân tộc: Ả Rập và Becbe (Berber). Ngôn ngữ chính thức: [[tiếng Ả Rập]]. Tôn giáo: [[hồi giáo|đạo Hồi]].