Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Viêm phổi”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
→Liên kết ngoài: Advertising links |
n Robot: Sửa đổi hướng |
||
Dòng 19:
[[Tập tin:New Pneumonia cartoon.jpg|nhỏ|phải|Viêm Phổi]]
Viêm phổi có thể do biến chứng từ [[sởi|bệnh sởi]], [[ho gà]], [[cúm]], [[viêm phế quản]], [[hen phế quản|hen]] hoặc bất kì bệnh nặng nào khác <ref>[http://www.cimsi.org.vn/Benhthuonggap/Danh%20muc%20benh/ViemPhoi.HTM Viêm phổi] www.cimsi.org.vn</ref>. Trong các bệnh sưng phổi, nhiều nhất là do [[vi trùng]] [[Pneumococcus]]. Ngoài ra còn có thể do vi trùng (bacteria) khác, [[virus|siêu vi trùng]] (virus), có khi do [[ký sinh trùng]] (parasites), hoặc loài [[nấm]] (fungus).
== Triệu chứng ==
Dòng 29:
== Dịch tễ học ==
Tại [[Hoa Kỳ]], 4 triệu người bị sưng phổi mỗi năm, phần lớn là do Pneumococcus. Khoảng 40.000 người chết vì bệnh này mỗi năm. Nó là một trong những nguyên nhân nhập viện hàng đầu của người trên 65 tuổi. Những người đang mang sẵn các tật bệnh khiến sức đề kháng của cơ thể suy giảm (chẳng hạn như bệnh [[HIV/AIDS|AIDS]], [[bệnh thận]], ...) cũng dễ bị sưng phổi Pneumococcus.<ref>[http://patients.uptodate.com/topic.asp?file=pulm_inf/2222 Pneumococcal pneumonia in adults] patients.uptodate.com</ref>
== Biến chứng ==
Từ phổi, vi trùng Pneumococcus có thể vào máu, gây [[nhiễm trùng huyết|nhiễm trùng máu]] (bacteremia), rồi theo máu đến gieo họa tới các cơ quan khác ([[viêm màng não|màng não]], [[viêm cơ tim|tim]], [[sưng khớp|khớp]]...). Một khi nhiễm trùng máu hoặc sưng màng não xảy ra, tử vong sẽ rất cao.
== Điều trị ==
Dòng 45:
== Tiêm chủng Vắc-xin ==
Hiện [[vắc-xin|chích ngừa]] là một cách tốt để phòng bệnh sưng phổi gây do vi trùng Pneumococcus. Theo Viện Cao niên Quốc gia (National Institute of Aging) tại [[Hoa Kỳ]], thuốc [[vắc-xin]] sưng phổi Pneumococcus (pneumococcal vaccine) hữu hiệu, tài trợ bởi chương trình [[Medicare]], nhưng tính ra, rất nhiều vị có tuổi hoặc đang mang những bệnh nặng chưa chích ngừa. Chỉ tiêu từ các năm qua, từ năm [[2000]], Cơ quan Y tế Công cộng (Public Health Service) hy vọng trên toàn nước Mỹ số người được chích ngừa phải là trên 60%.
Vi trùng Pneumococcus có nhiều dòng, tuy cùng một giống. Thuốc ngừa sưng phổi Pneumococcus chứa những chất lấy từ 23 dòng vi trùng Pneumococcus khác nhau. Thuốc chích vào người để kích thích cơ thể ta tạo các [[kháng thể]] (antibodies) chống lại những dòng vi trùng này.
Dòng 53:
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Tật bệnh (Centers for Disease Control and Prevention) đề nghị các bác sĩ chích ngừa sưng phổi Pneumococcus cho những quí vị thuộc các thành phần sau đây, có thể nguy đến tính mạng nếu bị sưng phổi Pneumococcus:
* Các vị từ 65 tuổi, dù không có bệnh gì quan trọng.
* Trẻ em trên 2 tuổi và người lớn dưới 65 đang mang các bệnh kinh niên như [[bệnh tim]], [[bệnh phổi]], thận, [[tiểu đường|đái tháo đường]], [[HIV/AIDS|AIDS]], [[ung thư]], ..., hoặc người đang phải dùng những loại thuốc khiến sức kháng cự của cơ thể suy giảm, như thuốc [[steroid]], các [[thuốc chống ung thư]].
* Người đã cắt [[lách]], hoặc có [[bệnh lá lách]], nên không làm việc bình thường (lá lách là một cơ quan quan trọng trong việc tạo kháng thể).
* Người đang ở trong viện chăm sóc đặc biệt (thí dụ [[viện dưỡng lão]]).
* Người đã được [[thay ghép cơ quan]] (organ transplant recipients), chẳng hạn như [[thay ghép thận]].
* Người bị [[xơ gan]] (cirrhosis), hoặc dù chưa, nhưng [[chứng nghiện rượu|nghiện rượu]] nặng.
Trên nguyên tắc, một mũi thuốc ngừa sẽ bảo vệ ta suốt đời, song những vị sau đây nên được chích ngừa lại sau 5 năm, do sự bảo vệ nhạt dần theo thời gian:
Dòng 69:
Sau khi chích ngừa, thường ta chỉ hơi đau và đỏ một chút nơi chỗ chích. Có người bị đau, đỏ nhiều hơn, có khi nóng sốt và nhức mỏi các bắp thịt (dưới 1% các trường hợp chích ngừa). Thỉnh thoảng có người bị [[phản ứng]] nặng (''anaphylaxis''), gây tình trạng trụy tim mạch (khoảng 5/1.000.000 người có phản ứng nặng).
Năm [[2005]], thuốc chích ngừa cúm hiếm tại Hoa Kỳ (vì hãng thuốc Chiron của [[Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland|Anh Quốc]] cung cấp đến nửa số thuốc chích ngừa cúm cho địa phương)<ref>[http://www.usatoday.com/news/health/2004-10-21-flu-vaccine-cost_x.htm Flu vaccine shortage could cost U.S. $20 billion] www.usatoday.com</ref>; điều này có thể làm làm tăng trường hợp sưng phổi Pneumococcus trong năm [[2006]] và sau đó.
{{Lịch trình chủng ngừa tại Úc}}
| |||