Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Friedrich Wilhelm I xứ Brandenburg”

| tiền nhiệm = [[Georg Wilhelm, xứTuyển hầu tước Brandenburg|Georg Wilhelm]]

| tôn giáo = [[Tin Lành|Kháng Cách]]

| cha = [[Georg Wilhelm, xứTuyển hầu tước Brandenburg|Georg Wilhelm]]

Ông cũng là một tín đồ sùng đạo của [[Tin Lành|Kháng Cách]], xây dựng chế độ [[quân chủ chuyên chế|quân chủ tuyệt đối]]<ref name="rchaursaia"/> và cộng tác với tầng lớp thương nhân đang lớn mạnh. Không những là một thiên tài [[quân sự]],<ref name="wheelerda">William Adolphus Wheeler, ''An explanatory and pronouncing dictionary of the noted names of fiction: including also familiar pseudonyms, surnames bestowed on eminent men, and analogous popular appellations often referred to in literature and conversation'', trang 157</ref> Ông cũng tiến hành chính sách tự do tôn giáo đối với mọi dân tộc thiểu số với các đức tin [[Kitô giáo|Ki-tô giáo]] khác nhau,<ref name="henrykamen"/> Ông nhận thấy tầm quan trọng của [[thương mại]] và đã thúc đẩy thương mại phát triển mạnh mẽ. Những cải cách sáng suốt của vị Tuyển hầu tước vĩ đại đã đưa xứ Phổ vươn lên thành một quốc gia hùng mạnh ở miền [[Bắc Âu|Bắc]] - [[Trung Âu]], kể từ sau [[Hiệp ước Westphalia]] và cuộc [[chiến tranh Ba mươi năm]] (1618 - 1648). Không những thế, ông còn khuếch trương văn hóa xứ Phổ - Brandenburg.<ref name="leistcater"/>

Tuyển hầu tước Friedrich Wilhelm I chào đời tại kinh đô [[Berlin]]. Ông là con trai của Tuyển hầu tước xứ Brandenburg [[GeorgeGeorg WilliamWilhelm, xứTuyển hầu tước Brandenburg|George William]], và [[Elizabeth Charlotte xứ Palatinate (1597-1660)|Elizabeth Charlotte của xứ Palatinate]]. Lãnh địa Tuyển hầu tước Brandenburg vốn theo đức tin Kháng Cách.<ref name="Giaohaong"/> Từ năm 1634 đến năm [[1637]], ông học tập tại Trường Đại học Leiden ở [[Hà Lan]] - trường Đại học tốt nhất trên toàn cõi châu Âu thời đó.<ref name="stanleysandelre"/><ref>Richard L. Gawthrop, ''Pietism and the making of eighteenth-century Prussia'', Cambridge University Press, 1993, trang 44. ISBN 0-521-43183-2.</ref> Tuy được nuôi dạy như một tín đồ [[thần học Calvin]] - Kháng Cách, ông tiếp nhận tư tưởng khoan dung tôn giáo trong thời gian du học ở Hà Lan.<ref name="jbiseng"/> Ông đã được nhạc phụ tương lai là Vương công Frederick Henry dạy cho về nghệ thuật, thương mại và khoa học quân sự của dân tộc Hà Lan thời đó.<ref name="henrykamen">Henry Kamen, ''Who's who in Europe, 1450-1750'', trang 121</ref>

Do nhận thấy vua Pháp là [[Louis XIV của Pháp|Louis XIV 'Mặt trời']] trở thành mối đe dọa quá lớn đến sự tồn vong của dân tộc Đức, nhà chúa Phổ - Brandenburg đã thiết lập liên minh với vua Pháp, nhờ ông ta viện trợ thật nhiều cho xứ Phổ - Brandenburg, và nhờ đó, ông đã nâng cao thực lực của lãnh địa Bá tước Brandenburg trên chính trường châu Âu, và ảnh hưởng của ông đối với vua Louis XIV. Khi quân Pháp thiết lập "[[liên bang sông Rhine|liên minh sông Rhine]]" với các tiểu quốc ở Đức, vua Louis XIV bằng được mời chúa Phổ - Brandenburg tham gia liên minh, vì ông ta cho rằng, liên minh sẽ lớn mạnh nếu có một Quân vương kỳ cựu như thế tham gia. Vào tháng 3 năm [[1664]], Tuyển hầu tước Friedrich Wilhelm I gia nhập "Liên minh sông Rhine".<ref>Ragnhild Marie Hatton, Robert Oresko, G. C. Gibbs, Hamish M. Scott, ''Royal and republican sovereignty in early modern Europe: essays in memory of Ragnhild Hatton'', trang 194</ref> Vào ngày [[1 tháng 8]] năm 1664, với một lực lượng ít ỏi hơn hẳn, liên quân vùng sông Rhine của Đế quốc La Mã Thần thánh, Pháp và các Vương hầu người Đức ở vùng sông Rhine giành chiến thắng huy hoàng trước đại quân Thổ Ottoman trong [[Trận Saint Gotthard (1664)|trận đánh khốc liệt tại Saint Gotthard]].<ref>Géza Perjés: ''The Battle of Szentgotthárd (1664)'', Vasi Szemle (Vas Review), 1964.</ref><ref>Black & Murphey, ''Ottoman Warfare, 1500-1700'', pp.48-49 "At the battle of Saint Gotthard in August 1664 Raimondo Montecuccolli, supreme commander of a Habsburg force significantly strengthened by units both from France and the Rhine confederates, still only managed to field an army of some 40,000 men."</ref><ref>Wilson, ''German Armies: War and German Politics'', 1648-1806, trang 43 "Energetic recruiting had increased Habsburg forces to 51,000 by February 1664, supported by 9,000 Hungarians, but disease and the need to garrison border fortresses reduced the combined force to 24,450 by the time Montecucolli engaged the 50,000-60,000 strong Ottoman army at the Monastery of St Gotthard on the river Raab on 1 August 1664. [...] Though 30,000 of his troops remained unengaged, the grand visier sensed the battle going against him and decided to retreat, leaving the Christians in possession of the field. Two thousand, mainly Germans, had been lost, along with similar number of fugitives. Turkish losses are not known, but were probably less."</ref> Tuy nhiên, vốn thật ra chẳng ưa gì người Pháp, ông đã vài lần xé bỏ liên minh với Pháp, lần đầu vào năm 1672 trong cuộc chiến tranh Hà Lan.<ref name="petedyongru2"/>

Quận công Friedrich Wilhelm I không hổ danh là một vị thống soái xuất sắc; đội quân thường trực của ông trở thành tấm gương cho [[Quân đội Phổ]] sau này. Tên tuổi của ông trở nên nổi tiếng vì đã cùng quân Thụy Điển đánh tan tác liên quân Ba Lan - [[Người Tatar|Thát Đát]] [[Krym]] trong [[trận chiến Warsaw (1656)]]. Theo tác giả [[Hajo Holborn]], chiến thắng vang dội tại Warsaw là ''"sự kiện mở đầu cho lịch sử quân sự nước Phổ"''. Đây là một bước tiến đáng kể của lãnh địa Brandenburg.<ref name="lawrence"/> Trong khi liên quân Ba Lan - Thát Đát Krym đông đảo hơn hẳn, các binh sĩ của chúa Brandenburg tỏ ra rằng: họ không thua gì đội quân tinh nhuệ Thụy Điển kia. Với chiến công hiển hách tại Warsaw, xứ Brandenburg - Phổ giờ đây đã trở thành một trong những cường quốc quân sự hàng đầu của châu Âu.<ref>Heinrich von Treitschke, ''Treitschke's Origins of Prussianism (the Teutonic knights)'', trang 156</ref><ref>Geoffrey Russell Richards Treasure, ''The making of modern Europe, 1648-1780'', trang 534</ref> Ông và vua Thụy Điển là [[Karl X của Thụy Điển|Karl X Gustav]] ca khúc khải hoàn tiến vào kinh đô Ba Lan, sau hai ngày chiến đấu quyết liệt ([[28 tháng 7]] - [[30 tháng 7]]).<ref>Holborn, Hajo, ''A History of Modern Germany: 1648–1840'', trang 57</ref><ref>G. W. Prothero, Stanley Leathes, Sir Adolphus William Ward, John Emerich Edward Dalberg-Acton Acton (Baron.), Stanley Leathes, G. W. (George Walter) Prothero, Sir Adolphus William Ward, Stanley Leathes, G. W. (George Walter) Prothero, Sir Adolphus William Ward, John Emerich Edward Dalberg-Acton Acton (Baron.), ''the cambridge modern history'', trang 583</ref><ref>Sir Richard Lodge, ''A History of Modern Europe from the Capture of Constantinople, 1453, to the Treaty of Berlin, 1878'', trang 183</ref> Nhờ có chiến thắng huy hoàng này mà vua Ba Lan là [[John Casimir của Ba Lan|John Casimir]] đã công nhận rằng: vị lãnh chúa xứ Brandenburg không còn là chư hầu của Vương quốc Ba Lan như trước kia nữa.<ref name="karlfer">{{harvnb|Becker|2008|p=XV}}</ref>

Ông đã đột kích, và cùng với [[Nguyên soái|Thống chế]] [[Phổ]] là [[Georg von Derfflinger]], ông mang 5600 [[Kỵ binh]] Brandenburg và 13 khẩu pháo đánh tan tác một đội quân đông đảo hơn hẳn 7000 Bộ binh, 4000 Kỵ binh và 38 khẩu pháo Thụy Điển trong [[trận chiến Fehrbellin]] vào ngày [[28 tháng 6]] năm 1675, ở phía Tây Bắc kinh thành Berlin<ref name="stanleysandelre"/>.<ref name="tonyquach">Tony Jaques, [http://books.google.com.vn/books?id=Dh6jydKXikoC&pg=PA350&dq=%22Frederick+William#v=onepage&q=%22Frederick%20William&f=false ''Dictionary of Battles and Sieges: F-O''], Greenwood Publishing Group, 2007, trang 350. ISBN 0-313-33538-9.</ref> Chiến công hiển hách của ông tại Fehrbellin là một trận đánh chủ yếu dựa vào Kỵ binh, tuy không khốc liệt cho lắm nhưng chiến công này có những ý nghĩa quan trọng về tinh thần, chiến lược và chính trị.<ref name="hattion2010"/> Ông hạ gục được danh tướng Thụy Điển Wrangel; giờ đây, ông đã xóa bỏ cái huyền thoại "Quân đội Thụy Điển vô địch thiên hạ",<ref>Stephen J. Lee, ''Aspects of European history, 1494-1789'', trang 221</ref><ref>J. H. Shennan, ''International relations in Europe, 1689-1789'', trang 20</ref><ref name="griswold">Samuel Griswold Goodrich, ''A history of all nations, from the earliest periods to the present time; or, Universal history: in which the history of every nation, ancient and modern, is separately given: Illustrated by 70 stylographic maps and 700 engravings'', Tập 1, trang 996</ref> và chiến thắng của ông đã chấn vang toàn bộ châu Âu.<ref name="stanleysandelre">Stanley Sandler, ''Ground warfare: an international encyclopedia'', Tập 1, trang 296</ref> Chiến thắng này có ý nghĩa quan trọng nhất đối với nhân dân miền Bắc Đức, làm họ cảm thấy một cường quốc đang trỗi dậy.<ref name="americanev"/> Chính trận đại thắng tại Fehrberllin đã khiến cho người đương thời gọi ông là "Tuyển hầu tước vĩ đại", củng cố danh tiếng của ông.<ref name="petedyongru2">William Young, ''International Politics and Warfare in the Age of Louis XIV and Peter the Great: A Guide to the Historical Literature'', trang 296</ref><ref name="griswold"/> Có nhận định cho rằng, chiến thắng vang dội trước vua [[Karl XI của Thụy Điển|Karl XI]] và [[Nguyên soái|Thống chế]] [[Waldemar von Wrangel]] của quân Thụy Điển là thành công lớn lao nhất của vị Tuyển hầu tước vĩ đại, là chiến thắng lừng lẫy đầu tiên của [[chủ nghĩa quân phiệt]] Phổ - Brandenburg.<ref>Rossiter Johnson, ''The Great Events by Famous Historians'', Volume 12, trang 158</ref><ref>Leslie Cecil Smith, ''Main currents in world history'', trang 110</ref> Với trận thắng tại Fehrbellin của thiên tài quân sự ấy, xứ Phổ - Brandenburg vươn lên thành [[cường quốc]] [[quân sự]] hàng đầu ở [[Bắc Âu]].<ref name="fdaide">William Fiddian Reddaway, ''Frederick the Great and the Rise of Prussi'', trang 16</ref>

{{cquote|''Thưở bé, Đức Tuyển hầu tước và Quốc vương Thụy Điển đều học hành ở [[Utrecht (thành phố)|Utrecht]], nhưng họ trở nên rất ghét nhau, do đó họ không thể giữ cái đầu lạnh.''|||Một người Ruppin nói với vua Friedrich II Đại Đế (1712 - 1786)<ref name="campbel207t"/>}}

Chiến thắng đáng ghi nhớ của ông tại Fehrbellin của ông đã được ghi danh trong sổ sách những chiến công hiển hách của Quân đội khải hoàn trong trận này - lực lượng [[Quân đội Phổ]], cùng với những trận thắng oanh liệt khác của họ như [[trận Roßbach|trận Rossbach]] hay [[trận Königgrätz|trận Sadowa]].<ref name="abforbes">Archibald Forbes, ''William of Germany a Succinct Biography of William I German Emperor and King of Prussia'', trang 4</ref> Dĩ nhiên, ông đã giải phóng lãnh địa Bá tước Brandenburg khỏi tay Đế quốc Thụy Điển ngay sau trận thắng vang dội này.<ref name="hattion2010">Ragnhild Marie Hatton, Robert Oresko, G. C. Gibbs, Hamish M. Scott, ''Royal and republican sovereignty in early modern Europe: essays in memory of Ragnhild Hatton'', trang 210</ref> Ông sẽ còn tiếp tục phát huy lợi thế của mình, với những chiến thắng khác.<ref name="americanev"/> Nhà chúa cũng được Quốc vương [[Đan Mạch]] và Hoàng đế [[họ Habsburg|nhà Habsburg]] của [[Áo]] viện trợ.<ref name="thoidai"/> Tuy quân Thụy Điển đông đảo hơn hẳn, vua và Quân đội Brandenburg tiếp tục giành chiến thắng tại [[Szczecin|Stettin]], sau một trận bắn phá khốc liệt.<ref name="reddaway2137"/> Ông tiếp tục đại thắng tại Rügen vào năm 1677, áp đảo Thụy Điển tại Pomerania<ref name="petedyongru2"/>. Quân đội Brandenburg lại thắng lợi tại [[Stralsund]] vào năm 1678. Đúng năm đó, chúa Brandenburg đã đẩy lùi toàn quân Thụy Điển khỏi miền Tây Pomerania.<ref name="reddaway2137"/> Dù ông đã thực hiện [[đổi mới|cải cách]] nhằm thu phục lòng dân Thụy Điển,<ref name=Meier71>Meier (2008), trang 71</ref> chẳng hạn như dự án đồ sộ tái xây dựng vùng Stralsund và Stettin,<ref>Meier (2008), trang 166</ref> ít người Thụy Điển trở thành thần dân của ông.<ref name=Meier71 /> Sau khi ông đánh chiếm Stralsund, chúa Brandenburg đã khai phá vùng Pomerania thuộc Thụy Điển vào cuối năm 1678.<ref>Bohmbach (2003), trang 298</ref> Khi quân Thụy Điển xâm lược vùng [[Đông Phổ]] trong Mùa Đông 1678 - 1679, ông không sợ lạnh, mà huấn lệnh cho ba quân ngồi xe trượt tuyết mà tiến công từ xứ Cleves cho đến [[wisla|sông Vistula]], đánh bại quân Thụy Điển, khi họ đang chạy qua bờ biển bị đóng băng.<ref name="reddaway2137"/> Vào tháng 1 năm 1679, Quân đội Brandenburg đánh tan đối phương trong các trận chiến tại Tilsit, Splitter và Heydekrug.<ref name="stanleysandelre"/> Nhà văn người Anh là [[Thomas Carlyle]] đã so sánh cuộc tháo chạy của quân Thụy Điển khỏi xứ Phổ với cuộc tháo chạy của Hoàng đế [[Napoléon Bonaparte]] khỏi thành phố [[Moskva]].<ref>Robert M. Citino, ''The German Way of War: From the Thirty Years' War to the Third Reich'', trang 28</ref> Tác giả người Pháp là Paganel có nhận định:<ref name="americanev"/>

Các tướng lĩnh xứ Brandenburg như Trefenfeldt và Gortz đã phò vua đắc lực trong những chiến công hiển hách nêu trên, gây cho quân Thụy Điển tổn thất nặng nề.<ref name="curtis"/> Chúa Brandenburg đã toàn thắng trong cuộc chiến tranh Brandenburg - Thụy Điển.<ref name="reddaway2137"/> Vậy là ông đã sáng lập ra sự vĩ đại của dân tộc Phổ, và cùng với Hải quân Hà Lan và vua Đan Mạch là [[Christian V của Đan Mạch|Christian V]] mang lại thảm họa cho Đế quốc Thụy Điển.<ref>Hubert Howe Bancroft, George Edwin Rines, ''Library of Universal History and Popular Science'', trang 3036</ref> Với chiến công hiển hách của ông, quân tinh nhuệ Thụy Điển bị ông hủy diệt và không thể hồi phục uy lực từ lúc đó cho đến thời vua [[Karl XII của Thụy Điển|Karl XII]].<ref name="hattion2010"/> Sau khi quân Thụy Điển đại bại, ông ca khúc khải hoàn trở về kinh đô phía Đông của ông - [[Kaliningrad|Königsberg]].<ref name="americanev"/> Và, nếu ông đã chặn đứng được bước tiến công của vua Pháp Louis XIV, thì sau này, vua Friedrich II Đại Đế sẽ còn chặn đứng được toàn bộ châu Âu.<ref>{{harvnb|Ellis|Horne|1906|p=788}}</ref> Ông nổi tiếng về những lời hướng dẫn và mệnh lệnh khái quát cho các tướng sĩ dưới quyền ra quyết định: đây sẽ là nền tảng cho học thuyết [[Auftragstaktik]] của người Đức. Không những thế, không những thế, ông còn nổi tiếng về việc dùng một đội quân cơ động vô cùng nhanh chóng mà đánh bại đối phương.<ref>Citino, Robert. ''The German Way of War. From the Thirty Years War to the Third Reich.'' pp 1–35.</ref>

Là vị sáng tổ của sự vĩ đại của dân tộc Phổ, ông truyền bá tinh thần thượng võ vào toàn dân, và đây sẽ là tinh thần của dân tộc Phổ.<ref name="leistcater"/> Cũng như vua Pháp đương thời là [[Louis XIV của Pháp|Louis XIV]], ông đặt niềm tin vào chế độ [[quân chủ chuyên chế|quân chủ tuyệt đối]].<ref name="rchaursaia"/> Sau khi giành chiến thắng trong chiến tranh, ông trị vì lãnh địa thái bình cho đến lúc qua đời, và tài năng của ông làm cho toàn bộ châu Âu phải thán phục, thậm chí có đến tai cả dân Thát Đát. Do đó, một phái bộ sứ thần Thát Đát đã đến yết kiến nhà chúa xứ Brandenburg.<ref name="curtis">Thomas Curtis, ''The London encyclopaedia: or, Universal dictionary of science, art, literature, and practical mechanics, comprising a popular view of the present state of knowledge. Illustrated by numerous engravings, a general atlas, and appropriate diagrams'', Tập 18, trang 220</ref> Với lực lượng Quân đội Brandenburg trở nên vô cùng hùng mạnh, muôn dân Brandenburg trở nên hãnh diện, giờ đây không nước này dám gây chiến tranh khi chưa hề sai sứ thần đến yết kiến và hỏi ý vua quan xứ Brandenburg tại kinh đô Berlin.<ref name="brackenbury">Brackenbury, C. B. (Charles Booth), 1831-1890, ''Frederick the Great'', xem liên kết ở phần "Tài liệu tham khảo"</ref>

Dưới triều đại huy hoàng của ông, không những thành công hiển hách trong chính sách đối ngoại, chúa Brandenburg cũng không kém trong chính sách đối nội.<ref name="rchaursaia">Radhey Shyam Chaurasia, ''History of Europe'', trang 133</ref><ref>Friedrich II, ''Memoirs of the House of Brandenburg. From the Earliest accounts, to the death of Frederic I, King of Prussia. To which are added four dissertations... The whole written by the present King of Prussia'', trang 149</ref> Với vị Tuyển hầu tước kiệt xuất Friedrich Wilhelm I, xứ Brandenburg hoàn toàn rở thành một Nhà nước quân chủ chuyên quyền, chỉ không hùng mạnh bằng nước Áo.<ref>Press Company Frontier Press Company, ''Masters of Achievement: The World's Greatest Leaders in Literature, Art, Religion, Philosophy, Science, Politics and Industry Part Two'', trang 639</ref> Việc vị chúa - thiên tài quân sự xây dựng bộ máy [[chính phủ]] quân chủ chuyên chế và mang lại ấm no cho trăm họ cũng là một lý do khiến người ta gọi ông là vị "Tuyển hầu tước vĩ đại".<ref name="wheelerda"/> Thời bấy giờ, vua quan Brandenburg đã bảo hộ [[chủ nghĩa trọng thương]], tư bản độc quyền, tiền trợ cấp, thuế quan, và [[đổi mới nội bộ]]. Vào năm [[1667]], nhà chúa tiến hành [[đổi mới|cải cách]] [[thuế]] má: theo đó, ông buộc các thị trấn không thể tránh khỏi thuế đánh vào một số mặt hàng được sản xuất, bán và dùng trong nội địa. Đối với các vùng nông thôn, ông ban chiếu chỉ buộc dân phải đóng thuế trực tiếp.<ref name="stean337"/> Ông cũng dạy dân sản xuất [[khoai tây]]; do đó, thời bấy giờ người ta sản suất đến hàng triệu giạ khoai tây trên đất Đức.<ref name="pricelocc"/>

Là một vị cha đáng kính của nhân dân Brandenburg - Phổ, ông không hề ăn chơi, mà cũng không hề keo kiệt.<ref name="adlabaerst"/> Vào năm [[1682]], người ta thiết lập [[Công ty Phi châu]] ở xứ Phổ. Nhà chúa trở thành người có cổ phần đầu tiên của công ty này. Vài năm sau ([[1684]]), ông thiết lập các pháo đài quân sự ở xứ [[Guinée|Guinea]].<ref name="stean337"/> Tuyển hầu tước Friedrich Wilhelm I không hổ danh là một Bismarck của nước Phổ thời đó, ông không những có tham vọng mở rộng bờ cõi đến Phi châu, mà còn mở rộng đến tận Vương quốc [[Ấn Độ]]. Không khác chi [[Thủ tướng]] [[Otto von Bismarck]] sau này, ông quan tâm đến Lực lượng [[Hải quân]] của lãnh địa Phổ - Brandenburg. Ông cho xây dựng Pháo đài Friedrichsburg gần bán đảo Cape Three Points vào năm [[1683]].<ref name="sirkohn">Sir John Scott Keltie, ''The Partition of Africa (PT. 1)'', Phần 1, trang 42</ref>

Ông cũng giúp dân dễ dàng đi lại giữa xứ Brandenburg và Công quốc Phổ bằng việc nối liền các đường sông bằng kênh đào (một kênh đào mang tên "Kênh '''Friedrich Wilhelm'''" được nối từ [[oder|sông Oder]] cho đến [[sông Spree]]<ref name="pricelocc"/>). Sau này, những kiến trúc sư [[Vương quốc Phổ|nước Phổ]], chẳng hạn như [[Georg Steenke]], đã áp dụng cơ cấu này. Không những thế, người ta vẫn còn áp dụng cơ cấu ấy ngày nay. Dưới triều đại Friedrich Wilhelm I, lãnh địa Brandenburg được mở rộng 1/100 diện tích, và dân số tăng từ 600.000 lên đến 1.500.000 người.<ref name="stanleysandelre"/> Không những là một vị lãnh chúa chu đáo, một vị tướng lĩnh sáng suốt, thông minh, quả cảm và táo bạo, ông còn là một nhà bảo trợ của nghệ thuật và khoa học, chính vì thế mà có nhận định cho rằng lịch sử thật đúng đắn khi mệnh danh ông là vị Tuyển hầu tước vĩ đại.<ref name="adlabaerst"/> Ông cũng khuếch trương văn hóa, qua việc thiết lập một thư viện tại kinh đô Berlin và một Trường Đại học tại Duisburg.<ref name="leistcater"/>

Vào ngày [[9 tháng 5]] năm 1688, sau 48 năm trị vì lãnh địa, "Tuyển hầu tước vĩ đại" Friedrich Wilhelm I [[chết|qua đời]] tại thành phố [[Potsdam]]. Trong vòng vài tháng, ông đã lâm bệnh phù rất nặng. Biết mình không thể sống lâu hơn, ông triệu các quan đại thần và Công tử trưởng Friedrich đến mà căn dặn. Ông nói, những cuộc chiến tranh đã làm cho ông lo âu và thận trọng, thậm chí còn gây bệnh nặng cho nhiều người khác, tuy nhiên:<ref name="marius2">Elizabeth Cartwright Penrose (Mrs. John Penrose), Danmarks tekniske højskolem, ''History of Germany: from its invasion by Marius to the year 1850'', trang 355</ref>

Ông là vị lãnh chúa sáng lập ra "Quân đội có Quốc gia" đầu tiên trong [[lịch sử châu Âu]] cận - hiện đại, thậm chí đã mở đường cho công cuộc thống nhất [[Đế quốc Đức|Đế chế Đức]] vào năm [[1871]]. Qua việc đánh bại Ba Lan, và liên minh Thụy Điển - Pháp, ông tỏ khác hẳn với vị tiên liệt yếu kém của ông.<ref name="lawrence"/><ref name="abforbes"/> Những vị vua kế tục ông đã đưa Đế chế Phổ trở thành một liệt cường quân sự hạng nhất của châu Âu vào [[thế kỷ 18|thế kỷ XVIII]] - khi họ đánh bại tất cả mọi cường quốc châu Âu lục địa trong một loạt cuộc chiến tranh tàn khốc.<ref name="wheadlams">James Wycliffe Headlam, ''Bismarck and the Foundation of the German Empire'', các trang 9-10.</ref><ref name="stanleysandelre"/><ref>Gregory Fremont-Barnes, ''The French revolutionary wars'', trang 12</ref> Họ cũng tiếp tục thực hiện chính sách "tự do tôn giáo" của tiên quân.<ref name="postdamde"/> Người ta đã xây dựng một bức tượng Tuyển hầu tước vĩ đại thật đồ sộ tại thành phố Berlin, để tưởng nhớ vị vua khai quốc kiệt xuất của Vương triều Brandenburg.<ref name="pricelocc"/> Vào năm [[1750]], Quốc vương Friedrich II Đại Đế truyền lệnh cho mở nắp quan tài của vị Tuyển hầu tước vĩ đại. Vua rơi lệ, và nắm lấy tay của vị tiên liệt đáng kính. Không những thế, vua còn nói với một viên tướng.<ref name="campbel207t">Thomas Campbell, ''Frederick the Great and His Times'', Tập 2, trang 207</ref><ref name="adlabaerst"/>

Trong sử học, văn học, vua cũng luôn xem vị Tuyển hầu tước vĩ đại là tấm gương sáng giá nhất cho các đời vua nhà Hohenzollern noi theo. Vua cũng từng thăm viếng chiến trường xưa Fehrbellin - là đất kinh điểm của Vương quốc Phổ vì vị Tuyển hầu tước vĩ đại từng thắng trận vang dội tại đây.<ref name="campbel207t"/> Chính tinh thần của nhân dân Phổ sẽ còn trở nên hào hùng hơn với những chiến thắng lẫy lừng của Quốc vương Friedrich II Đại Đế, họ vốn là những con người thượng võ kể từ triều đại của vị Tuyển hầu tước vĩ đại Friedrich Wilhelm I, cảm thấy mình tràn ngập trong những cuộc chiến đấu anh hùng và những chiến công hiển hách.<ref>Friedrich Kapp, ''Life of Frederick William von Steuben: major general in the Revolutionary Army'', trang 46</ref> Song, tuy vị Tuyển hầu tước vĩ đại từng lập chiến công hết sức hiển hách tại Fehrbellin,<ref>{{harvnb|Clark|2006|p=44}}</ref> nhân dân Phổ sẽ còn đấu tranh mãnh liệt, gắn bó với nhà vua hơn hẳn khi vua [[Friedrich II của Phổ|Friedirch II Đại Đế]] chinh chiến trong cuộc [[Chiến tranh Bảy năm]] ([[1756]] - [[1763]]).<ref>{{harvnb|Clark|2006|p=220}}</ref> Nhưng bên ngoài xứ Phổ, Nhà nước do vị Tuyển hầu tước vĩ đại dựng xây cũng được [[Sa hoàng|Nga hoàng]] [[Pyotr I của Nga|Pyotr Đại Đế]] - vị anh hùng có công gầy dựng nên [[Đế quốc Nga]] hùng cường - hết sức thán phục.<ref>{{harvnb|Clark|2006|p=674}}</ref><ref>{{harvnb|Clark|2006|p=212}}</ref>

Ngày nay, một trong những hình ảnh nổi tiếng nhất của Tuyển hầu tước Friedrich Wilhelm I là bức tượng ông trên lưng chiến mã, do Andreas Schlüter tạc tại sân trong của [[Cung điện Charlottenburg]], thủ đô Berlin. Bức tượng này cho thấy ông vận bộ chiến bào [[thời cổ điển|thời kỳ cổ điển]]. Một tay ông cầm gậy chỉ huy của vị Thống soái, cho thấy tầm nhìn xa trông rộng của vị chúa quyết đoán. Ông dễ dàn điều khiển con chiến mã của mình, ý nói uy quyền của ông trên lãnh địa Phổ - Brandenburg; trong khi đó, dáng đứng của bức tượng cho thấy sự hùng mạnh của vị chúa chiến thắng, và thể hiện ông luôn luôn bất khả chiến bại, luôn luôn giành thắng lợi trên trận tiền. Chín năm sau khi nhà chúa qua đời, Andreas Schlüter đã phác thảo xong bức tượng này, và nó được khai trương vào năm 1703.

Vào ngày [[7 tháng 12]] năm [[1646]], tại [[Den Haag|The Hague]], Quận công Friedrich Wilhelm I kết hôn với [[Luise Henriette xứ Nassau]] (1627 – 1667), con gái của [[Frederick Henry, Vương công xứ Orange|Vương công xứ Orange-Nassau Frederick Henry]] và [[Amalia von Solms|Amalia xứ Solms-Braunfels]]. Cục trưởng Blumenthal đã khuyên chúa nên thực hiện đám cưới này vì đây là giải pháp công bằng đối với vấn đề: ai sẽ là người thừa kế ngôi chúa xứ Jülich-Berg? Họ có những người con :

|2= 2. [[Georg Wilhelm, Tuyển hầu tước Brandenburg|George William, Tuyển hầu tước xứ Brandenburg]]

{{S-bef| rows=2 | before=[[Georg Wilhelm, xứTuyển hầu tước Brandenburg|Georg Wilhelm]]}}

{{s-ttl |title=[[Quận công xứ Phổ]] <br /><small>Vua chư hầu của [[Vương quốc Ba Lan và Đại Công quốc Litva|Liên bang Ba Lan-Litva]] (trước năm 1660)</small>| years=1640 – 1688}}