Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hệ quy chiếu”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Addbot (thảo luận | đóng góp)
n Bot: Di chuyển 34 liên kết ngôn ngữ đến Wikidata tại d:q184876 Addbot
TuHan-Bot (thảo luận | đóng góp)
n Robot: Sửa đổi hướng
Dòng 9:
 
===Lực===
Các lực mà vật thể chịu tác động có thể không phụ thuộc vào hệ quy chiếu (ví dụ như lực chỉ phụ thuộc vào khoảng cách, một đại lượng không thay đổi khi hệ quy chiếu thay đổi) hoặc có phụ thuộc vào hệ quy chiếu (ví dụ như [[tương tác điện từ|lực từ]], phụ thuộc vào vận tốc các hạt mang [[điện tích|điện]]).
 
Có thể phân loại lực ra làm hai theo tính chất tương đối của chúng. Các lực mà không phụ thuộc vào biến đổi hệ quy chiếu, hoặc không bao giờ biến mất dưới phép biến đổi hệ quy chiếu đều có thể quy về các [[tương tác cơ bản|lực cơ bản]]. Các lực mà phụ thuộc biến đổi hệ quy chiếu và luôn tìm được hệ quy chiếu mà lực này biến mất gọi là [[lực quán tính]].
 
Hệ quy chiếu trong [[cơ học cổ điển]] cũng được phân ra hai loại, hệ quy chiếu [[quán tính]] và hệ quy chiếu phi quán tính.
 
'''Hệ quy chiếu quán tính''' được định nghĩa là hệ quy chiếu trong đó không xuất hiện [[lực quán tính]] ( Có một định nghĩa khác: '''Hệ quy chiếu quán tính''' là hệ quy chiếu mà trong đó chuyển động của hạt tự do (hạt không chịu tác động của lực nào) là chuyển động thẳng đều.) . Điều này có nghĩa là mọi [[lực]] tác động lên các vật thể trong hệ quy chiếu này đều có thể quy về các [[tương tác cơ bản|lực cơ bản]]. Theo [[các định luật của Newton về chuyển động|định luật thứ nhất của Newton]] khi không bao hàm lực quán tính, một vật trong hệ quy chiếu quán tính sẽ giữ nguyên trạng thái đứng yên hay [[chuyển động thẳng đều]] khi tổng các [[tương tác cơ bản|lực cơ bản]] tác dụng lên vật bằng không. Tương tự [[các định luật của Newton về chuyển động|định luật thứ hai của Newton]] hay các định luật cơ học khác, khi chỉ bao hàm [[tương tác cơ bản|lực cơ bản]], sẽ chỉ đúng trong hệ quy chiếu quán tính, nơi không có lực quán tính.
 
'''Hệ quy chiếu phi quán tính''' là hệ quy chiếu có xuất hiện [[lực quán tính]]. Trong cơ học cổ điển, chúng là các hệ quy chiếu chuyển động có [[gia tốc]] so với hệ quy chiếu quán tính. Trong hệ quy chiếu này dạng của các [[định luật vật lý|định luật]] [[cơ học cổ điển]] chỉ chứa các lực cơ bản có thể thay đổi so với trong các hệ quy chiếu quán tính, do có thêm lực quán tính. Các định luật cơ học bao gồm cả lực quán tính sẽ không cần thay đổi.
 
Trong cơ học cổ điển, một hệ quy chiếu [[chuyển động]] không có [[gia tốc]] (thẳng đều hoặc đứng yên) so với một hệ quy chiếu quán tính khác thì cũng sẽ là hệ quy chiếu quán tính. [[Nguyên lý tương đối Galileo|Nguyên lý Galileo]] phát biểu trong cơ học cổ điển coi mọi hiện tượng cơ học đều xảy ra như nhau trong các hệ quy chiếu [[quán tính]]. Sau này [[Albert Einstein]] mở rộng tính chất này và cho rằng tất cả các quá trình [[vật lý học|vật lý]] đều xảy ra như nhau trong hệ quy chiếu [[quán tính]] ([[thuyết tương đối hẹp|lý thuyết tương đối hẹp]]) rồi rộng hơn nữa là mọi quá trình [[vật lý học|vật lý]] đều xảy ra như nhau trong mọi hệ quy chiếu ([[thuyết tương đối rộng|lý thuyết tương đối rộng]]).
 
Trong thực tế hầu như không có một hệ quy chiếu nào gắn với các vật thể là hệ quy chiếu [[quán tính]] hoàn toàn cả do mọi vật thể đều chuyển động có gia tốc so với nhau. Hệ quy chiếu gắn với [[Trái Đất]] cũng không phải là hệ quy chiếu quán tính thực sự. Ví dụ, [[trọng lượng biểu kiến]] của mọi vật trên [[Trái Đất]] cũng thay đổi do sự chuyển động quay của [[Trái Đất]]. Thông thường một vật ở xích đạo sẽ nhẹ hơn vật ở hai cực 0.35%, do [[lực ly tâm]] trong hệ quy chiếu quay của bề mặt Trái Đất tại xích đạo. Tuy nhiên, ta có thể xem là hệ quy chiếu này là gần [[quán tính]] nếu các [[lực quán tính]] là rất nhỏ so với các [[lực]] khác.
Dòng 27:
 
===Thuyết tương đối hẹp===
:''Xem thêm tại [[Thuyết tương đối hẹp|Lý thuyết tương đối hẹp]]''
 
===Thuyết tương đối rộng===
:''Xem thêm tại [[Thuyết tương đối rộng|Lý thuyết tương đối rộng]]''
 
== Xem thêm ==