Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Họ Chè”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Addbot (thảo luận | đóng góp)
n Bot: Di chuyển 34 liên kết ngôn ngữ đến Wikidata tại d:q156574 Addbot
TuHan-Bot (thảo luận | đóng góp)
n Robot: Sửa đổi hướng
Dòng 5:
| unranked_divisio = [[Thực vật có hoa|Angiospermae]]
| unranked_classis = [[Thực vật hai lá mầm thật sự|Eudicots]]
| unranked_ordo = [[Nhánh Cúc|Asterids]]
| ordo = [[Bộ Thạch nam|Ericales]]
| familia = '''Theaceae'''
Dòng 13:
Xem văn bản.
}}
'''Họ Chè''' ([[danh pháp|danh pháp khoa học]]: '''Theaceae''', đồng nghĩa: '''Camelliaceae''', '''Gordoniaceae''') là một họ [[thực vật có hoa]], bao gồm các loại cây bụi và cây gỗ. Họ Chè là một phần của [[bộ Thạch nam]] (Ericales), trong nhánh [[thực vật hai lá mầm]] mà APG II gọi là asterids ([[nhánh Cúc]]). Một số nhà thực vật học đưa họ Chè vào trong họ [[Họ Ngũ liệt|Ternstroemiaceae]] nhưng các nhà thực vật học khác thì không. Danh pháp khoa học của họ này bắt nguồn từ phân chi ''Thea'' của chi ''Camellia''.
 
Phần lớn các chi có nguồn gốc từ miền đông [[châu Á]], từ [[Malesia]] về phía bắc tới [[Nhật Bản]], với một vài chi có ở [[Nam Mỹ|Nam]] và [[Trung Mỹ]]. Hai chi ''[[Franklinia]]'' và ''[[Gordonia]]'' cũng có các loài có nguồn gốc đông nam [[Hoa Kỳ]], với ''Franklinia'' là đặc hữu ở đây.
Dòng 26:
== Phân loại ==
Các tài liệu viết về họ Chè không thống nhất với nhau về số lượng chi/loài. Chẳng hạn L. Watson và M.J. Dallwitz liệt kê 18 chi với khoảng 500 loài nhưng APG II chỉ liệt kê 7-11 chi với 195-460 loài. Các chi liệt kê trong hộp thông tin bên phải là theo APG II, trong đó hai chi ''Laplacea'' và
''Polyspora'' được tách ra từ chi ''Gordonia''. Các chi khác mà L. Watson và M.J. Dallwitz liệt kê được APG II chuyển sang họ [[Họ Ngũ liệt|Pentaphylacaceae]] bao gồm ''Adinandra'', ''Anneslea'', ''Archboldiodendron'', ''Balthasaria'', ''Cleyera'', ''Eurya'', ''Freziera'', ''Symplocarpon'', ''Ternstroemia'', ''Visnea'' còn chi ''Ficalhoa'' vào trong họ [[Sladeniaceae]].
 
Họ Chè nghĩa hẹp (''sensu stricto'') có thể là nhóm chị em với họ [[Symplocacaeae]], nhánh này vì thế lại là chị em với [[Họ Bồ đề|Styracaceae]] và [[Họ Nham mai|Diapensiaceae]], và cả nhóm ba họ trên lại có quan hệ chị em với nhánh chứa các họ [[Họ Dương đào|Actinidiaceae]], [[RoridulaceaeRoridula]]ceae, [[Họ Nắp ấm Tân thế giới|Sarraceniaceae]] và nhánh chứa họ [[Họ Sơn liễu|Clethraceae]] (Geuten và ctv. 2004).
 
Họ Chè nghĩa rộng (''sensu lato'') trong quá khứ gắn liền với họ [[Asteropeiaceae]] (chẳng hạn Takhtajan, 1997). Xem bài [[Họ Lộc vừng|Lecythidaceae]]. Các họ [[Họ Ngũ liệt|Pentaphylacaceae]], [[Sladeniaceae]] và [[Tetrameristaceae|Pellicieraceae]] trước đây thuộc họ Chè, nhưng APG II tách chúng ra thành các họ riêng. Họ Pentaphylacaceae, thường hay được công nhận là họ đơn loài (như APG 1998) thì APG II mở rộng để chứa cả họ [[Họ Ngũ liệt|Ternstroemiaceae]], cũng là một phần của họ Chè cũ.
 
Các giới hạn bộ gen trong họ Chè là khó khăn, và các quan hệ trong và ngoài họ vẫn chưa được tìm hiểu kỹ càng. Phân tích gần đây với hai gen [[lục lạp|lạp lục]] do Parks và Prince (2001) tiến hành cho thấy họ này có thể chia thành ba nhánh chính và ''Polyspora'' cùng ''Laplacea'' nên được tách ra từ ''Gordonia''<ref>Linda M. Prince & Clifford R. Parks, 2001, [http://www.amjbot.org/content/88/12/2309.full Phylogenetic relationships of Theaceae inferred from chloroplast DNA sequence data], ''American Journal of Botany''. 2001;88:2309-2320</ref>. Dưới đây là khuyến nghị của APG II trong việc chia nhỏ họ này.
* Theeae <small>(Szyszylowicz)</small>: Các cuống nhỏ nhiều lá bắc; quả nang với trụ lõi; hạt có cánh hoặc không. Phân bố tại Đông Nam Á, Malesia, nhiệt đới châu Mỹ. Bao gồm 5 chi:
** ''[[Apterosperma]]''