Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lê Ninh”

'''Lê Ninh''' ([[1857]]-[[1887]]), hiệu '''Mạnh Khang''', là người đầu tiên<ref>Theo ''Tinh tuyển văn học Việt Nam'' (tập 6, tr. 697).</ref> hưởng ứng chiếu [[Phong trào Cần Vương|Cần Vương]] ở vùng [[Nghệ An|Nghệ]]-[[Hà Tĩnh|Tĩnh]] trong [[lịch sử]] [[Việt Nam]].

Ngày 15 [[tháng ba|tháng 03]] năm [[1874]], triều đình [[nhà Nguyễn]] ký [[Hòa ước Giáp Tuất (1874)|Hòa ước Giáp Tuất]] thuận giao [[Nam Kỳ]] cho Pháp. Sẵn lòng căm thù quân xâm lược, Lê Ninh liền tham gia phong trào đấu tranh của Trần Tấn và Đặng Như Mai chống lại nhượng bộ này.

Cuộc đấu tranh thất bại, Lê Ninh bị quan quân bắt giam gần một năm. Được thả ra, ông về quê, tôn Lê Năng<ref>Lê Năng (còn có tên Lê Phức, tục gọi là Tán Năng, người Trung Lễ. Ông là thầy dạy võ cho nghĩa quân, sau cũng trở thành một tướng lĩnh của [[phong trào Cần Vương]].</ref> làm thầy, rồi cùng với 4 người em trai chăm nghiên cứu binh thư, tập rèn võ nghệ, liên kết với các hào kiệt trong vùng nuôi chí chống [[đế quốc thực dân Pháp|thực dân Pháp]].

Ngày 5 [[tháng bảy|tháng 7]] năm [[1885]], kinh thành [[Huế]] thất thủ, Phụ chính [[Tôn Thất Thuyết]] đưa vua [[Hàm Nghi]] chạy đến [[Thành Tân Sở|chiến khu Tân Sở]] ([[Quảng Trị]]) ban bố [[chiếuphong trào Cần Vương|dụ Cần Vương]]. Hay tin, Lê Ninh liền cùng với các em kêu gọi mọi người trong vùng phất cờ ứng nghĩa.

Với chiến thuật "nội công ngoại kích", nghĩa quân đã bất ngờ đột nhập giết chết Bố chánh Lê Đại, bắt sống Án sát Trịnh Vân Bưu, giải phóng tù nhân (trong đó có [[Cao Thắng]], vì gia cuộc khởi nghĩa của Trần Quang Cán nên bị bắt giam, về sau trở thành tướng lĩnh trụ cột dưới cờ của [[Phan Đình Phùng]]), và thu toàn bộ khí giới, [[vàng]] [[bạc]], [[thực phẩm|lương thực]] và một số [[voi]] cùng ngựa chiến.

:''Lê Ninh, người Hà Tĩnh, do chân ấm sinh đứng lên xướng Nghĩa đảng. Ninh là con nhà thế gia, giàu có, lúc thiếu niên biết nước tất mất, đã có chí thanh gươm yên ngựa lên đường ruổi dong, kết nạp hiệp khách, tung tiền ra như bùn, thủ hạ thường có mấy trăm nghĩa sĩ. Lúc Thuận Kinh bị mất, ông lập tức dựng cờ nghĩa vâng chiếu của Xuất đế (vua Hàm Nghi) làm tham tán Nghĩa quân, nhiều lần đánh bại quân Pháp, chém đầu tướng Pháp. (Ông) mắc bệnh rồi mất, người Pháp phân tán dân làng ông đi, xóa bỏ cả tên gọi của thôn xã<ref>Trong phong trào [[Phong trào Cần Vương|Cần Vương]], làng Trung Lễ bị đối phương triệt hạ hai lần. Họ đã đốt nhà, cướp của, đuổi dân đi và đổi tên làng thành Lạc Thiện. Sau [[Cách mạng tháng Tám]] ([[1945]]), làng lấy lại tên Trung Lễ, sau cải cách ruộng đất lại đổi tên thành xã Trung Nghĩa.</ref>. Anh em ông năm người, (thì) bốn người chết vì nạn giặc Pháp. Tướng tá dưới cờ của ông sau theo Phan Đình Phùng, đều có tiếng là chiến tướng. Công tuy không thành, nhưng ông thực là người tiêu biểu nhất trong Nghĩa đảng vậy.''<ref>''Việt Nam vong quốc sử'', tr. 86-87.</ref>