Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Haryana”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
TuHan-Bot (thảo luận | đóng góp)
n Robot: Sửa đổi hướng
TuanUt-Bot! (thảo luận | đóng góp)
n clean up, replaced: phía Đông → phía đông, phía Tây → phía tây, phía Nam → phía nam, phía Bắc → phía bắc (3), Đông Bắc → đông bắc, Tây Nam → tây nam
Dòng 32:
}}
 
'''Haryana''' {{audio|Haryana.ogg|pronunciation}} ([[Tiếng Hindi|Hindī]]: हरियाणा, [[tiếng Punjab|Punjabī]]: ਹਰਿਆਣਾ, {{IPA2|hərɪjaːɳaː}}) là một [[phân cấp hành chính ở Ấn Độ|bang]] ở phía Bắcbắc [[Ấn Độ]]. Bang này đã được tách ra khỏi bang [[Punjab (Ấn Độ)|Punjab]] vào năm [[1966]]. Bang Haryana giáp các bang [[Punjab, Ấn Độ|Punjab]] và bang [[Himachal Pradesh]] về phía Bắcbắc, [[Rajasthan]] về phía Tâytây và Nam. Biên giới phía Đôngđông với các bang [[Uttarakhand]] và [[Uttar Pradesh]] được xác định bởi con sông [[Yamuna]]. Haryana cũng bao quanh [[Delhi]] về 3 phía, tạo thành biên giới phía Bắcbắc, Tây và Nam của Delhi. Do đó, một khu vực lớn của Haryana được đưa vào [[Vùng thủ đô quốc gia (Ấn Độ)|Vùng thủ đô quốc gia]]. Thủ phủ của bang Haryana là [[Chandigarh]], thành phố thuộc quản lý như một [[lãnh thổ liên hiệp]] và cũng là thủ phủ của Punjab. Thành phố [[Gurgaon]] đang nổi lên thành một trung tâm lớn của ngành [[công nghệ thông tin]]. Bang này là một trung tâm chế tạo hàng đầu vì nó là nơi đóng trụ sở của [[Maruti Udyog Limited]], công ty chế tạo ô tô lớn nhất Ấn Độ. Đây cũng là nơi có [[Hero Honda]] Limited, nhà chế tạo xe hai bánh lớn nhất thế giới. [[Panipat]], [[Panchkula]] và [[Faridabad]] cũng là các trung tâm công nghiệp. Ngành [[thép]] và [[dệt]] cũng đang thiết lập ở bang Hayana.
 
== Chi tiết và từ nguyên ==
Tên gọi Haryana có nghĩa “Nơi ở của Thần” lấy từ Hari (vị thần Hindu Vishnu [Visnu]) và từ ayana (nhà ở)<ref>http://www.britannica.com/ebc/article-9111200</ref>. Bang này nổi tiếng về lúa mỳ và sản xuất sữa. Ngoài sông Yamuna và [[sông Ghaggar|Ghaggar]], các con sông chảy theo mùa như [[Markanda]], và [[Tangri (sông)|Tangri]] cũng chảy qua bang này. Một số con [[kênh]] thủy lợi chảy qua bang này, mang nước từ các con sông chảy quanh năm từ dãy [[Himalaya]]s. Địa hình bang này nhìn chung bằng phẳng có nhiều đất [[mùn]] bao phủ và rất thích hợp cho ngành nông nghiệp. Khu vực Tâytây Namnam thì khô hơn và nhiều cát hơn. Có một vài khu vực đồi tạo thành một phần của [[Đồi Siwalik]] ở Đôngđông Bắcbắc và [[Dãy núi Aravalli|Dãy Aravalli]] ở phía Namnam. Bang này có [[khí hậu lục địa|lục địa]], với nhiệt độ cực nóng vào mùa Hè. [[Gió mùa]] mang mưa đến vào thời gian giữa tháng 7 và 9.
 
Haryana có 4 trường đại học và hai trường cao đẳng y khoa. Ngôn ngữ chính thức là tiếng [[Tiếng Hindi|Hindi]] và [[Punjabi]] là ngôn ngữ chính thức thứ 2. Một số lượng dân, đặc biệt là ở nông thôn, nói tiếng [[Haryanvi]], một [[phương ngữ]] của tiếng nổi tiếng do sự thô mộc của nó. Đa số dân theo [[Ấn Độ giáo|Hindu giáo]], tiếp theo là các tôn giáo khác [[Sikhism]], [[Hồi giáo]], [[Jainism]] và [[Thiên Chúa giáo]]. Haryana đã là một phần của cả nền [[Văn minh Thung lũng Indus]] và nền văn minh trước đó là nền [[văn minh Vedic]]. [[Mahabharat]] đã đề cập nhiều nơi mà ngày nay nằm trong bang Haryana như Kurukshetra và Gurgaon.