Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tông Nhân phủ”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Bot: Di chuyển 1 liên kết ngôn ngữ đến d:Q10831235 tại Wikidata |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 1:
'''Tôn Nhân phủ''' (宗人府) hay '''Tôn Chính phủ''' (宗正府) là cơ quan quản lý nội bộ hoàng tộc thời
==Tại Trung Hoa==
Tôn Nhân phủ ([[Tiếng Trung]]: {{lang|zh|宗人府}}, <small>[[pinyin|p]]</small> ''Zōngrén Fǔ'', <small>[[wade-Giles|w]]</small> ''Tsung-jen Fu''; [[Manchu language|Manchu]]: ''Uksun be Kadalara Yamun'') là một tổ chức chịu trách nhiệm về tất cả các vấn đề liên quan đến gia đình hoàng gia dưới triều đại [[nhà Minh]] và [[nhà Thanh]] của hoàng đế Trung Quốc.<ref>{{harvnb|Hucker|1985|page=531}}; {{harvnb|Rawski|1988|page=233}}.</ref>
Ở Việt Nam Tôn Nhân phủ bắt đầu có từ [[nhà Trần|thời Trần]], với tên gọi là '''Tôn Chính phủ''', do Đại Tôn Chính đứng đầu, giữ việc soạn gia phả hoàng tộc. ▼
Được thành lập vào năm 1389 bởi [[Minh Thái tổ]], cơ quan này được dựa trên cơ sở trước như các "Tôn Chính phủ" hay "Tôn Chính tự" (宗正 寺, Zōngzhèng Sì) của [[nhà Đường]] và [[nhà Tống]] và "Thái Tông Chính viện (Văn phòng của hoàng thân quốc thích, 太宗 正 院, Tài Zōngzhèng Yuàn) của triều đại [[nhà Nguyên]]. Dưới triều đại nhà Minh, Phủ được quản lý bởi bộ Lễ;. trong khi dưới triều đại nhà Thanh, lại ở bên ngoài bộ máy hành chính thông thường.<ref>Ming: {{harvnb|Elman|2000|page=161}}. Qing: {{harvnb|Rawski|1998|page=13}}.</ref> Trong cả hai triều đại, cơ quan này bao gồm các thành viên là các hoàng thân quốc thích.<ref>{{harvnb|Hucker|1998|page=28}}.</ref> Phủ thường xuyên báo cáo về khai sinh, kết hôn, tử vong và lập gia phả của hoàng tộc (玉牒, Yùdié). Phả hệ hoàng gia đã được sửa đổi 28 lần trong suốt triều đại nhà Thanh.<ref>{{harvnb|Rawski|1998|page=75}}.</ref>
==Tại Việt Nam==
▲Ở Việt Nam, Tôn Nhân phủ bắt đầu có từ [[nhà Trần|thời Trần]], với tên gọi là '''Tôn Chính phủ''', do Đại Tôn Chính đứng đầu, giữ việc soạn gia phả hoàng tộc.
Từ thời [[Nhà Lê trung hưng|Lê trung hưng]], cơ quan này được gọi là Tôn Nhân phủ, trực tiếp điều hành là Tôn nhân lệnh - một người trong hoàng tộc có cấp bậc cao được vua cử.
Hàng 7 ⟶ 13:
Đời [[nhà Nguyễn]], Tôn Nhân phủ chuyên trách các công việc của hoàng tộc, từ việc chọn người kế vị đến việc cắt cử người hầu, do vua trực tiếp điều hành, bên dưới là hội đồng Tôn Nhân phủ do một đại thần có uy tín, cùng tả tôn khanh và hữu tôn khanh (người hoàng tộc) phụ trách.
Thời [[Pháp thuộc]], từ năm [[1897]], Hội đồng Tôn Nhân phủ
==Chú thích==
<references />
==Sách tham khảo==
{{refbegin}}
*{{citation|last=Elliott|first=Mark C.|author-link=Mark Elliott (historian)|title=The Manchu Way: The Eight Banners and Ethnic Identity in Late Imperial China|year=2001|publisher=Stanford University Press|location=Stanford|isbn=0-8047-3606-5}}.
*{{citation|last=Elman|first=Benjamin A.|title=A Cultural History of Civil Examinations in Late Imperial China|year=2000|publisher=University of California Press|location=Berkeley and Los Angeles|isbn=0-520-21509-5}}.
*{{citation|last=Farmer|first=Edward L.|title=Zhu Yuanzhang & Early Ming Legislation: The Reordering of Chinese Society following the Era of Mongol Rule|year=1995|publisher=E.J. Brill|location=Leiden, New York, and Köln|isbn=90-04-10391-0}}.
*{{citation|last=Hucker|first=Charles O.|author-link=Charles Hucker|title=A Dictionary of Official Titles in Imperial China|year=1985|publisher=Stanford University Press|location=Stanford|isbn=0-8047-1193-3}}.
*{{citation|last=Hucker|first=Charles O.|author-link=Charles Hucker|chapter=Ming government|pages=9–105|title=The Cambridge History of China, ''Volume 8:'' The Ming Dynasty, 1368-1644, Part 2|volume=|year=1998|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|editor-last=Denis Twitchett and Frederick W. Mote|editor-first=|isbn=0-521-2433-5}}.
*{{citation|last=Lui|first=Adam Yuen-chong|title=Ch'ing Institutions and Society, 1644-1795|year=1990|publisher=Centre of Asian Studies, University of Hong Kong|location=Hong Kong|isbn=}}.
*{{citation|last=Rawski|first=Evelyn S.|chapter=The Imperial Way of Death: Ming and Ch'ing Emperors and Death Ritual|pages=228–253|title=Death Ritual in Late Imperial and Modern China|volume=|year=1988|publisher=University of California Press|location=Berkeley and Los Angeles|editor-last=James L. Watson and Evelyn S. Rawski|isbn=0-520-06081-4}}.
*{{citation|last=Rawski|first=Evelyn S.|title=The Last Emperors: A Social History of Qing Imperial Institutions|year=1998|publisher=University of California Press|location=Los Angeles and Berkeley|isbn=0-520-21289-4}}.
*{{citation|last=Rhoads|first=Edward J.M.|title=Manchu & Han: Ethnic Relations and Political Power in Late Qing and Early Republican China, 1861-1928|year=2000|publisher=University of Washington Press|location=Seattle and London|isbn=0-295-97938-0}}.
*{{citation|last=Wu|first=Silas H. L.|title=Communication and Imperial Control in China: Evolution of the Palace Memorial System, 1693-1735|year=1970|publisher=Harvard University Press|location=Cambridge|isbn=674-14801-0}}.
{{sơ khai}}
[[Thể loại:Hoàng tộc Việt Nam]]
[[Thể loại:Hoàng tộc Trung Quốc]]
| |||