Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Andrey Dmitryevich Sakharov”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Robot: Sửa đổi hướng |
|||
Dòng 3:
Andrei Sakharov sinh ra trong một gia đình trí thức ở [[Moskva]]. Cha ông nguyên là giáo viên vật lý trường phổ thông, sau này tham gia giảng dạy tại trường Đại học sự phạm quốc gia Moskva. Mẹ ông có gốc gác Hi Lạp, hai bên gia đình đều là người mộ đạo nhưng Sakharov là một người không tôn giáo cả cuộc đời mình (ông vẫn tin có một "nguyên lí dẫn đường" cho cả vũ trụ và loài người).
Ông vào học khoa [[vật lý học|vật lý]] trường [[Đại học Quốc gia Moskva|Đại học Tổng hợp Moskva]] năm 1938 và tốt nghiệp cử nhân năm 1942 và đạt bằng đỏ. Làm nghiên cứu sinh ở Viện vật lý Lebedeva P.N (1947), lấy bằng tiến sĩ khoa học toán lý (1953).
Sau khi tốt nghiệp đại học ông làm kĩ sư nghiên cứu trong [[nhà máy đạn Ulianovsk]].Năm 1943 ông cưới Klavdia Alekseyevna Vikhireva và có 2 con gái, 1 con trai (Klavdia mất năm 1969). Năm 1972, ông cưới Yelena Bonner, một người bạn cùng đấu tranh cho nhân quyền.
Năm 1945 ông trở về Moskva và vào nghiên cứu trong khoa lí thuyết của Viện vật lí thuộc Hàn lâm khoa học Liên Xô, năm 1947 ông nhận bằng tiến sĩ. Từ giữa năm 1948 ông tham gia chương trình nghiên cứu chế tạo bom hạt nhân của Liên Xô, cùng làm việc với [[Igor Tamm]], [[Igor Vasilyevich Kurchatov|Igor Kurchatov]].
Năm 1950, ở Sarov, ông đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển bom khinh khí hạng megaton của Liên Xô, đồng thời cùng với dự án Teller-Ulam của Hoa Kì, quả bom này đã nổ thử năm 1955. Cũng năm 1950 Sakharov và Igor Tamm đã đề xuất ý tưởng về lò phản ứng nhiệt hạch có kiểm soát (tokamak) phục vụ cho mục đích hòa bình.
Dòng 19:
Năm 1967, ông vận động chấm dứt chạy đua chương trình tên lửa chống tên lửa đạn đạo nhưng không thành công. Tháng 5 năm 1968, một luận văn cổ xúy việc chung sống hòa bình, tiến bộ và tự do trí tuệ được Sakharov cho lưu hành dạng bản thảo rồi sau đó được xuất bản ở nước ngoài vào tháng 7 cùng năm, việc này khiến ông bị cấm tham gia vào các dự án quốc phòng, chỉ còn được nghiên cứu về lí thuyết.
Năm 1970, ông nằm trong ban sáng lập ''Ủy ban về nhân quyền ở Liên Xô'', từ đó ông chịu nhiều sức ép từ phía chính quyền. Đặc biệt trong năm 1973 và 1974, ông và [[Aleksandr Isayevich Solzhenitsyn|Solzhenitsyn]] bị truyền thông Liên Xô tấn công, bôi nhọ, một số ít dám lên tiếng bảo vệ 2 ông này đều bị "trừng phạt" thẳng tay.
Năm 1973, Sakharov được đề cử và năm 1975 ông được tặng [[giải Nobel Hòa bình|giải Nobel Hoà bình]] (tuy ông không được giấy phép rời Liên Xô để lãnh giải).
Tháng 1 năm 1980 ông bị chính quyền bắt giữ sau khi công khai chỉ trích hành động can thiệp vào Afghanistan năm 1979, và bị di cư đến thành phố Gorky (Nizhny Novgorod) nhằm cách li ông với các nhân vật nước ngoài, ở đây căn hộ của ông thường bị theo dõi lục soát và trộm cắp.
| |||