|
'''Wikipedia ai muốn sửa gì cũng được, là trang web không có giá trị tra cứu. Đưa tin toàn sai toét.'''
'''Trường Hậu bổ, Hà Nội''' ([[tiếng Pháp]]: '''École des aspirants-mandarins''', '''École d'Apprentis Mandarins''' hoặc '''École des fonctionnaires indigènes''') là một cơ sở đào tạo viên chức hành chánh ở [[Hà Nội]] vào [[thời Pháp thuộc]].<ref>[http://cothommagazine.com/index.php?option=com_content&task=view&id=278&Itemid=49 Thi cử và nền giáo dục Việt Nam dưới thời Pháp thuộc]</ref>
==Lịch sử==
[[Tập tin:TruongHaubo.JPG|nhỏ|phải|Giám đốc Trường Hậu bổ Hà Nội, 1903.<ref>Lux, J. "L'Indo-chine française en 1903". ''L'Illustration''. Paris, 10.01.1903.</ref>]]
Trường được thành lập ngày [[20 tháng 6|20 Tháng Sáu]] năm [[1903]] theo nghị định của [[Thống sứ Bắc Kỳ]]<ref name=hannom>[http://www.hannom.org.vn/web/tchn/data/8701_a.htm Quốc Anh. "Vài nét về nền Hán học cũ ở Việt nam dưới chế độ thuộc địa của Thực dân Pháp]</ref> để tập cho các sĩ tử [[nhà Nguyễn]] đã thi đỗ [[Hương cống|cử nhân]] nhưng còn đợi bổ nhiệm vào chức ngạch. Những người đỗ [[tú tài Nho học|tú tài]] cùng các [[ấm sinh]] cũng có thể ghi danh nhập học nếu xong được lớp dự bị và qua được đợt thi khảo hạch. Trong thời gian ba năm ở trường Hậu bổ họ học thêm [[tiếng Pháp]] cùng một số kiến thức về phép cai trị, đo đạc để ứng dụng khi vào nhiệm sở. Trước khi hết khóa thì lại thi một kỳ nữa, ai điểm cao thì bổ làm [[tri huyện]], thấp thì làm giáo thụ v.v, hàng [[cửu phẩm|thất và bát phẩm]].
Năm [[1912]] Trường Hậu bổ Hà Nội đổi thành '''Trường Sĩ hoạn''' ('''École des Mandarins''') với phần Hán học đơn giản hơn. Trong khi đó ở Huế thì lập [[Trường Hậu bổ, Huế|Trường Hậu bổ (Huế)]] từ năm [[1911]] tiếp nhận các sĩ tử muốn trau giồi thêm để bổ vào ngạch. Năm [[1915]] [[Bắc Kỳ]] bỏ [[khoa cử]] và hai năm sau, năm [[1917]] Trường Sĩ hoạn cũng bị giải thể. Thay vào đó là Trường Pháp chính Đông Dương (École de Droit et d'Administration) làm nơi đào tạo công chức theo ngạch Tây.<ref name="hannom" />
Một vị giáo sư nổi tiếng từng dạy ở trường Hậu bổ là thủ tướng [[Trần Trọng Kim]].
==Vị trí==
Địa điểm trường Hậu bổ Hà Nội là nay là trường trung học cơ sở Ngô Sĩ Liên ở phố Hàm Long, Hà Nội<ref>[http://www.anninhthudo.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=28280&ChannelID=8 "Phố Hàm Long" trích báo ''An ninh Thủ đô'']</ref>, phía nam [[Hồ Hoàn Kiếm|Hồ Gươm]].
== Đề tài văn chương ==
Nhà thơ [[Tản Đà]] đã cố thi vào trường Hậu bổ hai lần nhưng hỏng thi vì không có tiền đút lót nên ông làm bài thơ như sau:
:Mỗi năm Hậu-bổ một lần thi
:Năm ngoái, năm xưa tớ cũng đi
:Cử, tú, ấm-sinh vài chục kẻ
:Tây, Ta, Quốc-ngữ bốn năm kỳ
:Đĩa nghiên, lọ mực, bìa bao sách
:Thước kẻ, đanh ghim, ngọn bút chì
:Lại đến ''O-ran'' là bước khó
:Mình ơi, ta bảo: "có thi thì..."<ref>Nguyễn Mạnh Bổng. ''Tản-Đà vận-văn Toàn tập''. Paris: Institut de l'Asie du Sud-Est, 1986.</ref>
==Chú thích==
{{Tham khảo}}
[[Thể loại:Liên bang Đông Dương]]
[[Thể loại:Giáo dục Việt Nam thời Pháp thuộc]]
| 