Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lý Quốc Xương”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
←Trang mới: “'''Lý Quốc Xương''' ({{zh|t=李國昌|s=李国昌}}) (? - 887 {{note|qd}}, nguyên danh '''Chu Da Xích Tâm''' (朱邪赤心), tự '''Đức…” |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 3:
== Thân thế ==
Tổ tiên của Chu Da Xích Tâm là các tù trưởng kế tập của tộc [[Sa Đà]]. Sau khi họ nằm dưới quyền kiểm soát của [[Thổ Phồn]] và định cư tại Cam châu (甘州, nay thuộc [[Trương Dịch]], [[Cam Túc]]), họ thường làm quân tiên phong cho Thổ Phồn. Vào năm 808 hoặc ngay trước đó, sau khi Thổ Phồn để mất Lương châu (涼州, nay thuộc [[Vũ Uy]], Cam Túc) về tay [[Hồi Cốt]], Thổ Phồn lo sợ rằng người Sa Đà sẽ hợp quân với Hồi Cốt nên dự tính tái định cư người Sa Đà đến khu vực [[Hoàng Hà]]. Sau đó tổ phụ và phụ thân của Chu Da Xích Tâm là [[Chu Da Tận Trung]] (朱邪盡忠) và [[Chu Da Chấp Nghi]] (朱邪執宜) đã quyết định đưa bộ chúng chạy đến lãnh thổ Đường. Thổ Phồn truy kích, Chu Da Tận Trung bị giết chết trong lúc giao chiến, và hơn một nửa bộ chúng Sa Đà bị giết chết hoặc bị bắt. Chu Da Chấp Nghi đem dư chúng đến Linh châu (靈州, nay thuộc [[Ngân Xuyên]], [[Ninh Hạ]]), được Sóc Phương tiết độ sứ [[Phạm Hi Triêu]] (范希朝) tiếp đón. Năm 809, khi Phạm Hi Triều được thuyên chuyển từ Sóc Phương đến Hà Đông (河東, trị sở nay thuộc [[Thái Nguyên, Sơn Tây|Thái Nguyên]], [[Sơn Tây (Trung Quốc)|Sơn Tây]]), triều đình Đường lo ngại rằng người Sa Đà sẽ làm phản nên đã lệnh cho họ cũng đến Hà Đông, định cư tại khu vực Hoàng Hoa Đôi (黃花堆, nay thuộc [[Sóc Châu]], Sơn Tây).<ref>''[[Tư trị thông giám]]'', [[:zh:s:資治通鑑/卷237|quyển 237]].</ref><ref name=NBT218>''[[Tân Đường thư]]'', [[:zh:s:新唐書/卷218|quyển 218]].</ref>
Khi Chu Da Chấp Nghi qua đời, Chu Da Xích Tâm kế tập làm thủ lĩnh của người Sa Đà.<ref name=NBT218/> Năm 839, khi tướng Hồi Cốt là Quật La Vật (掘羅勿) nổi dậy chống lại [[Chương Tín khả hãn]], Quật La Vật đề nghị Chu Da Xích Tâm giúp đỡ khi tặng cho Chu Da Xích Tâm 300 con ngựa, liên quân giữa họ đã đánh bại Chương Tín khả hãn, khiến Hồi Cốt suy sụp. Trong vài năm sau đó, dư bộ Hồi Cốt thường đột kích vùng biên thùy của Đường, người Sa Đà thường xuyên tham gia phản công Hồi Cốt cùng các bộ lạc khác trung thành với Đường.<ref>''Tư trị thông giám'', [[:zh:s:資治通鑑/卷246|quyển 246]].</ref> Năm 843, dưới quyền [[Thạch Hùng]], Chu Da Xích Tâm đã tham vào chiến dịch tiến công Hồi Cốt, giải cứu [[Thái Hòa công chúa]], người từng được gả cho cựu khả hãn của Hồi Cốt nhằm thực hiện ''[[hòa thân]]'' giữa hai bên.<ref>''Tư trị thông giám'', [[:zh:s:資治通鑑/卷247|quyển 247]].</ref>
Năm 847, một thời gian ngắn sau khi [[Đường Vũ Tông]] qua đời và [[Đường Tuyên Tông]] kế vị, mặc dù trong nước rối loạn song tướng Thổ Phồn là [[Luận Khủng Nhiệt]] (論恐熱) vẫn suất quân tiến công vùng [[Ordos|Ngạc Nhĩ Đa Tư]], liên minh cùng người [[Đảng Hạng]] và dư bộ Hồi Cốt. Đường Tuyên Tông phái Hà Đông tiết độ sứ [[Vương Tể]] (王宰) suất quân kháng cự, Vương Tể cho Chu Da Xích Tâm làm tiền phong. Quân Hà Đông sau đó đánh bại Luận Khủng Nhiệt, quân Thổ Phồn triệt thoái.<ref>''Tư trị thông giám'', [[:zh:s:資治通鑑/卷248|quyển 248]].</ref>
== Chú thích ==
| |||