Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Thảo Cầm Viên Sài Gòn”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Thêm chi tiết và sắp xếp lại.
Dòng 1:
[[Image:Tượng J.B. Louis Pierre.jpg|nhỏ|phải|180px|Tượng J.B. Louis Pierre, trong Thảo Cầm Viên Sài Gòn]]
'''Thảo Cầm Viên Sài Gòn''' (tên gọi tắt: '''Thảo Cầm Viên'''), ngườitên dânban gọiđầu: '''SởVườn thúBách Thảo''', còn mộtngười vườndân thúquen gọi bách'''Sở thảo. Đâythú'''; là nơi bảo tồn động thực vật có tuổi thọ đứng hàng thứ 8 trên thế giới., tại [[Việt Nam]]<ref>Theo ''Hỏi đáp lịch sử Việt Nam'', tập 4, do Trần Nam Tiến chủ biên, Nxb Trẻ, 2007, tr.109</ref>.
 
ThảoKhuôn Cầmviên Viênrộng lớn này hiện tọa lạc ở số 2B [[Nguyễn Bỉnh Khiêm]], phường Bến Nghé, [[quận 1]], [[Thành phốPhố Hồ Chí Minh]].
==Giới thiệu==
===Thảo Cầm Viên===
Ban đầu, ông Louis Adolphe Germain, một thú y sỹ của quân đội pháp được giao nhiệm vụ mở mang khu vực vùng đất hoang ở phía Đông Bắc kênh L’avanche (cầu Thị Nghè bây giờ) và công trình tương đối được hoàn thành vào tháng 3 năm sau (1865).
Nhận thấy cần có người chuyên môn để biến nơi này thành nơi nuôi trồng các loài động vật, thực vật của toàn [[Đông Dương]]; vừa để trưng bày, vừa để chuyển về ''Viện Bảo Tàng Lịch Sử thiên nhiên [[Paris]]'', Toàn quyền Đông Dương đã mời cho ông JB.Loius Pierre ([[1833]] - [[1905]])<ref>Ông JB.Loius Pierre, người sáng lập và là giám đốc đầu tiên của Thảo Cầm Viên Sài Gòn. Trong 12 năm phụ trách, ông và đã để lại một di sản quý giá: bộ sưu tập hơn 100.000 tiêu bản hiện được lưu giữ tại ''Bảo tàng thực vật'' thuộc ''Viện Sinh Học Nhiệt Đới thành phố Hố Chí Minh'', hàng ngàn cây cổ thụ trên các đường phố khu trung tâm, vườn cây trong công viên ''Tao Đàn'' và một câu nói nổi tiếng, mà giờ đây được khắc trên cột bia có đặt tượng bán thân của ông:'' Tôi đã nghỉ hưu nhưng còn quá nhiều việc để làm cho ngành thực vật, chỉ tiếc là không còn thời gian và cuộc sống thì quá ngắn ngủi''.</ref>, người phụ trách chăm sóc thực vật của vườn bách thảo [[Calcutta]] ([[Ấn Độ]]), sang làm giám đốc.
 
===Thảo Cầm Viên===
Cuối năm 1865, Thảo Cầm Viên được mở rộng thành 20 ha và năm [[1924]], Thảo Cầm Viên mở rộng thêm 13 [[ha]] nữa. Và khu đất rộng tổng cộng 33 ha này, được chia ra làm nhiều khu vực: khu cầm thú, khu cây cảnh và sưu tập phong lan, khu dành cho trẻ em và khu người lớn vui chơi... Năm 1989, chuồng trại được cải tạo thêm và diện tích nuôi thú hiện nay là 21.352 m2. Năm 1991, khu hoa viên được chỉnh trang lại sau nhiều năm bỏ hoang. Quan hệ trao đổi mua bán thú với nhiều nước cũng được mở rộng, làm tăng ảnh hưởng của Thảo Cầm Viên Sài Gòn trên thế giới.
BanTháng đầu3 năm 1864, ông Louis Adolphe Germain, một thú ybác sỹ của quân đội pháp, được giao nhiệm vụ mở mang khu vực vùng đất hoang ở phía Đông Bắc kênh L’avanche (cầu Thị Nghè bây giờ) để cônglàm trìnhnơi tươngnuôi đốithú được hoànươm thànhcây. vào thángTháng 3 năm sau (1865) bước đầu, ông Germain đã xây dựng được một số chuồng trại.
Nhận thấy cần có người giỏi chuyên môn hơn, để biến nơi này thành nơi nuôi trồng các loài động vật, thực vật của toàn [[Đông Dương]]; vừa để trưng bày, vừa để chuyển về ''Viện Bảo Tàng Lịch Sử thiên nhiên [[Paris]]'', viên Toàn quyền Đông Dương đã mời cho ông JB.Loius Pierre, người phụ trách chăm sóc thực vật của vườn bách thảo [[Calcutta]] ([[Ấn Độ]]), sang làm giám đốc vào ngày 28 tháng 3 năm 1865.
 
Cuối năm 1865, Vườn Bách Thảo đã được 20 [[ha]]. Đến năm 1924, khuôn viên mở thêm qua bên kia kênh Thị Nghè thêm 13 ha nữa, và một chiếc cầu đúc bắc qua sông để nối liền hai khu vực cũng được hoàn thành vào năm 1927.
Tuy tên chính thức là Thảo Cầm Viên, nhưng người dân gọi đó là '''Sở thú''', vì người Pháp sưu tầm nhiều loài [[động vật]] lạ và quí hiếm được đưa về nuôi ở đây, như: hàng chục [[lớp thú|loài có vú]], hàng chục giống [[chim]], nhiều giống [[bò sát]] và giống có cánh các loại. Điểm qua như: khỉ, gấu, cọp, beo, sư tử, giả nhân, vượn, hươu, nai, bông, heo rừng, mang, nhím, rùa, rái voi, đảo cò, các loại chim, cá sấu, hà mã, trăn, rắn...
 
Sau này, Vườn Bách Thảo còn trải qua nhiều lần chỉnh trang, tôn tạo:
Về thực vật, Thảo Cầm Viên có nhiều loại cây quí ở trong nước và nhập từ [[Ấn Độ]], [[Thái Lan]], [[Lào]], [[Campuchia]] như [[cacao]], [[cà phê]], [[vani]], một vài giống mía gọi là ''Jardin Acclimater''; nhiều loại xương rồng, dương xỉ, lưỡi rắn và nhiều thảo mộc gốc Châu Mỹ, châu Phi... Ngoài ra, nơi đây có nhiều hồ nước trồng nhiều loại súng lai với màu sắc, hình dáng đẹp; có ao sen với nhà thủy tạ, nuôi nhiều cá chép, trắm...
Bên trong Thảo cầm Viên có hai công trình lớn khác, đó là:
====Bảo tàng Lịch sử Việt Nam chi nhánh TP. HCM ====
{{Chính|Bảo tàng Lịch sử Việt Nam - Thành phố Hồ Chí Minh}}
 
Năm 1924 - 1927: trải nhựa đường nội bộ trong khuôn viên, xây dựng các chuồng thú có qui mô lớn và kiên cố như chuồng lồng tròn để nuôi khỉ, chuồng cọp v.v...
Ngày 24 tháng 11 năm 1927, thừa lệnh Toàn quyền Đông Dương, ông B. de la Brosse đã ký quyết định cho phép xây dựng ở Sài Gòn một bảo tàng lấy tên là ''Bảo tàng Nam Kỳ'' (Museé de la Cochinchine) trong khuôn viên Sở thú, gần cổng ra vào chính, theo thiết kế giống tháp [[Di Hòa Viên]]. Ngày 01 tháng 01 năm 1929, công trình được hoàn thành và để ghi nhận công của người khai sáng ra nó, người ta đổi tên Bảo tàng thành ''Moseé Blanchard de la Brosse''.
 
Năm [[1956]],: chínhlại phủ [[Việt Nam Cộng hòa]] chođược tu sửa, tái lạithiết và đổi tên là ''ViệnThảo BảoCầm tàng Quốc giaViên Sài Gòn'' (nay là [[Bảo tàng Lịch sử Việt Nam - Thành phố Hồ Chí Minh]]).
 
Năm 1984: xây dựng mới nhiều hạng mục công trình, như: kè đá dọc kênh Thị Nghè, cải tạo hệ thống thoát nước và hệ thống dây điện trần, trải nhựa và bê tông đường nội bộ, xây dựng tường rào dọc đường [[Nguyễn Bỉnh Khiêm]]...
====Đền thờ vua Hùng====
 
{{Chính|Đền thờ vua Hùng (Thành phố Hồ Chí Minh)}}
Đặc biệt là từ năm 1990, nhiều chuồng thú được cải tạo và mở rộng cho phù hợp với đời sống của từng loài thú, đã nâng tổng diện tích chuồng thú sau năm 1975 từ 8.500m2 lên đến năm 2000 là 25.000m2.
Năm [[1929]], Pháp tiếp tục cho xây ngôi đền có tên ''Temple du Souvenir'', với lối kiến trúc giống như đền thờ ở lăng tẩm [[Huế]], để tưởng niệm những người Việt tử trận vì đi lính cho Pháp trong [[Thế chiến thứ nhất]]. Sau năm 1954, đền được đổi tên là Đền Quốc Tổ Hùng Vương và thờ thêm một số nhân vật lịch sử khác, như [[Lê Văn Duyệt]], [[Trần Hưng Đạo]]...Năm 1975, đền đổi tên thành Đền thờ vua Hùng và giao cho Bảo tàng lịch sử Việt Nam – Thành phố Hồ Chí Minh quản lý.
 
Ngoài ra, nhờ mối quan hệ hợp tác, trao đổi, mua bán với nhiều vườn động thực vật và các tổ chức khoa học quốc tế, bộ sưu tập động vật của Thảo Cầm Viên Sài Gòn ngày một thêm phong phú. Cho nên bên cạnh hàng chục [[lớp thú|loài có vú]], hàng chục giống [[chim]], nhiều giống [[bò sát]] và giống có cánh các loại, như: [[khỉ]], [[gấu]], [[cọp]], [[beo]], [[sư tử]], [[giả nhân]], [[vượn]], [[hươu]], [[nai]], [[heo rừng]], [[mang]], [[nhím]], [[rùa]], [[rái]], [[voi]], [[cò]], [[cá sấu]], [[trăn]], [[rắn]]...Nhiều loài động vật mới lạ đã xuất hiện tại Việt Nam như: [[Hà mã]] (Hippopotamus amphibius), Hà mã lùn (Choeropsis liberiensis), [[Báo]] [[Nam Mỹ]] (Panthera onca), [[Đà Điểu]] [[châu Phi]] (Struthio camelus), Hồng Hạc (Phoenicopterus ruper ruper), Đười ươi (Pongo pygmaeue), Hươu cao cổ (Giraffa camelopardalis)...
 
Hiện nay, ở Thảo Cầm Viên Sài Gòn, ngoài những khu vực nuôi trồng cầm thú, cây cảnh và sưu tập phong lan, còn có khu dành cho trẻ em, cho người lớn vui chơi, giải trí...
 
Ngoài ra, trong Thảo Cầm Viên Sài Gòn còn có hai công trình kiến trúc đặc sắc khác, đó là [[Đền thờ vua Hùng (Thành phố Hồ Chí Minh)]] và [[Bảo tàng Lịch sử Việt Nam - Thành phố Hồ Chí Minh]].
 
==Giá trị==
Sau hơn 130 năm tồn tại, Thảo Cầm Viên đã trở thành một vườn thú lớn với 590 đầu thú thuộc 125 loài, thực vật có 1800 cây gỗ thuộc 260 loài, 23 loài [[lan]] nội địa, 33 loài [[xương rồng]], 34 loại [[bon sai]]..và đang được bổ sung thêm. Năm 1990, Thảo Cầm Viên này là thành viên chính thức của [[Hiệp Hội các vườn thú Đông Nam Á]]. Mỗi ngày có rất hàng ngàn lượt khách đến vui chơi, tham quan và nghiên cứu...
 
Cho nên tuy ở chốn thị thành, nhưng không khí ở đây khá trong lành với tiếng thú, tiếng chim muông cùng vô vàn cây xanh, hoa đẹp...
==Thông tin thêm==
:*Hiện nay, Thành phố Hồ Chí Minh đang có ''Dự án Công viên Sài Gòn Safari'' tại [[huyện Củ Chi]]. Theo đó, phần lớn động vật trong Thảo Cầm Viên sẽ được chuyển về đây. Tuy nhiên, vẫn tiếp tục duy trì và điều chỉnh quy hoạch tổng mặt bằng của Thảo Cầm Viên hiện hữu cho phù hợp với định hướng phát triển mới là trở thành vườn [[thực vật]] bách thảo, nơi sưu tập và bảo tồn các chủng loài thực vật quý hiếm, có giữ lại một số chủng loài động vật chọn lọc phù hợp.
Và hơn thế nữa, Thảo Cầm Viên còn có vai trò giáo dục, bảo tồn và nghiên cứu...
 
Hiện nay, Thảo Cầm Viên Sài Gòn có quan hệ với nhiều tổ chức quốc tế như: Hiệp Hội các Vườn Thú Đông Nam Á (SEAZA), Liên Đoàn Thế Giới Bảo Tồn Thiên Nhiên và Tài Nguyên Thiên Nhiên (IUNC), Hiệp Hội Giáo Dục Bảo Tồn các Vườn Thú Trên Thế Giới (IZEA)...
:*Vài tư liệu khác:
:- Năm 1942 - 1945, quân đội [[Nhật]] đã chiếm đóng ở Thảo cầm viên.
 
==JB.Loius Pierre==
:- Năm 1945 - 1955, quân đội Pháp cũng chiếm Thảo cầm viên làm đồn trú và kho tàng cất giấu vũ khí, nên đã phá nhiều chuồng trại và một số cây cổ thụ. <!-- Thông tin về cái gọi là ''phòng điều tra của "Sở tình báo trung ương'' mang tên P.42 chỉ đăng giống nhau trên vài web du lịch với "nguồn sưu tập" -ngoài ra không ghi bất cứ nơi đâu khác, => không đáng tin cậy --> <ref> Theo [http://www.tourdulich.com/webplus/viewer.asp?aid=1068&pgid=5] </ref>
Ông JB.Loius Pierre ([[1833]] - [[1905]]), người sáng lập và là giám đốc đầu tiên của Thảo Cầm Viên Sài Gòn.
 
Ông là một nhà thực vật học suốt đời tận tụy cho sự nghiệp khoa học. Nhờ ông, nhiều cây rừng tự nhiên được tồn tại, một số loài cây đại mộc từ các lục địa khác được du nhập, một số cây ăn trái thuộc khu vực Đông Nam Á được ươm trồng, để từ đây cho ra đời những giống cây trái ngon.
:- Năm 2004, khoảng sân trống giữa Đền Hùng và Bảo tàng lịch sử đã có xây 1 dãy nhà gồm 4 - 5 phòng, dài khoảng 20 thước, cao hơn 2 thước ỡ giữa, ngăn sân thành 2 phần <ref>[http://www.vnn.vn/vanhoa/vandekhac/2005/01/366791/ Mỹ quan của Đền Hùng và Bảo tàng Lịch sử bị xâm phạm] trên VietnamNet, 19/01/2005</ref>.
 
Trong 12 năm phụ trách Thảo Cầm Viên Sài Gòn (1865 - 1877), ông còn để lại một di sản quý giá nữa, đó là bộ sưu tập hơn 100.000 tiêu bản hiện được lưu giữ tại ''Bảo tàng thực vật'' thuộc ''Viện Sinh Học Nhiệt Đới Thành phố Hố Chí Minh'' và hàng ngàn cây cổ thụ trên các đường phố khu trung tâm, trong công viên ''Tao Đàn''...
 
Để tưởng nhớ và ghi công ông, vào tháng 2 năm 1933, Hội đồng khoa học Pháp đã cho xây dựng một cột bia, bằng đá hoa cương đặt phía sau khu vườn kiểng. Trên mặt cột bia, ghi lại câu nói của ông trước khi qua đời:
''Tôi đã nghỉ hưu nhưng còn quá nhiều việc để làm cho ngành thực vật, chỉ tiếc là không còn thời gian và cuộc sống thì quá ngắn ngủi''.
 
Vào năm 1994, nhân dịp kỷ niệm 130 năm thành lập Thảo Cầm Viên Sài Gòn, cột bia đã được tôn tạo và đặt ngay trên trục đường chính, giữa Bảo tàng lịch sử và Đền thờ các vua Hùng. Lần này, cột bia có gắn thêm bức tượng bán thân bằng đá hoa cương màu hồng, tạc hình ông J.B Louis Pierre.
 
==Thông tin thêm==
*'''Dự án''':
Hiện nay, Thành phố Hồ Chí Minh đang có Dự án xây dựng một vườn động thực vật mới với diện tích gần 487 ha, tại xã An Nhơn Tây và Phú Mỹ Hưng, huyện [[Củ Chi]], cách trung tâm thành phố khoảng 50 km với nhiều mục tiêu, như: xây dựng khu trưng bày thú mô hình hoang dã, nhân giống và bảo tồn các loài động thực vật quí hiếm, giáo dục bảo tồn và bảo vệ môi trường sống, nghiên cứu về động thực vật...
 
:*'''Vài thông liệutin khác''':
:- Năm 1942 - 1945, quân đội [[Nhật]] đã chiếm đóng ở Thảo cầm viên.
 
Năm 1945 - 1955, quân đội Pháp cũng chiếm Thảo cầm viên làm đồn trú và kho tàng cất giấu vũ khí, nên đã phá nhiều chuồng trại và một số cây cổ thụ.
 
:- Năm 2004, khoảng sân trống giữa Đền Hùng và Bảo tàng lịch sử đã có xây 1 dãy nhà gồm 4 - 5 phòng, dài khoảng 20 thước, cao hơn 2 thước ỡ giữa, ngăn sân thành 2 phần <ref>Theo[http://www.vnn.vn/vanhoa/vandekhac/2005/01/366791/ Mỹ quan của Đền Hùng và Bảo tàng Lịch sử bị xâm phạm] trên VietnamNet, 19/01/2005</ref>.
==Chú thích==
{{Reflist}}