Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Zürich”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Việt hoá, replaced: Austria → Áo, removed underlinked tag using AWB
n clean up, replaced: → (10) using AWB
Dòng 4:
| municipality_type = [[City]]
| image_photo = ZurichMontage.jpg
| image_caption= '''Trên:''' Toàn cảnh Zurich và [[Hồ Zurich|hồ]] bao quanh, '''Giữa bên trái:''' [[Fraumünster|Nhà thờ Fraumünster]] bên bờ hồ Zurich vào ban đêm, '''Giữa bên phải:''' Tháp Mặt Trời mọc, '''Dưới:'''Zurich về đêm nhìn từ núi [[Üetliberg]].
| imagepath_coa = Wappen Zürich matt.svg
| map = Karte Gemeinde Zürich.png
Dòng 21:
| mayor_title = Stadtpräsidentin|list_of_mayors = List of mayors of Zurich
| places =
| neighboring_municipalities= [[Adliswil]], [[Dübendorf]], [[Fällanden]], [[Kilchberg, Zurich|Kilchberg]], [[Maur, Switzerland|Maur]], [[Oberengstringen]], [[Opfikon]], [[Regensdorf]], [[Rümlang]], [[Schlieren, Zurich|Schlieren]], [[Stallikon]], [[Uitikon]], [[Urdorf]], [[Wallisellen]], [[Zollikon]]
| twintowns = [[Kunming]], [[San Francisco]]
|}}
Dòng 27:
'''Zürich''' ({{Audio|de-Zürich.ogg|Zürich}} {{IPA|[ˈtsyːʁɪç]}}; [[tiếng Đức tại Zürich]]: ''Züri'' {{IPA|[ˈtsyri]}}) là thành phố lớn nhất của [[Thụy Sỹ]] (dân số: 366.145 vào năm [[2004]]; dân số vùng nội thành: 1.091.732) và là [[thủ đô]] của [[bang Zürich]]. Dân số của toàn khu đô thị là vào khoảng 1.3 triệu. Thành phố là trung tâm thương mại và văn hóa chính của Thụy Sỹ (thủ đô chính trị là [[Bern]]), và được xem như là một trong những [[thành phố toàn cầu]] trên thế giới. Theo một điều tra vào năm 2006, đây là thành phố với chất lượng cuộc sống tốt nhất trên thế giới<ref>http://www.citymayors.com/features/quality_survey.html</ref>.
 
Nguồn gốc của tên gọi có lẽ là từ ''Turus'' trong [[tiếng Celt]], một bằng chứng được tìm thấy trên một tấm bia mộ có niên đại từ thời bị chiếm đóng bởi [[Đế chế La Mã]] trong thế kỉ thứ 2; tên cổ của thành phố dưới dạng La Mã là ''Turicum''.
 
== Địa lý ==
Dòng 43:
Zürich trở thành ''[[reichsunmittelbar]]'' vào năm [[1218]] với sự tuyệt tự của dòng chính trong gia đình [[Zähringer]]. Một tường thành được xây dựng vào những năm [[1230]], vây quanh 38 hecta. Hoàng đế [[Frederick II, Hoàng đế Thánh chế La mã|Frederick II]] đã tấn phong tu viện trưởng của Fraumünster lên chức nữ công tước vào năm [[1234]]. Nữ tu viện trưởng chỉ định [[thị trưởng]], và bà thường xuyên giao việc đúc tiền cho công dân của thành phố. Tuy vậy, quyền lực chính trị của tu viện suy yếu dần đi trong thế kỉ 14, bắt đầu với sự thiết lập của ''Zunftordnung'' (luật[[Zünfte của Zürich|phường hội]]) vào năm [[1336]] bởi [[Rudolf Brun]], cũng là người thị trưởng độc lập đầu tiên, nghĩa là không được chỉ định bởi bà tu viện trưởng.
 
Zürich tham gia [[Thụy Sỹ|liên bang Thụy Sỹ]] (vào thời gian đó là một liên bang lỏng lẻo ''de facto'' của các [[Bang Thụy Sỹ|nước độc lập]]) như là thành viên thứ năm vào năm [[1351]]. Zürich bị khai trừ khỏi liên bang vào năm [[1440]] do một cuộc chiến tranh với các nước thành viên khác vì vụ tranh chấp lãnh thổ [[Toggenburg (Thụy Sỹ)|Toggenburg]] ([[Chiến tranh Zürich cổ]]). Zürich bị đánh bại vào năm [[1446]], và được chấp nhận lại vào liên bang vào năm [[1450]].
 
[[Huldrych Zwingli|Zwingli]] bắt đầu cải cách Thụy Sỹ vào thời gian ông là thầy tu chính ở Zürich. Ông sống nơi đó từ [[1484]] cho đến khi qua đời vào năm [[1531]].
 
Vào năm [[1839]], thành phố phải nhường cho những yêu cầu từ các đối tượng miền quê của nó, theo sau [[Züriputsch]] vào [[6 tháng 9]]. Đa số các thành lũy xây từ thế kỉ thứ 17 bị kéo đổ, mặc dù chưa từng bị bao vây, để làm giảm bớt mối lo ngại về quyền bá chủ của thành phố từ các miền đồng quê. [[Hiệp ước Zurich]] giữa [[Áo]], [[Pháp]], và [[Sardinia]] được ký kết vào năm [[1859]].<ref>http://en.wikipedia.org/wiki/New_International_Encyclopedia</ref>
 
Từ năm [[1847]], ''Spanisch-Brötli-Bahn'', đường sắt đầu tiên trên đất Thụy Sỹ, nối liền Zürich với [[Baden, Thụy Sỹ|Baden]], đặt [[nhà ga chính Zürich]] tại điểm gốc của mạng lưới đường sắt Thụy Sỹ. Tòa nhà hiện tai Hauptbahnhof (nhà ga đường sắt chính) xây từ [[1871]].
Dòng 69:
 
== Kinh doanh, công nghiệp và thương mại ==
UBS, Credit Suisse, Swiss Re và nhiều tập đoàn tài chính khác đều đặt trụ sở tai Zurich, trung tâm thương mại của Thụy Sĩ. Zurich dẫn đầu thế giới về ngành ngân hàng, chủ yếu là nhờ vào Swiss bank secrecy. Hoạt động tài chính chiếm 1/4 hoạt động kinh tế của thành phố và [[Thị trường chứng khoán Thụy Sĩ]] cũng tọa lạc tại Zurich.
 
Năm 2006, GDP của vùng Zurich là 160 tỉ USD, bình quân đầu người là 45.000 USD
 
=== Những lý do thành công về kinh tế ===
Dòng 181:
* [http://www.zhic.org/ Zurich International Club] Non Profit International Club ([[ZHIC]])
 
{{Sơ khai Thụy Sĩ}}
 
{{Liên kết bài chất lượng tốt|de}}