Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Marcianus”

| name = Marcianus

| full name = Flavius Marcianus Augustus

| title = [[Hoàng đế La Mã|Hoàng đế]] [[Đế quốc Đông La Mã]]

| image = Solidus Marcian RIC 0509.jpg

| caption = Đồng tiền ''[[Solidus (đồng tiền)|Solidus]]'' của Hoàng đế Marcianus

| reign = 450–457

| coronation = 25 tháng 8, 450

| predecessor = [[Theodosius II]]

| successor = [[Leo I (hoàng đế)|Leo I]]

| mother =

| father =

| spouse 1 = không rõ

| spouse 2 = [[Pulcheria]]

| issue = [[Marcia Euphemia]]

| dynasty = [[Nhà Theodosius]]

| birth_date = 392

| birth_place = [[Thracia (tỉnh La Mã)|Thracia]]

| death_date = 27 tháng 1<ref name="deathday">Theodorus Lector, 367. Theophanes AM 5949 gives 30 April.</ref> 457 (65 tuổi)

| place of burial = [[Nhà thờ các Thánh Tông Đồ]], [[Constantinopolis|Constantinopolis]]}}

'''Marcianus''' ({{lang-la|Flavius Marcianus Augustus}};<ref>Trong tiếng [[Latin cổ điển]], cái tên Marcianus được ghi theo kiểu FLAVIVS MARCIANVS AVGVSTVS.</ref> [[392]] – [[457]]) là [[Hoàng đế La Mã|Hoàng đế Đông La Mã]] từ năm [[450]] đến [[457]]. Triều đại của ông đã đánh dấu sự phục hồi của [[Đế quốc Đông La Mã]] từ trọng trách bảo vệ triều đình khỏi những mối đe dọa bên ngoài đến việc cải cách kinh tế và tài chính. Mặc khác, chính sách biệt lập của Marcianus đã bỏ rơi [[Đế quốc Tây La Mã]] khiến họ không đủ sức ngăn chặn các cuộc tấn công của người rợ, đã được thể hiện qua các chiến dịch tàn phá nước [[Ý]] của [[Attila]] và [[Người Vandal cướp phá thành Rome năm 455|vụ cướp phá thành Rome của người Vandal năm 455]]. Về sau ông được [[Chính Thống giáo Đông phương|Giáo hội Chính Thống giáo Đông phương]] phong thánh.

[[Tập tin:35-manasses-chronicle.jpg|250px|nhỏ|phải|Tranh minh họa Hoàng đế Marcianus và Leo I từ thời [[Trung cổ]].]]

Marcianus sinh vào năm 392<ref>''Chronicon Paschale'', s.a. 457.</ref> ở [[Illyricum]]<ref>Theodorus Lector, 354.</ref> hoặc [[Thracia]].<ref name="evagrius_2_1">Evagrius, II.1.</ref> Vốn là con trai của một người lính, phần lớn thuở ban đầu ông chỉ là một người lính vô danh, thành viên của một đơn vị quân đội đóng ở [[Philippopolis (Thracia)|Philippopolis]].<ref name="evagrius_2_1" /> Marcianus cùng đơn vị của ông đã được triều đình Đông La Mã điều động tham gia vào cuộc chiến tranh chống lại quân [[Nhà Sassanid|Ba Tư nhà Sassanid]] (có thể là [[Chiến tranh La Mã-Ba Tư (421-422)|chiến tranh La Mã-Sassanid năm 421-422]]),<ref name="jones">Jones.</ref> nhưng trong lúc hành quân sang phía Đông thì đột nhiên ông ngã bệnh ở [[Lycia]];<ref name="theophanes5943">Theophanes AM 5943</ref><ref>Cedrenus I.63; Zonara, XIII 24.5.</ref> vào lúc này cấp bậc của ông có thể là ''tribunus'' và chỉ huy đơn vị của mình.<ref name="jones" />

Sau khi khỏi bệnh, ông được triều đình triệu về [[Constantinopolis|Constantinopolis]] giữ chức ''[[Domesticus (Đế quốc La Mã)|domesticus]]'' phụng sự dưới quyền các tướng [[Ardaburius]] và [[Aspar]] trong mười lăm năm.<ref name="theophanes5943" /><ref>Procopius, ''Bellum Vandalicum'' I.4.7.</ref> Từ năm [[431]] đến [[434]], trong khi đang chiến đấu ở [[châu Phi]] dưới trướng Aspar, Marcianus bị [[người Vandal]] bắt giữ làm tù binh, theo một truyền thuyết sau này cho biết ông được quân sĩ mang ra diện kiến trước mặt vua [[Geiseric]] (428-477), mà ông biết được nhờ vào một điềm báo trong mơ rằng về sau Marcianus sẽ làm hoàng đế và rồi ra lệnh thả ông ngay lập tức với điều kiện phải lập lời thề trước chư thần sẽ không bao giờ khởi binh chống lại người Vandal.<ref name="evagrius_2_1" /><ref>Procopius, ''Bellum Vandalicum'' I.4.2; Theophanes AM 5931, 5943; Zonaras, XIII.24.12–16; Cedrenus I.604.</ref>

Dựa vào ảnh hưởng của các tướng, ông được phong làm đội trưởng đội vệ binh rồi về sau thăng lên đến chức [[Nghị sĩ|nghị viên]]. Sau khi hoàng đế Thedosius II mất vào năm [[450]], ông được người vợ mới cưới [[Pulcheria]] và cũng là chị của hoàng đế tiền nhiệm chọn lên ngôi hoàng đế trị vì một Đế quốc La Mã ngày càng suy yếu và kiệt quệ bởi những cuộc tàn phá của [[người Hung|người Hun]].<ref name="evagrius_2_1" />

Sau khi trở thành Hoàng đế, Marcianus đã từ chối các khoản cống nạp nhục nhã cho [[Attila|Attila Rợ Hung]] (434-453), vốn đã quen với việc nhận cống nạp từ thời Theodosius II để tránh các cuộc tấn công vào Đế quốc Đông La Mã. Nhận thấy sẽ không bao giờ chiếm được thủ đô [[Constantinopolis|Constantinopolis]], Attila đã chuyển sang uy hiếp lãnh thổ của [[Đế quốc Tây La Mã]] và tiến hành các chiến dịch nổi tiếng của ông ở [[Gallia|Gaul]] năm [[451]] và [[Ý]] năm [[452]] trong khi để mặc Marcianus hùng cứ một phương.

Nhờ vậy mà Marcianus đã có thể tiến hành cải cách tài chính, kiểm tra việc chi tiêu lãng phí và phục hồi số dân ở các tỉnh bị tàn phá. Ông còn điều quân đẩy lùi các cuộc tấn công ở [[Syria]] và [[Ai Cập]] năm 452 và đàn áp các vụ nổi loạn trên biên giới [[Armenia]] vào năm [[456]]. Sự kiện đáng chú ý khác trong thời ông trị vì là việc triệp tập [[Công đồng Chalcedon]] năm 451 với mục đích cố gắng làm trung gian giữa các phe phái [[Thần học]].

Marcianus thường phớt lờ những vấn đề của Đế quốc Tây La Mã, để lại một nửa lung lay ở phía Tây của Đế quốc mặc cho số phận định đoạt. Ông thậm chí chẳng làm gì để ra tay cứu giúp triều đình phía Tây trong các chiến dịch của Attila và sống đúng theo lời hứa năm xưa là làm ngơ trước các vụ tàn phá của Geiseric ngay cả khi người Vandal cướp phá thành [[Roma|Rome]] vào năm [[455]]. Tuy nhiên đã có những tranh luận gần đây cho rằng Marcianus đã tích cực tham gia nhiều hơn trong việc hỗ trợ Đế quốc Tây La Mã hơn những sử gia trước đó đã từng tin vào việc những dấu tay của Marcianus có thể được phân biệt rõ trong các sự kiện dẫn đến, bao gồm cả cái chết của Attila.<ref>Babcock, Michael A., ''The Night Attila Died: Solving the Murder of Attila the Hun'', Berkley Books, 2005.</ref>

Một thời gian ngắn trước khi Attila mất đột ngột vào năm 453, giữa đôi bên lại xảy ra xung đột lần nữa. Tuy nhiên, vị vua người Hun dũng mãnh này đã chết trước khi chiến tranh nổ ra. Trong một giấc mơ, Marcianus tuyên bố ông đã nhìn thấy cây cung của Attila bị hỏng ngay trước mặt ông, và một vài ngày sau đó, ông nhận được tin rằng kẻ thù lớn của ông đã qua đời.

Chẳng bao lâu thì Marcianus lâm trọng bệnh và mất vào ngày 27 tháng 1 năm 457, một số học giả cho rằng rất có thể ông đã mắc phải bệnh [[hoại tử]] trong một chuyến hành hương dài ngày. Thi thể của ông được chôn cất tại [[Nhà thờ các Thánh Tông Đồ]] ở Constantinople cùng với Pulcheria.<ref name="jones" />

Mặc dù thời gian trị vì ngắn ngủi và việc bỏ rơi Đế quốc Tây La Mã cho các rợ tàn phá thì Marcianus vẫn được xem là một trong những Hoàng đế Đông La Mã giỏi nhất. [[Chính Thống giáo Đông phương|Giáo hội Chính Thống giáo Đông phương]] đã phong thánh cho ông và Pulcheria với ngày lễ của họ được tổ chức vào ngày 17 tháng 2 hằng năm.

===Hôn nhân===

[[Marcia Euphemia]] là người con gái duy nhất được biết đến của Marcianus, bà được cha gả cho [[Anthemius]], về sau là Hoàng đế Tây La Mã.<ref>Sidonius Apollinaris, ''Carmina'' II 194-7, 216, 481–482.</ref> Riêng mẹ của bà thì hiện vẫn chưa rõ danh tính.<ref name="nathan">Geoffrey S. Nathan, [http://www.roman-emperors.org/marcian.htm "Marcian (450–457 A.D.)"]</ref>

Vai Marcianus do ngôi sao điện ảnh [[Hollywood]] [[Jeff Chandler (diễn viên)|Jeff Chandler]] đóng trong phim ''[[Sign of the Pagan]]'' (1954).

| NAME = Marcianus

| DATE OF BIRTH = 392

| PLACE OF BIRTH = [[Pháp quan thái thú tỉnh Illyricum|Illyricum]]

| DATE OF DEATH = 457

| PLACE OF DEATH =