Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Đế quốc Palmyra”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nKhông có tóm lược sửa đổi
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 28:
|year_leader2 = 267–271
}}
'''Đế quốc Palmyra''' ([[260]] - [[273]]) là một [[quốc gia]] được tách khỏi [[Đế quốc La Mã]] trong [[cuộc khủng hoảng của thế kỷ thứ ba]]. Quốc gia này bao gồm các [[tỉnh La Mã]] như [[Syria Palaestina]], [[Ai Cập thuộc La Mã|Aegyptus]] và phần lớn vùng [[Tiểu Á]]. Đế quốc Palmyra được trị vì bởido Nữ vương [[Zenobia]] thaycai mặttrị, đại diện cho đứangười con thơ [[Vaballathus]] của bà. Thủ đô trong một thời gian ngắn là [[Palmyra]] (nay thuộc [[Syria]]).
 
==Lịch sử==
Bất chấp một số cuộc khủng hoảng, Đế quốc La Mã vẫn đứng vững như bàn thạch kể từ khi thành lập dưới thời [[Augustus]]. Nhưng sau khi Hoàng đế [[Alexander Severus]] bị đám binh sĩ sát hại vào năm [[235]], các đạo quân [[lê dương La Mã]] thì đại bại trong một chiến dịch chống lại [[nhà Sassanid|đế quốc Sassanid]] của [[Ba Tư]] khiến đế chế mau chóng tan vỡ. Các tướng lĩnh liền nhân cơ hội này mà lao vào tranh giành quyền kiểm soát đế chế, khiến các vùng biên giới bị bỏ bê và phải hứng chịu các cuộc tấn công triền miên của các man tộc [[Người Carpia|Carpia]], [[Goth]], [[Người Vandal|Vandal]] và [[Người Alamanni|Alamanni]], cùng những đợt xâm lấn ngay từ kẻ thù không đội trời chung Sassanid ở phía đông.
 
Cuối cùng vào năm [[258]], những xung đột nội bộ đã xảy ra khiến Đế quốc La Mã bị phân chia thành ba quốc gia đối lập riêng biệt. Các [[tỉnh La Mã]] là [[GaulGallia]], [[AnhBritannia thuộc La Mã|Britannia]] và [[Tây Ban Nha|Hispania]] bị các cuộc bạo loạn nhấn chìm dẫn tới việc thành lập [[Đế quốc Gallia]]. [[Septimius Odaenathus]], một tiểu vương xứ Palmyra, được Hoàng đế [[Valerianus (hoàng đế)|Valerianus]] bổ nhiệm làm thống đốc tỉnh Syria. Kể từ khi chính quyền La Mã bất lực trong việc bảo vệ các tỉnh phía đông chống lại nhàđế quốc Sassanid của Ba Tư, ngay sau đó Septimius Odaenathus quyết định sử dụng các đạo quân lê dương trọng yếu mà ông được tùy ý sử dụng - trong đó có quân đoàn lê dương nổi tiếng [[Legio XII Fulminata|Legio XII ''Fulminata'']] - để bảo vệ các tỉnh của mình còn hơn là can thiệp vào các cuộc tranh giành đấu đá vì Roma.
 
Sau khi Valerianus bị quân Sassanid bắt giữ và bị giam cầm đến chết ở [[Bishapur]], Odaenathus đã tiến quân tới tận [[Ctesiphon]] (gần [[Baghdad]] ngày nay) để trả thù, xâm phạm thành phố đến hai lần. Khi Odaenathus bị cháu trai của mình là [[Maconius]] ám sát, Vương hậu Septimia Zenobia của ông đã lên nắm quyền, cai trị ở Palmyra thay mặt cho con trai còn nhỏ của bà là Vabalathus. Zenobia liền nhân cơ hội nổi dậy chống lại chính quyền La Mã lúc này hết sức hỗn loạn với sự giúp đỡ của [[Cassius Longinus]] và tiến chiếm [[Bosra]] và các vùng đất xa xôi về phía tây như [[Ai Cập]], [[Syria]], [[Palestine]], [[Tiểu Á]] và [[Liban]] để thành lập Đế quốc Palmyra trong một thời gian ngắn ngủi. Tiếp theo, bà còn mang quân đánh chiếm [[Antioch]] ở phía bắc để mở rộng cương thổ của đế chế.