Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tỳ bà hành”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Đã có liên kết ngoài, không đăng nguyên văn, vi phạm bản quyền bản dịch
Dòng 1:
{{Wiki hoá}}
 
'''Tỳ bà hành''' là bài thơ dài 616 chữ của [[Bạch Cư Dị]] về cuộc đời trôi nổi truân chuyên của kẻ ca kỷ [[đàn tỳ bà]].
 
Bài này được [[Phan Huy Vịnh]] dịch sang [[chữ Nôm]], được xem là là một trong những tuyệt tác văn học.
{{sơ khai}}
 
Sau đây là phần tựa bài.
 
Hàng 17 ⟶ 19:
Nguyên Hoà thập niên, dư tả thiên Cửu Giang quận Tư mã. Minh niên thu, tống khách Bồn phố khẩu, văn thuyền trung dạ đàn tỳ bà giả, thính kỳ âm, tranh tranh nhiên hữu kinh đô thanh; vấn kỳ nhân, bản Trường An xướng nữ, thường học tỳ bà ư Mục, Tào nhị thiện tài. Niên trưởng sắc suy, uỷ thân vi cổ nhân phụ. Toại mệnh tửu, sử khoái đàn sổ khúc, khúc bãi mẫn nhiên. Tự tự thiếu tiểu thời hoan lạc sự, kim phiêu luân tiều tuỵ, chuyển tỷ ư giang hồ gian. Dư xuất quan nhị niên điềm nhiên tự an, cảm tư nhân ngôn, thị tịch, thuỷ giác hữu thiên trích ý, nhân vi trường cú ca dĩ tặng chi, phàm lục bách nhất thập lục ngôn, mệnh viết Tỳ bà hành.
 
==Liên kết ngoài==
* Nguyên bản : [http://annonymous.online.fr/Thivien/viewpoem.php?ID=50 Thơ Trung Quốc Bạch Cư Dị Tỳ bà hành] annonymous.online.fr
 
[[zh:琵琶行]]
Nguyên bản : [http://annonymous.online.fr/Thivien/viewpoem.php?ID=50 Thơ Trung Quốc Bạch Cư Dị Tỳ bà hành] annonymous.online.fr
 
 
'''[[Tỳ bà hành]]'''
 
(Người dịch: Phan Huy Vịnh)
 
 
'''[[Chữ Hán]]'''
 
 
琵琶行
 
潯陽江頭夜送客,
 
楓葉荻花秋瑟瑟。
 
主人下馬客在船,
 
舉酒欲飲無管弦。
 
醉不成歡慘將別,
 
別時茫茫江浸月。
 
忽聞水上琵琶聲,
 
主人忘歸客不發。
 
尋聲暗問彈者誰,
 
琵琶聲停欲語遲。
 
移船相近邀相見,
 
添酒回燈重開宴。
 
千呼萬喚始出來,
 
猶抱琵琶半遮面。
 
轉軸撥弦三兩聲,
 
未成曲調先有情。
 
弦弦掩抑聲聲思,
 
似訴生平不得志。
 
低眉信手續續彈,
 
說盡心中無限事。
 
輕攏慢撚抹復挑,
 
初為霓裳後六么。
 
大弦嘈嘈如急雨,
 
小弦切切如私語。
 
嘈嘈切切錯雜彈,
 
大珠小珠落玉盤。
 
閒關鶯語花底滑,
 
幽咽流景水下灘。
 
水泉冷澀弦凝絕,
 
凝絕不通聲漸歇。
 
別有幽愁暗恨生,
 
此時無聲勝有聲。
 
銀瓶乍破水漿迸,
 
鐵騎突出刀鎗鳴。
 
曲終收撥當心畫,
 
四弦一聲如裂帛。
 
東船西舫悄無言,
 
惟見江心秋月白。
 
沈吟放撥插弦中,
 
整頓衣裳起斂容。
 
自言本是京城女,
 
家在蝦蟆陵下住。
 
十三學得琵琶成,
 
名屬教坊第一部。
 
曲罷常教善才服,
 
妝成每被秋娘妒。
 
五陵年少爭纏頭,
 
一曲紅綃不知數。
 
鈿頭銀篦擊節碎,
 
血色羅裙翻酒污。
 
今年歡笑復明年,
 
秋月春風等閒度。
 
弟走從軍阿姨死,
 
暮去朝來顏色故。
 
門前冷落車馬稀,
 
老大嫁作商人婦。
 
商人重利輕別離,
 
前月浮梁買茶去。
 
去來江口守空船,
 
繞船明月江水寒。
 
夜深忽夢少年事,
 
夢啼妝淚紅闌干。
 
我聞琵琶已歎息,
 
又聞此語重唧唧。
 
同是天涯淪落人,
 
相逢何必曾相識。
 
我從去年辭帝京,
 
謫居臥病潯陽城。
 
潯陽地僻無音樂,
 
終歲不聞絲竹聲。
 
往近湓城地底濕,
 
黃蘆苦竹繞宅生。
 
其間日暮聞何物,
 
杜鵑啼血猿哀鳴。
 
春江花朝秋月夜,
 
往往取酒還獨傾。
 
豈無山歌與村笛,
 
嘔啞嘲晰難為聽。
 
今夜聞君琵琶語,
 
如聽仙樂耳暫明。
 
莫辭更坐彈一曲,
 
為君翻作琵琶行。
 
感我此言良久立,
 
卻坐促弦弦轉急。
 
淒淒不似向前聲,
 
滿座重聞皆掩泣。
 
座中泣下誰最多,
 
江州司馬青衫濕。
 
 
'''[[Hán Việt]]'''
 
 
Tầm Dương giang đầu dạ tống khách
 
Phong diệp địch hoa thu sắt sắt
 
Chủ nhân hạ mã khách tại thuyền
 
Cử tửu dục ẩm vô quản huyền
 
Tuý bất thành hoan thảm tương biệt
 
Biệt thời mang mang giang tẩm nguyệt
 
Hốt văn thuỷ thượng tỳ bà thanh
 
Chủ nhân vong quy khách bất phát
 
Tầm thanh âm vấn đàn giả thuỳ
 
Tỳ bà thanh đình dục ngữ trì
 
Di thuyền tương cận yêu tương kiến
 
Thiêm tửu hồi đăng trùng khai yến
 
Thiên hô vạn hoán thuỷ xuất lai
 
Do bão tỳ bà bán già diện
 
Chuyển trục bát huyền tam lưỡng thanh
 
Vị thành khúc điệu tiên hữu tình
 
Huyền huyền yểm ức thanh thanh tứ
 
Tự tố bình sinh bất đắc chí
 
Đê mi tín thủ tực tực đàn
 
Thuyết tận tâm trung vô hạn sự
 
Khinh lung mạn nhiên mạt phục khiêu
 
Sơ vi Nghê thường hậu Lục yêu
 
Đại huyền tào tào như cấp vũ
 
Tiểu huyền thiết thiết như tư ngữ
 
Tào tào thiết thiết thác tạp đàn
 
Đại châu tiểu châu lạc ngọc bàn
 
Gian quan oanh ngữ hoa để hoạt
 
U yết tuyền lưu thuỷ hạ than
 
Thuỷ tuyền lãnh sáp huyền ngưng tuyệt
 
Ngưng tuyệt bất thông thanh tiệm yết
 
Biệt hữu u sầu ám hận sinh
 
Thử thời vô thanh thắng hữu thanh
 
Ngân bình sạ phá thuỷ tương bính
 
Thiết kỵ đột xuất đao thương minh
 
Khúc chung thu bát đương tâm hoạch
 
Tứ huyền nhất thanh như liệt bạch
 
Đông thuyền tây phảng tiễu vô ngôn
 
Duy kiến giang tâm thu nguyệt bạch
 
Trầm ngâm phóng bát sáp huyền trung
 
Chỉnh đốn y thường khởi liễm dung
 
Tự ngôn bản thị kinh thành nữ
 
Gia tại Hà Mô lăng hạ trú
 
Thập tam học đắc tỳ bà thành
 
Danh thuộc giáo phường đệ nhất bộ
 
Khúc bãi tàng giao thiện tài phục
 
Trang thành mỗi bị Thu Nương đố
 
Ngũ Lăng niên thiếu thanh triền đầu
 
Nhất khúc hồng tiêu bất tri số
 
Điễn đầu ngân tì kích tiết toái
 
Huyết sắc la quần phiên tửu ố
 
Kim niên hoan tiếu phục minh niên
 
Thu nguyệt xuân phong đẳng nhàn độ
 
Đệ tẩu tòng quân a di tử
 
Mộ khứ triêu lai nhan sắc cố
 
Môn tiền lãnh lạc xa mã hy
 
Lão đại giá tác thương nhân phụ
 
Thương nhân trọng lợi khinh biệt ly
 
Tiền nguyệt Phù Lương mãi trà khứ
 
Khứ lai giang khẩu thủ không thuyền
 
Nhiễu thuyền nguyệt minh giang thuỷ hàn
 
Dạ thâm hốt mộng thiếu niên sự
 
Mộng đề trang lệ hồng lan can
 
Ngã văn tỳ bà dĩ thán tức
 
Hựu văn thử ngữ trùng tức tức
 
Đồng thị thiên nhai luân lạc nhân
 
Tương phùng hà tất tằng tương thức
 
Ngã tòng khứ niên từ đế kinh
 
Trích cư ngoạ bệnh Tầm Dương thành
 
Tầm Dương địa tích vô âm nhạc
 
Chung tuế bất văn ty trúc thanh
 
Trú cận Bồn giang địa thế thấp
 
Hoàng lô khổ trúc nhiễu trạch sinh
 
Kỳ gian đán mộ văn hà vật
 
Đỗ quyên đề huyết viên ai minh
 
Xuân giang hoa triêu thu nguyệt dạ
 
Vãng vãng thủ tửu hoàn độc khuynh
 
Khởi vô sơn ca dữ thôn địch
 
Âu á triều triết nan vi thính
 
Kim dạ văn quân tỳ bà ngữ
 
Như thính tiên nhạc nhĩ tạm minh
 
Mạc từ cánh toạ đàn nhất khúc
 
Vị quân phiên tác Tỳ bà hành
 
Cảm ngã thử ngôn lương cửu lập
 
Khước toạ xúc huyền huyền chuyển cấp
 
Thê thê bất tự hướng tiền thanh
 
Mãn toạ trùng văn giai yểm khấp
 
Toạ trung khấp hạ thuỳ tối đa
 
Giang Châu tư mã thanh sam thấp.
 
 
 
'''[[Tiếng Việt]]'''
 
 
Bến Tầm Dương canh khuya đưa khách
 
Quạnh hơi thu lau lách đìu hiu
 
Người xuống ngựa khách dừng chèo
 
Chén quỳnh mong cạn nhớ chiều trúc ti
 
Say những luống ngại chi chia rẽ
 
Nước mênh mông đượm vẻ gương trong
 
Đàn ai nghe vẳng bên sông
 
Chủ khuây khoả lại khách dùng dằng xuôi
 
Tìm tiếng sẽ hỏi ai đàn tá
 
Dừng dây tơ nấn ná làm thinh
 
Dời thuyền ghé lại thăm tình
 
Chong đèn thêm rượu còn dành tiệc vui
 
Mời mọc mãi thấy người bỡ ngỡ
 
Tay ôm đàn che nửa mặt hoa
 
Vặn đàn mấy tiếng dạo qua
 
Dẫu chưa nên khúc tình đà thoảng hay
 
Nghe não nuột mấy dây buồn bực
 
Dường than niềm tấm tức bấy lâu
 
Mày chau tay gảy khúc sầu
 
Dãi bày hết nỗi trước sau muôn vàn
 
Ngón buông bắt khoan khoan dìu dặt
 
Trước Nghê thường sau thoắt Lục yêu
 
Dây to dường đổ mưa rào
 
Nỉ non dây nhỏ khác nào chuyện riêng
 
Tiếng cao thấp lựa chen lần gẩy
 
Mâm ngọc đâu bỗng nảy hạt châu
 
Trong hoa oanh ríu rít nhau
 
Nước tuôn róc rách chảy mau xuống ghềnh
 
Nước suối lạnh dây mành ngừng đứt
 
Ngừng đứt nên phút bặt tiếng tơ
 
Ôm sầu mang giận ngẩn ngơ
 
Tiếng tơ lặng ngắt bây giờ càng hay
 
Bình bạc vỡ tuôn đầy dòng nước
 
Ngựa sắt giong xô xát tiếng đao
 
Cung đàn trọn khúc thanh tao
 
Tiếng buông xé lụa lụa vào bốn dây
 
Thuyền mấy lá đông tây lạnh ngắt
 
Một vầng trăng trong vắt lòng sông
 
Ngậm ngùi đàn bát xếp xong
 
Áo xiêm khép nép hầu mong giải lời
 
Rằng xưa vốn là người kẻ chợ
 
Cồn Hà Mô trước ở lân la
 
Học đàn từ thuở mười ba
 
Giáo phường đệ nhất chỉ đà chép tên
 
Gã thiện tài so phen từng khúc
 
Ả Thu Nương ghen lúc điểm tô
 
Ngũ Lăng chàng trẻ ganh đua
 
Biết bao thê thảm chuốc mua tiếng đàn
 
Vành lược bạc gãy tan dịp gõ
 
Bức quần hồng hoen ố rượu rơi
 
Năm năm lần lữa vui cười
 
Mải trăng hoa chẳng đoái hoài xuân thu
 
Buồn em trảy lại lo dì thác
 
Sầu hôm mai đổi khác hình dong
 
Cửa ngoài xe ngựa vắng không
 
Thân già mới kết duyên cùng khách thương
 
Khách trọng lợi khinh đường ly khách
 
Mải buôn chè sớm tếch nguồn khơi
 
Thuyền không đậu bến mặc ai
 
Quanh thuyền trăng dãi nước trôi lạnh lùng
 
Đêm khuya sực nhớ vòng tuổi trẻ
 
Chợt mơ màng dòng lệ đỏ hoen
 
Nghe đàn ta đã chạnh buồn
 
Lại rầu nghe nỗi nỉ non mấy lời
 
Cùng một lứa bên trời lận đận
 
Gặp gỡ nhau lọ sẵn quen nhau
 
Từ xa kinh khuyết bấy lâu
 
Tầm Dương đất trích gối sầu hôm mai
 
Chốn cùng tịch lấy ai vui thích
 
Tai chẳng nghe đàn địch cả năm
 
Sông Bồn gần chốn cát lầm
 
Lau vàng trúc võ âm thầm quanh hiên
 
Tiếng chi đó nghe liền sớm tối
 
Cuốc kêu sầu vượn hót véo von
 
Hoa xuân nở nguyệt thu tròn
 
Lần lần tay chuốc chén son ngập ngừng
 
Há chẳng có ca rừng địch nội
 
Giọng líu lo buồn nỗi khó nghe
 
Tỳ bà nghe dạo canh khuya
 
Dường như tiên nhạc gần kề bên tai
 
Hãy ngồi lại gảy chơi khúc nữa
 
Sẽ vì nàng soạn sửa bài ca
 
Đứng lâu dường cảm lời ca
 
Lại ngồi lựa phím đàn đà kíp dây
 
Nghe não nuột khác tay đàn trước
 
Khắp tiệc hoa sướt mướt lệ rơi
 
Lệ ai chan chứa hơn người
 
Giang Châu tư mã đượm mùi áo xanh
{{sơ khai}}
 
 
[[Thể loại:Thơ văn]]