Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bại liệt”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
thêm thông tin |
Dịch tễ học |
||
Dòng 26:
Trẻ em cần uống vacxin Sabin hoặc tiêm vacxin Salk để phòng bại liệt.
==Dịch tễ học==
[[File:Poliomyelitis world map - DALY - WHO2004.svg|thumb|[[Năm sống điều chỉnh theo bệnh tật]] đối với bệnh bại liệt trên 100,000 dân của năm 2004.
{{Multicol}}
{{legend|#b3b3b3|không dữ liệu}}
{{legend|#ffff65|<0,3}}
{{legend|#fff200|0,3-0,75}}
{{legend|#ffdc00|0,75-1,2}}
{{legend|#ffc600|1,2-1,65}}
{{legend|#ffb000|1,65-2,1}}
{{legend|#ff9a00|2,1-2,55}}
{{Multicol-break}}
{{legend|#ff8400|2,55-3}}
{{legend|#ff6e00|3-4}}
{{legend|#ff5800|4-5}}
{{legend|#ff4200|5-7,5}}
{{legend|#ff2c00|7,5-10}}
{{legend|#cb0000|>10}}
{{Multicol-end}}]]
Trong khi bệnh này hiếm gặp tại các nước phương Tây thì Nam Á và châu Phi là nơi có các ca bệnh nhiều nhất, đặc biệt là [[Pakistan]], và [[Nigeria]]. Sau khi sử dụng vắc-xin poliovirus rộng rãi vài giữa thập niên 1950, tỷ lệ mắc bệnh bại liệt giảm mạnh ở nhiều nước công nghiệp phát triển. Nỗ lực của toàn cầu là loại trừ bệnh bại liệt từ năm 1988, dẫn đầu bởi các tổ chức [[Tổ chức Y tế Thế giới|Y tế Thế giới]], [[UNICEF]], và [[Rotary Foundation]].<ref name=Watch>{{cite web| last = Mastny| first = Lisa | title = Eradicating Polio: A Model for International Cooperation |publisher = Worldwatch Institute | date = January 25, 1999 | url = http://www.worldwatch.org/node/1644 | accessdate = 2008-08-23}}</ref> Những nổ lực này đã làm giảm số các ca được chẩn đoán hàng năm lên 99%; theo ước tính trên 350.000 ca năm 1988 xuống còn 483 ca năm 2001, sau đó nó duy trì ở mức khoảng 1.000 ca mỗi năm (1.606 ca năm 2009).<ref name=eradication>{{cite journal |author= |title=Update on vaccine-derived polioviruses |journal=[[Morbidity and Mortality Weekly Report|MMWR Morb Mortal Wkly Rep]] |volume=55 |issue=40 |pages=1093–7 |year=2006 |pmid=17035927 |author1= Centers for Disease Control and Prevention (CDC)}}</ref><ref name=morbidity>{{cite journal |title=Progress toward interruption of wild poliovirus transmission—worldwide, January 2007–April 2008 |journal=MMWR Morb. Mortal. Wkly. Rep. |volume=57 |issue=18 |pages=489–94 |year=2008 |month=May |pmid=18463607 |doi= |url=http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm5718a4.htm |author=Centers for Disease Control and Prevention (CDC)}}</ref><ref name=CaseCount>http://www.polioeradication.org/content/general/casecount.pdf 2010-05-05</ref> Năm 2012, số ca giảm xuống còn 223.<ref>{{cite web|title=Polio this week - As of 06 February 2013|url=http://www.polioeradication.org/Dataandmonitoring/Poliothisweek.aspx|work=Polio Global Eradication Initiative|accessdate=8 February 2013}}</ref> Bại liệt là một trong hai loại bệnh hiện được đưa vào chương trình loại bỏ nó trên toàn cầu cùng với bệnh [[Dracunculiasis]] hay bệnh '''giun đẻ trứng dưới da'''. Cho đến nay, chỉ có [[bệnh đậu mùa]] đã được loại bỏ hoàn toàn từ năm 1979,<ref name=WHO_smallpox>{{cite web | title=Smallpox | work=WHO Factsheet | url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/smallpox/en/ | accessdate = 2008-08-23}}</ref> và [[bệnh dịch trâu bò]] năm 2010.<ref name="bbc">{{cite news|title=UN 'confident' disease has been wiped out|url=http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-11542653|work=BBC|date=14 October 2010 |accessdate=14 October 2010}}</ref> Một số mốc lộ trình loại bỏ bệnh đã đạt được, và nhiều khu vực trên thế giới đã được công nhận không còn bệnh bại liệt. [[Châu Mỹ]] tuyên bố không còn bệnh bại liệt năm 1994.<ref name=MMWR_1994>{{cite journal | title = International Notes Certification of Poliomyelitis Eradication—the Americas, 1994 | journal = MMWR Morb Mortal Wkly Rep | publisher = Centers for Disease Control and Prevention | volume= 43 | issue= 39 | pages = 720–2 | year=1994 | url = http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/00032760.htm | pmid = 7522302 | author1 = Centers for Disease Control and Prevention (CDC) }}</ref> Năm 2000, bệnh bại liệt được tuyên bố đã loại bỏ chính thức ở 37 quốc gia phía tây Thái Bình Dương, bao gồm cả Trung Quốc và Úc.<ref name= Pacific>{{cite journal | author = ,| title = General News. Major Milestone reached in Global Polio Eradication: Western Pacific Region is certified Polio-Free | journal = Health Educ Res | year = 2001 | volume = 16 | issue = 1 | page = 109 | url= http://her.oxfordjournals.org/cgi/reprint/16/1/109.pdf | format = PDF |doi=10.1093/her/16.1.109}}</ref><ref name="D'Souza_2002">{{cite journal |author=D'Souza R, Kennett M, Watson C |title=Australia declared polio free |journal=Commun Dis Intell |volume=26 |issue=2 |pages=253–60 |year=2002 |pmid=12206379}}</ref> [[Châu Âu]] tuyên bố không còn bệnh năm 2002.<ref name=WHO_Europe_2002>{{cite press release | title = Europe achieves historic milestone as Region is declared polio-free | publisher = European Region of the World Health Organization | date = 2002-06-21 | url = http://www.who.int/mediacentre/news/releases/releaseeuro02/en/index.html | accessdate = 2008-08-23 }}</ref> Cho đến năm 2012, bại liệt chỉ còn phổ biến ở 3 quốc gia là [[Nigeria]], [[Pakistan]], và [[Afghanistan]],<ref name=eradication/><ref>{{cite journal|author=Fine PEM|title=Polio: Measuring the protection that matters most|journal=J Infect Dis|year=2009|volume=200|issue=5|pmid=19624277|pages=673–675|doi=10.1086/605331}}</ref> mặc dù nó tiếp tục gây ra các c bệnh ở các quốc gia lân cận do sự truyền nhiễm ẩn hoặc tái phát.<ref>Wild Poliovirus case list 2000-2010; data in WHO/HQ as of 09 Nov 2010 http://www.polioeradication.org/tabid/167/iid/80/Default.aspx</ref> Ví dụ, thay vì loại bỏ 10 năm trước, bệnh này lại tái phát ở Trung Quốc vào tháng 9 năm 2011 liên quan đến dòng truyền bệnh chính từ những người láng giềng Pakistan.<ref>{{cite news| url=http://www.cnn.com/2011/09/21/health/china-polio-outbreak/index.html | work=CNN | title=New polio outbreak hits China - CNN.com | date=2011-09-21}}</ref> Từ tháng 1 năm 2011, không có có ca nhiễm bệnh bại liệt nào được báo cáo ở Ấn Độ, và vào tháng 2 năm 2012, quốc gia này đã được đưa ra khỏi danh sách các nước có bệnh bại liệt nhiều (đặc hữu). Nếu không có ca bệnh bại liệt tự nhiên nào được thông báo ở một quốc gia trong vòng 2 năm, thì quốc gia đó sẽ là nước không còn bệnh bại liệt.<ref>{{cite news|last=Ray|first=Kalyan|title=India wins battle against dreaded polio|newspaper=Deccan Herald|date=26 February 2012}}</ref><ref>{{cite news|title=India polio-free for a year: ‘First time in history we’re able to put up such a map’|url=http://www.telegraphindia.com/1120226/jsp/frontpage/story_15181357.jsp|accessdate=26 February 2012|newspaper=The Telegraph|date=26 February 2012}}</ref>
==Chú thích==
| |||