Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Auguste Rodin”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n clean up, replaced: → (20), → (12) using AWB |
|||
Dòng 1:
{{Infobox Artist
| name
| image
| birthname
| birthdate
| location
| deathdate
| deathplace
| nationality
| field
| movement
| awards
}}
'''Auguste Rodin''' (nguyên danh '''François-Auguste-René Rodin'''; [[12 tháng 11]] năm [[1840]] – [[17 tháng 11]] năm [[1917]]) là một [[họa sĩ]] người Pháp, thường được biết đến là một nhà [[điêu khắc]]. Ông là điêu khắc gia hàng đầu của Pháp thời bấy giờ và nay tên tuổi của ông được phổ biến khắp trong và ngoài giới nghệ thuật.
Dòng 26:
Rodin sanh năm 1840 trong một gia đình công nhân ở Paris. Ông là người con thứ hai của Marie Cheffer và Jean-Baptiste Rodin. Cha ông làm ký lục trong sở cảnh sát. Kiến thức của ông phần lớn là tự học<ref>"(François) Auguste (René) Rodin." ''International Dictionary of Art and Artists''. St. James Press, 1990. Reproduced in Biography Resource Center. Farmington Hills, Mich.: Thomson Gale. 2006.</ref> đến năm lên 10 thì tài vẽ của ông bắt đầu thể hiện. Khoảng ở lứa tuổi 14-17 ông theo học ở ''Petite École'', ngôi trường chuyên dạy nghệ thuật và toán học. Đó cũng là nơi ông thụ học ngành vẽ và sơn. Thày dạy vẽ của Rodin, Horace Lecoq de Boisbaudran áp dụng phép dạy bằng cách phát triển cá tính của học trò trước tiên rồi sau đó người học trò tự quan sát và vẽ lại theo trí nhớ. Rodin khi trưởng thành vẫn mãi ghi ơn người thày cũ này của ông.<ref>Jianou & Goldscheider, 31.</ref>
Khi xin nhập học ''[[École des Beaux-Arts|Grand École]]'' năm 1857, Rodin nộp mẫu thi nặn bằng đất sét của người bạn nhưng không được nhận vào trường. Hai kỳ tiếp đó đơn xin nhập học cũng vẫn bị bác. Học xong ở ''Petite École'' năm 1857, Rodin đành làm thợ khắc chạm và trang trí tiểu tiết kiến trúc trong gần suốt hai thập niên.
Năm 1862 Maria, người chị của Rodin (hơn ông hai tuổi) chết trong một tu viện vì bệnh viêm màng bụng. Quá đau lòng, phần do cảm thấy tội lỗi vì ông đã cố xe duyên chị ông với một người bạn và người đó sau mới biết là kẻ phụ tình, Rodin bỏ hẳn theo đuổi nghệ thuật và xin vào chủng viện làm tu sinh. Linh mục [[Peter Julian Eymard]] thấu nhận được tài vẽ của Rodin nên khuyên ông tiếp tục con đường hội họa và điêu khắc. Hơn nữa Eymard cũng nhận xét rõ là tính tình Rodin không hợp với cuộc đời tu hành. Rodin từ đó trở lại với nghề làm thợ trang trí nhưng cũng theo học thêm với [[Antoine-Louis Barye]], một nhà điêu khắc chuyên tạo hình thú vật. Barye chú trọng đến tiểu tiết—nhất là cách thực hiện bắp thịt rắn rỏi và uyển chuyển của loài thú. Đường lối của Barye đã ảnh hưởng nhiều đến lối điêu khắc Rodin sau này.<ref name="morey">{{chú thích tạp chí|last=Morey|first=C. R.|title=The Art of Auguste Rodin|journal=The Bulletin of the College Art Association of America|volume=1|issue=4|year=1918|pages=145–154|doi=10.2307/3046338}}</ref>
Dòng 32:
[[Tập tin:Rodin The bronze age.jpg|phải|nhỏ|''[[L'Âge d'airain]]'' (1877) phiên bản ở Berlin, Đức.]]
Năm 1864 Rodin dọn vào chung sống với Rose Beuret, một cô thợ may trẻ. Cuộc tình này tuy có khi lạnh nhạt, khi thắm thiết nhưng bền vững cho đến khi Rodin qua đời. Rodin và Beuret có với nhau một người con trai, Auguste-Eugène Beuret (1866–1934)<ref>Date of death from Elsen, 206.</ref>. Cũng năm đó Rodin cho mở cuộc triển lãm đầu tiên và bắt đầu làm đệ nhất phó công cho xưởng nghệ thuật của [[Albert-Ernest Carrier-Belleuse]]. Xưởng này chuyên chế tạo những món hàng trang trí nho nhỏ dùng để trưng bày (''objets d'art''). Rodin cũng lãnh trách nhiệm vẽ kiểu trang trí cho những bộ phận kiến trúc như mái, cửa, cầu thang.
Khi [[chiến tranh Pháp-Phổ]] bùng nổ thì Rodin phải nhập ngũ vào [[Vệ binh quốc gia (Pháp)|Vệ quốc quân]] nhưng vì ông kém mắt ([[cận thị]]) nên ông được cho về.<ref>Jianou & Goldscheider, 34.</ref> Trong khi đó vì cuộc chiến, nhu cầu mướn thợ trang trí cũng giảm hẳn đi. Rodin phải chật vật lắm để kiếm sống nuôi gia đình.<ref name = "tabhhj">Jianou & Goldscheider, 35.</ref> Cũng may mắn cho ông là xưởng Carrier-Belleuse cho chuyển ông sang [[Bỉ]] nơi ông được giao việc trang trí cho trụ sở [[thị trường chứng khoán Brussel]] nên ông vẫn có việc làm.
Dòng 51:
Năm 1880 Carrier-Belleuse, bấy giờ là giám đốc xưởng đồ gốm [[Sèvres]] muốn Rodin về hợp tác và hứa bổ ông làm người thiết kế cho xưởng; Rodin nhận lời. Cử chỉ đó hàn gắn phần nào tình bạn đã bị sứt mẻ giữa hai người. Đối với Rodin thì đó cũng là dịp ứng dụng tài năng mà ông đam mê để vẽ kiểu cho hãng [[gốm]] danh tiếng nhất Âu châu. Phong cách nghệ thuật của ông làm nhiều người chú ý và Rodin được nhà văn [[Léon Cladel]] mời đến cuộc triển lãm "[[Salon de Paris]]" của [[Académie des Beaux-Arts]] (Viện Mỹ thuật). Khi Rodin xuất hiện trước công chúng lần đó, quan khách nhận xét rằng ông tính tình rụt rè, ít nói. Mãi sau bản tính nóng nảy, đa ngôn của Rodin mới hiện rõ. Cũng vì cuộc gặp gỡ với chủ tịch [[Hạ viện Pháp|Hạ viện]] [[Léon Gambetta]] ở "Salon de Paris" mà Rodin được giới thiệu đến các chính khách Pháp như Edmund Turquet, Thứ trưởng Bộ Mỹ thuật.
Qua Turquet, Rodin thắng cuộc thi tuyển để thiết kế cổng bằng đồng vào viện bảo tàng mỹ thuật. Tác phẩm này mang tên ''[[La Porte de l'Enfer]]'' (Cửa địa ngục) chiếm gần bốn thập niên cuộc đời sáng tác của ông. Mỗi bộ phận điêu khắc cho toàn tác phẩm này xứng đáng là một tác phẩm riêng như ''[[Le Penseur]]'' (Người suy tư) và ''[[Le Baiser]]'' (Nụ hôn). Tiếc thay ''La Porte de l'Enfer'' bị bỏ dang dở vì tòa nhà bảo tàng đó không được xây cất. Ngược lại một ưu đãi chính phủ dành cho ông trong thời gian thực hiện bộ cổng bằng đồng đó là cơ sở mỹ thuật để ông được tự do sáng tác. Vì đó mà ông bỏ hẳn công việc ở xưởng gốm Sèvres.
Năm 1889 Rodin nhận dạy thế một lớp cho điêu khắc gia [[Alfred Boucher]] nơi ông bắt gặp [[Camille Claudel]], một cô gái 18 tuổi. Cuộc gặp gỡ này nảy nở thành mối tình sóng gió kéo dài nhiều năm. Trong thời gian đó Claudel thường làm người mẫu cho Rodin và cũng góp ý ảnh hưởng đến các tác phẩm của ông.
Mặc dù bận bịu vì tác phẩm ''La Portal de l'Enfer'', Rodin cũng thực hiện một số tác phẩm theo đơn đặt hàng như đơn của thị xã [[Calais]] năm 1891 và tượng đài vinh danh văn sĩ [[Honoré de Balzac]]. Các tác phẩm này bị bình phẩm, có lời khen tiếng chê ngay cả từ những tổ chức đặt đơn cho Rodin thực hiện. Dù vậy, danh tiếng của ông ngày càng nổi. Đến năm 1889 thì "Salon de Paris" mời ông làm giám khảo.
Trong cuộc đời tư, cuộc tình giữa Rodin cùng Beuret và Claudel càng có nhiều xung đột. Rodin có chung với Claudel một phòng mỹ thuật nhưng ông vẫn không muốn dứt khoát với Beuret, người tình hơn 10 năm và người mẹ của đứa con duy nhất của ông. Năm 1898 thì ông chia tay với Claudel<ref>{{chú thích web|title=(1) Camille Claudel|publisher=Grove Art Online, Oxford University Press|url=http://www.groveart.com/shared/views/article.html?section=art.018005.1|author=Ward-Jackson, Philip|accessdate=2006-12-19}}</ref>. Bà sau đó bị bệnh tâm thần phải sống trong viện dưỡng tâm cho đến khi chết.
Dòng 61:
== Cuối đời ==
[[Tập tin:Legros -buste de Rodin (dessin).jpg|nhỏ|Bức họa chân dung Rodin dưới mắt của [[Alphonse Legros]]]]
Sang thế kỷ 20, Rodin càng nổi danh. Trong cuộc đấu xảo tại Paris năm 1900 (còn gọi là Hội chợ Thế giới ''Exposition Universelle'') ông có nguyên một gian để trưng bày các tác phẩm mỹ thuật của ông. Danh khách đương thời, quốc tế cũng như quốc nội nhiều người đã tìm đến ông để đặt đơn đắp tượng<ref>Bell, 1-31.</ref>. Số người ái mộ có nhiều người trong giới văn đàn Âu châu như [[Rainer Maria Rilke]] người [[Đức]], [[Octave Mirbeau]] và [[Joris-Karl Huysmans]] người Pháp, cùng [[Oscar Wilde]] người Anh<ref>Stocker, 94-97</ref>. Rodin còn tiếp đón tại tư gia ở [[Meudon]] những khách trọng vọng như vua nước Anh [[Edward VII]], nghệ sĩ [[Isadora Duncan]], nhạc sĩ Wanda Landowska.
Năm 1890 Hiệp hội Quốc gia Mỹ thuật ([[Société Nationale des Beaux-Arts]]) mời Rodin làm phó chủ tịch<ref>{{chú thích web|title=Biography|publisher=Musée Rodin|url=http://www.musee-rodin.fr/biotx-e.htm|accessdate=2007-04-15}}</ref>. Đến năm 1903 thì Hiệp hội Quốc tế Họa sĩ, Điêu khắc gia và Thợ khắc ([[International Society of Painters, Sculptors, and Engravers]]) bầu ông làm chủ tịch hội.
| |||