Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Kẻ giết người hàng loạt”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Addbot (thảo luận | đóng góp)
n Bot: Di chuyển 45 liên kết ngôn ngữ đến Wikidata tại d:q484188 Addbot
n clean up, replaced: → (8) using AWB
Dòng 1:
'''Kẻ giết người hàng loạt''' là người [[giết người|giết]] ba người trở lên<ref>{{chú thích sách |last=Reavill |first=Gil |authorlink= Gil Reavill |title=Aftermath, Inc.: Cleaning Up After CSI Goes Home |publisher=Gotham |date=2007 |quack pages=228 |isbn=9781592402960 |quote=Chỉ với hai vụ giết hại được xác nhận, Ed về mặt kỹ thuật không được coi là một kẻ giết người hàng loạt (yêu cầu tối thiểu theo truyền thống là ba), nhưng điều đó không khiến hắn không được có mặt trong truyền thuyết dân gian.}}</ref><ref>Holmes and Holmes, ''Contemporary'', p. 9. "Một trong những kẻ giết người hàng loạt nổi tiếng nhất [ổn định về địa lý] là Wayne Williams. Hắn chỉ bị kết án cho hai vụ giết người. Tuy nhiên, có lẽ hắn liên quan tới hơn 30 vụ giết hại các nam giới da đen tại Atlanta khiến hắn được xếp hạng như một kẻ giết người hàng loạt ổn định về địa lý."</ref> trong một giai đoạn hơn ba mươi ngày, với một giai đoạn "xả hơi" giữa mỗi vụ giết người, và động cơ giết hại của họ phần lớn dựa trên sự thoả mãn [[tâm lý bất thường|tâm lý]].<ref>Holmes and Holmes, ''Contemporary'', p. 1</ref><ref>{{cite encyclopedia |last=Burkhalter Chmelir |first=Sandra |editor=Robert Kastenbaum |encyclopedia=Macmillan Encyclopedia of Death and Dying |title=Serial Killers |url=http://findarticles.com/p/articles/mi_gx5214/is_2003/ai_n19132282?tag=content;col1 |year=2003 |publisher=Macmillan Reference USA/Thomson/Gale |volume=2 |location=New York, New York |pages=1 |archiveurl=http://www.webcitation.org/5b0rm5Zum |archivedate=2008-09-21}}</ref> Thông thường, yếu tố tình dục nào đó có liên quan tới các vụ giết hại. Những kẻ giết người có thể từng tìm cách hay đã thực hiện các vụ theo cách tương tự nhau và các nạn nhân có thể có một số điểm chung; ví dụ, nghề nghiệp, [[chủng tộc]], ngoại hình, [[giới tính]], hay nhóm tuổi.
 
Giết người hàng loạt thường bị nhầm lẫn với [[giết người tập thể]] (một trường hợp ví dụ nổi tiếng về giết người tập thể là: Ngày [[16 tháng 4]] năm [[2007]], một sinh viên gốc [[Hàn Quốc]] tên là [[Cho Seung-Hui|Seung-Hui Cho]] đã bắn chết 32 người và làm nhiều người bị thương trước khi [[tự sát]] tại trường [[đại học Bách khoa Virginia]]. Đây là cuộc thảm sát đẫm máu nhất trong [[lịch sử Hoa Kỳ]]) vốn được định nghĩa bằng việc giết hại nhiều người ở cùng một thời điểm. Thuật ngữ ''kẻ giết người hàng loạt'' (serial killer) trong tiếng Anh thường được cho là xuất phát từ [[Đặc vụ Đặc biệt]] [[Văn phòng Điều tra Trung ương|FBI]] [[Robert Ressler]] trong những năm 1970.<ref>Ressler and Schachtman, p. 29</ref><ref>{{chú thích sách | last = Schechter | first = Harold | authorlink = Harold Schechter | coauthors = | title = The Serial Killer Files: The Who, What, Where, How, and Why of the World's Most Terrifying Murderers | publisher = [[Ballantine Books]] | date = 2003 | pages = | url = | isbn = 9780345472007 |archiveurl= |archivedate=2008-09-25}}</ref> Ý tưởng đã được miêu tả từ trước đó, ví dụ như bởi thanh tra cảnh sát Đức [[Ernst Gennat]] cũng đã đưa ra thuật ngữ tương đương năm 1930.<ref>{{chú thích tạp chí|last=Gennat|first=Ernst|year=1930|title=Die Düsseldrofer Sexualmorde|journal=Kriminalistische Monatshefte|issue=4|pages=S. 2 - 7, 27 - 32, 49 - 54, 79 - 82. }}</ref> Tác gia [[Ann Rule]] đã công nhận nó trong cuốn sách ''Kiss Me, Kill Me'' năm 2004 của bà rằng công sáng tạo thuật ngữ "kẻ giết người hàng loạt" là thuộc thám tử Pierce Brooks tại [[Sở Cảnh sát Los Angeles|LAPD]], người chỉ đạo hệ thống [[ViCAP]].
 
== Các đặc điểm ==
Dòng 68:
 
=== Quyền lực/điều khiển ===
Mục tiêu chính cho vụ giết hại là để có được và sử dụng quyền lực với các nạn nhân. Những kẻ giết người kiểu này thỉnh thoảng [[lạm dụng trẻ em|bị lạm dụng]] khi còn là trẻ em, khiến chúng có những cảm giác bất lực và không thoả mãn khi trưởng thành. Nhiều kẻ giết người có động cơ quyền lực và kiểm soát [[lạm dụng tình dục]] nạn nhân của chúng, nhưng chúng khác biệt so với những kẻ giết người kiểu khoái lạc bởi việc hãm hiếp không có động cơ từ sự dâm ô mà chỉ đơn giản là một hình thức áp chế khác với nạn nhân.<ref>{{chú thích tạp chí|last=Egger|first=Steven A.|date=2000|title=Why Serial Murderers Kill: An Overview|journal=Contemporary Issues Companion: Serial Killers}}</ref> [[Ted Bundy]] đã đi khắp Hoa Kỳ tìm kiếm các phụ nữ để kiểm soát họ.<ref>Peck and Dolch, p. 255</ref>
 
== Chuyên gia y tế ==
Dòng 113:
<!-- NOTE: PER WIKIPEDIA POLICY, IT IS NOT AN INDISCRIMINATE COLLECTION OF INFORMATION. PLEASE PROVIDE CITATIONS FROM RELIABLE SOURCES WHEN ADDING TO THIS SECTION. INFORMATION THAT IS UNCITED OR FROM UNRELIABLE SOURCES WILL BE REMOVED. -->
 
Những kẻ giết người hàng loạt đã trở thành các nhân vật trên nhiều phương tiện truyền thông, gồm cả sách, phim, chương trình TV, bài hát và video games.<ref name=Roy>Roy, p. 90</ref> Các bộ phim nói về những kẻ giết người hàng loạt gồm ''[[Psycho (phim năm 1960)|Psycho]]'', ''[[Sự im lặng của bầy cừu (phim)|Sự im lặng của bầy cừu]]'', ''[[Hannibal (phim)|Hannibal]]'', ''[[Mr. Brooks]]'', ''[[Se7en (phim)|Seven]]'', ''[[Copycat (phim)|Copycat]]'', ''[[Halloween (phim năm 1978)|Halloween]]'', ''[[Scream (loạt phim)|Scream]]'' và nhiều phim khác.<ref name=Roy/><ref>Schmid, pp. 112-115</ref><ref>Newitz, pp. 1, 45-46</ref>
 
Loạt phim truyền hình ''[[Dexter (phim truyền hình)|Dexter]]'' nói về một cảnh sát [[Phân tích mẫu máu|nhà phân tích dấu vết máu]] ban đêm trở thành một kẻ giết người hàng loạt đi theo các tên tội phạm đã lọt lưới pháp luật để trở thành "tốt".<ref>{{chú thích báo |url=http://www.nytimes.com/2006/09/29/arts/television/29dext.html?n=Top/Reference/Times%20Topics/Subjects/S/Serial%20Murders |title=He Kills People and Cuts Them Up. But They Deserve It. Besides, He’s Neat. |last=Stanley |first=Alessandra |date=29 tháng 9, 2006 |work=[[The New York Times|New York Times]] |pages=E24 |accessdate=5 tháng 4, 2009}}</ref><ref>{{chú thích web |url=http://www.sho.com/site/dexter/characters.do |title=Dexter Character Guide |publisher=[[Showtime]] |accessdate=5 tháng 4, 2009}}</ref> Bộ phim dựa trên tiểu thuyết ''[[Darkly Dreaming Dexter]]''. Các tác phẩm văn học đáng chú ý khác với chủ đề giết người hàng loạt gồm ''[[The Night of the Hunter]]'' của [[Davis Grubb]], ''[[The Executioner's Song]]'' của [[Norman Mailer]], ''[[American Psycho]]'' của [[Bret Easton Ellis]], ''[[The Killer Inside Me]]'' của [[Jim Thompson (tác gia)|Jim Thompson]] và những cuốn sách ''[[Red Dragon (tiểu thuyết)|Red Dragon]]'' của [[Thomas Harris]], ''[[Sự im lặng của bầy cừu (tiểu thuyết)|Sự im lặng của bầy cừu]]'', ''[[Hannibal (tiểu thuyết)|Hannibal]]'' và ''[[Hannibal Rising]]'', tất cả đều viết về [[Hannibal Lecter]], một [[nhà tâm thần học]] xuất chúng và cũng là kẻ giết người hàng loạt [[ăn thịt người]].<ref>Newitz, pp. 23, 37</ref><ref>Seltzer, p. 156</ref>
Dòng 133:
* {{chú thích sách|last=Douglas|first=John|authorlink=John E. Douglas|coauthors=Mark Olshaker|title=Journey into Darkness|publisher=Pocket Books|date=1997|isbn=0-671-00394-1}}
* {{chú thích sách|last=Douglas|first=John|coauthors=Mark Olshaker|title=Mind Hunter: Inside the FBI's Elite Serial Crime Unit|publisher=Pocket Books|date=1997|isbn=0-671-01375-0}}
* {{chú thích sách |last=Douglas |first=John E. |coauthors=Allen G. Burgess, Robert K. Ressler, and Ann W. Burgess |title=Crime Classification Manual: A Standard System for Investigating and Classifying Violent Crimes |publisher=Wiley |date=2006 |edition=Second |isbn=9780787985011 |accessdate=2008-10-04}}
* {{chú thích sách |last=Fox |first=James Alan |coauthors=Jack Levin |title=Extreme Killing: Understanding Serial and Mass Murder |publisher=[[SAGE Publications|Sage]] |date=2005 |isbn=9780761988571}}
* {{chú thích sách |last=Godwin |first=Grover Maurice |title=Hunting Serial Predators: A Multivariate Classification Approach to Profiling Violent Behavior |publisher=CRC Press |date=2000 |isbn=9780849313981}}