Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tương tác cơ bản”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n clean up, replaced: → (4) using AWB
Dòng 34:
''Bài chính: [[Tương tác mạnh]]''
 
''Tương tác mạnh'' hay lực mạnh là một trong bốn tương tác cơ bản của tự nhiên. Lực này giữ các thành phần của hạt nhân của nguyên tử lại với nhau, chống lại lực đẩy rất lớn giữa các [[proton]]. Lực này được chia làm hai thành phần, lực mạnh cơ bản và lực mạnh dư. Lực tương tác mạnh ảnh hưởng bởi các hạt [[quark]], [[phản quark]] và [[gluon]]-hạt truyền tương tác của chúng. Thành phần cơ bản giữ các quark lại với nhau để hình thành các [[hadron]] như proton và neutron. Thành phần dư giữ các hadron lại trong hạt nhân của một [[nguyên tử]]. Ở đây còn có một hạt gián tiếp là bosonic hadron, hay còn gọi là [[meson]].
 
Theo [[thuyết sắc động lực học lượng tử]], mỗi quark mang trong mình điện tích màu, ở một trong 3 dạng "đỏ", "xanh lam" hoặc "xanh lơ". Đó chỉ là những tên, hoàn toàn không liên hệ gì với màu thực tế. Đối quark là các hạt như "đối đỏ", "đối xanh lam", "đối xanh lơ". Cùng màu đẩy nhau, trái màu hút nhau. Lực hút giữa hạt màu và hạt đối màu của nó là rất mạnh. Các hạt chỉ tồn tại nếu như tổng màu của chúng là trung hòa, nghĩa là chúng có thể hoặc được kết hợp với đối đỏ, đối xanh lam và đối xanh lơ như trong các hạt [[baryon]], proton và neutron, hoặc một quark và một đối quark của nó có sự tương ứng đối màu (như hạt meson).
 
Tương tác mạnh xảy ra giữa hai quark là nhờ một hạt trao đổi có tên là [[gluon]]. Nguyên lý hoạt động của hạt gluon có thể hiểu như trái bòng bàn, và hai quark là hai vận động viên. Hai hạt quark càng ra xa thì lực tương tác giữa chúng càng lớn, nhưng khi chúng gần xát nhau, thì lực tương tác này bằng 0. Có 8 loại gluon khác nhau, mỗi loại mang một màu điện tích và một đối màu điện tích (có 3 loại màu, nhưng do có sự trung hòa giống như đỏ + xanh + vàng = trắng ngoài tự nhiên, nên chỉ có 8 tổ hợp màu giữa chúng).
Dòng 47:
''Bài chính: [[Tương tác yếu]]''
 
''Tương tác yếu'' hay lực yếu xảy ra ở mọi hạt cơ bản trừ các hạt photon và gluons, ở đó có sự trao đổi của các hạt truyền tương tác là các vector [[Boson W|W boson]] và [[Boson Z|Z boson]].
 
Tương tác yếu xảy ra ở một biên độ rất ngắn, bởi vì khối lượng của những hạt W boson và Z boson vào khoảng 80 GeV, [[nguyên lý bất định]] bức chế chúng trong một khoảng không là <math> 10^{-18} </math> m, kích thước này chỉ nhỏ bằng 0,1% so với đường kính của [[proton]]. Trong điều kiện bình thường, các hiệu ứng của chúng là rất nhỏ. Có một số [[định luật bảo toàn]] hợp lệ với [[tương tác mạnh|lực tương tác mạnh]] và [[tương tác điện từ|lực điện từ]], nhưng lại bị phá vỡ bởi lực tương tác yếu. Mặc dầu có biên độ và hiệu xuất thấp, nhưng lực tương tác yếu lại có một vai trò quan trọng trong việc hợp thành thế giới mà trong ta quan sát.
Dòng 57:
Việc khám phá ra vector boson W và Z vào năm [[1983]] đã là một bằng chứng xác thực ủng hộ lý thuyết kết hợp tương tác yếu và tương tác điện từ vào một tương tác là [[tương tác điện yếu]].
 
==Chú Tham khảo thích==
{{Tham khảo}}
==Tham khảo==
{{Lực cơ bản}}
==Liên kết ngoài==