Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Họ Sóc”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n clean up, replaced: → (2) using AWB
Dòng 40:
Các chân sau nói chung dài hơn các chân trước, mỗi chân có 4 hay 5 ngón. Chân trước có [[ngón cái]], mặc dù nó kém phát triển. Các chân của động vật họ sóc cũng có gan bàn chân mềm ở mặt dưới.<ref name=EoM>Milton Katherine (1984): [Family Sciuridae]. ''Trong:'' Macdonald D. (chủ biên): ''The Encyclopedia of Mammals'': 612-623. Facts on File, New York. ISBN 0-87196-871-1</ref>
 
Họ Sciuridae sinh sống trong gần như mọi môi trường sống, từ [[rừng mưa]] nhiệt đới tới [[hoang mạc|sa mạc]] bán khô cằn, chỉ không có tại khu vực cận địa cực và các sa mạc khô nhất. Chúng chủ yếu là [[động vật ăn cỏ]], với thức ăn là hạt và quả, nhưng nhiều loài ăn cả côn trùng và thậm chí là các loài có [[động vật có xương sống|xương sống]] nhỏ. Trên thực tế, một số loài nhiệt đới gần như chỉ ăn côn trùng. Bộ răng của các loài dạng sóc tuân theo kiểu răng điển hình của động vật gặm nhấm, với các [[răng cửa]] lớn có tác dụng gặm nhấm và chúng phát triển ra trong suốt cả cuộc đời, còn các răng hàm có tác dụng nhai thì nằm cách các răng cửa một khoảng trống lớn. [[Công thức bộ răng]] cho các loài dạng sóc là:{{dentition2|1.0.1.3|1.0.1.3}}
Các loài sóc nói chung có [[thị lực]] tốt, và điều này đặc biệt quan trọng cho các loài sống trên cây. Nhiều loài cũng có [[hệ thống cảm quan]], với các [[ria mép]] hay các lông trên các chân.<ref name=EoM/>
 
Dòng 56:
Bên cạnh các dạng hóa thạch ít được hiểu rõ này, [[phát sinh loài]] của sóc còn sinh tồn là tương đối dễ hiểu. Có ba dòng dõi chính, cụ thể là:
 
Dòng dõi thứ nhất là phân họ [[Sóc lớn phương Đông|Ratufinae]] (sóc lớn phương Đông). Nhánh này chứa một nhóm nhỏ các loài sóc còn sinh tồn trong khu vực nhiệt đới [[châu Á]] nhưng đã từng phổ biến rộng khắp [[lục địa Á-Âu|đại lục Á-Âu]] trong thời gian tiền sử.
 
[[Sóc lùn nhiệt đới Tân thế]] ở khu vực nhiệt đới [[Nam Mỹ]] là loài duy nhất còn sinh tồn của nhánh thứ hai (phân họ [[Sóc lùn nhiệt đới Tân thế|Sciurillinae]]).
 
Nhánh thứ ba là lớn nhất và chứa toàn bộ các phân họ còn lại với sự phân bố gần như toàn cầu. Điều này hỗ trợ tiếp giả thuyết rằng tổ tiên chung của mọi dạng sóc (còn sinh tồn và các dạng hóa thạch) đã sinh sống tại Bắc Mỹ do cả ba dòng dõi cổ nhất này dường như đã [[lan tỏa tiến hóa|lan tỏa]] từ đây – nếu các dạng sóc có nguồn gốc Á-Âu thì người ta có thể dự kiến có các nhánh rất cổ tại [[châu Phi]], nhưng các dạng sóc ở châu Phi lại dường như có nguồn gốc rất gần đây.<ref name = tolweb />
Dòng 64:
Nhóm chính các dạng sóc này (nhánh ba) lại có thể chia làm 3 phần, là các phân họ còn lại. Phân họ [[Phân họ Sóc cây|Sciurinae]] là nhóm sóc duy nhất không có độ chắc chắn đáng kể khi xem xét về mặt [[phân loại học]]. Cụ thể là nó không rõ ràng một cách đầy đủ là các dạng sóc bay thật sự (tông [[Pteromyini]]) có quan hệ họ hàng xa ở mức nào đối với sóc cây (tông [[Sciurini]]); nhóm đầu tiên này thông thường đã từng được coi là một phân họ riêng nhưng hiện nay chỉ được coi là một [[tông (sinh học)|tông]] của phân họ Sciurinae. Ngược lại, nhóm [[sóc thông]] (chi [[Tamiasciurus]] ở Bắc Mỹ) thường được đưa vào trong tông Sciurini, nhưng dường như cũng có khác biệt lớn tương tự như là nhóm sóc bay; vì thế đôi khi chúng được coi là tông khác biệt với tên gọi Tamiasciurini.<ref name = tolweb /><ref>Steppan Scott J.; Storz B.L. & Hoffmann, R.S. (2004): Nuclear DNA phylogeny of the squirrels (Mammalia: Rodentia) and the evolution of arboreality from c-myc and RAG1. ''Molecular Phylogenetics and Evolution'' '''30'''(3): 703-719. {{doi|10.1016/S1055-7903(03)00204-5}} [http://bio.fsu.edu/~steppan/Steppan_et_al_Sciuridae.pdf Toàn văn PDF]</ref>
 
Hai trong ba phân họ này có kích thước gần tương tự như nhau, chứa khoảng 70- 80 loài/mỗi phân họ; phân họ thứ ba khoảng 2 lần nhiều hơn. Phân họ Sciurinae chứa các dạng sóc sống trên cây, chủ yếu ở châu Mỹ và ở phạm vi hạn hẹp hơn tại đại lục Á-Âu. Phân họ [[Phân họ Sóc màu|Callosciurinae]] là đa dạng nhất tại nhiệt đới châu Á và chứa các dạng sóc cây, nhưng có [[sắc mạo]] khác đáng kể và dường như là "tao nhã" hơn, một ấn tượng được gia tăng bởi bộ lông thường rất sặc sỡ của chúng. Phân họ [[Phân họ Sóc đất|Xerinae]] – phân họ lớn nhất – chủ yếu là các dạng sóc đất (sống trên mặt đất) và cả các loài [[macmot]] lớn cùng [[chuột chó thảo nguyên]]; chúng có xu hướng thích sống thành bầy đàn hơn các dạng sóc khác.<ref name = tolweb />
 
* Sciuridae [[Cơ sở (tiến hóa)|cơ sở]] và không chắc chắn (''[[incertae sedis]]'' (tất cả đều là [[hóa thạch]])
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Họ_Sóc”